محمدرضا پهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۴۳۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ اکتبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۵۳: خط ۵۳:
|data35    =  
|data35    =  
|زادگاه=محله دروازه قزوین تهران}}
|زادگاه=محله دروازه قزوین تهران}}
'''محمدرضا پهلوی،''' (زاده ۴ آبان ۱۲۹۸خورشیدی مصادف با ۲۶ اکتبر ۱۹۱۹- درگذشته در ۵ مرداد ۱۳۵۹)، پسر ارشد رضا سواد کوهی معروف به رضاخان یا [[رضاشاه پهلوی]] بود که پس از پدرش رضاشاه در ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ بر تخت سلطنت نشست. نام مادرش نیم‌تاج آیرملو بود که با آغاز سلطنت پدر به تاج الملوک آیرملو شهرت یافت. محمدرضا شاه پهلوی یک برادر به نام علیرضا پهلوی و دو خواهر به نام‌های اشرف و شمس پهلوی داشت. محمدرضا برادر دوقلوی اشرف پهلوی بود.  
'''محمدرضا پهلوی،''' (زاده ۴ آبان ۱۲۹۸خورشیدی مصادف با ۲۶ اکتبر ۱۹۱۹- درگذشته در ۵ مرداد ۱۳۵۹)، پسر ارشد رضا سواد کوهی معروف به رضاخان یا [[رضاشاه پهلوی]] بود که پس از پدرش رضاشاه در ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ بر تخت سلطنت نشست. نام مادرش نیم‌تاج آیرملو بود که با آغاز سلطنت پدر به تاج الملوک آیرملو تغییر یافت. محمدرضا شاه پهلوی یک برادر به نام علیرضا پهلوی و دو خواهر به نام‌های اشرف و شمس پهلوی داشت. محمدرضا برادر دوقلوی اشرف پهلوی بود.  


محمدرضا شاه پهلوی هنگام [[کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹]] که توسط پدرش رضاخان علیه احمدشاه قاجار صورت گرفت، یک ساله بود. او سه ماه پس از کودتا به منزلی جدید رفته و تحت سرپرستی یک پرستار فرانسوی قرار گرفت. محمدرضا پهلوی در سن ۶ سالگی یعنی در ۲۶ آذر ۱۳۰۴ در مراسم تاجگذاری پدرش به ولیعهدی و ۱۶ سال بعد به سلطنت رسید.   
محمدرضا شاه پهلوی هنگام [[کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹]] رضاخان علیه احمدشاه قاجار، یک ساله بود. او سه ماه پس از کودتا به منزل جدید رفت و تحت سرپرستی یک پرستار فرانسوی قرار گرفت. محمدرضا پهلوی در سن ۶ سالگی در ۲۶ آذر ۱۳۰۴ همزمان با مراسم تاجگذاری پدرش به ولیعهدی و ۱۶ سال بعد، پس از اشغال ایران توسط متفقین و خلع رضا‌خان یا یک تلگراف انگلستان، به سلطنت رسید.   


در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی همچون دوران سلطنت پدرش، احزاب، آزادی فعالیت نداشتند و سانسور روزنامه ها و کتاب‌ها بصورت برنامه ریزی شده جریان داشت. محمدرضا پهلوی در ۲۸ مرداد ۱۳۲۹ با کودتا علیه [[دکتر محمد مصدق]] نخست وزیر منتخب مردم که قصد محدود کردن اختیارات شاه و ایجاد یک حکومت لیبرال را داشت، قدرت خود را تثبیت و سرکوب دگراندیشان را افزایش داد. محمدرضا شاه پهلوی همچنین در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ با به رگبار بستن تظاهرات مسالمت آمیز مردم و پس از آن دستگیری باقی‌مانده احزاب و جریانات سیاسی، راه را بر هرگونه فعالیت پارلمانتاریستی بست. از همان زمان شکل گیری سازمان‌ها و جریاناتی با مشی مسلحانه آغاز گشت. ۱۵ سال بعد محمدرضا پهلوی در جریان قیام مردمی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ سرنگون شد.<ref name=":2">[https://mandegar.tarikhema.org/mohhamad-reza-shah-pahlavi محمد رضا پهلوی سایت تاریخ ما]</ref>  
در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی همچون دوران سلطنت پدرش، احزاب، آزادی فعالیت نداشتند و سانسور روزنامه‌ها و کتاب‌ها بصورت برنامه‌ریزی شده جریان داشت. محمدرضا پهلوی در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با کمک آیت‌الله کاشانی و پشتیبانی سیا، علیه [[دکتر محمد مصدق]] که قصد محدود کردن اختیارات شاه و ایجاد یک حکومت لیبرال را داشت، کودتا کرد. از میان رفتن بورژوازی ملی که توسط تکنوکرات‌ها و متجددین نمایندگی می‌شد زمینه را برای رشد روحانیت مرتجع فراهم نمود. محمدرضا شاه پهلوی همچنین در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ با به رگبار بستن تظاهرات مسالمت آمیز مردم و پس از آن دستگیری باقی‌مانده احزاب و جریانات سیاسی، راه را بر هرگونه فعالیت پارلمانتاریستی بست. از همان زمان شکل‌گیری سازمان‌ها و جریاناتی با مشی مسلحانه آغاز گشت. سال‌ ۱۳۵۷ دولت آمریکا با اوج‌گیری تظاهرات مردمی، تصمیم گرفت برای جلوگیری از قدرت گرفتن انقلابیون آزادیخواه، با ارسال ژنرال هایزر به تهران ترتیبات انتقال قدرت به خمینی را فراهم نماید. از این رو محمدرضا شاه را از ایران فراخواند و از او تلویحا خواست که قدرت را ترک کند. حکومت محمدرضا شاه در جریان تظاهرات مردم در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ سرنگون شد و خمینی و نیروهای هم‌فکر او حاکمیت را غصب کردند.<ref name=":2">[https://mandegar.tarikhema.org/mohhamad-reza-shah-pahlavi محمد رضا پهلوی سایت تاریخ ما]</ref>    


== محمدرضا پهلوی پیش از سلطنت ==
== محمدرضا پهلوی پیش از سلطنت ==
خط ۲۴۰: خط ۲۴۰:
۲. [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]  
۲. [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]  


۳. [[سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر|سازمان پیکار]]
۳. سومین گروه معتقد به مبارزه مسلحانه در زمان دیکتاتوری شاه، گروهی بودند که به اپورتونیست‌های چپ نما شهرت یافتند. آن‌ها پس از قتل برخی از اعضا و رهبران سازمان مجاهدین خلق ایران با رد کردن ایدئولوژی آن سازمان  مدتی به مبارزه مسلحانه ادامه دادند اما پس از اندک زمانی آن را کنار گذاشتند. در نهایت نیز در زمستان سال ۵۷ اسم و رسم جدیدی تحت عنوان [[سازمان پیکار در راه آزادی طبقه کارگر|پیکار]] انتخاب کردند


۴. گروه‌های کوچک اسلامی چون ابوذر (تأسیس در نهاوند)، گروه شیعیان راستین (در همدان)، گروه الله اکبر (در اصفهان)، گروه الفجر (در زندان قصر)، گروه صف، گروه منصورون، گروه مهدویون، گروه موحدین و…
۴. گروه‌های کوچک اسلامی چون ابوذر (تأسیس در نهاوند)، گروه شیعیان راستین (در همدان)، گروه الله اکبر (در اصفهان)، گروه الفجر (در زندان قصر)، گروه صف، گروه منصورون، گروه مهدویون، گروه موحدین و…
۸٬۶۹۲

ویرایش