مرتضی حنانه: تفاوت میان نسخه‌ها

مرتضی حنانه(زاده‌ی ۱۱ اسفند ۱۳۰۱ تهران  - درگذشته‌ی ۲۴ مهر ۱۳۶۸) موسیقیدان، آهنگساز خلاق و نوآور ایرانی بود. او در تهران متولد شد.<ref name=":0" />پدر وی مهندس محمد حنانه، از خدمتگزاران به علم و هنر ایران مؤسس دبیرستان ایرانشهر بود.<ref name=":2">همشهری - [http://hamshahrionline.ir/details/310529/Culture/Artnews زندگینامه: مرتضی حنانه (۱۳۰۱-۱۳۶۸)]</ref> مرتضی حنانه در طول زندگی خود آثار بسیار زیبایی خلق کرد. از جمله موسیقی مشهور فیلم هزار دستان از آثار اوست. وی همچنین برخی از سرود‌های [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] را در ابتدای انقلاب تنظیم کرد. او در دوران حکومت رژیم جمهوری اسلامی هرگز نتوانست هم‌چون گذشته در زمینه موسیقی فعالیت کند. وی سر انجام در روز سه شنبه  ۲۴ مهر ۱۳۶۸براثر بیماری سرطان درگذشت.  

== سبک کار                                         ==

مشغله‌ی ذهنی حنانه چند صدایی کردن موسیقی ایرانی بود و با این­که در این راه زحمت بسیار کشید اما هارمونی ابداعی او (هارمونی زوج) مورد توجه همه­‌ی هنرآفرینان موسیقی قرار نگرفت. خودش در این­ مورد می‌گوید:

[[پرونده:حنانه.jpg|بندانگشتی|حنانه|جایگزین=|250x250پیکسل]]<blockquote>«این­که می­‌گویند موسیقی شرقی ذاتاً تک­ صدایی­ است و موسیقی غربی ماهیتاً چند صدایی، درست نیست. اولاً موسیقی غرب نیز در آغاز تک صدایی «مونوتون» بوده و موسیقیدانان آن را ارتقا داده­ و به­ مرحله­‌ی چند صدایی رسانده‌اند، ثانیاً در بسیاری ار ملودی‌های روستایی در مشرق زمین از جمله ایران، دست­‌کم می­توان ملودی‌های دوصدایی پیدا­ کرد که گوش‌ها نیز به­ شنیدن آن عادت کرده است. ضعف دانش موسیقی و تنها به­ شیوه­‌ی اجرا اندیشیدن سبب شده است که ما ابتدایی باقی مانده و آهنگسازان از امکان بازی با اصوات و در نتیجه ترکیب آنها غافل بمانند... از زمان علینقی وزیری اما به ­تدریج ارزشها و امکانات موسیقی ملی ما آشکار شده است. تقلید از آنچه از اجدادمان یاد گرفته­ ایم، هنر نیست، سنت است. هدایت چرا بزرگ است، برای آن­که دنبال زال و رستم و اسفندیار، لیلی و مجنون و شیخ صنعان نرفته است. زمان جاری، احساس، اندیشه، موضوع و تکنیک ویژه­ ی خویش را دارد و هنر یعنی همین. امروز اگر کسی بخواهد مثل حافظ و مولوی شعر بگوید، یک شاهی ارزش ندارد... اگر نیما، نیما می­شود برای آن است که زحمت می­کشد، فکرش را به­کار می­اندازد و شیوه­ ی خاص خودش را پیدا می­کند. موسیقی ما طفیلی شعر است و آن­گونه که باید پیشرفت نمی­‌کند. وقتی از زیر بار شعر بیرون آمد آن­وقت، فی­ نفسه می­شود موسیقی»<ref>[http://www.bbc.com/persian/arts/2014/10/141019_l51_hannaneh_music_anni] - مرتضی حنانه؛ بیست و پنجمین سالمرگ</ref></blockquote>

مرتضی حنانه در پایان دهه­ ی چهل به­ موسیقی فیلم روکرد و به­ حق او را باید نخستین سازنده موسیقی فیلمهای سینمای ایران دانست که با حدود ۵۰ آفریده­ گاهی حتی برای فیلمهایی که از ارزش متوسطی برخودار بودند نیز موفقیت فراوان به­ بار­آورد.  

موسیقی فیلمهای: عروس دجله، بهلول، ساحل انتظار، لذت گناه، عروس دریا، الماس ۳۳، پل، کاکو، پهلوان مفرد، سه قاپ، بابا شمل، راز درخت سنجد، قصاص، صمد و فولادزره دیو، تیرباران، جعفرخان از فرنگ برگشته،  ایران سرزمین طلای سفید و فرار از تله که جایزه سپاس را کسب کرده همچنانکه موسیقی سریال تلویزیونی هزاردستان که بر اساس پیش­ درآمدی در اصفهان اثر مرتضی پورداود ساخته شده است.

_{<big>استاد حنانه در سال ۱۳۴۱یک ارکستر سمفونیک به نام ارکستر بزرگ فارابی را بنیان گذاشت. که کار اجرای آهنگهای ایرانی در رادیو را برعهده داشت. وی کمتر به‌کار ساختن و یا تنظیم ترانه برای خوانندگان روی آورده است. مرضیه، بانوی بزرگ آواز ایران، از معدود خوانندگانی است که حنانه در ساختن و یا تنظیم ترانه‌هایشان نقش داشته است.. ترانه‌ی «یار اگر جلوه کند..» از جمله ترانه‌های بسیار زیبا و ماندگار موسیقی ایرانی است که ساخته و تنظیم استاد مرتضی حنانه است که توسط خانم مرضیه اجرا شده است. این ترانه در تالار رودکی نیز با ارکستر سمفونی رادیو و تلویزیون به‌طور زنده با خوانندگی مرضیه و رهبری ارکستر حنانه به صحنه آمد و مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت. از استاد حنانه آثاری به جای مانده که برخی از آنها عبارتند از: «سوئیت شهر مرجان»، «کاپریس برای پیانو و ارکستر»، «خواب یک شیطان کوچک»، «صبر و ظفر» و دهها ترانه و آثار دیگر.</big>}<ref name=":0" />

آثار این هنرمند فقید شامل موسیقی برای ارکستر زهی و موسیقی فیلم است که از کاپریس، دعا، صبر و ظفر، لالایی، مهرگان، اوراتوریوی بزرگ La Persia (ایران)، عروس دجله، بهلول، ساحل انتظار، لذت گناه، عروس دریا، الماس ۳۳، پل، کاکو، پهلوان مفرد، سه‌قاپ، فرار از تله، باباشمل، راز درخت سنجد، قصاص، صمد و فولادزره دیو، تیرباران، جعفرخان از فرنگ برگشته، هزاردستان و غیره می توان به عنوان بخشی از آنها نام برد. <ref name=":1" />

مرتضی حنانه از هنرمندانی بود که پس از پیروزی انقلاب ۵۷ در همکاری با نهاد ترانه و سرود سازمان مجاهدین خلق، چند سرود ازمجموعه سرودهای این سازمان را تنظیم کرد. موزیک سرود «میهن شهیدان» از آثار استاد مرتضی حنانه است که در کارنامه هنری او قرار دارد. حنانه نیز از جمله اساتیدی است که توسط حکومت جمهوری اسلامی مورد اذیت و آزار قرار گرفت. استاد مرتضی حنانه پس از انقلاب ۵۷ بیشتر وقت خود را به پژوهش درباره موسیقی کهن ایران اختصاص داد.<ref name=":0" />