مرتضی حنانه: تفاوت میان نسخه‌ها

| آثار        =  کاپریس{{سخ}}دعا{{سخ}}صبر و ظفر{{سخ}}لالایی{{سخ}}مهرگان{{سخ}}اوراتوریوی بزرگ La Persia (ایران){{سخ}}عروس دجله{{سخ}}بهلول{{سخ}}ساحل انتظار{{سخ}}لذت گناه{{سخ}}عروس دریا{{سخ}}الماس ۳۳{{سخ}}پل{{سخ}}کاکو{{سخ}}پهلوان مفرد{{سخ}}سه‌قاپ{{سخ}}فرار از تله{{سخ}}باباشمل{{سخ}}راز درخت سنجد{{سخ}}قصاص{{سخ}}صمد و فولادزره دیو{{سخ}}تیرباران{{سخ}}جعفرخان از فرنگ برگشته{{سخ}}هزاردستان

سال ۱۳۲۸خورشیدی، حنانه به ­اتفاق غلامحسین غریب، حسن شیروانی و جلیل ضیاءپور (وی پدر نقاشی مدرن ایران نامیده می‌شود) به انتشار نشریه «خروس جنگی» اقدام نمودند تا به ­عنوان هنرمندانی جوان و پیشرو در رشته­‌های موسیقی، شعر، ادبیات و نقاشی، سنگر محکمی برای دفاع از نظرات خود در برابر سنت­‌پرستان کهنه‌اندیش فراهم آورند. هوشنگ ایرانی (پیشگام شعر سوررئال فارسی) نیز بعداً به «اصحاب خروس جنگی» پیوست. حنانه ضمناً طی همین سالها، آثار پرویز محمود را که برای همیشه به­ آمریکا مهاجرت کرده بود، گردآوری و آن‌ها را برای اجرا با ارکستر سنفونیک تهران که توسط روبیک گریگوریان رهبری می­‌شد، تنظیم نمود. بر اساس قصه­‌ای از غلامحسین غریب نیز سوئیت شهر مرجان را تصنیف کرد که با همین ارکستر به­ رهبری روبیک گریگوریان اجرا و شهرت فراوانی برای او به ­ارمغان آورد. این اثر بعداً در فرم آوازی آن توسط فرح عافیت­ پور و منیر وکیلی اجرا گردید. پیش از سوئیت یادشده، حنانه آثار دیگری از جمله کاپریس برای ارکستر و پیانو و یک اوراتوریوم با عنوان بهرام یشت نیز تصنیف کرده بود اما هیچ ­یک موفقیت سوئیت شهر مرجان را کسب نکردند.  

حنانه در سال ۱۳۲۱ خورشیدی، دیپلم خود را از هنرستان گرفت. روبیک گریگوریان نخستین کسی بود که ترانه‌های محلی را جمع‌آوری کرده و پس از رفتن پرویز محمود به آمریکا در سال ۱۳۲۹ خورشیدی، به سمت رهبری ارکستر سمفونیک و ریاست هنرستان رسیده بود. در سال ۱۳۳۱ خورشیدی، او نیز عازم آمریکا شد و مرتضی حنانه رهبری ارکستر سمفونی را بر عهده گرفت.  

در سال ۱۳۳۲ خورشیدی که جشن هزاره‌ی بوعلی سینا برگزار شد، حنانه توانست آثار خود را در حضور شرق‌شناسانی که برای شرکت در جشن دعوت شده بودند با هم‌سرایی و ارکستر سمفونیک اجرا نماید. این اجرا چنان مورد توجه حضار قرار گرفت که چرولی سفیر وقت ایتالیا، بورس هنری آن کشور را در اختیار وی قرار داد. پس از آن، حنانه برای تکمیل تحصیلات و مطالعات خود به کنسرواتور واتیکان عزیمت نمود. این همان کنسرواتور قدیمی بود که باخ در آن ارگ می‌نواخت.

استاد مرتضی حنانه که سودای نوآوری در موسیقی ایران را داشت. دلش برای ایران و فرهنگ ایران می‌تپید. وی همواره آرزو می‌کرد که در میهنی با فرهنگی شکفته و نو زندگی کند. 

حنانه سال ۱۳۴۰ به ایران بازگشت و با تشکیل ارکستر فارابی در سال ۱۳۴۱، طی هفت سال، حدود ۸۰ قطعه از آثار خود و سایر ­آهنگ‌سازان ایرانی را اجرا و در رادیو ضبط کرد. از سال ۱۳۴۲ علاوه بر تدریس ارکستراسیون و هورن در هنرستان عالی موسیقی، به ­عضویت شورای عالی موسیقی رادیو ایران نیز برگزیده شد. در سال ۱۳۴۵ با شرکت در تریبون بین المللی آهنگ‌سازان رادیو تلویزیون که به­ دعوت یونسکو صورت گرفت، با اجرای قطعه اوراتوریوم که از رادیوهای ایرلند و سوئیس نیز پخش گردید، جایزه ویژه­ این تریبون بین­ المللی را کسب نمود. با تأسیس رادیو تلویزیون ملی ایران، حنانه در سمت مشاور سرپرستی، ارکستر سازهای زهی را بنیاد نهاد.<blockquote>پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۰ گفت: </blockquote><blockquote>«هنگامی که از ایتالیا به ایران آمدم، زیاد فکر کردم. حال زمانی بود که آن دانشی که آرزویش را داشتم به دست آورده بودم و فقط مانده بود تصمیم بگیرم با آن دانش چه کار کنم و چه نوع از موسیقی را ارائه دهم. اول گفتم دوده کافونیک کارکنم. ولی این چه معنایی داشت؟ با خودم گفتم اگر خیلی خوب بنویسم، تازه بهتر از آهنگساز بزرگ و مدرن اتریشی شوئنبرگ که نمی‌توانم بنویسم؛ او صاحب مکتب به شمارمی‌رود و مکتبش یکی از بزرگترین‌های آلمان است که همه جهان آن را پذیرفته‌اند. ولی اگر کار من را یک ایرانی گوش کند، چه خواهد گفت؟ می‌گوید این کار اگر هم خیلی با ارزش باشد، باز هم ربطی به ایران ندارد و چیزی به فرهنگ غرب افزوده است. در حالی که ما می‌خواهیم آهنگسازان ایرانی با آثاری که ارزش دارند، به فرهنگ کشورشان چیزی بیفزاید».</blockquote> مرتضی حنانه در ایتالیا روی موسیقی فیلم مطالعات گسترده‌یی کرد و در سال‌های پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۰ موزیک متن برای چندین فیلم ساخت.

موسیقی حنانه را به طور کلی می‌توان موسیقی اصیل سنفونیک نامید. حنانه نسبت به موسیقی سنتی بی اعتنا بود و هرگز در ارکستر از سازهای اصیل استفاده نکرد.

در سال‌های ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹ وی سرپرستی و اجرای سلسله برنامه‌های آموزشی موسیقی ایرانی در تلویزیون را تحت عنوان شناسایی موسیقی اصیل ایرانی به همراه فرهنگ شریف، مرتضی نی داوود و حسین قوامی به عهده گرفت.<ref>[https://chaharrah.tv/hannaneh-04/ کنفرانس استاد مرتضی حنانه]</ref> به عنوان نوازنده هورن اول ارکستر سمفونیک تهران مشغول به کار شد.

او مدتی زیر نظر استاد پرویز محمود آموزش دید و عضو ارکستر سمفونیک تهران به رهبری پرویز محمود بود. بعد از چند سال، استاد مرتضی حنانه رهبری این ارکستر را به عهده گرفت.<ref name=":0" />  

مشغله‌ی ذهنی حنانه چند صدایی کردن موسیقی ایرانی بود و با این­که در این راه زحمت بسیار کشید اما هارمونی ابداعی او (هارمونی زوج) مورد توجه همه­‌ی هنرآفرینان موسیقی قرار نگرفت. خودش در این­ مورد می‌گوید:

[[پرونده:حنانه.jpg|بندانگشتی|حنانه|جایگزین=|250x250پیکسل]]<blockquote>«این­که می­‌گویند موسیقی شرقی ذاتاً تک­ صدایی­ است و موسیقی غربی ماهیتاً چند صدایی، درست نیست. اولاً موسیقی غرب نیز در آغاز تک صدایی «مونوتون» بوده و موسیقیدانان آن را ارتقا داده­ و به­ مرحله­‌ی چند صدایی رسانده‌اند، ثانیاً در بسیاری ار ملودی‌های روستایی در مشرق زمین از جمله ایران، دست­‌کم می­توان ملودی‌های دوصدایی پیدا­ کرد که گوش‌ها نیز به­ شنیدن آن عادت کرده است. ضعف دانش موسیقی و تنها به­ شیوه­‌ی اجرا اندیشیدن سبب شده است که ما ابتدایی باقی مانده و آهنگسازان از امکان بازی با اصوات و در نتیجه ترکیب آنها غافل بمانند... از زمان علینقی وزیری اما به ­تدریج ارزشها و امکانات موسیقی ملی ما آشکار شده است. تقلید از آنچه از اجدادمان یاد گرفته­ ایم، هنر نیست، سنت است. هدایت چرا بزرگ است، برای آن­که دنبال زال و رستم و اسفندیار، لیلی و مجنون و شیخ صنعان نرفته است. زمان جاری، احساس، اندیشه، موضوع و تکنیک ویژه­ ی خویش را دارد و هنر یعنی همین. امروز اگر کسی بخواهد مثل حافظ و مولوی شعر بگوید، یک شاهی ارزش ندارد... اگر نیما، نیما می­شود برای آن است که زحمت می­کشد، فکرش را به­کار می­اندازد و شیوه­ ی خاص خودش را پیدا می­کند. موسیقی ما طفیلی شعر است و آن­گونه که باید پیشرفت نمی­‌کند. وقتی از زیر بار شعر بیرون آمد آن­وقت، فی­ نفسه می­شود موسیقی»<ref>[http://www.bbc.com/persian/arts/2014/10/141019_l51_hannaneh_music_anni] - مرتضی حنانه؛ بیست و پنجمین سالمرگ</ref></blockquote>