۲٬۵۷۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵۰: | خط ۲۵۰: | ||
روز سوم اسفند ۱۲۹۹ (۲۲فوریه۱۹۲۱) «[[رضا شاه|رضاخان میرپنج]]» به فرماندهی نیروهای نظامی تحت امرش کودتا کرد و تهران را به تصرف درآورد. روز ۴ اسفند فرمان «رئیس الوزرایی» سیدضیاءالدین طباطبایی، مدیر روزنامه «رعد» توسط احمدشاه، پادشاه قاجار، صادر شد. در همان روز «رضاخان میرپنج» از سوی احمدشاه با لقب «سردار سپه» به فرماندهی قزاقخانه منصوب شد. | روز سوم اسفند ۱۲۹۹ (۲۲فوریه۱۹۲۱) «[[رضا شاه|رضاخان میرپنج]]» به فرماندهی نیروهای نظامی تحت امرش کودتا کرد و تهران را به تصرف درآورد. روز ۴ اسفند فرمان «رئیس الوزرایی» سیدضیاءالدین طباطبایی، مدیر روزنامه «رعد» توسط احمدشاه، پادشاه قاجار، صادر شد. در همان روز «رضاخان میرپنج» از سوی احمدشاه با لقب «سردار سپه» به فرماندهی قزاقخانه منصوب شد. | ||
در روز ۸ اسفند ۱۲۹۹ (۲۷فوریه۱۹۲۱) قرارداد اوت ۱۹۱۹ وثوق‌الدّوله با انگلستان لغو شد و قرارداد معروف ایران و شوروی به امضا رسید. انگلستان خود، خواهان لغو این قرارداد شده بود. هم از این جهت که مخالفت‌های گسترده داخلی و خارجی مانع از اجرای آن شده بود. همچنین لغو آن وجهه مردمی برای کودتاگران (رضاخان ـ سیّدضیاءالدّین) که از عوامل انگلستان بودند به وجود | در روز ۸ اسفند ۱۲۹۹ (۲۷فوریه۱۹۲۱) قرارداد اوت ۱۹۱۹ وثوق‌الدّوله با انگلستان لغو شد و قرارداد معروف ایران و شوروی به امضا رسید. انگلستان خود، خواهان لغو این قرارداد شده بود. هم از این جهت که مخالفت‌های گسترده داخلی و خارجی مانع از اجرای آن شده بود. همچنین لغو آن وجهه مردمی برای کودتاگران (رضاخان ـ سیّدضیاءالدّین) که از عوامل انگلستان بودند به وجود میآورد. از سوی دیگر مفاد همین قرارداد به گونه یی دیگر در دست اجرا بود. | ||
=== قرارداد ۱۹۲۱ میان ایران و شوروی === | === قرارداد ۱۹۲۱ میان ایران و شوروی === | ||
با کودتای انگلیسی سوم اسفند ۱۲۹۹، که چند روز پیش از آن صورت گرفته بود، دیگر نیازی به قرارداد غوغابرانگیز اوت ۱۹۱۹ نبود. شوروی پیش از بسته شدن قرارداد و انگلستان پس از آن، اعلام کردند که هرچه سریعتر نیروهای خود را از ایران خارج خواهند کرد. | با کودتای انگلیسی سوم اسفند ۱۲۹۹، که چند روز پیش از آن صورت گرفته بود، دیگر نیازی به قرارداد غوغابرانگیز اوت ۱۹۱۹ نبود. شوروی پیش از بسته شدن قرارداد و انگلستان پس از آن، اعلام کردند که هرچه سریعتر نیروهای خود را از ایران خارج خواهند کرد. | ||
با تغییر سیاست شوروی نسبت انلگستان این دولت برای بهبود روابط خود قرارداد ۱۹۲۱ را با ایران | با تغییر سیاست شوروی نسبت انلگستان این دولت برای بهبود روابط خود قرارداد ۱۹۲۱ را با ایران امضا کرد. پس از امضاشدن این قرارداد، چیچرین اعلام کرد که با این قرارداد «زمینه دوستی برادرانه دو ملتِ روسیه و ایران فراهم شد».<ref>مأموریت آمریکایی‌ها در ایران- آرتور میلیسپور- ص۱۰۹</ref> روز ۵ اردیبهشت ۱۳۰۰ (۲۵آوریل۱۹۲۱) روتشتاین، سفیر جدید شوروی، به ایران آمد تا اقدامات لازم را برای اجرای این قرارداد انجام دهد. بر طبق برخی از مفاد این قرارداد شوروی دیگر نباید از مخالفین حکومت مرکزی حمایت می‌کرد. | ||
=== وجه المصالحه شدن جنبش جنگل === | === وجه المصالحه شدن جنبش جنگل === | ||
| خط ۲۶۴: | خط ۲۶۴: | ||
روز ۶ اردیبهشت ۱۳۰۰ (۲۶آوریل ۱۹۲۱)، حدود دو ماه پس از بسته شدن قرارداد۱۹۲۱، روتشتاین، وزیر مختار شوروی وارد تهران شد. او در مراسم سلام به مناسبت تاج‌گذاری احمدشاه در روز ۱۶ اردیبهشت، درباره جنبش جنگل گفت: | روز ۶ اردیبهشت ۱۳۰۰ (۲۶آوریل ۱۹۲۱)، حدود دو ماه پس از بسته شدن قرارداد۱۹۲۱، روتشتاین، وزیر مختار شوروی وارد تهران شد. او در مراسم سلام به مناسبت تاج‌گذاری احمدشاه در روز ۱۶ اردیبهشت، درباره جنبش جنگل گفت: | ||
«… خاطر اعلیحضرت همایونی را مطمئن | «… خاطر اعلیحضرت همایونی را مطمئن میسازد که دولت متبوعه دوستدار، نظر به تعهداتی که در موقع انعقاد قرارداد نموده است، با نهایت صمیمیت، اقدامات لازمه را در تسریع تصفیه مسأله گیلان اتخاذ خواهد کرد… دولت متبوعه اینجانب ذات اقدس همایونی را مظهر تمامیّت ایران میداند»<ref>سردار جنگل - ص ۳۵۴</ref> | ||
این سخنان به وضوح نشان می‌داد که جنبش جنگل بزودی وجه‌المصالحه خواهد شد و یا نیروهای شوروی در آن اخلال خواهند کرد. | این سخنان به وضوح نشان می‌داد که جنبش جنگل بزودی وجه‌المصالحه خواهد شد و یا نیروهای شوروی در آن اخلال خواهند کرد. | ||
| خط ۲۷۵: | خط ۲۷۵: | ||
«… از روی مواد قرارداد ما مجبوریم دولت را از وجود انقلابیون و عملیات آن‌ها راحت کنیم… برطبق همان قرارداد، ما مکلف نشده ایم که درمقابل دولت از قوای انقلابی ایران حمایت کنیم». | «… از روی مواد قرارداد ما مجبوریم دولت را از وجود انقلابیون و عملیات آن‌ها راحت کنیم… برطبق همان قرارداد، ما مکلف نشده ایم که درمقابل دولت از قوای انقلابی ایران حمایت کنیم». | ||
سپس، با تأکید | سپس، با تأکید مجدد بر «ضرر عملیات انقلابی در شمال»، برای حلِ «فرخنده» مسألۀ گیلان، به میرزا کوچک خان پیشنهاد میکند که «پس از… صدور تأمین نامه برای شما به وسیله من، شما یا خلع سلاح شده و یا به نقطهیی خودتان را کنار میکشید». | ||
آنگاه، از موضع طرفداری از قوام السلطنه، نخستوزیر وقت، | آنگاه، از موضع طرفداری از قوام السلطنه، نخستوزیر وقت، «مجزا شدن ایالتی مانند گیلان از ایران را برای آزادی و ترقی مردم این کشور مضر میشمارد و از میرزا میخواهد از ایجاد صحنه خونین و یک برادرکشی که لطمه به آزادی ملت ایران میزند» دست بردارد.<ref>سردار جنگل- ص ۳۱۰–۳۱۶</ref> | ||
=== پاسخ میرزا به نامه روتشتاین === | === پاسخ میرزا به نامه روتشتاین === | ||
میرزا کوچک خان در پاسخ به نامه روتشتاین، | میرزا کوچک خان در پاسخ به نامه روتشتاین، مینویسد: | ||
«من و یارانم در مشقت‌های | «من و یارانم در مشقت‌های فوق‌الطاقه چندین ساله هیچ مقصودی نداشته و نداریم جز حفظ ایران از تعرّضات خارجی و فشار خائنین داخلی، تأمین آزادی رنجبران ستمدیده مملکت و استقلال حکومت ملی… انقلاب یگانه راهِ علاج و نجات قطعی ملت از مشکلات موجوده» است، | ||
میرزا کوچک خان با ارائه‌ی پیشنهاداتی اعلام میکند در صورتی که مواد زیر توسط حکومت پذیرفته شود دست از اقدام علیه دولت برخواهد داشت: | میرزا کوچک خان با ارائه‌ی پیشنهاداتی اعلام میکند در صورتی که مواد زیر توسط حکومت پذیرفته شود دست از اقدام علیه دولت برخواهد داشت: | ||