کاربر:دانا/صفحه تمرین

پرویز مشکاتیان

پرویز مشکاتیان زاده‌ی ۲۴ اردیبهشت ۱۳۳۴ در نیشابور-درگذشته ۲۹ شهریور ۱۳۸۸ در تهران

تولد و آغاز کار موسیقی

پرويز مشكاتيان یکی از برترین نوازندگان سنتور در تاریخ موسیقی ایران می باشد 

 توانا -

پرشین وی

پرویز مشکاتیان، آهنگ‌ساز، موسیقی‌دان و نوازنده‌ی چیره‌دست ایرانی در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۳۴ در شهر نیشابور به دنیا آمد

پرويز مشكاتيان ۲۴ اردیبهشت ۱۳۳۴ در نیشابور به دنیا آمد. وي مقدمات موسيقي را از ۶ سالگي نزد پدرش، حسن مشكاتيان، آموخت و نخستين كنسرت خود را در سن ۸ سالگي در مراسم گردهمايي دانش آموزان در مدرسه امير معزي نيشابور ارائه داد. پس از آن در جشنواره موسيقي كه دراردوگاه رامسر برگزار مي شد به دفعات شركت كرد و در تمامي آنها مقامهاي ممتاز را به دست آورد.

مشكاتيان علاوه بر آهنگسازی و نوازندگی سنتور كه ساز تخصصي اوست با سه تار هم آشنايي كافي دارد و همنوازي سه تار در آلبوم سر عشق را خودش انجام داده است.

یکی از این کارهای هنری ارزش‌مند ساخت تصنیف «مرا عاشق» با شعر مولانا و آواز شهرام ناظری بود. 

پرویز مشكاتيان سال ۱۳۵۳ در دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران قبول شد. مشكاتيان همزمان به آموزش رديف ميززا عبدالله نزد نور علي خان برومند و رديف موسيقي سنتي نزد دكتر داريوش صفوت پرداخت. پرويز مشكاتيان همزمان با آموزش رديف مبانی موسیقی و موسيقي ايراني را نزد اساتیدی چون دکتر محمدتقی مسعودیه، عبدالله خان دوامی، سعید هرمزی، یوسف فروتن ادامه داد. 

مشکاتیان تا پایان دوره‌ی متوسطه هم‌چنان نزد پدر و در شهر نیشابور به آموختن موسقی ادامه داد. او در سال ۱۳۵۳ وارد دانش‌کده‌ی هنرهای زیبا در دانش‌گاه تهران شد و به آموختن ردیف میرزا عبدالله نزد نورعلی برومند و ردیف موسیقی سنتی نزد دکتر داریوش صفوت پرداخت. پ

سال ۱۳۵۳ در دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شد و همزمان به آموزش رديف  ميززا عبدالله نزد نور علي خان برومند و رديف موسيقي سنتي نزد دكتر داريوش صفوت پرداخت.

در همین زمان رديف مبانی موسیقی و موسيقي ايراني را  نیز نزد اساتیدی چون دکتر محمدتقی مسعودیه، عبدالله خان دوامی، سعید هرمزی، یوسف فروتن فرا می گرفت. 

کار حرفه‌ای

این هنرمند از سال ۱۳۵۴ همكاري خود را با مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به عنوان مدرس و نوازنده سنتور و سرپرست گروه زیر نظر دکتر داریوش صفوت آغاز کرد. دركنار آن به اجراي كنسرت هاي متعدد با خوانندگاني چون پريسا (فاطمه واعظي) و هنگامه اخوان پرداخت و در سال ۱۳۵۶ گروه عارف را تشكيل داد.

درهمين سال وي در آزمون باربد که به ابتکار استاد نورعلی برومند برگزار می شد شركت كرد و به همراه پشنگ كامكار مقام اول در رشته سنتور و همچنین مقام ممتاز را به همراه داريوش طلايي در رديف نوازي به دست آورد.

همکاری با رادیو زیر نظر هوشنگ ابتهاج (سايه) از ديگر فعاليت هاي مشکاتیان درسال ۵۶ بود كه با واقعه ۱۷ شهريور ۵۷ او و گروهي ديگر از اهل موسيقي به صورت دسته جمعي از راديو استعفا دادند. 

پرویز مشکاتیان از سال ۱۳۵۶، همکاری با رادیو را زیر نظر هوشنگ ابتهاج آغاز کرد ولی پس از واقعه ۱۷شهریور ۱۳۵۷ استاد مشکاتیان از رادیو استعفا داد و مؤسسه چاووش را با همکاری هنرمندان گروه عارف و شیدا تشکیل داد

از آخرین‌ کارهای مشکاتیان می‌توان به آلبوم «تمنا» اشاره کرد که در سال ۱۳۸۴ منتشر شد. مشکاتیان در روزهای ۶ تا ۹ آذرماه ۱۳۸۶ به عنوان سرپرست گروه عارف کنسرتی در تهران برگزار کرد که خوانندگی آن را حمیدرضا نوربخش به عهده داشت. در سال ۱۳۸۶ پرویز مشکاتیان در کنسرت محمدرضا شجریان شرکت کرد و موجب شد روابط این دو استاد موسیقی که سال‌ها تیره و تار بود به آشتی بگراید. زمانی مشکایتان نسبت نسبی با محمدرضا شجریان داشت و داماد او بود. 

. از پرویز مشکاتیان کتاب‌هایی نیز انتشار یافته است که می‌توان به «بیست قطعه برای سنتور»، «گل آئین»، «گل آوا»، «مجموعه تصانیف»، « بیداد» و «لاله بهار» اشاره کرد. از شاگردان مشکاتیان می‌توان به سپهر سرلک و سیامک آقایی اشاره کرد.

استاد پرویز مشکاتیان از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۶۷ با محمدرضا شجریان همکاری داشت که نتیجهٔ این همکاری، آثار ماندگاری چون بیداد، آستان جانان، سِرّ عشق، نوا و دستان بود. پرویز مشکاتیان در همهٔ این آثار، به عنوان آهنگساز و نوازندهٔ سنتور (در سِرّ عشق به عنوان نوازندهٔ سه‌تار) همکاری داشت. 

از سال ۶۷ استاد مشكاتيان همكاري خود با خوانندگان ديگري را هم در دستور كار خود قرار مي دهد كه شهرام ناظري (آلبوم لاله بهار)، علي جهاندار (آلبوم صبح مشتاقان)، عليرضا افتخاري (مقام صبر)، ايرج بسطامي (موسم گل، افشاري مركب، مژده بهار،وطن من)، علي رستميان و  حميد رضا نوربخش (كنسرت گروه عارف) از جمله آنها بوده‌اند. 

پرویز مشکاتیان در فستيوال موسيقي روح زمين در لندن شركت كرد و مقام نخست اين جشنواره را به دست آورد. برخي از كارهاي استاد مشكاتيان نيز با تنظيم چهره هايي چون محمد رضا درويشي (جان عشاق و گنبد مينا) وكامبيز روشن روان (دود عود) منتشر شدند كه در هر سه اين آلبوم‌ها محمد رضا شجريان آواز خواند.

او از سال ۱۳۷۶ اجراهاي صحنه اي و انتشار آلبوم را متوقف كرد و تا تابستان سال ۸۴ كنسرتي در كشور اجرا نكرد. تابستان ۸۴ با انگیزه احیای گروه عارف و شيدا كنسرتي درتالار كشور با صداي شهرام ناظري ارائه کرد.

از سال ۶۷ همكاري با خوانندگان ديگري را هم در فعالیت های خود گنجاند كه از آن جمله می توان به شهرام ناظري( آلبوم لاله بهار)، علي جهاندار( آلبوم صبح مشتاقان)، عليرضا افتخاري(مقام صبر)، ايرج بسطامي (موسم گل، افشاري مركب، مژده بهار، وطن من)، علي رستميان و  حميدرضا نوربخش (كنسرت گروه عارف) و... اشاره کرد.

در همین سال ها بود که مشکاتیان با استاد محمد رضا شجریان فعالیت های مشترکی را آغاز کرد. حاصل این همکاری خلق آثاری چون آلبوم هاي سر عشق( درماهور) بيداد( دستگاه همايون ) بر آستان جانان ( در شور و بيات ترك)، نوا (‌مركب خواني در دستگاه نوا) ، دستان(‌در دستگاه چهار گاه) و نيز اجراي كنسرت هاي برون مرزي به همراه شجريان در كشورهاي اروپايي بود كه تا سال ۱۳۶۶ به طول ادامه داشت.

برخی از مهمترین قطعات ساخته شده توسط استاد پرویز مشکاتیان از سوی علیرضا جواهری نت نویسی وبه بازار موسیقی عرضه شد

.پرویز مشکاتیان سپس با همکاری شهرام ناظری، تصنیف «مرا عاشق» را بر روی شعر مولانا ساخت استاد پرویز مشکاتیان از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۶۷ با محمدرضا شجریان همکاری داشت که نتیجهٔ این همکاری، آثار ماندگاری چون بیداد، آستان جانان،سِرّ عشق، نوا و دستان بود.پرویز مشکاتیان در همهٔ این آثار، به عنوان آهنگساز و نوازندهٔ سنتور (در سِرّ عشق به عنوان نوازندهٔ سه‌تار) همکاری داشت از سال ۶۷ استاد مشکاتیان همکاری خود با خوانندگان دیگری را هم در دستور کار خود قرار می دهد که شهرام ناظری (آلبوم لاله بهار)، علی جهاندار (آلبوم صبح مشتاقان)، علیرضا افتخاری (مقام صبر)، ایرج بسطامی (موسم گل، افشاری مرکب، مژده بهار،وطن من)، علی رستمیان و حمید رضا نوربخش (کنسرت گروه عارف) از جمله آنها بوده‌اند پرویز مشکاتیان در فستیوال موسیقی روح زمین در لندن شرکت کرد و مقام نخست این جشنواره را به دست آورد.برخی از کارهای استاد مشکاتیان نیز با تنظیم چهره هایی چون محمد رضا درویشی (جان عشاق و گنبد مینا) وکامبیز روشن روان (دود عود) منتشر شدند که در هر سه این آلبوم‌ها محمد رضا شجریان آواز خواند.

پرویز مشکاتیان از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۶۷ به هم‌کاری با محمدرضا شجریان پرداخت که نتیجه‌ی این هم‌کاری آثار ماندگاری از جمله «بیداد»، «آستان جانان»، «شر عشق»، «نوا»، «دستان»، «گنبد مینا» و «جان عشاق» بود که در حافظه‌ی مردم ایران ثبت شده است. در همه‌ی این آثار پرویز مشکاتیان هم آهنگ‌ساز بود و هم نوازنده‌ی سنتور و علاوه بر این‌ها در آلبوم «سر عشق» به عنوان نوازنده‌ی سه‌تار نیز بود و در جان عشاق تنها به عنوان آهنگ‌ساز هم‌کاری کرد.(منبع همشهری‌آنلاین) پرویز مشکاتیان در هم‌کاری با نوازندگانی چون حسین علی‌زاده به عنوان سرپرست گروه عارف و شیدا و هم‌چنین محمدرضا لطفی به عنوان سرپرست گروه شیدا توانست آثار ماندگاری خلق کند

 هم‌کاری مشکاتیان و شجریان قطع شد و پس از این بود که مشکاتیان با هنرمندان دیگری هم‌چون ایرج بسطامی، علی‌رضا افتخاری، حمیدرضا نوربخش، علی رستمیان، علی جهاندار و … به هم‌کاری پرداخت. پرویز مشکاتیان در فستیوال جهانی موسیقی زمین که در کشور انگلستان برگزار می‌شد شرکت کرد و توانست مقام نخست این فستیوال را از آن خود کند. (همشهری آنلاین) پس از انقلاب اسلامی که خط و نشان‌کشیدن‌ها برای موسیقی شروع شد و دسته‌دسته هنرمندان از کشور کوچ کردند و آن‌هایی که ماندند نیز یا مجبور شدند ساز سکوت بنوازند و یا به شغل دیگری رو بیاورند. موسیقی سنتی هر چند بیش‌تر از سبک‌های دیگر موسیقی از گزند گزمه‌های موسیقی‌ستیز در امان ماند اما این نوع موسیقی نیز با محدودیت‌های فراوانی روبه‌رو شد.

پرویز مشکاتیان که خود آهنگ‌هایی در هم‌راهی با موج مردمی ِ انقلاب اسلامی ساخته بود نیز پس از مدتی توسط همین انقلابیان آزار دید. «یکی از یاران نزدیک او، برایمان از شبی تعریف کرد که مشکاتیان را هم مثل بقیه گرفته بودند. محکوم به چند ضربه شلاق شده بود نمی‌دانیم. اما شلاق‌زن ِ حرفه‌ای، از دستش در رفته بود و یک ضربه اضافی هم مشکاتیان را مهمان کرده بود. تازه صحبت از قصاص و این مسائل پیش آمده بود. حاکم شرع، فرصتی به مشکاتیان داد تا آن یک ضربه را بر پشت گزمه جبران کند. مشکاتیان اما می‌گوید: من انسان هستم، و حرمت انسانیت را نگاه می‌دارم. انسان، انسان را نمی‌زند. من نمی‌خواهم قصاص کنم.» 

ازدواج

پرویز مشکاتیان با افسانه شجریان دختر محمدرضا شجریان ازدواج کرد ولی در دهه ۱۳۷۰ از او طلاق گرفت سایت پرشین وی

از پرویز مشکاتیان که حاصل ازدواج او با افسانه‌ی شجریان، دختر محمدرضا شجریان بوده است دو فرزند به نام‌های آوا و آئین به یادگار مانده است.   

آلبومها

برخی از مهم ترین آلبوم های پرویز مشکاتیان به شرح زیر می باشند:

• سر عشق (درماهور) سه تار پرویز مشکاتیان آواز محمد رضا شجریان•

بیداد (دستگاه همایون)سنتور پرویز مشکاتیان آواز محمد رضا شجریان•

بر آستان جانان (در شور و بیات ترک) سنتور پرویز مشکاتیان آواز محمد رضا شجریان•

نوا (‌مرکب خوانی در دستگاه نوا) سنتور پرویز مشکاتیان آواز محمد رضا شجریان•

دستان (‌در دستگاه چهار گاه) سنتور پرویز مشکاتیان آواز محمد رضا شجریان•

لاله بهار سنتور پرویز مشکاتیان آواز شهرام ناظری•

افق مهر سنتور پرویز مشکاتیان آواز ایرج بسطامی•

مقام صبر سنتور پرویز مشکاتیان آواز علیرضا افتخاری

پرویز مشکاتیان همچنین اجرای کنسرت‌های متعدد برون مرزی به همراه شجریان در کشورهای اروپایی را در کارنامه دارد

مرگ

پرویز مشکاتیان در ۲۹ شهریورماه ۱۳۸۸ در منزلش در تهران و در سن ۵۴ سالگی بر اثر نارسایی قلبی درگذشت.

پیکر مشکاتیان در زادگاهش نیشابور و در جوار آرام‌گاه عطار نیشابوری به خاک سپرده شد. استقبال مردمی از مراسم مشکاتیان در تهران به حدی بود که تمامی طول و عرض خیابان شهریار و نیز محوطه‌ی تالار وحدت پر از جمعیت شده بود. هم‌چنین مراسم نکوداشتی نیز در دانش‌گاه تهران به مناسبت درگذشت پرویز مشکاتیان برگزار شد.

پرویز مشکاتیان این هنرمند نامی کشورمان در تاریخ ۲۹ شهریور ۸۸ دارفانی را وداع گفت.خانه موسیقی در هشتمین سالگرد خود مراسمی در تالار کشور برگزار کرد و از مقام هنری پرویز مشکاتیان تجلیل به عمل آورد

منابع

.