۲۰۲
ویرایش
کاربر:علیرضا/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| نام بومی = حزب رستاخیز | | نام بومی = حزب رستاخیز | ||
| آرم = آرم حزب رستاخیز.png | | آرم = آرم حزب رستاخیز.png | ||
| دبیرکل = | | دبیرکل = در ابتدا هویدا | ||
| بنیانگذاران = | | بنیانگذاران = به دستور محمدرضا پهلوی | ||
| آرمان = | | آرمان = | ||
| تأسیس = ۱۳۵۳ | | تأسیس = ۱۳۵۳ | ||
| روزنامه = | | روزنامه = رستاخیز - رستاخیز جوان - رستاخیز کارگران - رستاخیز کارگران | ||
| ایدئولوژی = | | ایدئولوژی = صیانت از نظام شاهنشاهی | ||
| کشور = ایران | | کشور = ایران | ||
}} | }} | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
== تاسیس حزب == | == تاسیس حزب == | ||
در آخرین ساعات عصر یکشنبه یازدهم اسفند 1353، شاه در حضور جمعی از دست‌اندرکاران درجه اول کشور اعلام کرد که دیگر نظام چند حزبی موجود را برنمی‌تابد و ادامه حیات آن را در راستای اهداف و طرح‌های بلندپروازانه خود سودمند نمی‌داند و بدون اینکه مستمعین را مدت زیادی منتظر نگه دارد از ضرورت تأسیس حزبی واحد و فراگیر سخن به میان آورد تا سیاست‌های آتی کشور را بر اساس داده‌های راهبردی آن تنظیم و به اجرا گذاشته شود. حزب جدید که مورد موافقت بی‌چون و چرای حاضرین در جلسه قرار گرفت و حزب «رستاخیز ملت ایران» نامیده شد، در واقع روند دیکتاتوری حاکم بر کشور را به نهایت رساند. بنابراین، تأسیس حزب واحد و فراگیر رستاخیر ملت ایران را باید آخرین مرحله دیکتاتوری شاه قلمداد کرد که بدون محابا، بقایای بسیار متظاهرانه و فرمایشی اصول مشروطیت و دموکراسی را در ایران فرو ریخت. <ref>حزب رستاخیز آخرین مرحله از دیکتاتوری [https://www.irdc.ir/fa/news/6690/%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B2-%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%84%D9%87%E2%80%8C-%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C پهلوی]</ref> | در آخرین ساعات عصر یکشنبه یازدهم اسفند 1353، شاه در حضور جمعی از دست‌اندرکاران درجه اول کشور اعلام کرد که دیگر نظام چند حزبی موجود را برنمی‌تابد و ادامه حیات آن را در راستای اهداف و طرح‌های بلندپروازانه خود سودمند نمی‌داند و بدون اینکه مستمعین را مدت زیادی منتظر نگه دارد از ضرورت تأسیس حزبی واحد و فراگیر سخن به میان آورد تا سیاست‌های آتی کشور را بر اساس داده‌های راهبردی آن تنظیم و به اجرا گذاشته شود. حزب جدید که مورد موافقت بی‌چون و چرای حاضرین در جلسه قرار گرفت و حزب «رستاخیز ملت ایران» نامیده شد، در واقع روند دیکتاتوری حاکم بر کشور را به نهایت رساند. بنابراین، تأسیس حزب واحد و فراگیر رستاخیر ملت ایران را باید آخرین مرحله دیکتاتوری شاه قلمداد کرد که بدون محابا، بقایای بسیار متظاهرانه و فرمایشی اصول مشروطیت و دموکراسی را در ایران فرو ریخت. <ref>حزب رستاخیز آخرین مرحله از دیکتاتوری [https://www.irdc.ir/fa/news/6690/%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B2-%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%84%D9%87%E2%80%8C-%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C پهلوی]</ref> | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۵: | ||
او که اوایل سال ۱۳۵۳ از نظام دو حزبی حمایت می کرد و به مخالفان سیاسی سلطنت از عَلَم نکردن نظام تک حزبی حرف می زد در اسفند همان سال با تعطیل کردن چهار حزب مردم، ایران نوین، پان ایرانیست و ایرانیان نظام تک حزبی را تحت عنوان رستاخیز ملت ایران بنیان گذاشت. | او که اوایل سال ۱۳۵۳ از نظام دو حزبی حمایت می کرد و به مخالفان سیاسی سلطنت از عَلَم نکردن نظام تک حزبی حرف می زد در اسفند همان سال با تعطیل کردن چهار حزب مردم، ایران نوین، پان ایرانیست و ایرانیان نظام تک حزبی را تحت عنوان رستاخیز ملت ایران بنیان گذاشت. | ||
طی سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۹ چهار حزب پان ایرانیست، مردم، ایران نوین و ایرانیان با ایدئولوژی و گرایش های سیاسی مختلف تاسیس شدند. پان ایرانیست سال ۱۳۳۰، مردم اردیبهشت ۱۳۳۶، ایران نوین آذر ۱۳۴۲ و ایرانیان در سال ۱۳۴۹ شکل گرفتند که از میان این چهار حزب ایران نوین تشکیلاتی تر و حرفه ای تر از سه حزب دیگر رگ و ریشه ساختار قدرت در ایران عصر پهلوی را شکل می داد، اما با تشکیل حزب رستاخیز معادلات قدرت را به نفع خود بهم ریخت و با این کار بی اعتمادی عمومی به سلطنت پهلوی را عمیق تر کرد هر چند که محمدرضا پهلوی بعدها در کتاب پاسخ به تاریخ از تشکیل این حزب به عنوان یک اشتباه یاد کرد. | طی سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۹ چهار حزب پان ایرانیست، مردم، ایران نوین و ایرانیان با ایدئولوژی و گرایش های سیاسی مختلف تاسیس شدند. پان ایرانیست سال ۱۳۳۰، مردم اردیبهشت ۱۳۳۶، ایران نوین آذر ۱۳۴۲ و ایرانیان در سال ۱۳۴۹ شکل گرفتند که از میان این چهار حزب ایران نوین تشکیلاتی تر و حرفه ای تر از سه حزب دیگر رگ و ریشه ساختار قدرت در ایران عصر پهلوی را شکل می داد، اما با تشکیل حزب رستاخیز معادلات قدرت را به نفع خود بهم ریخت و با این کار بی اعتمادی عمومی به سلطنت پهلوی را عمیق تر کرد هر چند که محمدرضا پهلوی بعدها در کتاب پاسخ به تاریخ از تشکیل این حزب به عنوان یک اشتباه یاد کرد.[[پرونده:حزب رستاخیز.jpg|جایگزین=حزب رستاخیز|بندانگشتی|حزب رستاخیز]]ماجرا از این قرار بود که محمدرضا شاه در اسفند ۱۳۵۳ ناگهان عقیده اش نسبت به نام چند حزبی تغییر کرد و احزاب ایران نوین و مردم را منحل کرد، حزب رستاخیز را راه انداخت و تاکید کرد که در آینده دولت تک حزبی خواهد داشت.<ref name=":0">رستاخیز [https://www.isna.ir/news/99121007368/%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B2-%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C همایونی]</ref> | ||
ماجرا از این قرار بود که محمدرضا شاه در اسفند ۱۳۵۳ ناگهان عقیده اش نسبت به نام چند حزبی تغییر کرد و احزاب ایران نوین و مردم را منحل کرد، حزب رستاخیز را راه انداخت و تاکید کرد که در آینده دولت تک حزبی خواهد داشت.<ref name=":0">رستاخیز [https://www.isna.ir/news/99121007368/%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B2-%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C همایونی]</ref> | |||
== متن سخنان محمدرضا شاه پهلوی درباره حزب رستاخیز: == | == متن سخنان محمدرضا شاه پهلوی درباره حزب رستاخیز: == | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۳: | ||
== نفرات دبیر کل حزب == | == نفرات دبیر کل حزب == | ||
[[پرونده:Amir Abbas Hoveyda-1976.jpg|بندانگشتی|هویدا]] | |||
از آغاز تأسیس حزب رستاخیز تا مهر 1355 هویدا دبیرکلی حزب را بر عهده داشت. در این تاریخ جمشید آموزگار جانشین او شد. در مرداد 1356 محمد باهری معاون وزارت دربار به عنوان دبیر کل حزب برگزیده شد. در 14 دی 1356 شاه دوباره جمشید آموزگار را به دبیرکلی حزب رستاخیز انتخاب کرد. پنج روز بعد به دنبال انتشار مقاله «ایران و استعمار سرخ و سیاه» و توهین به امام خمینی در روزنامه اطلاعات، تظاهرات ضد حکومت پهلوی در شهر قم به وقوع پیوست. در جریان حوادث انقلاب، حزب رستاخیز در امور سیاسی ایران هیچ نقش مهمی ایفا نکرد و دفاتر حزب یکی از مکانهایی بود که مورد حمله ناراضیان قرار می‌گرفت. سرانجام در زمان نخست‌وزیری شریف‌امامی، حزب رستاخیز در 8 مهر 1357 به طور رسمی منحل شد.<ref>[http://pahlaviha.pchi.ir/show.php?page=contents&id=45 حزب رستاخیز از شکل گیری تا انحلال]</ref> | از آغاز تأسیس حزب رستاخیز تا مهر 1355 هویدا دبیرکلی حزب را بر عهده داشت. در این تاریخ جمشید آموزگار جانشین او شد. در مرداد 1356 محمد باهری معاون وزارت دربار به عنوان دبیر کل حزب برگزیده شد. در 14 دی 1356 شاه دوباره جمشید آموزگار را به دبیرکلی حزب رستاخیز انتخاب کرد. پنج روز بعد به دنبال انتشار مقاله «ایران و استعمار سرخ و سیاه» و توهین به امام خمینی در روزنامه اطلاعات، تظاهرات ضد حکومت پهلوی در شهر قم به وقوع پیوست. در جریان حوادث انقلاب، حزب رستاخیز در امور سیاسی ایران هیچ نقش مهمی ایفا نکرد و دفاتر حزب یکی از مکانهایی بود که مورد حمله ناراضیان قرار می‌گرفت. سرانجام در زمان نخست‌وزیری شریف‌امامی، حزب رستاخیز در 8 مهر 1357 به طور رسمی منحل شد.<ref>[http://pahlaviha.pchi.ir/show.php?page=contents&id=45 حزب رستاخیز از شکل گیری تا انحلال]</ref> | ||