کاربر:Alizade/صفحه تمرین مرتضی کیوان

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۰ توسط Safa (بحث | مشارکت‌ها)
ویگن
ویگن.jpg
اطلاعات
نام اصلیویگن دردریان
تولد۲ آذر ۱۳۰۸ برابر با ۲۳ نوامبر ۱۹۲۹ همدان
ملیتایرانی
مرگ۴ آیان ۱۳۸۲ لس‌آنجلس
سبک‌(ها)پاپ- پاپ راک
حرفه(ها)خواننده، هنرپیشه،نوازنده گیتار
ساز(ها)گیتار
سال‌های فعالیت(۱۳۲۹-۱۳۸۲)
آلبوم معروفمهتاب

ویگن در دریان خواننده موزیک پاپ ایرانی از ایرانیان ارمنی تبار، زاده ۲ آذر ۱۳۰۸ برابر با ۲۳ نوامبر ۱۹۲۹ در همدان و درگذشته ۴ آبان ۱۳۸۲ در لس‌آنجلس، از محبوب ترین خوانندگان پاپ ایرانی در دهه‌ی سی چهل بود که به دلیل برخورداری از صدایی پرقدرت، بسیار مورد توجه مردم قرار داشت. ویگن که در رشته نقشه برداری تحصیل کرده بود، به دلیل علاقه زیاد به موسیقی پا به دنیای هنر گذاشت و با اجرای ترانه‌ در رادیو تهران فعالیت هنری خود را آغاز کرد. ویگن افزون بر موسیقی در رشته سینما هم فعالیت چشمگیری داشت و در خلال سالهای ۱۳۴۴ و ۱۳۵۱ در فیلم های متعددی به ایفای نقش پرداخت. از جمله «چهارراه حوادث» ساخته ساموئل خاچیکیان، «خون و شرف»، «ظالم بلا»، «تپه عشق»، «آتش و خاکستر»، «اعتراف» و ...

تاریخچه زندگی ویگن

پدربزرگ مادری‌ ویگن از اهالی همدان و پدرش از بازماندگان خانواده‌ای بود که تمامی اعضای آن در نسل‌کشی ارمنی‌ها کشته شده بودند. وی به همین خاطر از ترکیه به ایران گریخته به باغ پدربزرگ مادری ویگن پناه آورده بود. وی اجازه یافت تا در این باغ زندگی کند. پدر ویگن پس از مدتی در این مکان با مادر او ازدواج کرد. حاصل این ازدواج هشت فرزند بود، پنج پسر به نام‌های زاون، ویگن، کارو، هراند و واهه و سه دختر به نام‌های ژولیت، هلن و آرمینه. ویگن چهارمین فرزند خانواده بود. گفتنی است کارو یکی از برادر ویگن بعدها در زمره‌ی شاعران معروف ایرانی در آمد. ویگن تحصیلات متوسطه را در سال ۱۳۳۰ خورشیدی (۱۹۵۱ میلادی) به اتمام رساند و سپس به تحصیل نقشه برداری پرداخت اما به خاطر این‌که در خانواده‌ای پرجمعیت به دنیا آمده‌بود، تحصیل را نیمه تمام گذاشت و همراه برادر بزرگش در شرکت «کامپساکس» (تأسیسات راه‌آهن) مشغول کار شد. وی با وجود شغل نقشه‌برداری با خواندن در کافه‌ها به تدریج مشهور و محبوب دوستداران موسیقی مردم‌پسند پاپ شد. او از همین سال‌ها، به جهت صدای خوش و استعدادش در خواندن ترانه‌های ارمنی، فارسی و اسپانیایی، در کافه‌های همدان برنامه اجرا می‌کرد. در بیست و دو سالگی به تهران آمد و از سال ۱۳۳۰ در کافه رستوران باغ شمیران (تقاطع خیابان فردوسی و استانبول) بر صحنه می‌رود. تفاوت جنس صدا و نوع موسیقی ویگن، او را به عنوان خوانندهٔ جاز به شهرت رساند و کافه شمیران (بیشتر به لطف حضور کارو برادر ویگن) تبدیل شد و به پاتوق روشنفکران و شاعران «موج نویی» و دوستداران موسیقی جاز و پاپ آن دوره. ویگن یکی از نخستین خواننده‌های ایران بود که با گیتار در صحنه ظاهر شد؛ سازی که او با توانایی بسیار می‌نواخت. ویگن هنرمندی بود که از همان ابتدا با سبکی نو وارد دنیای موسیقی پاپ شد و به دلیل خلاقیتش در زمینه‌ آهنگ‌سازی موفق شد با الهام از سبک موزیک غربی ـ‌‌جاز و راک‌ اند‌ رول‌ـ ‌‌ و ملودی‌های ارمنی و ترکی و گاهاً اروپایی و ادغام آن‌ها با موزیک ایرانی، سبک جدیدی پدید آورد که به «جاز ایرانی»‌ شهرت یافت و به همین خاطر او را به عنوان سلطان جاز و بنیانگزار موسیقی پاپ ایران می‌شناسند. ویگن درخلال فعالیت‌های هنری خود با چند تن از خواننده‌های محبوب دیگر مانند دلکش و پوران ترانه‌های دو صدایی اجرا کرد. ترانه‌هایی ماندگار که هنوز با اشتیاق شنیده می‌شود. ویگن و ممنوعیت از کار قبل از انقلاب، به علت عضویت ویگن در فرقه داشناکسیون ارامنه (استقلال ارمنستان)، رژیم شاه به مدت چند سال فعالیت هنری وی را ممنوع کرده بود ولی در سال ۱۳۵۰ مجددا اجازه یافت به صحنه برگردد و با اجرای ترانه های فولکلور جاز و پاپ به هنگام افتتاح ترمینال جنوب در تهران محبوبیت فراوانی بدست آورد.

بخش نخست فعالیت هنری ویگن در "دوران شکوفایی موزیک پاپ" یعنی از اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی تا زمان انقلاب ۱۳۵۷ (۱۹۷۹ میلادی) بود. ویگن پس از انقلاب ۱۳۵۷ به دلیل محدودیت‌‌های شدیدی که حاکمان جدید برای هنرمندان موسیقی ایجاد کردند، مجبور به ترک ایران و مهاجرت به آمریکا شد؛ جایی که بخش دوم فعالیت‌های هنری خود را تا پایان عمر در این کشور ادامه داد. ویگن قبل از مهاجرت دائمی به آمریکا در اوایل دهه ۵۰ هم مدتی به آمریکا سفر کرده بود وی در این کشور ازدواج کرد و در کاباره های ایرانی فعالیت هنری داشت. ژاکلین (ترانه سرا و خواننده) و آیلین ( بازیگر و مجری تلویزیون) از فرزندان ویگن هستند.

ویگن خواننده نسل جوان دهه ۴۰ اجرای آهنگ در رادیو تهران با صدایی گرم و نواختن گیتار توسط ویگن و شعرهایی با مضمون‌های تازه و ملودی‌های نو در موسیقی ایران چهره تازه‌ای به صحنه موسیقی ایران عرضه کرد. بعدها که ویگن برای خدمت سربازی به آبادان می‌رود در آنجا برای سربازان آواز می‌خواند تا یک روز که خبر آوازخوانی وی به گوش فرمانده‌شان می‌رسد. فرمانده با شنیدن صدای ویگن از او می‌خواهد که در باشگاه افسران روی سن برایشان آواز بخواند.

دو روزنامه‌نگار مشهور، سیامک پورزند و جمشید وحیدی، استعداد او را کشف کردند و او را به رادیو آوردند. به زودی صدای استثنایی، استعداد موسیقی و شخصیت انسان دوست ویگن، او را تبدیل به پرفروش‌ترین خوانندهٔ روز کرد و نمونه ایرانی از شخصیت «سلطان» پاپ دنیای آن روز الویس پریسلی (۱۹۷۷–۱۹۳۵) تلقی شد.

در سال ۱۳۳۳ ویگن ترانهٔ مهتاب را (که بعداً در آلبومی به همین نام منتشر شد) خواند. این ترانه را آغاز عصری نو در موسیقی ایرانی می‌دانند چرا که برای اولین بار، موسیقی ایرانی با سازهای تماماً غیر ایرانی اجرا شد. خود ویگن در گفتگوهایش از نقش جمشید وحیدی (روزنامه‌نگار و طنزپرداز) هم در راه‌یابی اش به رادیو یاد کرده‌است اما نقش عطاالله خرم را نباید از یاد برد که آهنگ «رقیب»، و پس از آن، آهنگ‌های بسیاری از ترانه‌های مشهور و ماندگار ویگن را ساخت.

کارنامهٔ هنری ویگن، فهرست مفصلی از آهنگ‌هایی را نشان می‌دهد که از ملودی‌های فارسی، ارمنی، ایتالیایی، فرانسوی، ترکی و حتی خراسانی، مایه گرفته و با همکاری موسیقی‌دان ورزیده‌ای چون عطاالله خرم و زاون اوهانیان و شاعران برجسته‌ای مانند تورج نگهبان و پرویز وکیلی به اوج شهرت رسید.

اگرچه بیشتر ترانه‌های ویگن به زبان فارسی بود ولی او به زبان‌های دیگر و به خصوص زبان مادریش، ارمنی نیز می‌خواند.

کارنامه هنری ویگن

فیلم‌ها

در سال ۱۳۳۳ به دعوت ساموئل خاچیکیان به سینما روی آورد و نخستین فیلمش را با نام «چهار راه حوادث» (۱۳۳۴) برای خاچیکیان بازی کرد تا سال ۱۳۴۵ که آخرین فیلمش را با نام «اعتراف» (به کارگردانی ناصر رفعت بازی کرد، مجموعاً در دوازده فیلم حضور یافت که در برخی از آنها خوانندگی هم کرد.

خون و شرف ۱۳۳۴

چشمه عشاق

عسل تلخ

ظالم بلا                  ۱۳۳۶

تپه عشق                ۱۳۳۸    

بی ستاره‌ها           ۱۳۳۸    

عروسک پشت پرده ۱۳۳۹

چشمه عشاق         ۱۳۳۹

آرشین مالالان          ۱۳۳۹

آرامش قبل از طوفان ۱۳۳۹

آتش و خاکستر         ۱۳۳۹

فردا روشن است      ۱۳۳۹    

عسل تلخ               ۱۳۴۰  

لاله آتشین             ۱۳۴۱ 

ترس و تاریکی        ۱۳۴۲

عروس دریا             ۱۳۴۴

اعتراف                  ۱۳۴۵

ترانه‌ها

شکوفه می‌رقصد از باد بهاری

ستاره

مهتاب

دل‌ دیوانه

آوازه‌خوان

مست و خراب

سوگند

عشق ابدی

تنهایی

اسب سم طلا

بارون بارونه

چرا نمی‌رقصی

مرا ببوس

شاه‌دوماد

ساقی

رنگین‌کمان

آخرین دیدار

رقیب

آشتی

خدانگهدار

غزل

آهوی فراری

بردی از یادم به همراه دلکش

ویگن در کنسرت همبستگی

ویگن که پیوسته در طول زندگی شخصی و هنری خود به عنوان هنرمندی مردمی شناخته شده‌بود،در سال ۱۳۷۳ به منظور همبستگی با ایرانیان تبعیدی که از جور ظلم و فشار دیکتاتوری مذهبی حاکم بر ایران به خارجه پناه برده بودند، در کنسرتی با نام همبستگی در پاریس شرکت کرده و ترانه‌های جدید و قدیمی خود را اجرا کرد و مورد تشویق هزاران ایرانی شرکت کننده در این کنسرت قرار گرفت. از این پس دیکتاتوری دینی ایران برای وادار کردن ویگن به اظهار ندامت به‌خاطر شرکت در چنین کنسرتی او را مورد غضب خاص و توطئه‌های گوناگون قرار داد اما ویگن هیچ‌گاه به این خواسته تن نداد. ویگن در ۴ آبان ماه سال ۱۳۸۲ در شهر لس‌آنجلس در ایالت کالیفرنیا در سن ۷۳ سالگی درگذشت.

منابع