|
|
(۴۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات هنرمند موسیقی
| |
| | نام = مرضیه،اشرفالسادات مرتضایی
| |
| | تصویر = مرضیه.jpg
| |
| | نام_اصلی = اشرفالسادات مرتضایی
| |
| | نام_مستعار = مرضیه
| |
| | تولد = متولد ۱فروردین۱۳۰۳ تهران
| |
| | مرگ = درگذشت ۲۱ مهر ۱۳۸۹ پارس
| |
| |علت مرگ = سرطان
| |
| | ملیت = ایرانی
| |
| | نوع_صوت =
| |
| | سبک =آواز کلسیک ایرانی
| |
| | حرفه = خواننده
| |
|
| |
| | زمینه فعالیت = موسیقی سنتی و کلاسیک ایرانی
| |
| | هنرمندان همکار =استاد غلامحسین بنان-استاد علی اصغر بهاری
| |
|
| |
|
| |
| | استاد =اسماعیل مهرتاش
| |
|
| |
|
| |
| | آلبوم معروف =سنگ خارا -در فکر -دیدی که رسوا شد دلم -خواب نوشین -آیین وفا -مینای شکسته
| |
|
| |
| در خلوت غم =از من بگذرید -برق نگاه -بت چین -بیداد زمان -عشق خود حاشا مکن
| |
|
| |
| دلم میسوزد -تو رو میخواد -مثل جنگل -الهه ناز -وادل من -مناجات
| |
|
| |
|
| | {{جعبه زندگینامه |
| | | نام = روحالله زم |
| | | تصویر = پرونده:روحالله زم.JPG |
| | | عنوان تصویر =زم پس از دستگیری در سال ۱۳۹۸ |
| | | اندازه تصویر = |
| | | نام تولد =روحالله زم |
| | | زادروز = {{تاریخ تولد|۱۳۵۷|۵|۵|گاهشمار=خورشیدی}} |
| | | زادگاه = شهر ری، تهران، ایران |
| | | ملیت = |
| | | تاریخ مرگ ={{تاریخ مرگ و سن|۱۳۹۹|۹|۲۲|۱۳۵۷|۵|۵|گاهشمار=خورشیدی}} |
| | |علت مرگ = اعدام |
| | | مدفن = |
| | | محل تولد = |
| | | تابعیت = |
| | | تحصیلات = |
| | | دانشگاه = |
| | | پیشه = مؤسس رسانهی آمدنیوز |
| | | سالهای فعالیت = ۱۳۹۸–۱۳۸۴ |
| | | کارفرما = |
| | | نماینده = |
| | | شناختهشده برای = |
| | | نقشهای برجسته = کانال تلگرامی آمدنیوز و صدای مردم |
| | | سبک = |
| | | تأثیرگذاران = |
| | | تأثیرپذیرفتگان = |
| | | شهر خانگی = |
| | | تلویزیون = تلویزیون اینترنتی بیان (۱۳۹۸–۱۳۹۷){{سخ}}تلویزیون اینترنتی کلمه (۱۳۹۸) |
| | | همسر = مهسا رازانی <ref>[https://iranwire.com/fa/features/33611 مهسا رازانی: جمهوری اسلامی، همسرم روحالله زم را از بغداد ربود]، ''ایران وایر''</ref> |
| | | سایت = |
| | | لقب = |
| | | حزب = |
| | | جنبش = |
| | | مخالفان = |
| | | هیئت = |
| }} | | }} |
|
| |
|
| '''مرضیه ،'''<small>'''اشرفالسادات مرتضایی''' (زادهی ۱ فروردین۱۳۰۳-درگذشت ۲۱ مهر ۱۳۸۹ )</small> خوانندهی موسیقی سنتی و کلاسیک ایرانی است. مرضیه به اعتقاد بسیاری مشهورترین و به عقیدهی برخی محبوبترین خوانندهی تاریخ موسیقی ایران است. مرضیه در تهران در خانوادهای روشنفکر بدنیا آمد. مادر او تار مینواخت و از کودکی وی را با موسقی آشنا کرد. پس از مدتی پدر و مادر مرضیه از یکدیگر جدا شدند و او نزد نامادری خود بزرگ شد. مرضیه از دوران دبیرستان شروع به خواندن کرد و صدای او توسط استادان موسیقی چون روح الله خالقی کشف شد. وی فعالیت هنری خود را تحت سرپرستی او در رادیو آغاز کرد و سپس به کار با ابوالحسنخان صا و مرتضی محجوبی پرداخته و از آنها آموزش گرفت و بزودی آوازهاش به عنوان خوانندهای محبوب در سراسر ایران پیچید. مرضیه پس از روی کار آمدن خمینی مجبور به ترک خوانندگی شد. مرضیه پس از سالها سکوت در سال ۱۳۷۳ به سازمان مجاهدین خلق ایران پیوست و مجددا فعالیت هنری خود را آغاز کرد. از جمله کنسرتهای بسیار مشهور او در این دوران کنسرتی است که بر روی تانکهای ارتش آزادیبخش ملی ایران در حضور اعضای سازمان مجاهدین خلق اجرا کرد. مرضیه همچنین کنسرتهای بسیاری در پاریس، آمریکا و دیگر کشورها در حمایت از این سازمان برگزار کرد. او در سن ۸۶ سالگی، در سال ۱۳۸۹ در اثر بیماری سرطان در پاریس درگذشت. برای او مراسم سوگواری باشکوهی در قرارگاه مجاهدین در اشرف و همچنین در پایگاه آنها در پاریس برگزار شد. | | '''روحالله زم''' (۵ مرداد ۱۳۵۷ – ۲۲ آذر ۱۳۹۹) یا نیما زم، پسر روحانی حکومتی محمد علی زم و مؤسس کانال [[تلگرام]]ی آمدنیوز بود. روح الله زم از ابتدای تأسیس این کانال با انتشار اخباری که به گفتهی خودش اطلاعات محرمانه از درون جمهوری اسلامی بود، شهرت پیدا کرد. <ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.alef.ir/news/3990319031.html|وبگاه=الف|بازبینی=2020-07-13|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۹ خرداد ۱۳۹۹|عنوان=مرور ۵ جلسه محاکمه روحالله زم}}</ref> |
| | |
| ==کودکی و نوجوانی مرضیه ==
| |
| مرضیه در خانوادهای روشنفکر و متجدد به دنیا آمد. پدرش یک روحاانی بود اما با به رغم معمم بودن همواره از خطراتی که قشر روحانیت میتواند برای فرهنگ و هنر ایجاد کند سخن می گفت. مادر مرضیه که خودش از او با نام «آتی» یاد میکرد نیز یک زن روشنفکر و هنردوست بود. مادر مرضیه تار مینواخت و آنرا نزد درویشخان آموخته بود. مرضیه دو برادر داشت. کودکی بیش نبود که پدر و مادر او از یکدیگر جدا شدند و مرضیه مجبور به زندگی با نامادری شد. وی از این دوران مجبور به پرستاری از دو برادر کوچکتر خود بود، زیرا نامادری توجه چندانی به فرزندخواندههایش نداشت. نامادری مرضیه نیز علاقه ی بسیاری به موسیقی داشته و پیانو مینواخت. مرضیه به رغم اینکه از این دوران به دلیل دوری از مادر واقعیاش به عنوان دورانی سخت یاد میکرد، آنرا در پرورش استعداد خود در زمینه موسیقی مؤثر میدانست.
| |
| | |
| سالهای دوری از مادر و سرپرستی دو برادر دیگر برای مرضیه خاطرات تلخی از آن زمان باقی گذاشته بود. وی نقل میکند که در آن دوران به همراه برادرانش با مادرش قرار گذاشته و برای دیدار او میرفتند و همواره بدلیل دوری از مادر غمگین بودند.
| |
| | |
| مرضیه و برادرانش پس از فوت پدر مجددا به نزد مادر خود بازگشتند. پدر مرضیه تا پایان عمر هیچگونه محدودیتی برای فعالیتهای هنری دخترش ایجاد نکرد.<ref name=":1">خاطرات مرضیه - کامیار ایزد پناه</ref>
| |
| | |
| == ورود مرضیه به دنیای هنر حرفهای ==
| |
| مرضیه از نسل زنان هنرمند پس از قمر الملوک وزیری به شمار میرود. او از کودکی بواسطه ی مادر و نامادریاش با موسیقی آشنا بود و به آموزش آن پرداخت. بازگشت مرضیه به نزد مادر واقعی اش پس از مرگ پدر به او کمک بسیاری برای آغاز فعالیتهای هنری کرد. مرضیه همواره در مورد مادرش میگفت: «اگر «آتی» نبود مرضیه، مرضیه نمی شد»
| |
| | |
| مادر مرضیه با تشویق او و پشتیبانیاش در زمینهی موسیقی به او جرأت ورود به کار حرفهای را که اغلب توسط مردان اشغال شده بود، میداد. صدای مرضیه در دوران دبیرستان توسط استاد روحالله خالقی و مهرتاش کشف شد. او پس از مدتی به آموزش نزد استاد روحالله خالقی پرداخته و استاد ابوالحسن صبا پرداخته و با آنها کار موسیقی را در رادیو آغاز کرد.
| |
| | |
| === مشکلات مرضیه در دنیای موسیقی ===
| |
| مرضیه از طرف خانوادهاش برای خوانندگی و یادگرفتن موسیقی با مشکلی مواجه نبود.مرضیه نقل میکند که پدرش تنها در آخرین لحظات عمر به من گفت «اگر میتوانی از این کار دست بکش». وی جامعه آنروز را برای فعالیت هنری یک زن مناسب نمیدید.<ref name=":1" /> مرضیه برای دوست و همکارش استاد کامیار ایزدپناه از اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران نقل میکند که در ابتدای ورود به دنیای موسیقی به دلیل فضای مردسالارانه بارها با تمسخر و تحقیر روبرو بوده و فرصتهای بسیاری را بدلیل نپذیرفتن قوانین مردسالارانه از دست داده است.
| |
| | |
| کامیار ایزدپناه در خاطرات خود از مرضیه نقل میکند که روزی از مرضیه پرسیدم شما چطور در آن محیط مردسالار توانستید رشد کنید؟ مرضیه در حالی که اشک در چشمانش حلقه زده بود پاسخ داد: <blockquote>«من همه اینها را مدیون تشویقهای آتی (مادر مرضیه) هستم. بعد از او هم چند تن از اساتید آن دوران.در آن زمان فقط چند موزيسين وجود داشتند كه به معنی واقعی كلمه انسان بودند، بخصوص در رابطهشان با زنان هنرمند. يكي مرحوم خالقی بود كه بسيار مرد والا و كلاسداری بود. بعد هم ابوالحسن خان صبا و مرتضی خان محجوبی و ”رهی” كه به من مثل دختر خودشان مي نگريستند و مرا تحت آموزش قرار میدادند» </blockquote>نام مرضیه را شادروان روح الله خالقی در همان اولین دیدارها به عنوان نام هنری او برایش برگزیده بود و همواره او را در ادامهی کار هنری تشویق میکرد. این در حالی است که به گفتهی خود مرضیه در آن زمان آهنگسازان اغلب زنان هنرمند را تحقیر کرده و برای خواندن یک آهنگ روزها به دنبال خود میکشاندند. مرضیه در این رابطه میگوید:<blockquote>«آن وقتها سيستم ضبط در راديو مثل امروز پيشرفته نبود كه امكان اديت و غيره وجود داشته باشد. يك يا دو ميكروفون بود كه خواننده و اركستر در مقابل آنها قرار مي گرفتند و بعد مي بايست با يك بار نواختن و خواندن ضبط انجام مي شد. اگر بهر دليل خواننده يا نوازنده اي اشتباه مي كرد، بايد ضبط از نو شروع مي شد. يك روز قرار بود من ترانه سختي را اجرا كنم كه اتفاقاً مجال تمرين زيادي هم با اركستر از قبل نداشتم. در نتيجه مقداري با مشكل روبرو بودم و همين باعث شد چند بار اشتباه كنم و ضبط مجدداً از نو شروع شود. بار سوم اجرا كه كمي از ضرب افتادم( منظور حفظ ريتم است)، مرحوم …. برگشت جلوي همه به من گفت: ”خانم! شما بهتر است بروي همان رختشويي بكني، تا خوانندگي…” اين حرف مرا خيلي ناراحت كرد، اما باعث شد كه با تمركز بيشتري دور آخر كار را تمام كنم. اين ماجرا مثل سنگي روي قلبم سنگيني مي كرد. همينكه به خانه رسيدم زدم زير گريه. «اتي»، خدا بيامرزدش، يكي دو بار از من پرسيد چي شده؟ اما گريه مجال نمي داد كه حرفي بزنم. كمي كه گذشت، شربتي برايم درست كرد و نوازشم كرد و پرسيد: ”دخترم چي شده؟ به من بگو”. منهم كل داستان را برايش تعريف كردم. سپس به آرامي و با لبخندي صميمي و درعين حال جدي به من گفت ”عزيزم، اينكه گريه نداره. از فردا نميخواد بري موسيقي كار كني، همينجا بمون، ور دست خودم، بهت خياطي و آشپزي و بافتني ياد ميدم كه ديگه غصه نخوري”. من كه حسابي جا خورده و از اين حرف او متعجب شده بودم گفتم ” اتي! ولي من ميخوام خواننده بشم”. او گفت ” آها! حالا اومدي سراصل مطلب. اگه ميخواي به اين هدف برسي، بايد آماده باشي كه سختي هاش رو هم تحمل كني. توي اين دنيا هيچكس مجاني و راحت به جايي نمي رسه. تو بايد آمادگي بدتر از اينهاش رو هم داشته باشي. اما مهم اينه كه خودت آدم محكم و مصممي باقي بموني”. اين حرف «اتي» خيلي بر روي من اثر كرد و انگيزه ام را براي ادامه راه صد چندان كرد.»<ref name=":1" /></blockquote>مرضیه در جای دیگری در مورد مشکلاتی که در راه خوانندگی با آن مواجه بود گفته بود:
| |
| | |
| «نخستین دورهٴ آموزشها، هفت سال و بهطور مستمر ادامه داشت. یعنی در حقیقت، من در طول این زمان میتوانستم با زحمتی خیلی کمتر در یکی از رشتههای علمی یا ادبی دکترا بگیرم، میتوانستم این کار را بکنم تا در آن سالها کسی به من نگوید آوازه خوان! و مجبور نشوم آن قدر خون دل بخورم. ولی من تصمیم گرفته بودم نشان دهم که یک زن میتواند هم آواز بخواند و هم خانم باشد و پاک و پاکیزه زندگی کند.»<ref>[https://news.mojahedin.org/i/news/206424 مرضیه صدای جاودانه]</ref>
| |
| | |
| === شهرت مرضیه و اجرای اپرای خسر و شیرین === | |
| مرضیه زیر نظر استاتیدی چون اسماعیل مهرتاش، ابوالحسن خان صبا، روح الله خالقی و مرتضی محجبوی فعالیت و آموزش خود را آغاز کرد. از جمله اولین کارهای خواندن در اپرای خسر و شیرین بود. وی در این نمایش بجای هنرپیشه اول که خواننده نبود از پشت پرده آواز میخواند. این نمایش که ۳۷ شب روی صحنه بود با استقبال بسیاری مواجه شد. بزودی از مرضیه در برنامه شیر و خورشید ایران که از رادیو پخش میشد شرکت کرد و ترانه معروف شیدا یا «امشب شب مهتابه» را اجرا کرد. ترانه او بشکل گستردهای بر سر زبانها افتاده و بر دل مردم نشست. اغلب مردم میخواستند این خواننده جدید را از نزدیک ببینند. به همین سبب بار دیگر نمایش خسر و شیرین اجرا و مرضیه شخصا در نقش شیرین ظاهر شد. از این نمایش آنچنان استقبال شد که تا مدتها بر روی سن باقی ماند.پس از آن مرضیه چنان شهرتی یافت که آهنگسازان و شاعران برای آنکه وی آثارشان را اجرا کند با یکدیگر به رقابت میپرداختند.<ref name=":0">بیتوته - [http://www.beytoote.com/art/artist/biography-marzieh2-singer.html بیوگرافی مرضیه]</ref>
| |
| | |
| === مرضیه در برنامه گلها === | |
| [[پرونده:جلد نوار گلها مرضیه.jpg|جایگزین=جلد نوار گلها مرضیه|بندانگشتی|جلد نوار گلها مرضیه]]پیشرفت مرضیه آنچنان سریع بود که در مدت کوتاهی اسم او در صدر خوانندگان ایرانی قرار گرفت. او اولین زنی بود که به برنامه گلها راه پیدا کرد. مرضیه در رادیو با هنرمندانی چون روح الله خالقي، مرتضي محجوبي، رهي معيري، غلامحسين بنان، مرتضا حنانه، كسروي، عبدالله دوامي و فرامرز پايور، جواد معروفي، حبيب الله بديعي، ياحقي و... فعالانه کار میکرد.
| |
| | |
| === اجرای مرضیه در تالار رودکی === | |
| مرضیه در سال ۱۳۵۴ در تالار رودکی به مدت سه شب پیاپی با همراهی ارکستر فرامرز پایور به اجرای کنسرت پرداخت. اغلب حاضرین در آن کنسرت دانشجویان و روشنفکران بودند. او در این کنسرتها با وجود ممنوع بودن ترانه « از خون جوانان وطن» آنرا بصورت زنده اجرا کرد که با استقبال شرکتکنندگان مواجه شد. مرضیه در خاطرهای دربارهی همین کنسرت گفته است:
| |
| | |
| «تقريباً كمي بعد از همين كنسرتهاي تالار رودكي بود كه ديدم يك روز مرد تقريباً مسن و جاافتاده اي كه به نظر آدم محترمي مي رسيد به خانه من آمد و گفت ”خانم، يك درخواست از شما دارم، چون احساس مي كنم انجام آن فقط از شما بر مي آيد.” گفتم خواهش ميكنم بفرماييد، خوشحال ميشوم اگر بتوانم كاري بكنم. او در حاليكه اشكش جاري شده بود گفت «خانم، من فقط يك پسر دارم كه آنهم توسط ساواك دستگير شده. هيچ گناهي هم ندارد، مي خواستم شما او را دوباره به من برگرداني”. من كه تا آن موقع زياد با موضوعهاي سياسي سر و كاري نداشتم، از او كاري را كه بايد بكنم پرسيدم . فردا صبح با اتوموبيل خودم به دفتر ساواك در تهران رفتم و گفتم مي خواهم با رئيس اينجا صحبت كنم. كارمندان وقتي مرا ديدند خيلي با احترام مرا تحويل گرفته و پس از چند دقيقه انتظار مرا به اتاق مجللي و نزد رئيسشان بردند. من بدون هيچ سابقه ذهني و يا ترس از كسي، رك و راست موضوع را مطر ح كرده و گفتم ” من آمده ام از شما درخواست كنم كه اين پسر را كه فاميل من است آزاد كنيد». او كمي مكث كرد و سري تكان داد و گفت ببينم چكار مي كنم”. معلوم بود كه حرف من زياد به مذاقش خوش نيامده، در عين حال احساس كردم در نقطه اي گير كرده كه نه مي تواند جواب رد و نه مثبت بدهد. بالاخره اين داستان گذشت. بعد از يكي دو هفته همان آقاي ميانسال مجدداً به خانه ام آمد. اين بار با يك دسته گل و يك بسته كادوژ او باخوشحالي گفت «پسرم آزاد شد.» راستش را بخواهي من بيشتر از او خوشحال شدم.»<ref name=":1" />
| |
| | |
| == ویژگیهای اخلاقی مرضیه ==
| |
| به گفتهی کامیار ایزدپناه از نزدیکان مرضیه پس از پیوستن به سازمان مجاهدین خلق ایران، او همواره به دیگر هنرمندان احترام میگذاشت و روابط انسانی بارزی با آنها داشت. مرضیه پشتيباني مادي و معنوي از نوازندگان اركسترش را هموازه جزو وظايف خود ميدانست. مرضیه تنها بخاطر آنکه قطعهی آوازی را از عبدالله دوامی آموخته بود خود را موظف کرده بود که برای جبران آن هفتهای یکبار به او که در دوران کهولت به تنهایی در خانهای زندگی میکرد سر زده، خانهاش را نظافت کرده و نیازهای صنفیاش برطرف سازد.
| |
| | |
| او همواره بدور از حسد از دیگر خوانندگان تعریف میکرد و صدا و هنرشان را تحسین مینمود. از جمله ویژگیهای دیگر او تلاش بی وقفه در مسیر آموختن بود. او در ابتدا هفت سال بطور حرفهای به آموزش موسیقی پرداخته بود. پس از آن نیز در هر شرایطی آموزش یکی از برنامههای ثابت روزانهاش بود. گفته میشود حتی پس از پیوستن به سازمان مجاهدین خلق ایران در شرایط جنگی در عراق و حتی در مسیر و در حال تردد، با فرارسیدن زمان آموزش، به همراه استاد کامیار ایزد پناه تمرینات خود را آغاز میکرد.
| |
|
| |
|
| مرضیه پس از آن به چنان شهرت و مهارتی در خواندن آواز دست یافت که تصنیفنویسان و شاعران برای اجرای آثار خود توسط این هنرمند با یکدیگر رقابت میکردند. در سال ۱۳۵۴ خورشیدی جشن دویستمین سال استقلال آمریکا در مدیسن اسکوئر گاردن (واقع در شهر نیویورک) برگزار شد که در آن کشورهای زیادی دارای غرفه بودند. از ایران مرضیه و عارف از طرف رادیو برای مأموریت رفته بودند و هر روز در آنجا برنامه اجرا میکردند
| | پدر روحالله زم مدت ها ریاست حوزه هنری سازمان تبیلغات اسلامی را به عهده داشت و او در این حوزه با تئاتر و سینما آشنایی پیدا کرد. |
|
| |
|
| مرضیه در زمانی که خوانندگی بهعنوان یک سرگرمی و یا شغلی نه چندان افتخارآمیز تلقی نمیشد و بهخصوص زنان در خانهها محبوس بوده حق هیچ گونه ابراز وجودی نداشتند، بهعنوان یک زن جوان به خوانندگی بهعنوان یک هنر غرورآفرین درسطح بالایی از نظر فرهنگی نگریست و در نهایت برای خود جایگاهی در صحنهٴ هنر ایرانی با وجود همهٴ گوناگونیهای فرهنگی وزبانی ایجاد کرد
| | پدر روحالله زم رابطه بسیار نزدیکی با خامنهای داشت. روح الله زم دو فرزند دختر داشت. فرزند اول او نتیجهی ازدواج اول اوست و هماکنون شانزده سال دارد و فرزند دوم که پنج ساله است از همسر دوم او مهسا رازانی است. هر دو فرزند روح الله زم با وی در فرانسه زندگی میکردند.<ref name="روحالله زم، موسس آمدنیوز کیست؟">{{یادکرد وب|نویسنده =ناصری، معصومه |نشانی =https://www.bbc.com/persian/iran-features-50234326 |عنوان =روحالله زم، مؤسس آمدنیوز کیست؟ | ناشر =بیبیسی فارسی |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۰ تیر ۱۳۹۹}}</ref> |
|
| |
| == سکوت مرضیه ==
| |
| پس از انقلاب ضدسلطنتی مرضیه تا سال ۱۳۷۳ در ایران سکوت پیشه کرد. او در این دوران در خانهای در حومه تهران زندگی میکرد. مرضیه در این باره میگوید:<blockquote>«ملاها صدای عشق و احساسات انسانی را به سکوت کشاندند. آنها نسیم و مهتاب و بهار و لبخند سرزمین مادری من ایران را به زندان افکندند. سرزمینی که روزی یکی از بزرگترین تمدنها و فرهنگهای تاریخی و گهواره شعر و ادبیات و موسیقی و انسانیت بود، اینک در زیر ضربات شلاق یک حکومت ضدتمدن و فرهنگ، ضد زن و ضدانسانیت قرار گرفته است».</blockquote>وی همچنین نقل میکند که در این پانزده سال در دهکدهای در شمال تهران زندگی کرده و شبها که برای قدم زدن به صحرا می رفته است ساعتها به خواندن ترانههایش در خلوت می پرداخته است.<ref name=":2">[http://zamaaneh.com/music/2010/10/post_367.html غروب مرضیه در صبح روشناییها]</ref>
| |
|
| |
|
| == پیوستن مرضیه به مجاهدین خلق ==
| | در سال ۱۳۸۸ روحالله زم در ستاد انتخاباتی [[مهدی کروبی]] فعالیت داشت و با نویسندگان سحام نیز از سایت حزب اعتماد ملی ارتباط داشت. روح الله زم پس از [[تظاهرات ۱۳۸۸|اعتراضات سال ۱۳۸۸]] بازداشت و شکنجه شد.<ref name="روحالله زم، موسس آمدنیوز کیست؟" /> |
| مرضیه در سال ۱۳۷۳ سفری درمانی به آمریکا داشت. او در هنگام بازگشت توقفی کوتاه در فرانسه کرد و بطور کاملا اتفاقی با مجاهدین خلق روبرو شد. او در این دیدار بسیار تحت تأثیر آنها قرار گرفت و حتی تصمیمگرفت پیش از بازگشت به ایران برای آنها یک برنامه خصوصی اجرا کند. مرضیه در روز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۷۳ پس از اجراي اين برنامه، با مريم رجوي، رهبر مجاهدين كه آن زمان در فرانسه ساكن بود، ديدار كرد. مسیر زندگی او پس از این دیدار تغییر کرد. او از اینکه یک زن رهبری مجاهدین را برعهده دارد بسیار متأثر بود. مرضیه پس از آن دیدار تصمیم گرفت پس از رفتن به ایران و حل و فصل مسائلی در آنجا به فرانسه بازگشته و به سازمان مجاهدین خلق بپیوندند. [[پرونده:مصاحبه نشریه ایران زمین با مرضیه.jpg|جایگزین=مصاحبه نشریه ایران زمین با مرضیه|بندانگشتی|مصاحبه نشریه ایران زمین با مرضیه]]رفتن به ايران و بازگشت مجددش به فرانسه براي پيوستن رسمي به مجاهدين، بیش از یک ماه طول کشید. گفته میشود بسیار از ملاقات کنندگان با مرضیه تصور میکردند كه به دلايل مختلف، نميتوان بازگشت مجددي براي او به فرانسه تصور كرد اما او در شب سی و یکم خرداد ۱۳۷۳ از ایران به فرانسه بازگشته و رسما پیوستن خود به مجاهدین خلق را اعلام کرد.
| |
|
| |
|
| «من بعد از ۱۵سال وقتی آمدم، اول نیامدم روی سن پاله دکنگره یا آلبرت هال. صاف و مستقیم رفتم وسط آن بیابانهای بیآب و علف و داغ. وسط آن زنان و مردان شجاع و رشید و وطنپرست که بهخاطر مردم و بهخاطر آزادی سر از پا نمیشناسند.رفتم روی تانکهای داغ در هوای ۵۰درجه فریاد کشیدم و سرود خواندم. سرود جنگی و نظامی، سرود برای مجاهدان، بهخاطر آزادی، بهخاطر مردمی که عشق من هستند. با همه خلوص میخواهم بر روی اولین تانک به جانب دشمن بشتابم. فکر همه خطرات را هم کردهام و صد بار قاطعتر از پیش مبارزه خواهم کرد و خواهم جنگید…»
| | او در خرداد ماه ۱۳۹۰ از مرز قانونی از کشور خارج شد و به مالزی رفت. به نظر میآید بخشهایی از خود نظام در خروج او از کشور نقش داشتهاند، زیرا پدر او محمدعلی زم در نامهی سرگشادهای در سال ۱۳۹۶ به وی نوشت: |
|
| |
|
| == کنسرتهای مرضیه پس از پیوستن به مجاهدین خلق ==
| | «اگر دوستان آن نهاد نظامی-سیاسی، گذرنامهات را به آن زودی تحویل نداده و تو را تشویق به خروج از کشور نکرده بودند و پس از خروج قانونیات از کشور متهم به «فرار» نکرده بودند و شرایط لج و لجبازی و تعقیب و گریزها و امنیتزداییهای بچهگانه در دیار غربت مالزی و ترکیه را پیش رویت قرار نداده بودند، این وخامت پیش نیامده بود.» <ref name="روحالله زم، موسس آمدنیوز کیست؟" /> |
| [[پرونده:مرضیه بر روی تانک های ارتش آزادیبخش.jpg|جایگزین=مرضیه بر روی تانک های ارتش آزادیبخش|بندانگشتی|300x300پیکسل|<blockquote>مرضیه بر روی تانک های ارتش آزادیبخش</blockquote>]]
| |
|
| |
|
| === کنسرت مرضیه بر روی تانکهای [[ارتش آزادیبخش ملی ایران|ارتش آزادیبخش]] ===
| | برخی معتقدند او توسط رژیم به بازی گرفته شده است. روح الله زم از مالزی به ترکیه رفته و سپس فرانسه پناهنده شد. او در این دوران آمد نیوز را تأسیس کرد. روح الله زم با ارائهی اسناد عجیبی که مدعی بود از درون نظام به دست وی میرسد در شبکههای اجتماعی شهرت یافت. از جمله او بود که برای اولین بار از وجود «میرطاهر» بدل [[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]] سخن گفت. |
| مرضیه اولین کنسرت خود را بعد از پیوستن به سازمان مجاهدین خلق در عراق اجرا کرد. وی در این کنسرت در حالی که بر فراز تانکهای ارتش آزادیبخش ایستاده بود به اجرای ترانه ترانه پرداخت
| |
|
| |
|
| نخستین کنسرت مرضیه بعد از جلای وطن در عراق و بر فراز تانک های ارتش آزادیبخش ملی ایران و در حضور هزاران تن از رزمندگان آزادی ایران برگزار شد.
| | در [[اعتراضات دیماه ۱۳۹۶|تظاهرات دیماه ۱۳۹۶]] کانال تلگرامی آمدنیوز که اخبار اعتراضات را منعکس میکرد توانست فالورهای بیشتری کسب کند، اما صعود ناگهانی فالورهایش زمانی بود که این کانال بنا به درخواست وزیر ارتباطات ایران از شرکت تلگرام بسته شد. پس از بسته شدن کانال آمدنیوز، او به سرعت کانال دیگری با نام صدای مردم تأسیس کرد و از تلگرام خواست آن را مسدود نکند. خبر مسدود شدن کانال روحالله زم و تأسیس کانالی مجدد منجر به شهرت دوچندان کانال جدید شد. |
|
| |
|
| === کنسرت آلبرت هال مرضیه ===
| | رژیم ایران چند پیش از دستگیری وی در یک مستند به نام «ایستگاه پایانی دروغ» مدعی شد که وی در تمام این دوران توسط نظام کنترل میشده است. این ویدئو نشان میداد که روحالله زم در حال گرفتن اسناد و اخبار از درون نظام است در حالی که آن افراد توسط نظام به این کار گمارده شدهاند. |
| این سالن همچنین امکانات برگزاری مسابقات تنیس داخل سالن را نیز دارا میباشد به همین دلیل ظرفیت آن براساس نوع رویداد متغیر است، ظرفیت رویال آلبرت هال در کنسرتهای موسیقی بیش از ۵٬۵۰۰ نفر و در مسابقات تنیس بیش از ۴۰۰۰ نفر است | |
|
| |
|
| رویال آلبرت هال ( Royal Albert Hall) یکی از معروف ترین سالنهای کنسرت در جهان است. این سالن در لندن قرار دارد. ظرفیت این سالن پنج هزار و پانصد نفر است. مرضیه پس پیوستن به سازمان مجاهدین پس از سالها سکوت برای اولین بار در این سالن به خواندن پرداخت.
| | مدتی بعد در مهرماه ۱۳۹۸ شیرین نجفی ادمین دیگر آمدنیوز و از افراد مورد اعتماد روحالله زم به وی اطلاع داد که دفتر آیتالله سیستانی خواهان ملاقات با او و ارائهی پشتیبانی مالی به وی جهت راهاندازی یک تلویزیون است. او خود در همین رابطه به عراق رفت و سپس از روحالله زم خواست به او بپیوندد. اما سفر روحالله زم به عراق منجر به دستگیری و انتقال وی به ایران شد. دفتر آیت الله سیستانی پس از این موضوع هرگونه ارتباط خود با این موضوع را تکذیب کرد. روحالله زم در تیرماه ۱۳۹۹ در دادگاهی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به اعدام محکوم شد. حکم او در روز ۱۸ آذر ۱۳۹۹ به اجرا درآمد. <ref name="روح الله زم به اعدام محکوم شد">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =https://www.bbc.com/persian/iran-53231333 |عنوان =روحالله زم به اعدام محکوم شد | ناشر =بیبیسی فارسی |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۰ تیر ۱۳۹۹}}</ref> |
|
| |
|
| === کنسرت همبستگی مرضیه در لندن === | | == روحالله زم در ایران == |
| در این کنسرت مرضیه به اجرای قطعهای بسیار طولانی پرداخت. اجرا این قطعه حدود ۴۵ دقیقه با ۱۰۰ نفر گروه کر و ارکستر انجام شد. این در حالی بود که مرضیه در تمام مدت اجرا نه شعر و نه نتهای ترانه را در مقابل خود نداشت و تماما آنرا از حفظ اجرا کرد. مرضیه این کنسرت را در سن ۷۲ سالگی اجرا نمود.<ref name=":2" />
| | روحالله زم پسر یک آخوند حکومتی بود. این موضوع برای وی را در معرض ارتباطات زیادی با برخی از مسئولان نظام و افراد مختلف در نظام قرار میداد. پدر او محمدعلی زم در دورههای مختل سمتهایی مثل ریاست حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی (۱۳۵۹–۱۳۸۰)، معاون اجتماعی شهرداری تهران، ریاست سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، و ریاست هیئتمدیرهٔ انجمن صنفی ویدیو رسانه و عضویت در شوراهای مختلف در صدا و سیما و وزارت ارشاد را برعهده داشته است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=زندگینامه محمد علی زم (۱۳۳۴-) |نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/264471/زندگینامه-محمد-علی-زم-۱۳۳۴ |وبگاه=hamshahrionline.ir |ناشر=همشهری آنلاین |تاریخ بازبینی=۲ آبان ۱۳۹۸ |تاریخ=۱۰ تیر ۱۳۹۳}}</ref> روحالله زم از طریق پدرش و مشاغل وی توانست با فعالیت رسانهای و سینمایی آشنایی شود. او در انتخابات ۱۳۸۸ از فعالان حزب اعتماد ملی بود و با ستاد انتخاباتی مهدی کروبی همکاری میکرد.. روحالله زم پس از اعتراضات سال ۱۳۸۸ به همراه بسیاری از حامیان جریان سبز دستگیر و شکنجه شد. |
|
| |
|
| === کنسرت لوس آنجلس مرضیه === | | == روحالله پس از خروج از ایران == |
| مرضیه در لوس آنجلس آمریکا اقدام به برگزاری یک کنسرت در سالن ویشلرهال کرد. لوس انجلس تایمز گزارش کرد این کنسرت با تدابیر شدید امنیتی همراه بود و تمامی شرکت کنندگان باید از ردیاب فلزی رد میشدند. همین امر منجر به تاخیر ۴۵ دقیقهای در برگزاری کنسرت شد.
| | {{اصلی|آمدنیوز}} |
|
| |
|
| در این کنسرت هنگامی که یکی از تماشاگران با ترانه مرضیه اقدام به دست زدن کرد او خطاب به جمعیت گفت: «من مطرب نیستم، وقتی میخوانم فقط گوش بدهید.»<ref name=":2" /> او در این کنسرت با جمعیت در مورد مجاهدین خلق سخن گفت و حرفهایی جنجالی زد که توجه بسیاری را جلب کرد.
| | زم پس از حوادث انتخابات ۱۳۸۸ از ایران خارج شد. برخی معتقدند که او به شکلی هدایت شده یا با تأیید مقامات امنیتی از کشور خارج شده است. این موضوع به ویژه از نامهی پدر او استنباط میشود که به وی نوشت: |
| | [[پرونده:شیرین نجفی.jpg|جایگزین=شیرین نجفی ادمین آمدنیوز و عامل سفر زم به عراق|بندانگشتی|250x250پیکسل|شیرین نجفی ادمین آمدنیوز و عامل سفر زم به عراق]] |
| | «اگر دوستان آن نهاد نظامی-سیاسی، گذرنامهات را به آن زودی تحویل نداده و تو را تشویق به خروج از کشور نکرده بودند و پس از خروج قانونیات از کشور متهم به «فرار» نکرده بودند و شرایط لج و لجبازی و تعقیب و گریزها و امنیتزداییهای بچهگانه در دیار غربت مالزی و ترکیه را پیش رویت قرار نداده بودند، این وخامت پیش نیامده بود.» |
|
| |
|
| فیگارو روزنامه مشهور فرانسوی درباره این کنسرت نوشت<blockquote>«اگر کسی بخواهد مرضیه را برای فرانسویان توصیف کند، جز با تلفیق چندین چهره نمیتواند این کار را بکند: عشقی از نوع «کاترین سُوژ» برای شعر و شاعران، طعم صدای بیانتها در زمینه ویولنها مانند «نانا موسکوری»، هیبت قوی مانند «جون بائز»، گرمای جذب کننده شرقیام کلثوم… مرضیه و هزاران هنرمند ایران زمین، هزارهها و قرنهاست که با آتش بانگنایشان شعلهٴ این فرهنگ را در مقابل توفانها زنده نگه داشتهاند و از نسلی به نسلی دیگر سپردهاند». <ref>فیگارو - ۲۵ فروردین۸۵ -برتران دیکان</ref></blockquote>
| | روحالله زم ابتدا به [[مالزی]] و سپس به [[فرانسه]] رفت و در آنجا سایت و کانال تلگرامی آمدنیوز (صدای مردم) را راهاندازی کرد.<ref name="BBC">{{یادکرد وب |عنوان=پدر روحالله زم: در دستگیری فرزندم نقشی نداشتیم |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50198580 |وبگاه=۵ آبان ۱۳۹۸ |ناشر=بیبیسی فارسی |تاریخ=۵ آبان ۱۳۹۸}}</ref> در این دوران همواره برخی نسبت به صحت و سقم اخبار منتشر شده توسط او تشکیک میکردند. کانال تلگرامی آمدنیوز پس از آنکه به درخواست جهرمی وزير ارتبطات از شرکت تلگرام مسدود شد ناگهان شهرت پیدا کرد. پس از آنکه روحالله زم به سرعت یک کانال جدید تأسیس کرد این شهرت منجر به افزایش بی سابقهی فالورهای او تا مرز یک و نیم میلیون گشت. |
|
| |
|
| === کنسرت پاله دوگنگره مرضیه === | | == مستند پایانی دروغ == |
| | در اسفندماه ۱۳۹۷ جمهوری اسلامی ناگهان دست به انتشار ویدئویی جنجالی زد که باعث افت محبوبیت کانال تلگرامی آمدنیوز شد. این ویدئو نشان میداد که روحالله زم در حال گرفتن اطلاعات محرمانه از فردی در داخل ایران است. سپس همین ویدئو نشان میداد که در آن سوی خط فردی که در حال تماس با روحالله زم است یک مأمور وزارت اطلاعات است. دوربین با زومبک کردن نشان میداد که افراد زیادی از وزارت اطلاعات در همان اتاق حضور دارند. |
|
| |
|
| === دیگر کنسرتهای مرضیه ===
| | رژیم ایران در این ویدئو نشان میداد که در تمامی این دوران روحالله زم در تور اطلاعاتی او فعالیت کرده است. روح الله زم در ارتباط خود با فردی که در این ویدئو نشانداده میشد که مأمور رژیم ایران است، به بسیاری از مخالفان ایرانی حمله میکرد. افشای این اسناد از طرف رژیم ایران روابط آمد نیوز را با اغلب فعالان سیاسی تیره کرد. این ویدئو سوالهای زیادی را در مورد او مطرح کرد. از جمله اینکه آیا او یک قربانی است یا اینکه ناآگاهانه در این دوران به بازی گرفته شده است. البته روحالله زم بعدها مدعی شد از مأمور بودن منبع خود مطلع بوده و هشیارانه دست به این کار زده است. |
| * کنسرت بین المللی بلژیک با حضور یهودی منوهین و ۵ تن از خوانندگان مشهور جهان[[پرونده:کنسرت مرضیه در سالن المپیا.jpg|جایگزین=کنسرت مرضیه در سالن المپیا|بندانگشتی|کنسرت مرضیه در سالن المپیا]]
| |
| * کنسرت بابل در محل باستانی بابل در عراق<ref>[http://women.ncr-iran.org/fa/1397/07/21/%D9%85%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D9%87%D8%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ مرضیه بانوی بزرگ آواز ایران]</ref>
| |
|
| |
|
| === آخرین کنسرت مرضیه در سالن المیپا === | | == سفر به عراق == |
| آخرین کنسرت مرضیه در سالن المپیای پاریس در حالی برگزار شد که او ۸۲ سال سن داشت. این کنسرت به رهبری استاد محمد شمس برگزار شد. شاهرخ گلستان، همان زمان در نقدی درباره کنسرت المپیا نوشت: «مرضيه که در فروردين ماه امسال هشتاد و دو سالگی را پشت سر گذاشت و بيش از شصت سال است که می خواند، شفافيت صدا و قدرت خوانندگی خود را به خوبی حفظ کرده است.»
| | [[پرونده:عکسهای پانصد یورویی برای روح الله زم.JPG|جایگزین=عکسهای پانصد یورویی که از طرف شیرین نجفی برای روحالله زم از عراق ارسال شد|بندانگشتی|200x200پیکسل|عکسهای پانصد یورویی که از طرف شیرین نجفی برای روحالله زم از عراق ارسال شد]] |
| | روحالله زم در مهرماه ۱۳۹۸ به عراق سفر کرد. وی در فرانسه از حافظت پلیس برخوردار بود اما سوال مهم این است که چگونه وی قانع شد فرانسه را ترک کرده و به عراق برود. جایی که تماما در سلطهی نیروهای امنیتی ایران است.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-54774321 چرا زم به عراق رفت]</ref> دلیل سفر او همواره در حالهای از ابهام فرو رفته است اما نشانهها حاکی از همکاری زنی به نام شیرین نجفی در کشاندن او به عراق بود. شیرین نجفی خود یکی از ادمینهای آمدنیوز بود و به گفتهی دیگر ادمینهای آمدنیوز روحالله زم به او اعتماد کامل داشت. او از زمان حضور روحالله زم در ترکیه تبدیل به یکی از دوستان نزدیک او شده بود. اما برخی شیرین نجفی را یکی از پرستوهای جمهوری اسلامی میدانند که با وعدهی پشتیبانی مالی او را به عراق برد. پس از انتشار مستند پایانی دروغ و کاهش فالورهای آمدنیوز و کاسته شدن از اعتبار این کانال، روحالله زم در پی بازیابی اعتبار خود و به ویژه تأسیس یک تلوزیون بود. شیرین نجفی در تماسی به روحالله زم اطلاع داد که آیتالله سیستانی پذیرفته است که او را برای راه اندازی یک تلویزیون با میلیونها دلار پشتیبانی کند و او باید برای دریافت این پشتیبانی و گفتگو در مورد آن به عراق برود. البته دفتر آیتالله سیستانی پس از دستگیری زم این موضوع یعنی دعوت وی به عراق را تکذیب کرد.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-54774321 روحالله زم چگونه بازداشت شد؟]</ref> <ref>{{یادکرد وب |عنوان=همسر روحالله زم جمهوری اسلامی را به ربودن او از بغداد متهم کرد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/zam_coordinate_france_iraq/30219184.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref>شیرین نجفی در هماهنگی با روحالله زم خود ابتدا به عراق سفر میکند و سپس با ارسالعکسهایی از اسکناسهای پانصد یورویی به روحالله زم میگوید که دفتر آیت الله سیستانی خواهان صحبت مستقیم با اوست. این موضوع منجر میشود که روح الله زم قانع شده و به عراق سفر کند. |
|
| |
|
| == پیوستن مرضیه به ارتشآزادیبخش و سکونت در عراق == | | === دستگیری روحالله زم === |
| مرضیه که برای اجرای یک کنسرت در عراق به این کشور آمده بود بود در ۲۱ مهر ۱۳۷۶ سفر خود به پاریس را لغو کرده و از سازمان مجاهدین میخواهد که در عراق بماند. او تقاضا میکند به ارتش آزادیبخش پیوسته و رزمنده ارتش آزادی باشد.
| | روز بیست و دوم مهرماه ۱۳۹۸ رسانههای ایران خبر دستگیری روحالله زم توسط سازمان اطلاعات سپاه را منتشر کردند. سپاه پاسداران در مورد چگونگی دستگیری روحالله زم هیچ توضیحی نداد اما مشخص بود که وی در عراق توسط مأموران امنیتی رژیم ایران بازداشت شده است. همچنین بطور همزمان در کانال آمدنیوز پیامی مبنی بر دستگیری روحالله زم منتشر شد. |
|
| |
|
| هنگامی که مسعود رجوی این درخواست را میشود نگران میشود که شاید کمبودی در پاریس داشته باشد. او خود شخصا با مرضیه در این رابطه صحبت میکند. مسعود رجوی در پیامی که به مناسبت درگذشت مرضیه داد ماجرای این دیدار و درخواست مرضیه از وی برای ماندن در عراق را چنین نقل کرده است: <blockquote>خانم مرضیه گفت: آقا، چیزی از شما میخواهم بهشرط اینکه نه نگویی!</blockquote><blockquote>گفتم هر چیز که شما بگویید به روی چشم الا اینکه بخواهید در اینجا بمانید، چون این محیط امنیت ندارد، مناسب کار و فعالیتهای شما هم نیست، هوای آن هم برای شما خوب نیست، امکاناتش بسیار محدود است و خلاصه خسته خواهید شد. اگر در پاریس مشکل یا کم و کسری دارید، بفرمایید، به روی چشم…</blockquote><blockquote>خانم مرضیه با اشاره به مریم گفت: خیر، «خانوم» ترتیب همه چیز را دادهاند. در پاریس باغ بزرگی برایم گرفتهاند. استودیوی جداگانه هم برای تمرین و ضبط صدا با تجهیزات دارم. بهترین ارکستر در اختیارم است. مجاهدین هم در کنارم هستند و از چیزی فروگذار نمیکنند. با هنگامه هم در ارتباط هستم و حالش خوب است…</blockquote><blockquote>گفتم: پس مشکل چیست؟</blockquote><blockquote>با نگاهی پر مهر و اشتیاق به مریم، که گویی دوری از او را بر نمی تابد و نیز میخواهد او را در برابر مخالفت من، به حمایت از درخواست خودش بکشاند گفت: میخواهم نزدیک «خانوم» باشم. نمیخواهم زن ویژه باشم، من رزمنده ارتش آزادیبخش هستم…</blockquote><blockquote>گفتم: خانم مرضیه، بزرگواری شما چیز ناشناختهیی نیست اما در این سن و سال و با کسالتهایی که دارید چگونه میخواهید رزمنده باشید؟ این چه انتظاری است که از خودتان دارید؟</blockquote><blockquote>گفت: لااقل برای بچهها و راهگشایان ملتم آشپزی که بلدم، اگر این را هم قبول نداری، دستکم دعایی بدرقه راهشان میکنم. میهمان نیستم و از امروز صاحبخانه ام… .</blockquote><blockquote>سپس سوگند خورد که با خلوص میخواهد بر روی اولین تانک بجانب دشمن بشتابد. تأکید کرد که فکر همه خطرات را هم کرده و خونش مانند دیگر مجاهدان کمترین فدیه آزادی ملت ایران است…</blockquote><blockquote>آخر سر هم با لحنی اخطارگونه به من، دوباره تأکید کرد که هیچکس نمیتواند انتخاب او را تغییر بدهد والا دست به قهر و اعتصاب میزند.</blockquote><blockquote>شگفتا در حالیکه مرضیه، آتشین می غرید، مریم دست او را گرفته بود و به آرامی میگریست و من هنوز نمی فهمیدم که این اشک شوق و غرور و تحسین است. راستی که مرضیه اصل و وصل خویش را در مریم رهایی باز یافته بود.</blockquote><blockquote>دقایقی بعد هزاردستان و خاتون هنر ایران، قلم بهدست گرفت و یک برگ زرین و جاودانه مقاومت و هنر را، بهصورت یک نامه نوشت و خطاب به من ابلاغ کرد. این غزل غزلهای او بود. وقتی خواندم، فهمیدم که تا آن روز مرضیه را نشناخته بودم. با شرمندگی از عنوانهای پر لطفی که به من داده است، از آنجا که مجاز نیستم هیچ چیزی را از نامه تاریخی بانوی سرفراز هنر حذف کنم، امانت را عیناً به موزه مقاومت تقدیم میکنم و به استحضار همه هموطنان بهویژه زنان اشرفنشان این مرز و بوم میرسانم»</blockquote>
| | سپاه پاسداران در اطلاعیهٔ خود به قدرتنمایی پرداخت و دستگیری زم را «عملیات حرفهای، هوشمندانه و چند وجهی با بهکارگیری روشهای نوین اطلاعاتی و شگردهای ابتکاری» توصیف کرده بود.<ref name="rfi">{{یادکرد وب |عنوان=دولت فرانسه «دستگیری» روحالله زم را «به شدت محکوم» کرد + [سند اطلاعات پرواز] |نشانی=http://fa.rfi.fr/دولت-فرانسه-«دستگیری»-روحالله-زم-را-«به-شدت-محکوم»-کرد-20191016/خاورمیانه |وبگاه=rfi.fr |ناشر=رادیو بینالمللی فرانسه |تاریخ بازبینی=۲۷ مهر ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۴ مهر ۱۳۹۸}}</ref> |
|
| |
|
| ==== اعلام پیوستگی مرضیه به ارتش آزادیبخش ملی ایران ==== | | == برگزاری دادگاه == |
| <blockquote>مرضیه در نامهای مسعود رجوی به عنوان فرمانده کل ارتش آزادیبخش درخواست خود را برای رفتن به عراق و پیوستن به ارتش آزادیبخش چنین مینویسند:</blockquote>{{شعر}}
| | محاکمه روحالله زم از ۲۱ بهمن ۱۳۹۸ آغاز شد. ریاست اولین دادگاه او را [[ابوالقاسم صلواتی]] به عهده داشت.<ref name="radiofarda.com">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30426310.html|عنوان=اتهام به روحالله زم در دادگاه: تحریک مؤثر نیروهای مسلح به تسلیم و فرار}}</ref><ref name="bbc.com">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-51442327|عنوان=روحالله زم؛ برگزاری اولین جلسه دادگاه به ریاست قاضی صلواتی}}</ref> او در مجموع در بیش از ۶ دادگاه شرکت کرد. سرانجام روز سه شنبه دهم تیرماه ۹۹ صدور حکم اعدام وی اعلام شد. وکیل روح الله زم دبیر دریابیگی پس از اعتراض به این حکم خواهان فرجام شد اما مجددا روز سه شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۹ غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوهی قضائیه اعلام کرد که حکم اعدام وی تأیید شده است. ر |
| {{ب|گفتا که کیست بر در، گفتم کمین غلامت| گفتا چه کار داری،گفتم مها سلامت }}
| |
| {{ب|گفتا که چند رانی؟ گفتم که تا بخوانی| گفتا که چند جوشی، گفتم که تا قیامت }}
| |
| {{پایان شعر}}<blockquote>به فرمانده کل ارتش آزادیبخش ملی ایران برادر مجاهد سردار بزرگ مسعود رجوی</blockquote><blockquote>همچنانکه به نسرین عزیزم و رئیسجمهور محبوبمان خانم مریم رجوی گفتم و تقاضا کردم، عزم جزم کردهام که بهعنوان رزمنده ارتش، به ارتش مریم بپیوندم، موافقت نکردند. گویا که من فردی باشم فقط برای بزم، که میباید تا به آخر در آرامش پاریس به کارهای حاشیه بپردازم…اما هرگز و هیچگاه به چنین نقش- هر قدر هم در اوصاف آن بگویید و بگویند – قناعت نمیکنم. آخر من برای رزمیدن و آزادی ملّتم ترک خانمان و عزیزان و جلای وطن کردم و بهدامن سیمرغ رهایی چنگ زدم و بر آستان علی علیهالسلام و سید الشهدا سر سائیدم و گرد و غبار قرارگاه اشرف و مجاهدان پاکبازش را توتیای دیده نمودم و بهنام گل سرخ خواندم…</blockquote><blockquote>اکنون موقعیت و مواضع خودم را به شرح زیر اعلام میکنم:</blockquote><blockquote>۱-من اشرف السادات مرتضایی (مرضیه) که بیش از نیم قرن برای ملت ایران خواندم در سن هفتاد و سه سالگی در اوج تجربه و آگاهی، ارتش آزادیبخش را انتخاب کردهام. هیچکس حتی شما نمیتواند انتخاب مرا تغییر بدهد. مسئولیت این انتخاب را با همه پیامدهای آن شخصاً بر عهده دارم و خودم به ملت ایران و مخصوصاً زنان و دختران کشور اسیرم توضیح خواهم داد. بنابراین بیهوده تلاش نکنید که انتخاب و تصمیم مرضیه را تغییر داده و وادارش کنید که به نشستن در پاریس و زندگی در آرامش و رفاه قانع شود. خیر، پس از بازگشت خانم مریم رجوی رئیسجمهور عزیزم به ارتش آزادیبخش، این دیگر محال و غیرممکن است.</blockquote><blockquote>۲-من نمیخواهم زن ویژهیی باشم. رزمنده ارتش آزادیبخش هستم و لااقل میتوانم برای بچهها و راهگشایان ملتم آشپزی و… هم بکنم یا دستکم دعایی بدرقه راهشان کنم. بگذریم که از روز اول گفتم که میخواهم بر روی اولین تانک بجانب دشمن بشتابم. بهخدا سوگند که با خلوص و از ته دل گفتم. پس نه مهمانم، نه احترامات ویژه میخواهم و نه حتی دیدار تو و خانم مریم رجوی را. هیچ نوع رسیدگی خاص هم نمیخواهم و میدانی که اهل گشت و گذار هم نبودهام، بله، از امروز کمترین صاحبخانهام.</blockquote><blockquote>۳-فکر همه خطرات را هم کردهام. خون مرضیه هم مانند خون دیگر مجاهدان و رزمندگان ارتشآزادیبخش کمترین فدیه آزادی ملت ایران از دست آخوندهای خونآشام است. حرف دشمنان و اضداد این مقاومت و این مجاهدین را هم هر چند بیشتر و بیشتر به من ناسزا بگویند بهجان خریدهام
| |
| {{شعر}}
| |
| {{ب|من هماندم که وضو ساختم از چشمه عشق|چار تکبیر زدم یکسره بر هر چه که هست }}
| |
| {{پایان شعر}}
| |
| برای پیروزی سهل و آسان هم نیامدهام. آمدهام تا در همه غم و شادی و شکست و پیروزیها با رشیدترین و پاکترین زنان و مردان ملتم باشم. بخدا دیگر حال و حوصله خارجه و اروپا را ندارم.</blockquote><blockquote>و سرانجام اینکه اگر تقاضایم پذیرفته نشود قهر و حتی اعتصاب میکنم و دیگر در خانه می نشینم و هیچکار هم برای این مقاومت نخواهم کرد{{شعر}}
| |
| {{ب|گفتا که خواندت اینجا|گفتم که بوی جامهت}}
| |
| {{ب|گفتا چه عزم داری|گفتم وفا و یاری }}
| |
| {{ب|گفتا زمن چه خواهی|گفتم که لطف عام }}
| |
| {{پایان شعر}}
| |
|
| |
|
| الشرف السادات مرتضایی (مرضیه)
| | == اعدام == |
| </blockquote><blockquote>۱۳۷۶/۲۱/۷<ref>[http://www.didgah.net/didaks/2010_negah_tarikh/230789_masrajavi_marziyeh_mojahedin.pdf مرضیه جاودانه شد]</ref></blockquote>
| | [[پرونده:روحالله زم پس از دستگیری.jpg|جایگزین=روحالله زم پس از دستگیری|بندانگشتی|روحالله زم پس از دستگیری]] |
| | روحالله زم در سحرگاه ۲۲ آذر ماه ۱۳۹۹ بوسیله دار اعدام شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |عنوان= روحالله زم اعدام شد |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-zam-execution-news/30996957.html|وبگاه=nme.com |ناشر=[[رادیوفردا]] |تاریخ بازبینی=۲۲ آذر ۱۳۹۹ |زبان=فارسی |تاریخ=۲۲ آذر ۱۳۹۹}}</ref> برخی اعدام او را بیمناسبت با وقایع اخیر از جمله ترور محسن فخریزاده و پروژهی انتقام سخت نمیدانند. |
|
| |
|
| == خروج مرضیه از عراق == | | == واکنشها به اعدام روحالله زم == |
| در سال ۲۰۰۳ در آستانه ی سقوط دولت پیشین عراق، هنگامی که حملهی نیروهای ائتلاف به عراق آغاز شد، مقرات مجاهدین خلق نیز در معرض بمباران قرار گرفت. سازمان مجاهدین خلق علی رغم میل باطنی مرضیه، وی را از راه زمینی به خارج از عراق فرستاد تا امنیت وی تأمین باشد. بزودی بسیاری از مقرات مجاهدین خلق از جمله قرارگاه اشرف و پایگاههای آنها در بغداد زیر بمبارانهای شدید قرار گرفتند.
| |
|
| |
|
| == آلبومهای مرضیه == | | === واکنش سازمان مجاهدین خلق === |
| مرضیه در طول عمر هنری خود صدها ترانه خواند. برخی از آلبوم های او عبارتند از
| | روحالله زم در دوران فعالیت خود در آمدنیوز بارها به سازمان مجاهدین خلق حمله کرد. پس از دستگیری وی سازمان مجاهدین از دولت فرانسه خواهان مداخله در این موضوع و مراعات حقوق روح الله زم شد |
| * دیدی که رسوا شد دلم
| |
| * سنگ خارا
| |
| * خواب نوشین
| |
| * در فکر
| |
| * رسوا
| |
| * مینا
| |
| * الهه ناز
| |
| * و ...
| |
| [[پرونده:خاکسپاری مرضیه.jpg|جایگزین=خاکسپاری مرضیه اشرف السادات مرتضایی|بندانگشتی|خاکسپاری مرضیه اشرف السادات مرتضایی]]
| |
|
| |
|
| == '''<small>درگذشت</small>''' == | | سایت [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] پس از اعدام روحالله زم به نقل از مریم رجوی نوشت:<blockquote>«خانم مریم رجوی اعدام جنایتکارانهٔ روحالله زم را محکوم کرد. مقاومت ایران خواهان محکومیت رژیم از سوی ملل متحد، اتحادیه اروپا بهویژه فرانسه است»</blockquote>این سایت اعلام کرد:<blockquote>مقاومت ایران خواهان محکومیت قاطع این جنایت توسط ملل متحد، اتحادیه اروپا بهویژه فرانسه میباشد. اعدامهای خودسرانهٔ فراقضایی و نقض سیستماتیک حقوقبشر، تحریم و مجازات بینالمللی رژیم آخوندها را میطلبد. نجات زندانیان محکوم به اعدام بهویژه زندانیان سیاسی یک ضرورت مبرم است.</blockquote><blockquote>رژیم در محاصره بحرانهای لاعلاج داخلی و بینالمللی، درصدد است با این اعدامهای جنایتکارانه از مهرهها و باندهای درونی خودش مخصوصاً پس از ماجرای فخریزاده زهر چشم بگیرد و با ایجاد جو رعب و وحشت از قیام مردم ممانعت کند.کابوسی که پس از قیام آبانماه ۹۸ فاشیسم دینی حاکم بر ایران را رها نمیکند. اما سرکوب و شکنجه و اعدام نمیتواند این رژیم پوسیده را از سقوط محتوم نجات دهد. خامنهای و روحانی و رئیسی و دیگر سردمداران رژیم باید پاسخگوی یکایک قتلها و جنایتهایشان باشند.</blockquote> |
| | [[پرونده:پدر روح الله زم.jpg|جایگزین=پدر روح الله زم|بندانگشتی|پدر روح الله زم]] |
| | <blockquote>شایان یادآوری است همچنانکه در بیانیه سالانهٔ شورای ملی مقاومت در مرداد ۱۳۹۸ آمده است، رژیم در اسفند۹۷ برای قدرتنمایی، ارتباطات اطلاعات آخوندی با «شبکه آمدنیوز» را در تلویزیون خود به نمایش گذاشت. اما اکنون فرصت را برای اعدام زم مغتنم شمرده که یک بازی ننگین و نیاز مفرط به زهر چشم گرفتن و حاکی از جنایت مضاعف است.</blockquote><blockquote>دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران</blockquote><blockquote>۲۲آذر۱۳۹۹ (۱۲دسامبر۲۰۲۰)»<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A9-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8 مریم رجوی اعدام روحالله زم را محکوم نمود]</ref></blockquote> |
|
| |
|
| مرضیه در سالهای آخر عمر خود در پاریس زندگی میکرد. در ماههای پایانی عمر خود به دلیل بیماری سرطان در بیمارستان آمریکاییها بستری شد. در طول دوران بستری از جمله مریم رجوی به دیدار وی رفت. مبارزه او با بیماری سرطان بزودی پایان یافته و او در روز چهارشنبه ۲۱ مهرماه ۱۳۸۹، در سن ۸۶ درگذشت.
| | === واکنش گزارشگران بدون مرز === |
| | * در ۲۵ بهمن ۱۳۹۸ سازمان گزارشگران بدون مرز نسبت به احتمال صدور حکم اعدام برای روحالله زم هشدار داد و ابراز نگرانی کرد. این سازمان با اشاره به محاکمهٔ روحالله زم توسط قاضی صلواتی اعلام کرد، به دلیل اینکه در میان اتهامات وی «مفسد فی الارض» و «جاسوسی» گنجانده شده مطابق قانون مجازات اسلامی میتواند مجازات اعدام را در پی داشته باشند، سازمان گزارشگران بدون مرز از گزارشگران ویژهٔ سازمان ملل خواستهاست که نسبت به این موضوع اقدام کنند.<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-human-rights-justice/5288857.html گزارشگران بدون مرز نسبت به احتمال صدور حکم اعدام برای روحالله زم هشدار داد]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/30434751.html هشدار گزارشگران بدون مرز نسبت به خطر مجازات اعدام برای روحالله زم]</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://iranintl.com/ايران/گزارشگران-بدون-مرز-بازجویی-تلویزیونی-روحالله-زم-مصداق-شکنجه-است|عنوان=گزارشگران بدون مرز: بازجویی تلویزیونی روحالله زم مصداق شکنجه است}}</ref> |
|
| |
|
| == پیام مسعود رجوی به مناسبت درگذشت مرضیه == | | === واکنش وزارت خارجه فرانسه === |
| مسعود رجوی به مناسبت درگذشت مرضیه پیامی داد که بخشی از آن چنین بود:<blockquote>سردار نغمه خوان ارتش آزادی، گنجینة سرشارِ هنر ملی خاتون شهر شعرها و شورها، بلبل همراز سوزها و سازها پر کشید. مرضیه رستگار و جاودانه شد...</blockquote><blockquote>یا أَیتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ</blockquote><blockquote>ارْجِعِی إِلَی رَبِّک رَاضِیةً مَّرْضِیةً</blockquote><blockquote>بانوی عزت و همت، حدیث صفا و محبت «که با لعل خاموشش نهانی صدسخن دارم»</blockquote><blockquote>چرا که «مذهب عاشق، زمذهبها جداست- عاشقان را مذهب و ملت، خداست»</blockquote><blockquote>در دل صحرای تاریخ معاصر ایران, «بلبل سرگشته» دهههای متوالی, «نیمه شبان تنها», گمشده خود را می جست و سرانجام آن را در مهر تابان مقاومت و آزادی ایران زمین دریافت. …</blockquote>
| | وزارتخارجهٔ فرانسه طی بیانیهیی اعدام روحالله زم را با قویترین عبارت ممکن محکوم و اعلام کرد این اقدامی وحشیانه و غیرقابل قبول و برخلاف تعهدات بینالمللی رژیم ایران است. |
|
| |
|
| == پیام مریم رجوی به مناسبت درگذشت مرضیه == | | === واکنش وزارت خارجه آمریکا === |
| مریم رجوی در بخشی از پیام خود پس از درگذشت مرضیه میگوید: <blockquote>«ستاره درخشان و بانوی هنر ایران مرضیه عزیزمان، والاترین گل سرسبد هنرمندان و پرچمداران هنر ایران در شورای ملی مقاومت ایران، امروز شعلههای وجود ناآرامش خاموش شد. اما صدای او که برای آزادی مردم ایران، برای رزمندگان آزادی و برای اشرفیها خواند، هرگز خاموش نخواهد شد. ای گل جلوه این بستان بودی</blockquote><blockquote>وصلت بر تن عاشق جان بودی</blockquote><blockquote>در آن پرتو لبخند شیرین</blockquote><blockquote>ای مه درد مرا درمان بودی</blockquote><blockquote>در فقدان دردناک همرزم و همراز سفر رفته چه بگویم؟ به همین مناسبت سه روز عزای ملی اعلام میکنم. درگذشت دریغانگیز او را به مردم ایران تسلیت میگویم که بیش از ۶۰سال است صدای سحرانگیز مرضیه جان و قلبشان را از زیبایی و لطافت انسانی لبریز کرده است. درگذشت او را به جامعه هنرمندان کشورم تسلیت میگویم. راستی که مرضیه سمبل اعتراض و شورش هنر ایران علیه فاشیسم سیاه ولایت فقیه بود»</blockquote><blockquote>.»</blockquote>
| | وزارتخارجهٔ آمریکا در پیامی گفت: جهان امروز صبح با خبر هولناک اعدام روحالله زم بیدار شد. اعدام غیرعادلانهٔ او دلخراش است.<ref>[[محکومیت گستردهٔ اعدام جنایتکارانهٔ روحالله زم|محکومیت اعدام جنایتکارانه روحالله زم]]</ref> |
|
| |
|
| ==جستارهای وابسته ==
| | {{پانویس|۲}} |
|
| |
|
| == منابع ==
| | {{ترتیبپیشفرض:زم، روحالله}} |
| {{پانویس}} | | [[رده:اعتراضات ۱۳۹۶ ایران]] |
| [[رده:خوانندکان زن اهالی ایران]] | | [[رده:افشاگران اهل ایران]] |
| [[رده:خوانندکان موسیقی سنتی زن اهل ایران]] | | [[رده:اهالی تهران]] |
| [[رده:خوانندگان آهنگهای کلاسیک]] | | [[رده:بازداشتشدگان حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ ایران]] |
| [[رده:متولدین۱۳۰۳]] | | [[رده:جستارنویسان اهل ایران]] |
| [[رده:درگذشتگان۱۳۸۹]] | | [[رده:درگذشتگان ۱۳۹۹]] |
| | [[رده:درگذشتگان ۲۰۲۰ (میلادی)]] |
| | [[رده:دور از وطنهای اهل ایران در فرانسه]] |
| | [[رده:روزنامهنگاران مرد اهل ایران]] |
| | [[رده:زادگان ۱۹۷۸ (میلادی)]] |
| | [[رده:زادگان ۱۹۸۱ (میلادی)]] |
| | [[رده:فعالان اجتماعی اهل ایران]] |
| | [[رده:فعالان جنبش سبز]] |
| | [[رده:اعدامشدگان به حکم صلواتی]] |