کاربر:Hossein/صفحه تمرین4

انفجار آمیا

به بزرگترین انفجار تروریستی در آرژانتین، در آمریکای لاتین و شاید بزرگترین عمل تروریستی بعد از ۱۱ سپتامبر در قاره آمریکا، با کشته‌هایی که تعداد آن از 87 نفر تا 69 نفر نقل قول شده و بیش از ۳۰۰ مجروح گفته می‌شود. این واقعه در ۱۸ ژوئیه ۱۹۹۴- ۲۷ تیر ۱۳۷۳ اتفاق افتاد. در این واقعه به 400 مغازه و خانه آسیب وارد شده است.

آمیا مرکز همکاری‌های اسرائیل وآرژانتین (Asociacion Mutual Israellita Argentina) است که وابسته به کمیته یهودیان آمریکا بوده و دفتر مرکزی آن در ساختمان هفت‌طبقه‌ای در شهر بوئنوس‌آیرس که مرکز همیاری یهودیان نام دارد قرار دارد.

چه کسی در پشت این انفجار بوده است؟

آرژانتین در تحقیقات طولانی در مورد این انفجار اعلام کرد، طرح بمب‌گذاری در ایران کشیده و اجرای آن ضمن همکاری نهادهای جمهوری اسلامی ایران، به حزب‌الله لبنان واگذار شد. اینترپل، پلیس بین‌المللی، سال‌ها بعد، افزون بر عماد مغنیه مسئول وقت ارشد ستاد عملیاتی حزب‌الله، برای شمار دیگری از مقامات جمهوری اسلامی به اتهام دخالت در آن بمب‌گذاری حکم جلب صادر کرد.

 این اتهام منجر به تیرگی روابط ایران و آرژآنتین شد. دادگستری آرژانتین رسماً جمهوری اسلامی را به پشتیبانی مالی از این سوءقصد متهم کرده و احکام بین‌المللی دستگیری ۹ تن از رهبران ایران از جمله علی اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهوری وقت ایران و علی‌اکبر ولایتی وزیر خارجه ایران، احمد وحیدی فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران و علی فلاحیان وزیر اطلاعات رژیم ایران، محسن رضائی، فرمانده پیشین سپاه پاسداران، محسن ربانی، رایزن فرهنگی پیشین سفارت ایران در آرژانتین و احمدرضا اصغری، دبیر سوم اين سفارتخانه را نیز صادر نموده است.از 146 دولت عضو اینترپل که در مجمع عمومی اینترپل شرکت داشتند، 78 دولت علیه ایران، چهارده دولت به نفع ایران و 26 دولت رأی ممتنع دادند. ایران و آرژانتین در سال ۲۰۱۳ تفاهم نامه‌ای را برای تشکیل یک کمیسیون مشترک تحقیق دربارۀ سوءقصد سال ۱۹۹۴ امضا کردند تا به موجب آن قضات آرژانتینی بتوانند از متهمان این پرونده در تهران بازجویی کنند، اما از آن زمان تاکنون این تفاهم نامه به اجرا گذاشته نشده است. تحقیقات در این رابطه بیش از ۲۰ سال به طول انجامیده است.

تاثیر پرونده در تحولات داخلی آرژانتین

این پرونده بیش از ۱۲۰۰ نفر را به دادگاه کشانده است.

قتل قاضی آلبرتو نیسمن

ولی مهمترین تحول آن با ورود قاضی آرژانتینی آلبرتو نیسمن اتفاق افتاده است که با قتل او در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۵ شتاب و شدت بسیار بیشتری یافت. نیسمن رئیس‌جمهور کشور خانم کریستینا فرناندز را متهم کرد که با ایران در دوره دولت محمود احمدی نژاد تبانی کرده است تا بر پرونده انفجار سرپوش بگذارد. قاضی نیسمان مشکوک بود که رئیس جمهوری آرژانتین با امضای توافق با ایران، خواسته در برابر فروش خواربار به تهران، از دولت جمهوری اسلامی امتیاز هفت میلیارد دلاری در زمینه انرژی بگیرد و از نفت ایران برخوردار شود.

آقای «دامیان پاختر» روزنامه‌نگار آرژانتینی وب‌سایت خبری «بوئنوس آیرس هرالد» که برای نخستین بار خبر کشته شدن قاضی آلبرتو نیسمان را منتشر کرد، از «ترس جان خود» کشورش را ترک کرد و به اوروگوئه رفت.

در سال‌های پس از انفجار، کارلوس منم، رئیس‌جمهور سوری‌الاصل آرژانتین متهم بود که به دلایل اقتصادی و مبادلات نفت و اورانیوم و ... با ایران حاضر نیست که پرونده روال عادی خود را طی کند. همچنین این بحث مطرح است که منم به خاطر مناسبات گرمش با حافظ اسد و محافل سوری و لبنانی مانع پیگیری ماجرا بوده است. حتی دادگاهی در همین اوایل سال جاری میلادی منم را محاکمه کرد ولی نهایتا حکم به آزادی‌اش داد. مخالفان می‌گویند که آثار و نشانه‌هایی که از جمله سرنخ ماجرا را با دوست صمیمی منم، آلبرتو کانولو ادور و ارتباطات او با سوریه و نیز نقش او در تهیه مواد انفجاری مرتبط بوده، نابود شده‌اند.

مائوریسیو ماکری، رئیس‌جمهوری آرژانتین (۱۳۹۷)، از متحدان کشورش خواسته‌است از مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی که در جریان پرونده انفجار در مرکز یهودیان در بوئنوس‌آیرس تحت تعقیب هستند، میزبانی و حفاظت نکنند. یک قاضی آرژانتینی از روسیه خواسته بود علی اکبر ولایتی را در جریان سفر به مسکو بازداشت و استرداد کند.

تحولات بین‌المللی در این رابطه

۲۵ سال پس از انفجار “آمیا”، آرژانتین حزب الله لبنان را در فهرست سازمان های ترور قرار داد