۵٬۸۶۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''اسماعیل خویی'''، (زادهی ۹ تیرماه ۱۳۱۷، مشهد – درگذشته ۴ خردادماه ۱۴۰۰، لندن) شاعر، فیلسوف، نویسنده و مترجم ایرانی بود. وی پس از فارغالتحصیل شدن از دانشسرایعالی تهران، به انگلستان رفت و در دانشگاه لندن در رشتهی فلسفه موفق به اخذ دکترا شد. اسماعیل خویی پساز بازگشت از انگلیس و تا پیش از اینکه از سوی ساواک شاه ممنوعالتدریس شود، در دانشگاه تربیت معلم تهران به تدریس پرداخت. دکتر اسماعیل خویی از بنیانگذاران کانون نویسندگان ایران است؛ و دو دوره نیز عضو هیئت دبیران این کانون بوده است. وی که از همان آغازِ در کنار دیگر آزاداندیشان همرزم خویش، در مرکز ِجنبش روشنفکری ایران قرار داشت. اسماعیل خویی پس از اعدام رفیق و همسنگرش، زنده یاد '''[[سعید سلطانپور]]''' در سال ۱۳۶۰، که توسط نظام جمهوری اسلامی تیرباران شد، به ناچار رو به زندگی مخفی آورد؛ و پس از سه سال، یعنی در سال ۱۳۶۳، راهی تبعید شد؛ و در لندن زندگی کرد. اسماعیل خویی پیش از '''[[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]]''' رابطهی بسیار نزدیکی با برخی از رهبران برجستهی '''[[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران]]'''، مانند''': [[مسعود احمدزاده]]''' و '''[[امیرپرویز پویان]]''' داشت. دکتر اسماعیل خویی منتقد و مخالف نظام جمهوری اسلامی بود؛ و به همین خاطر آثار او توسط حکومت اسلامی ایران از کتابخانههای ایران جمعآوری و نشر آن ممنوع شد. وی مدافع مبارزهی مسلحانه علیه نظام جمهوری اسلامی بود. اشعار اسماعیل خویی تا کنون به زبانهای مختلف دنیا ازجمله انگلیسی، فرانسه، روسی، آلمانی، اکراینی، هندی و… ترجمه شدهاند. اسماعیل خویی از نسل شاعران متعهد معاصر ایران است که علیه سرکوبهای اجتماعی و سیاسی شعر سرود و با هنرش برای آزادی اندیشه و رهایی ادبیات از استبداد مبارزه کرد. دکتر اسماعیل خویی سرانجام در ۴ خردادماه ۱۴۰۰، در سن ۸۳ سالگی به علت ابتلا به بیماری ذاتالریه، نارسایی قلب و کلیه در لندن درگذشت. | '''اسماعیل خویی'''، (زادهی ۹ تیرماه ۱۳۱۷، مشهد – درگذشته ۴ خردادماه ۱۴۰۰، لندن) شاعر، فیلسوف، نویسنده و مترجم ایرانی بود. وی پس از فارغالتحصیل شدن از دانشسرایعالی تهران، به انگلستان رفت و در دانشگاه لندن در رشتهی فلسفه موفق به اخذ دکترا شد. اسماعیل خویی پساز بازگشت از انگلیس و تا پیش از اینکه از سوی ساواک شاه ممنوعالتدریس شود، در دانشگاه تربیت معلم تهران به تدریس پرداخت. دکتر اسماعیل خویی از بنیانگذاران کانون نویسندگان ایران است؛ و دو دوره نیز عضو هیئت دبیران این کانون بوده است. وی که از همان آغازِ در کنار دیگر آزاداندیشان همرزم خویش، در مرکز ِجنبش روشنفکری ایران قرار داشت. اسماعیل خویی پس از اعدام رفیق و همسنگرش، زنده یاد '''[[سعید سلطانپور]]''' در سال ۱۳۶۰، که توسط نظام جمهوری اسلامی تیرباران شد، به ناچار رو به زندگی مخفی آورد؛ و پس از سه سال، یعنی در سال ۱۳۶۳، راهی تبعید شد؛ و در لندن زندگی کرد. اسماعیل خویی پیش از '''[[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]]''' رابطهی بسیار نزدیکی با برخی از رهبران برجستهی '''[[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران]]'''، مانند''': [[مسعود احمدزاده]]''' و '''[[امیرپرویز پویان]]''' داشت. دکتر اسماعیل خویی منتقد و مخالف نظام جمهوری اسلامی بود؛ و به همین خاطر آثار او توسط حکومت اسلامی ایران از کتابخانههای ایران جمعآوری و نشر آن ممنوع شد. وی مدافع [[مبارزه مسلحانه|'''مبارزهی مسلحانه''']] علیه نظام جمهوری اسلامی بود. اشعار اسماعیل خویی تا کنون به زبانهای مختلف دنیا ازجمله انگلیسی، فرانسه، روسی، آلمانی، اکراینی، هندی و… ترجمه شدهاند. اسماعیل خویی از نسل شاعران متعهد معاصر ایران است که علیه سرکوبهای اجتماعی و سیاسی شعر سرود و با هنرش برای آزادی اندیشه و رهایی ادبیات از استبداد مبارزه کرد. دکتر اسماعیل خویی سرانجام در ۴ خردادماه ۱۴۰۰، در سن ۸۳ سالگی به علت ابتلا به بیماری ذاتالریه، نارسایی قلب و کلیه در لندن درگذشت. | ||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
[[پرونده:اسماخو05.JPG|بندانگشتی|200x200پیکسل|اسماعیل خویی]] | [[پرونده:اسماخو05.JPG|بندانگشتی|200x200پیکسل|اسماعیل خویی]] | ||
دکتر اسماعیل خویی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مشهد گذراند؛ و درسال ۱۳۳۶، برای ادامهی تحصیل به تهران رفت. وی پس از فارغالتحصیل شدن از دانشسرایعالی تهران، به انگلستان رفت و در دانشگاه لندن در رشتهی فلسفه موفق به اخذ دکترا شد. اسماعیل خویی پساز بازگشت از انگلیس مقیم تهران شد؛ و تا پیش از اینکه از سوی ساواک شاه ممنوعالتدریس شود، در دانشگاه تربیت معلم به تدریس پرداخت.<ref>[https://harfetaze.com/165239/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84-%D8%AE%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1/ بیوگرافی اسماعیل خویی - مجله اینترنتی حرف تازه]</ref><ref name=":2" /> | دکتر اسماعیل خویی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مشهد گذراند؛ و درسال ۱۳۳۶، برای ادامهی تحصیل به تهران رفت. وی پس از فارغالتحصیل شدن از دانشسرایعالی تهران، به انگلستان رفت و در دانشگاه لندن در رشتهی فلسفه موفق به اخذ دکترا شد. اسماعیل خویی پساز بازگشت از انگلیس مقیم تهران شد؛ و تا پیش از اینکه از سوی [[ساواک|'''ساواک''']] شاه ممنوعالتدریس شود، در دانشگاه تربیت معلم به تدریس پرداخت.<ref>[https://harfetaze.com/165239/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84-%D8%AE%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1/ بیوگرافی اسماعیل خویی - مجله اینترنتی حرف تازه]</ref><ref name=":2" /> | ||
=== علاقه به شعر و شاعری === | === علاقه به شعر و شاعری === | ||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
== همسر و فرزندان == | == همسر و فرزندان == | ||
اسماعیل خویی دو بار ازدواج کرد که هر دو بار از همسر خود جدا شد. نخستین بار با یک خانم ایتالیایی به نام ''فرانکا گالیو'' ازدواج کرد؛ و از او دو فرزند به نامهای آتوسا و هومن داشت. پس از آن با رکسانا صبا، دختر موسیقیدان مشهور، ابوالحسن صبا ازدواج کرد که نتیجهی این ازدواج نیز دو دختر بنامهای سبا و سُرایه بود.<ref>[https://namnamak.com/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9 بیوگرافی اسماعیل خویی شاعر و همسرش ـ سایت نمنمک]</ref><ref name=":1" /> | اسماعیل خویی دو بار ازدواج کرد که هر دو بار از همسر خود جدا شد. نخستین بار با یک خانم ایتالیایی به نام ''فرانکا گالیو'' ازدواج کرد؛ و از او دو فرزند به نامهای آتوسا و هومن داشت. پس از آن با رکسانا صبا، دختر موسیقیدان مشهور، [[ابوالحسن صبا|'''ابوالحسن صبا''']] ازدواج کرد که نتیجهی این ازدواج نیز دو دختر بنامهای سبا و سُرایه بود.<ref>[https://namnamak.com/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9 بیوگرافی اسماعیل خویی شاعر و همسرش ـ سایت نمنمک]</ref><ref name=":1" /> | ||
== فعالیت در تبعید == | == فعالیت در تبعید == | ||
اسماعیل خویی شاعری است که به هرجا رفته باشد، شعر آنجاست. وی یکی از معدود نمادها و نمودهایی است که ادبیات ایرانی در خارج از کشور را در سالهای سردِ غربت ایرانیان مهاجر و پناهنده، زنده نگه داشتهاست. اسماعیل خویی در خارج از ایران و در تبعید، یکی از فعالان راهِ آزادی بیان و عقیده بوده است. وی یکی از نخستین کسانی بود که در راستای اعتقاد راستین خود، به فتوای '''[[روحالله خمینی]]''' مبنی بر به قتل رساندن سلمان رشدی را آشکارا محکوم کرد؛ و به همین خاطر آخوندهای حکومتی که از او هیچ دل خوشی نداشتند، آثار او را از کتابخانههای ایران جمعآوری کردند؛ و رسماً وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی به همهی ناشرهای ایرانی دستور داد تا از نشر کتابهای او بپرهیزند. اما صدای رسای اسماعیل خویی از هر طریقی به گوش ایرانیان میرسید.<ref name=":3">[https://vista.ir/m/a/8x8v3 اسماعیل خویی و گلچین اشعار او ـ سایت ویستا]</ref> | اسماعیل خویی شاعری است که به هرجا رفته باشد، شعر آنجاست. وی یکی از معدود نمادها و نمودهایی است که ادبیات ایرانی در خارج از کشور را در سالهای سردِ غربت ایرانیان مهاجر و پناهنده، زنده نگه داشتهاست. اسماعیل خویی در خارج از ایران و در تبعید، یکی از فعالان راهِ آزادی بیان و عقیده بوده است. وی یکی از نخستین کسانی بود که در راستای اعتقاد راستین خود، به فتوای '''[[روحالله خمینی]]''' مبنی بر به قتل رساندن سلمان رشدی را آشکارا محکوم کرد؛ و به همین خاطر آخوندهای حکومتی که از او هیچ دل خوشی نداشتند، آثار او را از کتابخانههای ایران جمعآوری کردند؛ و رسماً [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|'''وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی''']] به همهی ناشرهای ایرانی دستور داد تا از نشر کتابهای او بپرهیزند. اما صدای رسای اسماعیل خویی از هر طریقی به گوش ایرانیان میرسید.<ref name=":3">[https://vista.ir/m/a/8x8v3 اسماعیل خویی و گلچین اشعار او ـ سایت ویستا]</ref> | ||
=== بی در کجا === | === بی در کجا === | ||
خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
=== '''دفاع از''' [[مبارزه مسلحانه]] === | === '''دفاع از''' [[مبارزه مسلحانه]] === | ||
اسماعیل خویی که از مخالفان نظام جمهوری اسلامی، معتقد به شیوه '''[[مبارزه مسلحانه]]''' است، در بحث تکامل یا انقلاب میگوید:<blockquote> | اسماعیل خویی که از مخالفان نظام جمهوری اسلامی، معتقد به شیوه '''[[مبارزه مسلحانه]]''' است، در بحث تکامل یا انقلاب میگوید:<blockquote>«[[تکامل|'''تکامل''']] یا انقلاب، اگر قرار باشد ما از راه تکامل از شرّ جمهوری اسلامی آزاد شویم یک پانصد سالی طول دارد؛ و راهش هم آموزش و پرورش است؛ ولی اگر قرار باشد با شیوههای انقلابی با آن روبهرو شویم طبعاً باز جوانان ما باید همان شیوههای [[مبارزه مسلحانه|مبارزه مسلحانه]] را پیش ببرند… من گمان میکنم در زمان شاه این شیوه مبارزه نابهنگام به کار بسته شد ولی اگر از من بپرسید، هماکنون به هنگامتر است.»<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f7-mizban-e1-esmaeil-khoei/27900671.html اسماعیل خویی... ـ رادیو فردا]</ref> </blockquote> | ||
== ترجمه اشعار به زبانهای مختلف == | == ترجمه اشعار به زبانهای مختلف == | ||
خط ۲۲۹: | خط ۲۲۹: | ||
<nowiki>*****</nowiki> | <nowiki>*****</nowiki> | ||
{{شعر}}{{ب|بی تو نیارم زیستن، ای جانِ جانِ جانِ من|هردم به قربانت رَوَد این جانِ | {{شعر}}{{ب|بی تو نیارم زیستن، ای جانِ جانِ جانِ من|هردم به قربانت رَوَد این جانِ جانافشانِ من}} | ||
{{ب|قَهرَت تَبَه دارد مرا، مِهرَت نگه دارد مرا|بنگر که هم دریا تویی، هم نیز کشتیبانِ من}} | {{ب|قَهرَت تَبَه دارد مرا، مِهرَت نگه دارد مرا|بنگر که هم دریا تویی، هم نیز کشتیبانِ من}} | ||
{{ب|راز بقای من تویی، مرگ و فنای من تویی|یعنی خدای من تویی: هم کفر، هم ایمانِ من}} | {{ب|راز بقای من تویی، مرگ و فنای من تویی|یعنی خدای من تویی: هم کفر، هم ایمانِ من}} |
ویرایش