کاربر:Khosro/صفحه تمرین قتل داریوش مهرجویی و همسرش: تفاوت میان نسخه‌ها

'''قتل داریوش مهرجویی و همسرش''' ، در شامگاه ۲۲ مهرماه ۱۴۰۲، در منزلشان واقع در شهرک زیبادشت فردیس کرج اتفاق افتاد. داریوش مهرجویی یکی از فیلم‌سازان نامدار ایران و از چهره‌های اصلی موج نوی سینمای ایران بود. داریوش مهرجویی در سال ۱۳۴۴، مدرک لیسانس فلسفه‌ی خود را در دانشگاه یو.سی.ال.ای آمریکا دریافت کرد و در همین سال نیز سردبیری نشریه‌ی پارس ریویو در لس‌آنجلس را به عهده گرفت. داریوش مهرجویی چندین بار جزء برترین فیلم‌سازان تاریخ سینمای ایران معرفی شد و جوایز بین‌المللی بسیاری را دریافت کرد. از فیلم‌های او می‌توان به فیلم معروف گاو، دایره مینا، هامون، جاره‌نشین‌ها و… اشاره کرد. وحیده محمدی‌فر همسر داریوش مهرجویی بیش از دو دهه به عنوان دستیار کارگردان، فیلمنامه‌نویس و طراح لباس در کنار داریوش مهرجویی کار کرد و به‌هنگام مرگش ۵۵ سال داشت. قتل این دو هنرمند در هاله‌ای از ابهام است. برخی‌ها با یادآوری '''[[قتل‌های زنجیره‌ای]]''' در دهه ۷۰، این قتل را حکومتی دانسته‌اند. مراسم تشییع داریوش مهرجویی و وحیده محمدی‌فر، در صبح روز چهارشنبه ۲۶ مهرماه در محوطه‌ی تالار رودکی با حضور گسترده‌ی مردم و هنرمندان برگزار شد. پیکر این دو هنرمند در قطعه‌ی هنرمندان بهشت زهرای تهران خاکسپاری شد. در مراسم تشییع و خاکسپاری، بسیاری از نیروهای امنیتی و ضدشورش حاضر بودند. مراسم تشییع این دو هنرمند تبدیل به تجمع اعتراضی شد و جمعیت شرکت‌کننده شعار می‌دادند: مرگ بر قاتلان، نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران، مرگ بر قاتل این جنایت، قاتلان قاتلان رسوا باید گردند.

داریوش مهرجویی متولد ۱۷ آذرماه ۱۳۱۸، در خانواده‌ای فقیر در تهران به دنیا آمد. او در سنین نوجوانی به سینما و موسیقی علاقه‌مند شد و به آموختن زبان انگلیسی نیز پرداخت. داریوش مهرجویی در سن ۲۰ سالگی جهت ادامه‌ی تحصیلات به کالیفرنیای آمریکا سفر کرد. او در آغاز به تحصیل هنر سینما پرداخت، اما دیری نگذشت که سینما را رها کرد و به تحصیل در رشته‌ی فلسفه روی آورد. داریوش مهرجویی در سال ۱۳۴۴، مدرک لیسانس فلسفه‌ی خود را در دانشگاه یو.سی.ال. ای آمریکا دریافت کرد و در همین سال نیز سردبیری نشریه‌ی پارس ریویو در لس‌آنجلس را به عهده گرفت. یک سال بعد به تهران بازگشت و در سال ۱۳۴۶، نخستین فیلم پرهزینه‌ی خود را به‌نام الماس۳۳ ساخت.  

داریوش مهرجویی نخست با مهندس معمار معروف، فریار جواهریان ازدواج کرد که از این همسر دارای دو فرزند با نام‌های صفا و مریم شد. پس از آن با وحیده محمدی‌فر ازداوج کرد که فرزند او از این همسر دختری به نام مونا است.<ref name=":0">[https://www.asriran.com/fa/news/911473/%D8%AC%D8%B2%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B4-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4 جزئیات قتل داریوش مهرجویی و همسرش - سایت عصر ایران]</ref>

شامگاه شنبه ۲۲ مهرماه ۱۴۰۲، داریوش مهرجویی، کارگردان سینما و همسرش وحیده محمدی‌فر در ویلایشان در شهرک زیبادشت فردیس کرج به قتل رسیدند.<ref name=":1">[https://parsi.euronews.com/2023/10/15/dariush-ehrjooyi-iranian-filmmaker-and-his-wife-have-been-killed داریوش مهرجویی و همسرش در ویلایشان به قتل رسیدند - سایت یورو نیوز] 1</ref>

ویلای داریوش مهرجویی در شهرک زیبادشت کرج واقع شده است که این شهرک از کنترلی ورود و خروجی برخوردار است و دارای نگهبانی ۲۴ ساعته است.<ref name=":2">[https://www.bbc.com/persian/articles/c1dk34g0dz4o واکنش‌ها به قتل مهرجویی و همسرش در ایران - سایت بی‌بی‌سی فارسی]</ref>

در رابطه با قتل داریوش مهرجویی و همسرش، ۱۰ نفر دستگیرشده‌اند و بازپرس ویژه و پلیس آگاهی استان البرز پی‌گیری تحقیقات این پرونده را به عهده دارند.<ref name=":3">[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%82%D8%AA%D9%84-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%88%D8%B9-%D8%A7%D8%B1%D8%B9%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA/a-67122654 قتل مهرجویی احتمالا از نوع ارعابی بوده است - سایت دویچه‌وله]</ref>

=== تهدید به قتل ===

وحیده محمدی‌فر، یک هفته پیش از این حادثه، در حساب اینستاگرام خود نوشته بود که فرد ناشناسی ما را تهدید کرده است. او نوشته بود:<blockquote>«دیدم پشت شیشه‌های مات پنجره از پشت یک نفر چسبیده به در… گفتم کی هستی، هیچی نگفت… ناگهان حرف زشتی زد وچاقویی از پشت سایه روشن مات پنجره به من نشان داد… گفتم الان زنگ می‌زنم ۱۱۰... گفت بزن؛ ولی من حسابتون رو می‌رسم.»<ref name=":1" /> </blockquote>

=== گفت‌وگو با روزنامه اعتماد ===

وحیده محمدی‌فر همسر داریوش مهرجویی، روز پنجشنبه ۲۰ مهرماه، یعنی دو روز پیش از فاجعه‌ی قتل، با روزنامه‌ی حکومتی اعتماد گفت‌وگو کرده بود که این گفت‌وگو در روز یکشنبه ۲۳ مهرماه، در صفحه‌ی نخست این روزنامه منتشر شد. این گفت‌وگو در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست چرخیرد، به‌طوری که بسیاری گفتند که روزنامه‌ی اعتماد از پیش نسبت به ماجرای قتل داریوش مهرجویی و همسرش آگاه بوده است و روزنامه اعتماد نیز پس از فاجعه‌ی قتل، این گفت‌وگو را از صفحه‌ی نخست پاک کرده است.<ref name=":3" />

وحیده محمدی‌فر بیش از دو دهه به عنوان دستیار کارگردان، فیلمنامه‌نویس و طراح لباس در کنار داریوش مهرجویی کار کرد و به‌هنگام مرگش ۵۵ ساله بود.<ref name=":4">[https://rooziato.com/1402555174/%D9%82%D8%A7%D8%AA%D9%84-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B4-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ تازه ترین سرنخ ها از قتل داریوش مهرجویی و همسرش - سایت روزیاتو]</ref>

[[پرونده:مهرجویی...1.JPG|جایگزین=داریوش مهرجویی|بندانگشتی|275x275پیکسل|داریوش مهرجویی]]

عمادالدین باقی، از فعالان اصلاح‌طلب که به‌خاطر پیگیری‌های قتل‌های زنجیره‌ای به زندان محکوم شده بود، قتل هولناک داریوش مهرجویی و همسرش را به شیوه‌ی قتل [[داریوش فروهر|'''داریوش فروهر''']] و همسرش در جریان [[قتل‌های زنجیره‌ای]] در دهه ۷۰ دانست و در حساب توییتری خود نوشت:<blockquote>«قتل هولناک داریوش مهرجویی فیلمساز برجسته ایران وهمسرش دقیقاً به سبک قتل داریوش فروهر وهمسرش، قطعاً پیام واضحی در یادآوری قتل‌های زنحیره‌ای دهه۷۰ دارد.»</blockquote>نسرین ستوده حقوقدان و فعال حقوق بشر، نیز قتل داریوش مهرجویی و همسرش را یادآور قتل‌های زنجیره‌ای خواند.<ref name=":5">[https://parsi.euronews.com/2023/10/16/complexity-and-ambiguities-about-the-murder-case-of-iranian-cinema-director ابهامات و پیچیدگی‌های قتل داریوش مهرجویی و همسرش - سایت یورو نیوز] 2</ref>

 

یکی از حقوقدانان به نام کامبیز نوروزی، درباره‌ی موضوع گفت‌وگو وحیده محمدی‌فر با روزنامه‌ی اعتماد، طی یادداشتی در همین روزنامه قتل داریوش مهرجویی و همسرش را قتل ارعابی توصیف کرد. کامبیز نوروزی در توضیح قتل ارعابی نوشته است:<blockquote>«مقصود از قتل ارعابی قتلی است که کسانی غیر از مقتول یا مقتول‌ها را بترساند. در این نوع قتل، مقتول هدف اصلی قاتل نیست، بلکه ترساندن دیگران، یا حتی کلّ جامعه از چیزی یا چیزهایی هدف اصلی قاتل است. در این نوع قتل‌ها قربانی از میان کسانی انتخاب می‌شود که بسیار مشهور و خوشنام بوده و نام‌شان ارزش خبری بالایی داشته باشد. قتل‌های ارعابی تبدیل به بمب خبری می‌شوند و «هر اندازه قتل فجیع‌تر و خشن‌تر باشد، نمایشی‌تر است» و عاملان قتل‌های ارعابی «افرادی حرفه‌ای» هستند و از این رو این نوع قتل‌ها را باید در زمره قتل‌های سازمان‌یافته تلقی کرد. اگر چنین باشد پرسش‌هایی پیش می‌آیند. مانند این‌که چه کسانی به دنبال ارعاب جامعه‌اند؟ با این قتل‌ها قرار بوده است چه کسانی از چه چیزی بترسند و مرعوب شوند؟ چه کسانی جلو و پشت صحنه این قتل تاریخی قرار دارند؟.»<ref name=":3" /></blockquote>

[[پرونده:انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران.JPG|جایگزین=انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران|بندانگشتی|انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران]]

انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی نیز با صدور بیانیه‌ای نوشت که قتل داریوش مهرجویی را تسلیت نمی‌گییم بلکه آن‌را محکوم می‌کنیم. در بخشی از این بیانیه آمده است:<blockquote>«کمتر می‌توان منتقد و نویسنده‌ای سینمایی را پیدا کرد که درباره مهرجویی ننوشته باشد اما حالا نوشتن از او و فاجعه شومی که برای او رخ داده است، دشوار است؛ نوشتن از قتل فجیع و شرم‌آور فیلمسازی که راوی شور و شعور زندگی بود… آری او و همسرش را سلاخی کردند! آنهم در امن‌ترین مکان ممکن! در منزل شخصی‌اش! چه کسی این میزان سناریوی هولناک را چیده است؟ چه کسی در برابر قتل این قلّه سینمای ایران پاسخگوست؟!.»</blockquote>این بیانیه‌ها در حالی منتشر شد که داریوش مهرجویی به طور مکرر از هم‌کاری با نظام جمهوری اسلامی شکایت نموده و بارها ابراز عصبانیت کرده بود.<ref name=":2" />

 

هم‌چنین گروهی از سینماگران افغانی نیز با انتشار بیانیه‌ای فاجعه‌ی قتل داریوش مهرجویی و همسرش را تسلیت گفتند.<ref name=":3" />

صبح روز ۲۶ مهرماه ۱۴۰۲، مراسم تشییع پیکر داریوش مهرجویی و همسرش در محوطه‌ی تالار رودکی تهران برگزار شد. در این مراسم جمعیت انبوهی، به‌ویژه سینماگران برجسته و بازیگران مشهور شرکت داشتند. مونا دختر داریوش مهرجویی و وحیده محمدی‌فر، سخنرانی کوتاهی ایراد کرد که در جله آخر گفت که به قول بابا قاتلان واقعاً در میان ما هستند. پیکر داریوش مهرجویی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا خاکسپاری شد.<ref>[https://shahraranews.ir/fa/news/189484/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%D9%88-%D8%AE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B4-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%B4-%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%D9%88-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر داریوش مهرجویی و همسرش - سایت شهرآرا نیوز]</ref>

در این مراسم چند تن از کارگردانان نامدار و بازیگران مشهور سینمای ایران سخنرانی کردند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/iran-dariush-merjui/32642522.html شعارهای اعتراضی و حضور نیروهای ضدشورش در مراسم تشییع - سایت رادیو فردا]</ref>

داریوش مهرجویی پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|'''انقلاب ضدسلطنتی''']] برای مدتی از ایران به فرانسه مهاجرت کرد، اما پس از چند سال به ایران بازگشت و علاوه بر پرداختن به فیلم‌سازی، عضو همیشگی فرهنگستان هنر ایران شد.<ref name=":0" />

=== مهرجویی از برترین فیلم‌سازان ===

داریوش مهرجویی چندین بار جزء برترین فیلم‌سازان تاریخ سینمای ایران شد. در رأی‌گیری مجله‌ی فیلم در سال ۱۳۶۷، در رأی‌گیری مجله‌ی دنیای تصویر در سال ۱۳۷۸، در نظرسنجی مجله‌ی نقد سینما در سال ۱۳۸۱، و در رأی‌گیری مجله‌ی فیلم در سال ۱۳۹۸، به‌عنوان بهترین کارگردان تاریخ سینمای ایران انتخاب شد.<ref name=":0" />

=== جوایز بین‌المللی ===

داریوش مهرجویی موفق به دریافت جوایز متعدد بین‌المللی شد. برخی از این جوایزها عبارتند از: جایزه‌ی صدف طلایی بهترین فیلم در جشنواره‌ی فیلم سن‌سباستین، ۳ جایزه (جایزه ذکر ویژه، جایزه‌ی بخش نگاه نو، جایزه‌ی فیپرشی) از جشنواره‌ی فیلم برلین، جایزه‌ی فیپرشی جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز، و جایزه‌ی هوگو نقره‌ای جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو<ref name=":0" />

* گاو (۱۳۴۸)

* دایره مینا (۱۳۵۳)

* اجاره‌نشین‌ها (۱۳۶۵)

* هامون (۱۳۶۸)

* سارا (۱۳۷۱)

* پری (۱۳۷۳)

* لیلا (۱۳۷۵)

* درخت گلابی (۱۳۷۶)

* داستان‌های جزیره «دختردایی گمشده» (۱۳۷۷)

* بمانی (۱۳۸۰)

* مهمان مامان (۱۳۸۲)

* سنتوری (۱۳۸۵)<ref name=":0" />

* طهران: روزهای آشنایی (۱۳۸۸)

* آسمان محبوب (۱۳۸۸)

* نارنجی‌پوش (۱۳۹۰)

* چه خوبه که برگشتی (۱۳۹۱)

* اشباح (۱۳۹۲)