۵٬۷۷۰
ویرایش
کاربر:Khosro/صفحه تمرین گشت ارشاد در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
کاربر:Khosro/صفحه تمرین گشت ارشاد در ایران (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۰۹
، ۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۳←تظاهرات بزرگ روز جهانی زن
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
== تاریخچه‌ی گشت ارشاد == | == تاریخچه‌ی گشت ارشاد == | ||
[[پرونده:گشت ارشاد1.JPG|جایگزین=گشت ارشاد تحت عنوان کمیت‌های انقلاب|بندانگشتی|298x298پیکسل|گشت ارشاد تحت عنوان کمیت‌های انقلاب]] | |||
گشت ارشاد در ایران که بخش اعظم وظیفه‌ی آن سرکوب زنان به بهانه بدحجابی است، پیشینه‌ای به اندازه عمر رژیم ایران دارد. | گشت ارشاد در ایران که بخش اعظم وظیفه‌ی آن سرکوب زنان به بهانه بدحجابی است، پیشینه‌ای به اندازه عمر رژیم ایران دارد. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۷: | ||
در زمان '''[[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]]''' در سال ۱۳۵۷، بسیاری از زنان ایرانی که بی‌حجاب بودند نقش مهمی در مبارزات انقلابی و سرنگونی دیکتاتوری '''[[محمدرضا پهلوی|شاه]]''' داشتند. از همان ابتدای پس از انقلاب، موضوع حجاب یکی از چالش‌های حکومت مذهبی تازه به قدرت رسیده بود. در واقع حجاب اجباری زنان، پس از سخنرانی '''[[روح‌الله خمینی|خمینی]]''' در ۱۵ اسفندماه ۱۳۵۷، آغاز شد. خمینی در یک سخنرانی از حضور زنان بی‌حجاب در ادارات و وزارتخانه‌ها اعتراض و انتقاد کرد؛ و گفت که زنان باید حجاب شرعی داشته باشند. اظهارات خمینی با موج گسترده‌ای از اعتراضات زنان مخالف حجاب روبه‌رو شد. حزب‌اللهی‌ها و کمیته‌های انقلاب که تازه تشکیل شده بود، معترضان را سرکوب کردند. '''«ماهنامه خط صلح»''' | در زمان '''[[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]]''' در سال ۱۳۵۷، بسیاری از زنان ایرانی که بی‌حجاب بودند نقش مهمی در مبارزات انقلابی و سرنگونی دیکتاتوری '''[[محمدرضا پهلوی|شاه]]''' داشتند. از همان ابتدای پس از انقلاب، موضوع حجاب یکی از چالش‌های حکومت مذهبی تازه به قدرت رسیده بود. در واقع حجاب اجباری زنان، پس از سخنرانی '''[[روح‌الله خمینی|خمینی]]''' در ۱۵ اسفندماه ۱۳۵۷، آغاز شد. خمینی در یک سخنرانی از حضور زنان بی‌حجاب در ادارات و وزارتخانه‌ها اعتراض و انتقاد کرد؛ و گفت که زنان باید حجاب شرعی داشته باشند. اظهارات خمینی با موج گسترده‌ای از اعتراضات زنان مخالف حجاب روبه‌رو شد. حزب‌اللهی‌ها و کمیته‌های انقلاب که تازه تشکیل شده بود، معترضان را سرکوب کردند. '''«ماهنامه خط صلح»''' | ||
[[پرونده:نخستین تظاهرات علیه حجاب اجباری ۲۷ اسفند ۵۷.jpg|جایگزین=نخستین تظاهرات علیه حجاب اجباری، ۲۷ اسفند ۱۳۵۷|بندانگشتی|نخستین تظاهرات علیه حجاب اجباری، ۲۷ اسفند ۱۳۵۷]] | |||
=== '''تظاهرات بزرگ روز جهانی زن''' === | === '''تظاهرات بزرگ روز جهانی زن''' === | ||
| خط ۹۹: | خط ۱۰۱: | ||
== گشت ارشاد در دوران احمدی‌نژاد == | == گشت ارشاد در دوران احمدی‌نژاد == | ||
[[پرونده:گشت ارشاد در میدان ونک 2.jpg|جایگزین=نیروهای گشت ارشاد|بندانگشتی|272x272پیکسل|نیروهای گشت ارشاد]] | |||
در سال ۱۳۸۵، با آغاز ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، نیروی انتظامی طرح پیشین «جامع عفاف» را با عنوان طرح ارتقای امنیت اجتماعی، با هم‌کاری گسترده قوه قضایی، '''[[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]]'''، '''[[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]]'''، نیروی بسیج و... به اجرا درآورد. وظیفه‌ی نیروی انتظامی برخورد با بی‌حجابی زنان، جمع‌آوری معتادان و به اصطلاح ارازل و اوباش، جمع‌آوری فیلم‌ها، تفتیش فروشگاه‌های لباس، کارگاه‌ها، آرایشگاه‌های مردانه، عکاسی‌ها و... بود. '''«سایت رویداد ۲۴»''' | در سال ۱۳۸۵، با آغاز ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، نیروی انتظامی طرح پیشین «جامع عفاف» را با عنوان طرح ارتقای امنیت اجتماعی، با هم‌کاری گسترده قوه قضایی، '''[[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]]'''، '''[[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]]'''، نیروی بسیج و... به اجرا درآورد. وظیفه‌ی نیروی انتظامی برخورد با بی‌حجابی زنان، جمع‌آوری معتادان و به اصطلاح ارازل و اوباش، جمع‌آوری فیلم‌ها، تفتیش فروشگاه‌های لباس، کارگاه‌ها، آرایشگاه‌های مردانه، عکاسی‌ها و... بود. '''«سایت رویداد ۲۴»''' | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۹: | ||
سرکوب زنان توسط گشت‌های ارشاد و نیروی انتظامی در سال ۱۳۹۰، اوج تازه‌ای گرفت. در سال ۱۳۹۱، فعالیت گشت‌های ارشاد محدود به خیابان نشد؛ و در مراکز خرید و محل کنسرت‌ها جهت سرکوب زنان بدحجاب حضور یافتند. | سرکوب زنان توسط گشت‌های ارشاد و نیروی انتظامی در سال ۱۳۹۰، اوج تازه‌ای گرفت. در سال ۱۳۹۱، فعالیت گشت‌های ارشاد محدود به خیابان نشد؛ و در مراکز خرید و محل کنسرت‌ها جهت سرکوب زنان بدحجاب حضور یافتند. | ||
[[پرونده:گشته های نامحسوس.JPG|جایگزین=گشت‌های نامحسوس|بندانگشتی|272x272پیکسل|گشت‌های نامحسوس]] | |||
در سال ۱۳۹۲، بار دیگر با نزدیک شدن فضای انتخباتی، فعالیت گشت‌های ارشاد کم شد. | در سال ۱۳۹۲، بار دیگر با نزدیک شدن فضای انتخباتی، فعالیت گشت‌های ارشاد کم شد. | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۹: | ||
== آغاز قیام و اعتراضات سراسری == | == آغاز قیام و اعتراضات سراسری == | ||
[[پرونده:قیام س9.JPG|جایگزین=قیام سراسری ۱۴۰۱|بندانگشتی|284x284پیکسل|قیام سراسری ۱۴۰۱]] | |||
در روز ۲۵ شهریورماه سال ۱۴۰۱، دختر جوان کُرد '''[[مهسا امینی]]'''، به خاطر رعایت نکردن حجابی که مطلوب حکومت است، بازداشت شد؛ و پس ضرب و شتم در یکی از بازداشت‌گاه‌های پلیس امنیت اخلاقی تهران جان باخت. پس از جان باختن مهسا امینی، قیام مردم ایران و اعتراضات فراگیر بی‌سابقه‌ای به وقوع پیوست که چندین ماه به طول انجامید. در این [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|قیام سراسری]] و اعتراضات گسترده‌ی مردمی، صدها نفر کشته، بسیاری مجروح و هزاران شهروند دیگر بازداشت شدند. '''«العربیه فارسی»''' | در روز ۲۵ شهریورماه سال ۱۴۰۱، دختر جوان کُرد '''[[مهسا امینی]]'''، به خاطر رعایت نکردن حجابی که مطلوب حکومت است، بازداشت شد؛ و پس ضرب و شتم در یکی از بازداشت‌گاه‌های پلیس امنیت اخلاقی تهران جان باخت. پس از جان باختن مهسا امینی، قیام مردم ایران و اعتراضات فراگیر بی‌سابقه‌ای به وقوع پیوست که چندین ماه به طول انجامید. در این [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|قیام سراسری]] و اعتراضات گسترده‌ی مردمی، صدها نفر کشته، بسیاری مجروح و هزاران شهروند دیگر بازداشت شدند. '''«العربیه فارسی»''' | ||
=== '''تعطیلی گشت ارشاد در قیام سراسری''' === | === '''تعطیلی گشت ارشاد در قیام سراسری''' === | ||
در روز ۱۲ آذر ۱۴۰۱، محمدجعفر منتظری دادستان کّل رژیم ایران، در یک جلسه‌ای خبر از تعطیلی گشت ارشاد داد. منتظری گفت:<blockquote>«گشت ارشاد ربطی به قوه قضاییه ندارد و از همان جایی که در گذشته تأسیس شد، از هم‌آنجا نیز تعطیل گردید. البته قوه قضاییه نظارت‌های خود را بر کنش‌های رفتاری در سطح جامعه می‌دهد.»</blockquote>اظهارات دادستان کل، مبنی بر تعطیلی گشت ارشاد، بازتاب‌های گسترده‌ای در داخل کشور و در سطح بین‌المللی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های داخلی و خارجی داشت. بیشتر تحلیل‌گران و روزنامه‌نگاران غربی، تعطیل شدن گشت ارشاد را علامت عقب‌نشینی نظام جمهوری اسلامی در برابر قیام سراسری مردم ایران ارزیابی کردند. اما خیلی از مردم که شناخت کافی از حکومت دارند، این خبر را که در آغاز اعتصابات سراسری پخش شد، ترفند جدید رژیم ایران دانستند. | در روز ۱۲ آذر ۱۴۰۱، محمدجعفر منتظری دادستان کّل رژیم ایران، در یک جلسه‌ای خبر از تعطیلی گشت ارشاد داد. منتظری گفت:<blockquote>«گشت ارشاد ربطی به قوه قضاییه ندارد و از همان جایی که در گذشته تأسیس شد، از هم‌آنجا نیز تعطیل گردید. البته قوه قضاییه نظارت‌های خود را بر کنش‌های رفتاری در سطح جامعه می‌دهد.»</blockquote> | ||
[[پرونده:گشت ارشاد3.JPG|بندانگشتی|258x258پیکسل]] | |||
اظهارات دادستان کل، مبنی بر تعطیلی گشت ارشاد، بازتاب‌های گسترده‌ای در داخل کشور و در سطح بین‌المللی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های داخلی و خارجی داشت. بیشتر تحلیل‌گران و روزنامه‌نگاران غربی، تعطیل شدن گشت ارشاد را علامت عقب‌نشینی نظام جمهوری اسلامی در برابر قیام سراسری مردم ایران ارزیابی کردند. اما خیلی از مردم که شناخت کافی از حکومت دارند، این خبر را که در آغاز اعتصابات سراسری پخش شد، ترفند جدید رژیم ایران دانستند. | |||
گروهی از کارشناسان ایرانی بر این باورند که دادستان کل کشور با اعلام و انتشار خبر تعطیل شدن گشت ارشاد، در پی آن بوده است که با یک تیر دو و یا چند نشان بزند. یعنی اول این‌که به نوعی رضایت مردم خشمگین را جلب و از آن‌ها دلجویی کند، و از طرف دیگر به جوامع جهانی این‌طور وانمود کند که رژیم به یکی از خواسته‌های اساسی مردم ایران پاسخ داده است. به هرحال نظریه‌پردازان بر این عقیده هستند که یک چیز روشن است؛ و آن این است که از قیام سراسری شهریورماه ۱۴۰۱، که تا چندین ماه طول کشید و هنوز هم کامل خاموش نشده است، مقاومت مردم حکومت را ناگزیر کرده است تا از سیاست تهدید و سرکوب صرف، حتی در حد گفتار هم شده، کوتاه بیاید؛ و به قول غربی‌ها به سیاست چماق و هویج، روی بیاورد. در روابط بین‌الملل و اداره‌ی یک کشور، اصطلاح سیاست چماق و هویج زمانی به کار می‌رود که زور و سرکوب عریان به نتیجه نمی‌رسد. بنابراین می‌توان چنین گفت که خبر تعطیلی گشت ارشاد (مصداق هویج) و ادامه‌ی نظارت قوه‌ی قضاییه بر پوشش زنان ایرانی (مصداق چماق) بود. '''«سایت رفی»''' | گروهی از کارشناسان ایرانی بر این باورند که دادستان کل کشور با اعلام و انتشار خبر تعطیل شدن گشت ارشاد، در پی آن بوده است که با یک تیر دو و یا چند نشان بزند. یعنی اول این‌که به نوعی رضایت مردم خشمگین را جلب و از آن‌ها دلجویی کند، و از طرف دیگر به جوامع جهانی این‌طور وانمود کند که رژیم به یکی از خواسته‌های اساسی مردم ایران پاسخ داده است. به هرحال نظریه‌پردازان بر این عقیده هستند که یک چیز روشن است؛ و آن این است که از قیام سراسری شهریورماه ۱۴۰۱، که تا چندین ماه طول کشید و هنوز هم کامل خاموش نشده است، مقاومت مردم حکومت را ناگزیر کرده است تا از سیاست تهدید و سرکوب صرف، حتی در حد گفتار هم شده، کوتاه بیاید؛ و به قول غربی‌ها به سیاست چماق و هویج، روی بیاورد. در روابط بین‌الملل و اداره‌ی یک کشور، اصطلاح سیاست چماق و هویج زمانی به کار می‌رود که زور و سرکوب عریان به نتیجه نمی‌رسد. بنابراین می‌توان چنین گفت که خبر تعطیلی گشت ارشاد (مصداق هویج) و ادامه‌ی نظارت قوه‌ی قضاییه بر پوشش زنان ایرانی (مصداق چماق) بود. '''«سایت رفی»''' | ||
| خط ۱۲۷: | خط ۱۳۳: | ||
== سیاست سرکوبگرانه در ۱۴۰۲ == | == سیاست سرکوبگرانه در ۱۴۰۲ == | ||
ابراهیم رئیسی در ما‌ه‌های اول ۱۴۰۲، متوسل به سیاسیت‌های جدید سرکوبگرانه‌ای علیه زنان به بهانه‌ی بدحجابی شده است، از جمله حکم‌های سنگین و تحقیرآمیزی مانند شست‌وشوی میت در غسال‌خانه، ممنوعیت حضور در فضای مجازی، ارجاع زنان به مراکز روانشناسی و مشاوره برای درمان بیماری شخصیت به اصطلاح ضداجتماعی!. '''«انصاف نیوز»''' | ابراهیم رئیسی در ما‌ه‌های اول ۱۴۰۲، متوسل به سیاسیت‌های جدید سرکوبگرانه‌ای علیه زنان به بهانه‌ی بدحجابی شده است، از جمله حکم‌های سنگین و تحقیرآمیزی مانند شست‌وشوی میت در غسال‌خانه، ممنوعیت حضور در فضای مجازی، ارجاع زنان به مراکز روانشناسی و مشاوره برای درمان بیماری شخصیت به اصطلاح ضداجتماعی!. '''«انصاف نیوز»''' | ||
[[پرونده:گشت ارشاد4.JPG|جایگزین=بازگشت گشت‌های ارشاد به اماکن عمومی|بندانگشتی|292x292پیکسل|بازگشت گشت‌های ارشاد به اماکن عمومی]] | |||
=== '''بازگشت گشت ارشاد''' === | === '''بازگشت گشت ارشاد''' === | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۹: | ||
== گشت ارشاد در شعر و ادبیات == | == گشت ارشاد در شعر و ادبیات == | ||
[[پرونده:محتسبان قدیم.JPG|جایگزین=محتسبان قدیم|بندانگشتی|272x272پیکسل|محتسبان قدیم]] | |||
گشت ارشاد و اجباری کردن حجاب زنان، رژیم ایران را با چالش بزرگی در نظام حقوقی و سیاسی کشور مواجه کرده است. از یک طرف بازگشت به سنن و فرهنگ کهن ایران پس از اسلام و در برابر آن جوامع متمدن و تکامل یافته و حقوق شهروندی مدرن و حقوق بشر جهانی است که منجر به دو قطبی شدن جامعه شده است، یعنی یک طرف حاکمیت و یک طرف عامه‌ی مردم، | گشت ارشاد و اجباری کردن حجاب زنان، رژیم ایران را با چالش بزرگی در نظام حقوقی و سیاسی کشور مواجه کرده است. از یک طرف بازگشت به سنن و فرهنگ کهن ایران پس از اسلام و در برابر آن جوامع متمدن و تکامل یافته و حقوق شهروندی مدرن و حقوق بشر جهانی است که منجر به دو قطبی شدن جامعه شده است، یعنی یک طرف حاکمیت و یک طرف عامه‌ی مردم، | ||