کاربر:M.reza/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۱۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''[https://www.youtube.com/watch?v=3iNQpDnzKcg چلچراغ]''' نام عملیاتی است که در آخرین دقایق شنبه‌ شب بیست‌ و هشتم خرداد سال ۱۳۶۷ توسط یکانهای «[[ارتش آزادی‌بخش ملی ایران|ارتش آزادیبخش ملی ایران]]» «بال نظامی [[شورای ملی مقاومت ایران]]» در منطقه شهر مهران و ارتفاعات اطراف آن انجام شد.
= شوراهای مردمی =
شوراهای مردمی، شوراهایی هستند که توسط مردم و بدون وابستگی به حکومت‌ها تشکیل می‌شوند و هدف آنها کمک‌رسانی به مردم، به‌ویژه پس از فجایع طبیعی مانند سیل، زلزله، آتش‌سوزی و.. می‌باشد. اما به گواهی تاریخ در تحولات سیاسی- اجتماعی قرون گذشته نیز انجمن‌ها و شوراهای مردمی نقش بسزایی در پیشبرد مبارزات سیاسی و ایجاد حکومت‌های مردمی داشته‌اند.


== هدف از عملیات چلچراغ  ==
== تاریخچه شوراهای مردمی در ایران ==
هدف از عملیات چلچراغ تسخیر مراکز فرماندهی و استحکامات سنگین و گسترده سپاه و ارتش جمهوری اسلامی ایران در منطقه معروف به ‌دژ تسخیرناپذیر مهران [https://event.mojahedin.org/events/5334 ذکر شده است].
شورا نهادی مردمی در جامعه‌ی مدنی مرادف با واژه انگلیسی (Council) ارگانی انتخابی جهت مشورت، قانونگذاری اداری و  رکنی از ارکان اداره شهر یا جمعی همکنش در چارچوبی مشخص، است. در فرهنگ عمید آن را اینگونه تعریف می‌کند: هیئتی که برای مشورت کردن جمع می‌شوند. <ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/ سایت دیکشنری آبادیس]</ref>[[پرونده:شوراهای مردمی -مشروطه.png|جایگزین=شوراهای مردمی -مشروطه|بندانگشتی|'''شوراهای مردمی در انقلاب مشروطه''']]
تاریخچه ایجاد شوراها و تشکل‌های مردمی به انقلاب‌های گذشته برمی‌گردد و در تاریخ ایران نیز می‌توانیم در «انقلاب مشروطه» شاهد آن باشیم که با نام «مراکز غیبی» و یا «انجمن‌های ایالتی ولایتی» فعالیت می‌کردند. در اواخر دوره ناصرالدین‌شاه و اوایل حکومت مظفرالدین‌شاه عده‌ای از روشنفکران و گروهی از کارگزاران حکومتی که با کشورهای اروپایی در ارتباط بودند و علل واپسماندگی سیاسی و اجتماعی ایران را در نبود قانون و محترم نشمردن آزادی‌های فردی می‌دانستند، بتدریج زمزمه اصلاحات را شروع کردند. این اصلاحات بر سه پایه اصلاح قانون مدنی، اصلاح ساختار حکومت دربار و جلوگیری از دخالت بیگانگان بنا شده بود.


چلچراع همچنين ، عمليات مقدمه‏‌ای براى فتح تهران توصیف شده است. چرا که مدت کوتاهی پس از آن عملیات فروغ جاویدان با هدف فتح تهران توسط ارتش آزادیبخش ملی ایران انجام شد.
میرزاملکم ناظم‌الدوله که موسس فراموشخانه و سپس تشکیل «مجمع‌آدمیت»، از بنیان‌گذاران هسته‌های اولیه انجمن‌ها در ایران محسوب می‌شود.


این عملیات در زمانی انجام گرفت که تمامی ارتفاعات و نقاط استراتژیک مهران تحت‌ کنترل نیروهای جمهوری اسلامی ایران بود.
در واقعه قرارداد رژی و تحریم تنباکو نیز شاهد خیزش‌های مردمی و تشکیل هسته‌های اولیه انجمن‌ها (شوراهای مردمی) هستیم. قرارداد انحصار تنباکو یکی از موارد بمیان کشیدن مردم و کمک به ایجاد تشکّل‌های مردمی بود.


عملیات چلچراغ در راستای سیاست صلح و آزادی مجاهدین خلق و مقاومت ایران ، و در ادامه هفت سال تلاش مستمر آنها بر علیه سیاست جنگ‌طلبی آیت الله روح الله خمینی ، رهبر وقت جمهوری اسلامی که در آن زمان با کشور عراق در جنگ بود صورت گرفته است.
=== همبستگی اجتماعی ===
در جامعه‌های مدرن یا سنتی،‌ همبستگی اجتماعی از الزامات یک جامعه به‌حساب می‌آید و به‌واسطه آن در ابعاد و جنبه‌های مختلف، می‌توان یک جامعه را در کنار جوامع دیگر هویت داد و آنرا خودبسنده کرد. جمهوری‌های دموکراتیک که محصول اراده اکثریت مردم هستند عموماً هم محصول همبستگی اجتماعی‌اند و هم از ظرفیت‌های این خصلت جامعه در زمینه‌های مختلف بهره‌مند می‌شوند. اما حاکمان مستبد که در ایران نمونه‌ی آن حکومت «مطلقه و دیکتاتوری» در پوش «جمهوری اسلامی» است، نه‌تنها برآمده از اراده مردم نیستند، بلکه نظامی تحمیلی بر مردم‌اند که بقایشان نه تنها بر پایه حمایت‌های اجتماعی نیست،‌ بلکه با سرکوب نهاد‌های مردمی و اجتماعی، همبستگی اجتماعی را تهدیدی برای بقای خود دانند و از شکل‌گیری و گسترش آن حمایت نمی‌کنند. علت این رویکرد آن است که، برخلاف حکومت‌های دموکراتیک که شوراهای مردمی را نهادهایی برای تقویت پیوندهای اجتماعی 


== تسخیر مهران ==
بین گروه‌های اجتماعی تعریف می‌کنند، در نظام‌های خودکامه و دیکتاتوری، از آنجا که ساختار قدرت برپایه معیارهای شناخته شده دموکراتیک شکل نگرفته است، این حکومت‌ها، پیوسته جامعه و شکل‌گیری تجمع‌های مردمی را تهدیدی برای خود به‌حساب می‌آورند و تلاش می‌کنند به روشهای مختلف پیوندهای میان مردم و گروه‌های اجتماعی را که مبنای اتحاد گروه‌های مختلف اجتماعی است را از هم بگسلند و آنها را بصورت ذرات پراکنده به حکومت مرتبط کند. برای اینکار نیز پیوسته با برجسته کردن انواع تنوع قومی، زبانی، مذهبی، جنسی و طبقاتی و تبدیل آنها به تضادهای عمده، فاصله میان گروه‌های اجتماعی را هرچه عمیق‌تر می‌کنند تا شکاف‌های میان خود با جامعه را بپوشانند و به آنها رنگ قومی و... بدهند و در نهایت در این نزاع شکل گرفته میان گروه‌های مختلف جامعه، به‌عنوان میانجی عمل کنند و یا با سرکوب یکی به نفع دیگری، منافع مقطعی خود را پیش ببرند. بطور معمول، هدف چنین سیاست‌هایی، سرکوب بخشی از جامعه توسط بخش دیگر است؛ همانطور که در تاریخ دیکتاتوری فرانکو <ref name=":0">[https://iranwire.com/fa/features/108262-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA-%D9%81%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85-%DB%8C%D8%A7-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C/ حکومت فاشیستی، ذشنام یا واقعیت جمهوری اسلامی؟ سایت ایران وایر]</ref>می‌خوانیم که با نزدیک کردن بخشی از جامعه زیر پرچم فالانژیسم <ref name=":0" />(حكومت‌ ديكتاتوری توام‌ با سركوب‌ مخالفان‌ و ملت‌‌گرایی‌ پرخاشگرانه‌ و نژادپرستی‌ و نظامی‌گری) و با بنیانگذاری حزب فالانژ<ref name=":0" /> (حزب‌ فاشيستی‌ ژنرال‌ فرانكو) ماشین کشتار و سرکوبی که هدفش حفظ بقای دیکتاتور است ایجاد می‌شود.
درساعت ۱۰:۳۰ قیقه صبح یکشنبه ۲۹ خرداد ۱۳۶۷، یک تیپ رزمی «[[ارتش آزادی‌بخش ملی ایران]]» وارد شهر مهران شد. به‌دنبال این تیپ ، چند یکان دیگر از نیروهای ارتش‌ آزادیبخش نیز وارد شهر شدند.<blockquote>مواضع تسخیر شده:</blockquote>به گفته فرماندهی [[ارتش آزادی‌بخش ملی ایران]] در عملیات چلچراغ ، مرکز لشکر 16 زرهی قزوین و هم‌ چنین لشکر ۱۱ امیرلمؤمنین سپاه و تیپ قائم یاسوج ، با کلیه گردانهای رزمی و پشتیبانی ، کلیه قرارگاهها ، مراکز ، استحکامات و تسلیحات و تجهیزات آنها توسط یکانهای ارتش آزادیبخش تسخیر شدند.
=== شکل‌گیری شوراهای مردمی ===
[[پرونده:شوراهای مردمی-همبستگی اجتماعی.jpg|جایگزین=شوراهای مردمی-همبستگی اجتماعی|بندانگشتی|[[شوراهای مردمی-همبستگی اجتماعی]]]]
پس از فاجعه سیل سال ۱۳۹۸ در ایران، مردم به طور خودجوش اقدام به برپایی شوراهای مردمی کردند و کمک‌های خود را بدون کمک دولت، خودشان به دست مردم سیل‌زده رساندند.


شهر مهران و کلیه‌ی ارتفاعات پیرامون آن همراه با کلیه‌ی بخش‏ها و روستاهای اطراف در کمتر از ۱۱ ساعت به تصرف در آمد.  
بطور معمول جبران خسارت‌های مادی ناشی از فجایع طبیعی در کشورهای پیشرفته و دموکراتیک نیز زمان‌بر است. این جدای از خسارت‌های جانی است که آسیب‌های اجتماعی آن غیر قابل جبران است. به همین‌ دلیل نقش شوراهای مردمی در کمک‌رسانی بسیار مهم است و در اغلب کشورهای دموکراتیک این شوراها نقش قابل توجه‌ای ایفا می‌کنند و دولت‌ها نیز از این نهادها استقبال کرده و آنها را ارج می‌نهند.


== حضور زنان رزمنده در سطوح فرماندهی و خطوط مقدم ==
در فجایع چند دهه گذشته در ایران، از زلزله رودبار تا زلزله بم وکرمانشاه و سرپل ذهاب، شاهد کمک‌های گسترده مردمی از سوی شوراهای مردمی که بطور خودجوش شکل گرفتند بوده‌ایم. بطوری که بسیاری از شاهدین در شبکه‌های اجتماعی اذعان می‌کردند که اگر کمک‌های مردمی نبود سرنوشت آنها نیز مشخص نبود، چون تا ماه‌ها از طرف حکومت هیچ‌گونه کمکی دریافت نکردند. ویرانی خانه‌های «مسکن مهر» در زلزله کرمانشاه و انبوهی خانه‌های مردم در مناطق مختلف استان و زندگی آنها در زیر چادر و بدون داشتن امکانات اولیه زندگی، آنهم پس از گذشت نزدیک به ۲سال از حادثه، بر ضرورت شکل‌گیری و نقش شوراهای مردمی می‌افزود.
حضور زنان رزمنده‌یی که برای اولین‌ بار درصفوف مقدم نبرد جنگیده بودند ، یکی از وجوه برجسته این عملیات به حساب آمده است.
[[پرونده:همبستگی اجتماعی-شوراهای مردمی.png|جایگزین=همبستگی اجتماعی-شوراهای مردمی|بندانگشتی|[[همبستگی اجتماعی-شوراهای مردمی]]]]


== مشخصات صحنه نبرد ==
عدم واکنش سریع حکومت در مقابل شرایط اسفناک آسیب‌دیدگان در فجایع طبیعی ۲سال گذشته در ایران (از زلزله سرپل ذهاب تا سیل‌های گسترده در سراسر کشور) بطور خاص بیان‌گر این است که شکل‌گیری شوراهای مردمی، ناشی از گسست پیوند‌های حاکمیت و مردم است، مردمی که با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و فراخوان‌های گسترده در این شبکه‌ها اقدام به کمک رسانی به مناطق آسیب دیده کردند و از طرفی نهادهای حکومتی را مورد انتقاد شدید قرار دادند.
عملیات چلچراغ به مدت سه شبانه روز در جبهه‌یی به‌طول ۵۰ کیلومتر و عمق ۲۰ کیلومتر، در منطقه حومه شهر مهران صورت گرفت.  


منطقه‏ ی عملیاتی از شمال به ارتفاعات گچ و ارتفاعات کولک (در منطقه‏ی کانی‏سخت واقع در جنوب صالح‌‏آباد ایلام) ، از جنوب به ارتفاعات قلاویزان (واقع در جنوب شهر مهران)، از شرق به سه‏‌راهی دهلران _ مهران و از غرب به مرزهای بین‏‌المللی ایران و عراق منتهی می‏گردد.
در همین رابطه خانم [[مریم رجوی]] رئیس‌جمهور منتخب آلترناتیو [[شورای ملی مقاومت]] ایران به جوانان برای تشکیل شوراهای مردمی و کمک رسانی مستقل به سیل‌زدگان فراخوان دادند.


چلچراغ یک عملیات برق‌آسا ، با تاکتیک '''”پرش شیر“''' نامیده شده است ، به این دلیل که با شکافتن صفوف دشمن و عبور از میان آنها در این عملیات ، مراکز کلیدی و فرماندهی نیروهای جمهوری اسلامی مستقر در عمق منطقه ، که در آماده‌باش کامل به‌سر می‌بردند به‌تصرف درآمد. 
=== سازمان‌دهی در شوراهای مردمی ===
از ویژگیهای برجسته و مهم شوراهای مردمی، سازمان‌دهی نیروهای مؤثر اجتماعی و افزودن نرخ اعتماد اجتماعی است. دراینجا، این توضیح ضروری است که تمامی شاخص‌های اجتماعی اعم از مشارکت، همبستگی و اعتماد اجتماعی، شاخص‌هایی عینی هستند که در یک واقعیت عینی تحقق پیدا می‌کنند. در غیراین صورت مفاهیمی ذهنی هستند که به‌معنای واقعی موجودیت نخواهند یافت. در حقیقت سخن گفتن از شوراهای مردمی، یعنی تحقق عینی همین شاخص‌های اجتماعی از طریق سازمان دهی آنها. به این معنی که اگر در یک فاجعه طبیعی مردم بخواهند به هموطنان خود کمک کنند ناگزیر از شکل دادن ساختاری هستند که تقسیم کارها، استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای بسیج افکار عمومی حول فاجعه پیش آمده، جمع‌آوری کمک‌ها و رساندن آنها بدست نیازمندان در آن شکل بگیرد. این ساختار همان شورای مردمی است که در صورت عدم وجود آن، مردم یا باید کمک‌ها را به نهادهای دولتی واگذار کنند که در حکومت‌های غیرمردمی درصد رسیدن آن بدست نیازمندان بسیار پایین است و یا اینکه باید بصورت فردی اقدام کنند که امکان مشارکت و کانالیزه کردن کمک‌ها را بسیار کاهش می‌دهد.


منظور از تاکتیک  '''”پرش شیر“''' که در عملیات چلچراغ استفاده شد این است که: پس از شکستن خط مقدم ، بجای درگیری با اولین نیروهای دشمن و پاکسازی مرحله به مرحله یک منطقه گسترده ، همچون نیزه جبهه شکافته شود و نیروهای مهاجم خود را به مرکز لشکر ، یعنی مرکز فرماندهی برسانند و آنرا تسخیر کنند. در این تاکتیک این اصل در نظر گرفته شده است که وقتی مرکز لشکر تسخیر شد ، با نیرویی بسا کمتر می‌توان سایر نیروهای بدون فرماندهی در یک منطقه گسترده را پاکسازی کرد.  این تاکتیک در جنگها و ارتشهای کلاسیک معمول نیست.
اما اگر این احساس همبستگی مردمی در یک شورای مردمی که قابلیت هم‌افزایی توانها را نیز دارد ضرب بشود، آنگاه خصلت سازمان‌دهی کننده پیدا می‌کند و این شوراهای مردمی، ضمن ایجاد راه‌های نو و جدید، ابتکارعمل را نیز برای خدمات رسانی هرچه بهتر در دست می‌گیرد.  


== '''آمار اسرا و کشته شدگان در عملیات چلچراغ:''' ==
=== نقش شوراهای مردمی در انقلاب‌ها ===
طبق آمار صادره از فرماندهی ارتش آزادیبخش ملی ایران آمار اسرای طرف درگیر در عملیات چلچراغ بیش‌از ۱۵۰۰ تن بوده است که شامل سطوح فرماندهی تیپها و لشکرهای جمهوری اسلامی شدند.
[[پرونده:گارگران اعتصابی کارخانه پوتیلوف در اولین روز انقلاب فوریه ۱۹۱۷-شوراهای مردمی.jpg|جایگزین=گارگران اعتصابی کارخانه پوتیلوف در اولین روز انقلاب فوریه ۱۹۱۷-شوراهای مردمی|بندانگشتی|گارگران اعتصابی کارخانه پوتیلوف در اولین روز انقلاب فوریه ۱۹۱۷-شوراهای مردمی]]
در تاریخ انقلاب‌های مردمی که برای ایجاد تغییرات بنیادین در جامعه‌های دیکتاتوری شکل گرفتند، شوراهای مردمی توانایی سازمان دهی مقاومت‌های مردمی را نیز به عهده گرفتند.


بیش از ۸۰۰۰ تن از نیروهای جمهوری اسلامی ایران در این عملیات کشته و مجروح شدند.
می‌توان گفت که درحقیقت شوراهای مردمی دارای همان ساختار شوراهای مقاومت در ابعاد اجتماعی‌تر هستند. ساختاری که توان بالایی در سازمان‌دهی مقاومت در مقابل نهاد‌های سرکوب وابسته به حکومت‌ها را دارا هستند.


آمار کشته شدگان ارتش آزادیبخش ملی ۶۷ نفر ذکر شده است.
یکی از مثال‌های برجسته در این خصوص، دستاوردهای شوراهای مردمی در انقلاب فوریه برعلیه روسیه تزاری بود. به تجاربی در این خصوص توجه کنید:


آمار مجروحین ارتش آزادیبخش ملی ۶۴۲ تن ذکر شده است.
«طی چند ماه بلشویک‌ها توانستند رهبری را در دو شورای بانفوذ پتروگراد و مسکو به دست گیرند. اقدامات دولت موقت به رهبری الکساندر کرنسکی<ref>[https://history-maps.com/fa/story/Russian-Revolution مقاله انقلاب روسیه سایت history map]</ref> برای رویارویی با اقدامات لنین و بلشویک‌ها ناکام ماند. کمونیست‌ها (حزب بلشویک) پرشمار نبودند، اما با تکیه بر شبکه فعالی از اعضای با ایمان، که لنین آنها را "انقلابیون حرفه‌ای" می‌خواند، قادر بودند تا ۲۵هزار نفر را در پتروگراد مسلح کنند.


=== غنائم به دست آمده از چلچراغ: ===
در شامگاه ۲۴ اکتبر بلشویک‌ها در پتروگراد قیام مسلحانه اعلام کردند. "گاردهای سرخ"، دسته‌های مسلح کارگران، سربازان و روشنفکران به پادگان‌ها و اداره‌های دولتی حمله بردند، مراکز حساس را به تصرف درآوردند و وزرای دولت موقت را در "کاخ زمستانی" دستگیر کردند.
غنائم بدست آمده از دو لشکر جمهوری اسلامی حدود ۲ میلیارد دلار تخمین زده می‏شود.


اين غنائم شامل:
در پاسخ به فراخوان لنین و بلشویک‌ها که شعار "تمام قدرت برای شوراها" را طرح کرد، "کنگره سراسری شوراهای روسیه" با بلشویک‌ها اعلام همبستگی کرد...»


۵۴ فروند تانک.
=== ضرورت تشکیل شوراهای مردمی در مبارزات سیاسی ===
وقتی به تاریخ شکل‌گیری و تکامل شوراهای مردمی نگاه می‌کنیم، یکی از مناسبترين اشکال مبارزه با شرایط خفقان ناشی از دیکتاتوری‌ها نیز تشکیل شوراهای مردمی است. اگر جو خفقان و سرکوب را نیز یک فاجعه اجتماعی که بنیان‌های دموکراتیک و آزادی‌های اجتماعی را ویران می‌کند در نظر بگیریم، ضرورت همکاری مردمی که خواهان آزادی هستند و از جو خفقان رنج می‌برند،‌ اینرا ایجاب می‌کند که با هم در مقابل ارگان‌های سرکوب متحد شوند. این اتحاد می‌تواند در شوراهای مردمی نهادینه شود تا بتواند روابط ومناسبات شورايي رابين گروه‌های اجتماعی برقرار کند وهمه نيروها را متشكل سازد . در واقع باید از خود بپرسیم که آیا بدون مشارکت مردم در شکل دهی حکومت و نهادهای آن می‌توان حاکمیت مردمی را تضمین کرد؟‌


۴۸ دستگاه زره پوش.
قطعا پاسخ منفی است. چون در غیر اینصورت ناچار از پذیرفتن گروهی از جامعه هستیم که در بهترین حالت مدعی حاکمیت برای مردم هستند و نه حکومت مردم بر مردم


۳۳ قبضه توپ.
== منابع ==
 
<references />
سه دستگاه زره پوش مجهز به توپهای راداری شليكا.
<references group="سایت ایران آزادی" />
 
انواع سلاح شامل توپ ۱۰۶ میلیمتری ، موشک اندازهای کاتیوشا ، مالیوتکا و تاو ٬ دراگون و خودروهای حامل انواع این موشک‌ها.
 
صدها دستگاه خودرو مخابراتی ترابری و لوجستیکی.
 
هزاران قبضه سلاحهای سبک و نیمه سنگین انفرادی و اجتماعی و خمپاره انداز.
 
=== آمار نیروهای جمهوری اسلامی: ===
نیروهای جمهوری اسلامی که در عملیات چلچراغ مورد تهاجم قرار گرفتند شامل ، ۵۳ گردان «بیش از ۶۱۰۰۰ تن» از نیروهای ارتش و سپاه بودند.
 
=== آمار نيروهاى ا[[ارتش آزادی‌بخش ملی ایران]] در عمليات چلچراغ: ===
در عمليات چلچراغ ۲۲ تیپ رزمی و پشتیبانی ارتش آزادیبخش شركت داشتند.
 
=== مواضع تسخیر شده در عملیات چلچراغ: ===
تسخیر قرارگاه لشکر ۶۱ ارتش ، قرارگاه تاکتیکی لشکر ۱۱ سپاه پاسداران ، قرارگاه تیپ ۲ لشکر ۶۱ ، پادگان حسین‏ آباد ، مقر نیروهای ارتش ، ژاندارمری و سپاه ( و مراکز دژبانی و بی‏سیم و تلفن <u>FX</u> و کلیه ‏ی انبارها و مراکز استقرار لشکر ۶۱).
 
=== آمار گردانهای تسخیر شده در عملیات چلچراغ به شرح زیر است: ===
# 1گردان ۱۰۵ لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
# گردان ۲۰۵ لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران (نیروی کمکی اعزامی از شمال صالح آباد)
# گردان 305 بهشتی ( از لشکر ۱۱  امیرالمؤمنین س‍‍پاه پاسداران)
# گردان 505 لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
# گردان 605 لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
# گردان 705 لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
# گردان 805 لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
# گردان ادوات لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
# گردان توپخانه‏ی لشکر ۱۱ امیرالمؤمنین سپاه پاسداران
# قسمتی از نیروهای تیپ قائم یاسوج از سپاه پاسداران
# گردان ۲۳۳ توپخانه از گروه ۴۴ توپخانه‏ی اصفهان مأمور خدمت در منطقه‏ ی مهران
# گردان ۴۷۳ موشکی کاتیوشا از گروه ۴۴ توپخانه‏ ی اصفهان مأمور خدمت در منطقه‏ ی مهران
# گردان ۵۲۱ پیاده _ مکانیزه از تیپ ۲ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۴۱۱ پیاده _ مکانیزه از تیپ ۲ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۴۲۱ پیاده _ مکانیزه از تیپ ۳ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۴۲۲ تانک از تیپ ۳ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۷۲۲ تانک از تیپ ۳ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۱۵۲ تانک از تیپ ۲ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۲۵۲ سوارزرهی از لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۴۵۲ تانک از تیپ ۲ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۹۷۰ تکاور از تیپ ۳ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۲۸۳ توپخانه از تیپ ۳ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۵۵۳ توپخانه از تیپ ۲ لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان مهندسی لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان مخابرات لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# ردان آماد و ترابری لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان تعمیر و نگهداری لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان بهداری لشکر ۶۱ زرهی قزوین
# گردان ۳۹۱ تکاور از لشکر ۸۵ ذوالفقار (یا همان گارد جاویدان شاه) نیروی کمکی اعزامی از پشت ارتفاعات کانی‏سخت
# گردان ۶۸۱ تکاور از لشکر ۸۵ ذوالفقار (یا همان گارد جاویدان شاه) نیروی کمکی اعزامی از پشت ارتفاعات کانی‏سخت
# گردان ۲۶۷ از تیپ ضربت ۵۴، متشکل از گروهان‏های زبده از لشکرهای مختلف از (قبیل لشکر ۱۲ حمزه و لشکر ۲۹ زرهی اهواز)نیروی کمکی اعزامی از قرارگاه غرب
# گردان ۱۹۷ از تیپ ضربت ۵۴ (نیروی کمکی از قرارگاه غرب)
# گردان ۹۹۷ از تیپ ضربت ۵۴ (نیروی کمکی از قرارگاه غرب)
# گردان ۹۸۷ تیپ ۱ لشکر ۶۱ مأمور خدمت در تیپ ۳ (نیروی کمکی اعزامی از تیپ ۳)
# گردان ۳۶۳ توپخانه‏ ی لشکر ۶۱ زرهی
# یک آتشبار از گردان ۱۱۳ گروه ۴۴ توپخانه‏ی اصفهان
# یک آتشبار از گردان ۹۸۳ گروه ۴۴ توپخانه‏ی اصفهان
 
== فرماندهی عملیات چلچراغ: ==
عملیات چلچراغ مستقیما توسط مسئول [[شورای ملی مقاومت ایران]] و فرمانده کل ارتش آزادیبخش ملی آقای [[مسعود رجوی]] فرماندهی شد.
 
فرمان آتش و پیشروی در عملیات چلچراغ که ۲۲ تیپ رزمی و پشتیبانی [[ارتش آزادی‌بخش ملی ایران]] در آن شرکت داشتند ، در ساعت ۱۱:۲۰ دقیقه‏‌ی شنبه‏ شب ۲۸ خرداد توسط خانم مریم رجوی (جانشین فرمانده کل ارتش آزادیبخش ملی ایران) صادر گردید.
 
== تیتر برخی رسانه های بین المللی در رابطه با عملیات چلچراغ: ==
تیتر برخی رسانه های بین‌المللی در رابطه با عملیات چلچراغ به شرح زیر است:
* ارتش آزادیبخش ناظران غربی را مبهوت کرد!
 
* ارتش آزادیبخش بر سر میز تعیین سرنوشت ایران صاحب کرسی شد.
* اپوزسیون ایران بیش از همه قوی و بیش از همه جدی.
<blockquote>'''اظهارات دو تن از فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی:'''</blockquote>
 
=== اظهارات دو تن از فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی که در عملیات چلچراغ به اسارت ارتش آزادیبخش در آمدند: ===
# بخشی از مصاحبه انجام شده با سرهنگ توپخانه‌‏ی ستاد «علی اکبر غلامرضائی» جانشین موقت رئیس ستاد لشکر ۶۱ زرهی که در عملیات چلچراغ اسیر شد.  '''سؤال:''' ارزیابی شما از ابعاد عملیات بزرگ چلچراغ چیست؟    '''جواب:''' ارزیابی من این هست که عملیات خیلی غافلگیرانه و با یک آتش تهیه‏‌ی بسیار بسیار قوی شروع شد. سپس عملیات تاکتیکی حدودا گازانبری و تک به قسمت‏های مختلف صورت گرفت. یگان‏ها تا آنجا که می‏شد مقداری مقاومت نشان دادند و بعد نیروهای احتیاط هم وارد عمل شدند. با اینهمه در ساعت ۵:۹ دقیقه صبح تقریبا کلیه‏‌ی آن قسمت‏‌هایی که عملیات انجام شده بود ، منهدم و افراد اقدام به فرار نمودند. من فکر می‏کنم که تعداد یگان‏‌های ارتش آزادیبخش که تک کردند بسیار زیاد بودند و به همین جهت بود که توانستند در ظرف کمتر از 21ساعت ، به کلیه‏‌ی هدف‏‌های خودشان برسند و منطقه‏‌ی عمومی مهران ، خود شهر و ارتفاعات شمالی و جنوبی و شرقی آن را تصرف کنند.  '''سؤال:''' به نظر شما عوامل موفقیت ارتش آزادیبخش در عملیات بزرگ چلچراغ چیست؟  '''جواب:''' سرعت عمل و استفاده از اصل غافلگیری. این مسئله‏‌ی غافلگیری خیلی چشمگیر بود. مسئله‏‌ی آتش تهیه‏‌ای هم که یگان تک ‏کننده اجرا کرد ، بسیار چشمگیر بود. مسئله‌‏ی سرعت حرکات و ادامه‏‌ی حرکات هم خیلی مهم بود که توانستند در مدت کمتر از 9 ساعت و نیم به هدف‏ها دست پیدا کنند. مسئله‏‌ی روحیه و انگیزه‏‌ی شدید رزمنده‌‏ها برای اجرای مأموریت‏‌های محوله در این عملیات هم ، یکی از آن "عوامل رزمی نامحسوس" بود که باید در اینجا به آن اشاره کنم. 
#بخشی از مصاحبه انجام شده با سرهنگ دوم زرهی «اسماعیل بیداری»  که در عملیات چلچراغ اسیر شد.  '''سؤال:''' در چه موقعیتی بودید که به اسارت رزمندگان ارتش آزادیبخش درآمدید؟  '''جواب:''' بنده با ماشینم برمی‏گشتم. با راننده داشتیم می‏‌آمدیم که دیدیم برادران تمام منطقه را گرفتند. منتظر شدیم تا که به ما نزدیک شدند ، بعد خودمان را تسلیم کردیم.  '''سؤال:''' سربازان و افرادی که به اسارت درآمده‏‌اند ، می‏گفتند که چند شب اخیر در حالت آماده‏‌باش بودند ، شما از این آماده‌‏باش اطلاع نداشتید؟  '''جواب:''' بله در آماده‌‏باش بودند. چند مدتی بود که به آنها آماده‏‌باش داده بودند.    '''سؤال:''' ممکن است مضمون بخشنامه‌‏ی آماده‌‏باش را بگوئید؟    '''جواب:''' مضمون بخشنامه این بود که طی چند روز گذشته [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین]] وارد منطقه‏‌ی مهران شده‏‌اند ، هشیاری لازم را داشته باشید.  '''سؤال:''' رزمندگان ارتش آزادیبخش گزارش دادند که وقتی شما به اسارت درآمدید ، درجه‏‌هایتان را کنده بودید ، چرا اینکار را کردید؟    '''جواب:''' من داشتم برمی‏گشتم ، تعدادی از سربازها را در راه دیدم که از خط برمی‏‌گشتند. آنها به محض اینکه مرا می‏دیدند به من پرخاش می‏‌کردند. بخاطر اینکه یک مرتبه ناراحت نشوند ، درجه‏‌ام را کندم که همرنگ لباس آنها شوم.    '''سؤال:''' درجه‌‏هایتان را کندید که خودتان را سرباز جلوه بدهید؟  '''جواب:''' خوب ، آنها در آن شرایط ناراحت بودند و ممکن بود در آن حالت با دیدن من عکس‏‌العمل بدی نشان بدهند.  '''سؤال:''' یعنی مثلاً چکار بکنند؟    '''جواب:''' مثلاً یک مرتبه به من حمله بکنند.  '''سؤال:''' یعنی اینقدر سربازها از فرماندهان ارتش متنفر هستند؟    '''جواب:''' من اینطوری احساس می‏کردم. بخصوص که سربازی زخمی شده بود ، از برخوردش احساس کردم ممکن است این اتفاق بیفتد.
#بخشی از مصاحبه انجام شده با  سرگرد توپخانه «شمس‌‏الله یاری» مسئول گروه پشتیبانی اطلاعات رزمی لشکر ۶۱ زرهی قزوین. '''سؤال:''' موقعی که به اسارت درآمدید در چه موقعیتی بودید و چکار می‏کردید؟    '''جواب:''' موقعی که من به اسارت درآمدم، در قرارگاه تاکتیکی لشکر بودم. موقعی که به محل جمع‌‏آوری اسرا رسیدم در آنجا یک سرهنگ را دیدم که در ستاد لشکر کار می‏کرد و دیدم که ایشان دستگیر شده است.  '''سؤال:''' اسم این سرهنگ چه بود؟  '''جواب:''' سرهنگ توپخانه علی‏‌اکبر غلامرضائی که به عنوان ریاست ستاد لشکر ۶۱ زرهی قزوین انجام وظیفه می‏کرد.  '''سؤال:''' توضیح بدهید که آرایش نظامی لشکر ۶۱ زرهی در این منطقه چگونه بود و در زمینه‏‌ی اطلاعاتی که به لشکر رسیده بود در مورد امکان تهاجم [[ارتش آزادی‌بخش ملی ایران]] اقدام خاصی هم صورت گرفته بود؟  '''جواب:''' آرایشی که در لشکر ۶۱ زرهی انجام شده بود ، همه‏‌ی فرماندهان و آرایش‏‌دهندگان فکر می‏کردند که بهترین شکل است. در این آرایش همه‏‌ی جوانب امر در نظر گرفته شده بود و با رده‏‌ی بالا هم هماهنگی شده بود. به نحوی که اگر عملیاتی انجام شد بتوانند بلافاصله به منطقه‏‌ای که در آن رخنه ایجاد شده ، نیرو اعزام کنند. ولی با همه‌‏ی این اقدامات و پیش‏بینی‏‌هایی که شده بود لشکر ۶۱ نتوانست در مقابل رزمندگان ارتش آزادیبخش ایستادگی نماید.  '''سؤال:''' این تهاجم بر روی تصمیم‏‌گیری فرماندهان چه تأثیری گذاشت و عکس‏‌العملشان چه بود؟    '''جواب:''' وقتی خبر رسید که تهاجم به منطقه‏‌ی مهران توسط رزمندگان[[ارتش آزادی‌بخش ملی ایران]] انجام شده ، من خودم در اتاق عملیات بودم. در همان اتاق‌ ، فرمانده لشکر باضافه‏‌ی تعدادی از افسران دیگر هم بودند. وقتی که این خبر را فرمانده تیپ اعلام کرد ، کسانی که در آنجا بودند دچار شوک شدند. زیرا می‏‌دانستند که چون عملیات توسط [[ارتش آزادی‌بخش ملی ایران]] انجام شده حتماً با موفقیت روبرو خواهد شد و شکستی به دنبال نخواهد داشت. آن طرفی که مسلماً شکست خواهد خورد خود ما هستیم.  '''سؤال:''' چه ارزیابی از این تهاجم گسترده‏‌ی ارتش [[ارتش آزادی‌بخش ملی ایران]] در منطقه‏‌ی مهران دارید؟  '''جواب:''' من نتیجه‌ای که از این عملیات ارتش آزادیبخش ملی در منطقه‏‌ی مهران می‏توانم بگیرم این هست که ارتش آزادیبخش ملی اگر تصمیم به انجام هر عملیاتی در هر نقطه‏‌ای با هر وسعتی بگیرد‌ ، قادر به انجام آن می‏باشد و با شکست مواجه نخواهد شد.  به همین خاطر هم هست که ارتش آزادیبخش تا آنجا که من در خاطرم هست ، تا به حال در همه‏‌ی عملیات خود ، توانسته به کلیه‏‌ی اهدافی که مد نظرش بوده برسد. و در هیچ کدام از آنها شکست نداشته است. به اضافه اینکه در این عملیات که به نام عملیات چلچراغ نامگذاری شده وسعت منطقه‏‌ی عملیاتی بسیار بسیار قابل توجه است و این مسئله از نظر عملیات جنگی بسیار مهم است. خود این مسئله نشان می‏دهد که این عملیات بسیار خوب طرح‏‌ریزی شده بوده و بسیار خوب هم اجرا شده و از اصل کامل غافلگیری هم برخوردار بوده است.
 
== نتیجه عملیات چلچراغ: ==
 
=== عملیات چلچراغ عامل تغییر تعادل نظامی و پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط [[روح‌الله خمینی|آیت الله خمینی]]: ===
پس از فتح مهران توسط [[ارتش آزادی‌بخش ملی ایران]] در عملیات چلچراغ ، آیت الله روح الله خمینی که تا آن زمان حاضر به پذیرش قطعنامه‌های شورای امنیت برای پایان دادن به جنگ بین کشورهای عراق و ایران نشده بود ، در ۲۷ تیرماه ۱۳۶۷ قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت را رسما پذیرفت.
 
علت این چرخش سیاسی ، تغییر معادلات نظامی در صحنه نبرد به نفع ارتش آزادیبخش ملی ایران ذکر شده است.<blockquote>سخنان آ[[روح‌الله خمینی|یت الله خمینی]] در رابطه با علت پذیرش قطعنامه ۵۹۸: </blockquote>«به واسطه حوادث و عواملی که از ذکر آن فعلا خودداری می‌کنم ؛ با قبول قطعنامه آتش بس موافقت نمودم... قبول این مسٔله برای من از زهر کشنده‌تر است... بدا به حال من که هنوز مانده‌ام و جام زهر آلود قبول قطعنامه را سر کشیده‌ام»
 
== پانویس ==
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}}
۸٬۷۵۳

ویرایش