۹۷۳
ویرایش
کاربر:Mohsen/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== پیشینهٔ قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ == | == پیشینهٔ قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ == | ||
قیام دی‌ماه ۱۳۹۶، یک خیزش خلق‌الساعه نبود، بلکه این قیام ریشه در تاریخ ۴ دهه حاکمیت جمهوری اسلامی در ایران دارد. | قیام دی‌ماه ۱۳۹۶، یک خیزش خلق‌الساعه نبود، بلکه این قیام ریشه در تاریخ ۴ دهه حاکمیت جمهوری اسلامی در ایران دارد. این قیام حاصل «انباشت نارضایتی»هایی بود که هر جا فرصت بروز پیدا کند؛ علنی می‌شود.<ref>[http://www.iran-newspaper.com/?nid=6738&type=0 روزنامهی دولتی ایران ۲۰ اسفند ۱۳۹۶]</ref> ریشه‌ی قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ را می‌توان در اعتراضات و تظاهرات ابتدای انقلاب بهمن ۱۳۵۷ دانست. | ||
عبد‌الرضا رحمانی فضلی وزیر کشور دولت حسن روحانی در مصاحبه با روزنامهی دولتی ایران در این خصوص گفت:<blockquote>چون سطح انباشتگی نارضایتی‌ها بالا رفته و عمومی شده بود و در هر کجایی که امکان بروز پیدا می‌کرد، ابراز می‌شد.<ref>[http://www.iran-newspaper.com/?nid=6738&type=0 روزنامهی دولتی ایران ۲۰ اسفند ۱۳۹۶]</ref></blockquote>این انباشتگی نارضایتی به نخستین روزهای حکومت مذهبی ایران برمی‌گردد؛ یعنی یک نارضایتی شدید در جامعه وجود دارد، این نارضایتی مانند بخار فشرده شده از هر منفذی که پیدا کند، بیرون می‌زند. قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ یکی از آن فرصت‌ها بود. | |||
=== گستردگی قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ === | === گستردگی قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ === | ||
یکی از ویژگی‌های قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ گستردگی جغرافیایی آن بود، رحمانی فضلی در این خصوص گفت:<blockquote>اعتراض‌های دی ماه در ۱۰۰ شهر بود؛ و در ۴۰ شهر به خشونت تبدیل شد. خیلی با سال ۸۸ فرق می‌کرد. از یک جنس نبود.<ref>[http://www.iran-newspaper.com/?nid=6738&type=0 روزنامهی دولتی ایران ۲۰ اسفند ۱۳۹۶]</ref></blockquote>اما آمار‌‌ها نشان می‌داد که قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ به ۱۴۲ شهر کشیده شد، البته علی ربیعی وزیر سابق کار حسن روحانی میزان گسترگی را این طور بیان کرد:<blockquote>در دی ماه ۹۶ اعترضات در ۱۶۰ شهر خود را نشان داد. <ref>خبرگزاری دولتی ایسنا ۲۴ دی‌ماه ۱۳۹۷</ref></blockquote>گستردگی قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ و استمرار آن وضعیت خطیری برای دولت ایران بوجود آورد، علی‌ربیعی که علاوه بر وزارت کار، از معاونان وزارت اطلاعات بوده و در زمینه‌ی اطلاعات خبره است، او در این خصوص می‌گوید: قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ خطرناک بود و آژیر خطری را به صدا درمی‌آورد که می‌تواند گسترده‌تر شود. <ref>خبرگزاری دولتی ایسنا ۲۴ دی‌ماه ۱۳۹۷</ref> | |||
== گاه‌شمار قیام در ایران == | == گاه‌شمار قیام در ایران == | ||
قیام دی‌ماه ۱۳۹۶ ادامه و استمرار قیام‌ها و خیزش‌هایی بود که از دهه‌ی ۱۳۶۰ به این سو شروع شده بود. | |||
انقلاب ۵۷ برای آزادی، استقلال، عدالت اجتماعی و حاکمیت مردمی بود. خواسته‌هایی که در برنامه مکتوب و اعلام‌شده مطالبات یکصد‌ساله تمامی قیام‌ها و انقلاب‌های مردم ایران به‌روشنی دیده می‌شوند؛ از دوران مبارزات ستارخان و میرزا کوچک‌خان و کلنل محمدتقی‌خان پسیان تا نهضت ملی به رهبری مصدق'''،''' تا انقلاب ضدسلطنتی سال ۵۷ و البته تا امروز. اما به محض این که [[روح‌الله خمینی|خمینی]] حکومتش را مستقر کرد، تمام این خواسته‌ها به فراموشی سپرده شد؛ اما این مطالبات برای مردم ایران فراموش شدنی نبود. | |||
=== قیام در دهه‌ی ۶۰ === | === قیام در دهه‌ی ۶۰ === | ||
دهه‌ی ۶۰ خورشیدی مصادف بود با سالهای [[جنگ ایران و عراق]]، سرو صدای این جنگ بقدری مهیب بود که فریاد اعتراض‌های مردم به گوش جهان نرسید؛ اعتراضات به راحتی سرکوب می‌شدند. فضایی آکنده از رعب و وحشت در زندگی مردم ایجاد شده بود، تا کسی نتواند اعتراضی داشته باشد. با این حال اعتراضات مهمی از دهه‌ی ۶۰ به ثبت رسیده‌است. | |||
در سال ۱۳۶۳ بیش از ۲۰ هزار تن از کارگران دوب‌‌آهن اصفهان دست به اعتصاب قهرآمیز زدند، در آن واقعه، کارگران اعتصابی، برای آزاد کردن همکاران بازداشت‌شده خود ناگزیر از گروگان گرفتن افرادی شدند که وابسته به ارگان‌های حکومتی بودند، اما این ماجرا مطلقاً در هیچ رسانه‌ای بازتاب نیافت و هیچ کس خبردار نشد که در اصفهان چه خبر است و در کارخانه ذوب‌آهن اصفهان چه غوغایی برپاست. | |||
در یک نمونه‌ی دیگر در مرداد سال ۱۳۶۴ اعتصاب ۳۰۰۰نفر از کارگران ماشین‌سازی اراک، یک واقعه مهم اجتماعی و یک قیام بزرگ کارگری بود. کارگران اراکی در مقابله با نیروهای دولتی، یک حرکت مهم اعتراضی پیروزمند به‌وجود آوردند.''' '''در آن واقعه، کارگران ماشین‌سازی اراک در اعتراض به اضافه شدن ساعت شیفت کاری، خط تولید کارخانه را به کنترل خود در آورده و مانع از ورود عوامل دولتی به کارخانه شدند تا نهایتاً حرف خود را به کرسی نشاندند. وابستگان حکومت، حکم کرده بودند کارگران با اضافه کردن ساعت شیفت‌های کاری و اضافه کردن شیفتها به‌صورت فوق‌العاده، برای پاسداران ادوات جنگی و مهندسی بسازند؛ اما کارگران در مقابله با سیاست جنگ ضدملی خمینی و در دفاع از ساعت کار اعلام شده و رسمی، از همراهی با این وابستگان حکومتی سر باززدند و از تغییر خط تولید و تغییر ساعت کار خودداری کردند. کارگران برای به کرسی نشاندن حرف خود، کلیه خطوط تولید را به کنترل درآوردند و نهایتاً کار را به جایی رساندند که این برنامه لغو شد. | |||
این اعتراض کارگران ماشین‌سازی اراک یک وجه سیاسی دیگر هم داشت، و آن این که بطور عملی در برابر [[جنگ ایران و عراق|جنگ ضد ملی ایران و عراق]] ایستادند که این جنگ خواست حاکمیت و شخص خمینی بود. | |||
=== قیام در دهه‌ی ۷۰ === | === قیام در دهه‌ی ۷۰ === | ||
در دهه‌ی ۷۰ خورشیدی، جنگ خارجی در کار نبود، در نتیجه فرصت بیشتری برای بروز اعتراضات و خیزش‌ها در جامعه ایجاد شد. مهمترین قیام‌هایی دهه‌ی ۷۰ که خصلت قهرآمیز داشت به شرح زیر است: | |||
* ۲۴مرداد ۱۳۷۰ قیام ۳۰هزار نفره مردم زنجان | |||
* ۲۶فروردین ۱۳۷۱ قیام مردم شیراز | |||
* ۳۰اردیبهشت ۱۳۷۱ تظاهرات قهرآمیز مردم اراک | |||
* ۹خرداد ۷۱ قیام سترگ مردم مشهد و تصرف مسلحانه کلانتریهای ۳ و ۴ مشهد توسط جوانان رزمنده خراسان | |||
* ۱۹خرداد ۱۳۷۱ تظاهرات قهرآمیز مردم دلاور بوکان و کشته و مجروح شدن دهها تن | |||
* ۱۲مرداد ۱۳۷۳ قیام قهرآمیز مردم قزوین | |||
* ۱۲بهمن ۱۳۷۲ قیام قهرآمیز مردم زاهدان (ایرانشهر، خاش، زابل، بیرجند و تربت جام) | |||
* ۱۵فروردین ۱۳۷۴ قیام قهرآمیز اهالی اسلام‌شهر تهران و بستن راه تهران ساوه | |||
* ۱۸تیر ۱۳۷۸ قیام دانشجویی | |||
=== قیام در دهه‌ی ۸۰ === | === قیام در دهه‌ی ۸۰ === | ||
=== قیام در دهه‌ی ۹۰ === | === قیام در دهه‌ی ۹۰ === | ||