|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{Infobox civil conflict|title=اعتراضات دی ۱۳۹۸ ایران|partof=|image=[[پرونده:Protests against Ukraine International Airlines Flight 752 shot down by Sepah in Tehran 6.jpg|325px]]|caption=|date=۲۱ دی ۱۳۹۸– ۲۶ دی ۱۳۹۸|causes=* ساقط شدن [[پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین]] <small>(با شلیک پدافند هوایی [[سپاه پاسداران]])</small> * اعتراض به فساد و دروغ‌گویی سیستماتیک * مخالفت با [[علی خامنه‌ای]] و [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] * مخالفت با [[قاسم سلیمانی]] * مخالفت با ادامهٔ حکومت جمهوری اسلامی * مخالفت با اصل [[ولایت فقیه]]|methods={{فهرست گلوله‌ای|تجمع‌های دانشجویی|[[تظاهرات]]|[[تحصن]]|[[ایستادگی مدنی]]|[[کنشگری اینترنتی]]|[[سوگواری]]|[[بایکوت]] برنامه‌ها و سازمان‌های حکومتی از جمله <small>([[سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران|صدا و سیما]])</small>}}|time=|side1=مردم معترض به سیاست‌های حکومت جمهوری اسلامی ایران{{سخ}}خانواده‌های داغدار کشته‌شدگان هواپیما{{سخ}}دانشجویان و دانشگاهیان|side2={{Unbulleted list|{{flagicon|Iran}} [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]]}}{{سخ}}[[فرمانده کل قوا]]{{سخ}}[[یگان ویژه ناجا]]{{سخ}}[[نوپو]]{{سخ}}[[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]]{{سخ}}شبه‌نظامیان [[بسیج]]{{سخ}}[[وزارت اطلاعات]]{{سخ}}[[سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|اطلاعات سپاه]]{{سخ}}[[وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات|وزارت ارتباطات]]{{سخ}}[[وزارت کشور (ایران)|وزارت کشور]]|leadfigures1=بدون ساختار رهبری، خود جوش مردمی، دانشجویی|leadfigures2=[[سید علی خامنه‌ای]]{{سخ}}[[حسن روحانی]]{{سخ}}[[حسین سلامی]]{{سخ}}[[امیرعلی حاجی‌زاده]]|howmany1=|howmany2=|injuries=|fatalities=|arrests=|place=در ده‌ها شهر {{فهرست یک‌دست| * [[آمل]] * [[اراک]] * [[اصفهان]] * [[امیدیه]] * [[بابل (مازندران)|بابل]] * [[تبریز]] * [[تهران]] * [[خرم‌آباد]] * [[رشت]] * [[زنجان]] * [[ساری]] * [[سنندج]] * [[شیراز]] * [[شهرقدس]] * [[قزوین]] * [[کرج]] * [[کرمان]] * [[کرمانشاه]] * [[گرگان]] * [[مشهد]] * [[یزد]] * [[دامغان]] * [[سمنان]] * [[شاهرود]] * [[ایوانک]] * [[کاشان]] * [[بروجرد]] * [[شهر جدید صدرا]] * [[همدان]] }}|casualties1=ده‌ها نفر بازداشت شدند|casualties2=|casualties3=|arrests1=}}
| |
|
| |
|
| '''اعتراضات دی ۱۳۹۸ ایران''' مجموعهٔ اعتراضات مردمی، دانشجویی و ضد حکومتی در سراسر ایران است که از ۲۱ دی به‌دنبال سرنگون کردن پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین در تاریخ ۱۸ دی ۱۳۹۸ (۸ ژانویه ۲۰۲۰) توسط پدافند هوایی سپاه پاسداران و کتمان آن از طرف حکومت جمهوری اسلامی ایران شکل گرفت. پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین یک پرواز مسافربری متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین از مبدأ تهران به مقصد کی‌یف بود که هدف شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران قرار گرفته و ساقط شد. عمده شعارهای این اعتراضات علیه علی خامنه‌ای و سپاه پاسداران و درخواست استعفا و محاکمه آنان بود.
| |
|
| |
| == روزشمار ==
| |
|
| |
| === ۲۱ دی ===
| |
| عصر و شب شنبه ۲۱ دی صدها نفر در تهران، اصفهان، رشت، کرمان، شیراز، همدان و بروجرد برای اعتراض به عدم شفافیت درباره علت سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی و انکار اصابت موشک به آن تجمع کردند.
| |
|
| |
| ==== نامه کروبی خطاب به خامنه‌ای ====
| |
| مهدی کروبی، که در حصر خانگی به سر می‌برد، در نامه‌ای به [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]]، رهبر جمهوری اسلامی، نوشت:<blockquote>«امروز پس از سه روز انکار و فریب وقیحانه خبر شلیک موشک خودی و سرنگون شدن هواپیمای مسافربری و داغدار شدن خانواده‌هایی که عزیزانشان در آن پرواز بودند، آنهم پس از آن که تشت رسوایی این موضوع توسط غربی‌ها از بام افتاده بود، تصمیم گرفتم در نامه‌ای کوتاه نکته مهمی را به شما یادآور شوم.»</blockquote>او از رهبر ایران به عنوان فرمانده کل قوا که مسئولیت مستقیم سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی را بر عهده دارد، پرسیده است : «بفرمایید آیا در صبحگاه چهارشنبه در جریان این فاجعه بودید؟ یا همانطور که رسانه‌های نزدیک به شما مدعی‌اند شما روز جمعه در جریان این موضوع قرار گرفته‌اید؟»<ref>[https://www.independentpersian.com/node/36726/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%87%DB%8C%DA%86-%DB%8C%DA%A9-%D8%A7%D8%B2 مهدی کروبی خطاب به علی خامنه‌ای: هیچ یک از شرایط رهبری را ندارید]، سایت ایندیپندنت فارسی</ref>
| |
|
| |
| ==== پیام مسعود رجوی خطاب به دانشجویان ====
| |
| برای حمایت از دانشجویان پیشتاز در تهران بپاخیزید. از هر دانشکده و هر دانشگاه یک کانون و پایگاه شورشی بسازید.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%AA%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D9%86%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%82%D9%88%D8%B7-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%DB%8C قیام علیه خامنه‌ای در تهران، اصفهان و همدان]، سایت سازمان مجاهدین خلق</ref>
| |
|
| |
| ==== توییت مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت آمریکا ====
| |
| مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا، با انتشار یک ویدیو از اعتراض‌های شامگاه شنبه ۲۱ دی شهروندان ایران به سقوط هواپیمای اوکراینی نوشت:<blockquote>«پیام مردم ایران روشن است. آنها از دروغ‌های رژیم، فساد، بی عرضگی و خشونت‌های سپاه پاسداران تحت رهبری خامنه‌ای به ستوه آمده‌اند.»</blockquote>وی تصریح کرد: «ما در کنار مردم ایران که شایسته آینده‌ای بهتر هستند، ایستاده‌ایم.»<ref name=":0">[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87-%DB%B2%DB%B1-%D8%AF%DB%8C-%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B8/a-51962460 آخرین خبرهای شنبه ۲۱ دی ۱۳۹۸]، سایت دوچه‌وله فارسی</ref>
| |
|
| |
| ==== دادخواست شیرین عبادی برای استعفای رهبران جمهوری اسلامی ====
| |
| شیرین عبادی، روز شنبه ۲۱ دی‌ماه (۱۱ ژانویه) در دادخواستی خواستار استعفای تمامی افرادی شد که نقش تصمیم گیرنده و مجری در شلیک به هواپیمای مسافری اوکراین داشتند. در این دادخواست آمده بود: «بیان خطای انسانی و اشتباه غیرعمدی موجب بسته شدن پرونده و خاتمه درد کسانی نمی‌شود که خانواده و عزیزانشان را در میان مسافران از دست داده‌اند.»<ref name=":0" />
| |
|
| |
| === ۲۲ دی ===
| |
|
| |
| ==== واکنش روزنامه‌های ایران ====
| |
| * روزنامه‌های ایران، همشهری و اعتماد به ترتیب تیترهای "نابخشودنی"، "شرمساری" و "عذرخواهی کنید، استعفا دهید" را انتخاب کرده‌اند.
| |
| * روزنامه‌های وطن امروز، جوان و کیهان که در شماره روز شنبه خود احتمال ساقط شدن این هواپیما توسط موشک را "توطئه دشمنان" خوانده بودند، از "روایت صادقانه" فرمانده هوافضای سپاه خبر دادند.
| |
| * روزنامه وطن امروز تیتر "یک آسمان غم" را انتخاب کرده است. روزنامه جوان وابسته به سپاه از "عذرخواهی عمیق از خطای دردناک" خبر داده و کیهان با برجسته کردن سخنان علی خامنه‌ای در این باره تیتر "تشریح صادقانه نقش خطای انسانی" را انتخاب کرد.<ref name=":0" />
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| <references />
| |