۱٬۶۵۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{Infobox Treaty | {{Infobox Treaty | ||
| name = پیمان | | name = پیمان نامه ترکمانچای | ||
| long_name = صلح ما بین | | long_name = صلح ما بین امپراطوری روسیه و حکومت قاجاریان(شاهنشاهی ایران) | ||
| image = Turkmanchai.jpg | | image = Turkmanchai.jpg | ||
| image_width = 180px | | image_width = 180px | ||
| border = yes | | border = yes | ||
| caption = مرز شمال غربی شاهنشاهی ایران پیش از | | caption = مرز شمال غربی شاهنشاهی ایران پیش از عهدنامه ترکمانچای | ||
| date_drafted = | | date_drafted = | ||
| date_signed = | | date_signed = | ||
| location_signed = | | location_signed = ترکمانچای | ||
| date_sealed = | | date_sealed = | ||
| date_effective = ۲ اسفند ۱۲۰۶ | | date_effective = ۲ اسفند ۱۲۰۶ | ||
| condition_effective = | | condition_effective = | ||
| date_expiration = | | date_expiration = | ||
| signatories = | | signatories = ایوان پاسکویچ{{سخ}} عباس میرزا | ||
}} | }} | ||
''' | '''پیماننامه ترکمانچای''' پیمانی است که در روز پنجشنبه و در تاریخ اول اسفند ۱۲۰۶ خورشیدی (۵ شعبان ۱۲۴۳ قمری) برابر با ۲۱ فوریه ۱۸۲۸ میلادی در پی جنگهای ایران و روسیه در دوره قاجار بین این دو کشور در روستای ترکمانچای امضا شد. برای امضای این پیمان از سوی فتحعلی شاه پادشاه ایران میرزا ابوالحسن خان شیرازی و اللهیار خان آصفالدوله و از سوی امپراتور روسیه ایوان پاسکویچ حضور داشتند. برپایهی این قرارداد، سه ایالت دیگر قفقاز، یعنی ایروان، نخجوان و بخشهای دیگری از تالش، زیر سلطهی روسها قرار گرفت. حاکمیت ایران بر دریای خزر محدودتر شد و مردم ایران ناچار از پذیرش کاپیتولاسیون «قضاوت کنسولی» گردیدند. بدینسان، میان مردم قفقاز و دیگر مردم ایران، دیوار جدایی برپا شد. | ||
در '''عهدنامه ترکمانچای''' در مجموع حدود ۳۰ هزار کیلومتر مربع دیگر شامل حدود ۲۰ هزار کیلومتر مربع از ارمنستان امروزی، حدود ۵ هزار کیلومتر مربع از ترکیه امروزی شامل کوه آرارات و شهر ایغدیر که در آن زمان بخشی از خانات ایروان بود و حدود ۵ هزار کیلومتر مربع از جمهوری آذربایجان امروزی «شامل تالش شمالی یعنی شهرستان لریک و نخجوان» از ایران جدا شدند. به مجموع مناطق جدا شده طی این دو عهدنامه، هفده شهر قفقاز (هفده ولایت قفقازی ایران) میگویند. در مجموع این دو عهدنامه حدود ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع از سرزمین ایران جدا گشت و به روسیه ملحق شد. سرزمینهای جدا شده از ایران در این قرارداد، امروز بخشی از ارمنستان، جمهوری آذربایجان و ترکیه هستند.<ref>[https://www.iranboom.ir/tarikh/tarikh-tajzie/11648-tarikh-tajzie-iran-dr-tale.html تاریخ تجزیه ایران]</ref><ref>از معاهده ترکمنچای تا عهدنامه مودت، فاطمه قاضیها</ref> | در '''عهدنامه ترکمانچای''' در مجموع حدود ۳۰ هزار کیلومتر مربع دیگر شامل حدود ۲۰ هزار کیلومتر مربع از ارمنستان امروزی، حدود ۵ هزار کیلومتر مربع از ترکیه امروزی شامل کوه آرارات و شهر ایغدیر که در آن زمان بخشی از خانات ایروان بود و حدود ۵ هزار کیلومتر مربع از جمهوری آذربایجان امروزی «شامل تالش شمالی یعنی شهرستان لریک و نخجوان» از ایران جدا شدند. به مجموع مناطق جدا شده طی این دو عهدنامه، هفده شهر قفقاز (هفده ولایت قفقازی ایران) میگویند. در مجموع این دو عهدنامه حدود ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع از سرزمین ایران جدا گشت و به روسیه ملحق شد. سرزمینهای جدا شده از ایران در این قرارداد، امروز بخشی از ارمنستان، جمهوری آذربایجان و ترکیه هستند.<ref>[https://www.iranboom.ir/tarikh/tarikh-tajzie/11648-tarikh-tajzie-iran-dr-tale.html تاریخ تجزیه ایران]</ref><ref>از معاهده ترکمنچای تا عهدنامه مودت، فاطمه قاضیها</ref> | ||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
== پیشزمینه == | == پیشزمینه == | ||
پس از پیمان نامه گلستان دوره دوم جنگهای ایران و روسیه آغاز شد. در این زمان جنگ گنجه مهمتر از همه مینمود. عباس میرزا فرمانده سپاه ایران با حرکت به سوی گنجه در این منطقه سنگر گرفت. در این میان ایوان پاسکویچ فرمانده سپاه روس نیز خود را به این منطقه رساند. ابتدا عباس میرزا به دلیل برخی آشفتگیها در سپاه خود خواست که جنگی اتفاق نیفتد اما تلاش او مؤثر نیفتاد و جنگ وسیعی در این منطقه درگرفت. در پایان سپاه روس فاتح میدان شد. عباس میرزا | پس از پیمان نامه گلستان دوره دوم جنگهای ایران و روسیه آغاز شد. در این زمان جنگ گنجه مهمتر از همه مینمود. عباس میرزا فرمانده سپاه ایران با حرکت به سوی گنجه در این منطقه سنگر گرفت. در این میان ایوان پاسکویچ فرمانده سپاه روس نیز خود را به این منطقه رساند. ابتدا عباس میرزا به دلیل برخی آشفتگیها در سپاه خود خواست که جنگی اتفاق نیفتد اما تلاش او مؤثر نیفتاد و جنگ وسیعی در این منطقه درگرفت. در پایان سپاه روس فاتح میدان شد. عباس میرزا خواست در ناحیه ترکمانچای جلوی پاسکوویچ را بگیرد اما در آنجا نیز شکست خورد و سرانجام مجبور شد شرایط صلح را بپذیرد. در این میان پاسکوویچ که خود را مغرور از فتح جنگ میدید برای سپاه ایران ضرب الاجلی تعیین کرد و گفت چنانچه تا پنج روز تکلیف صلح مشخص نشود عازم تهران خواهد شد. در این میان شاه قاجار سرانجام تن به امضای عهدنامه ترکمانچای دادند. این عهد نامه ۱۴ سال پس از عهد نامه گلستان منعقد گردید.<ref name=":0">[http://irdiplomacy.ir/fa/news/7030/%D8%B9%D9%87%D8%AF%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%A7%DB%8C عهدنامه ترکمانچای]</ref> | ||
== مفاد عهدنامه ترکمانچای == | == مفاد عهدنامه ترکمانچای == | ||
مفاد عهدنامه ترکمانچای به قرار زیر است: | |||
# واگذاری خانات ایروان و نخجوان به دولت روسیه. | # واگذاری خانات ایروان و نخجوان به دولت روسیه. | ||
# پرداخت ده کرور تومان (پنج میلیون تومان) بهطور اقساط از طرف ایران به روسیه به عنوان غرامت جنگی. | # پرداخت ده کرور تومان (پنج میلیون تومان) بهطور اقساط از طرف ایران به روسیه به عنوان غرامت جنگی. | ||
خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> |
ویرایش