۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
در دنیای سیاست اصلاحطلبی به جریان سیاسی گفته میشود که انجام تغییر در جامعه را از طریق انجام اصلاحات در قوانین و سیاستها و نه از طریق انقلاب و تعویض ساختار حکومت، دنبال میکند.کسی که خواستار تغییر در بخشهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه است بدون آنکه در اساس قانون اساسی و نوع حکومت دگرگونی ایجاد شود یک اصلاحطلب است.<ref>کتاب واٰژه نامهٔ سیاسی امیر نیک آئین کلمه «رفرم»</ref> | در دنیای سیاست اصلاحطلبی به جریان سیاسی گفته میشود که انجام تغییر در جامعه را از طریق انجام اصلاحات در قوانین و سیاستها و نه از طریق انقلاب و تعویض ساختار حکومت، دنبال میکند.کسی که خواستار تغییر در بخشهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه است بدون آنکه در اساس قانون اساسی و نوع حکومت دگرگونی ایجاد شود یک اصلاحطلب است.<ref>کتاب واٰژه نامهٔ سیاسی امیر نیک آئین کلمه «رفرم»</ref> | ||
== اصلاح طلبی در ایران | == اصلاح طلبی در ایران پیش از انقلاب == | ||
تغییرات در جنبههای مختلف حیات جامعه از یک سو ثمره فرعی مبارزه انقلابی نیروهای ترقی خواه است که به پیروزی قطعی نرسیدهاند ولی تأثیر خود را بر حیات جامعه باقی گذاردهاند و از سوی دیگر منعکس کننده رشد قدرت سیاسی و اقتصادی بورژوازی و کوشش هیئت حاکمه برای استقرار و نفوذ هر چه بیشتر این نظام مبتنی بر استثمار در شئون مختلف است. در تاریخ معاصر ایران پس از دوره حکومت ملی دکتر محمد مصدق و ملی کردن صنعت نفت ایران جریان آزادیخواهی و مبارزات ضد استعماری به پیشوایی این رهبر ملی به دستاوردهای مهمی رسیده بود و میرفت که با گسترش این قیام ملی و تعمیق رفرمها، اساس سلطنت را برچیده و با ملی کردن سرمایههای غارت شده و زمینهای غصب شده به آرزوهای مردم عینیت بخشد، اما با کودتای ۲۸ مرداد این نهضت ادامه پیدا نکرد و شاه با بهدست گرفتن جریان اصلاحات تحت عنوان انقلاب سفید قصد خلع سلاح جریانات انقلابی و ترقیخواه و استمرار سلطنت پهلوی را کرد. | تغییرات در جنبههای مختلف حیات جامعه از یک سو ثمره فرعی مبارزه انقلابی نیروهای ترقی خواه است که به پیروزی قطعی نرسیدهاند ولی تأثیر خود را بر حیات جامعه باقی گذاردهاند و از سوی دیگر منعکس کننده رشد قدرت سیاسی و اقتصادی بورژوازی و کوشش هیئت حاکمه برای استقرار و نفوذ هر چه بیشتر این نظام مبتنی بر استثمار در شئون مختلف است. در تاریخ معاصر ایران پس از دوره حکومت ملی دکتر محمد مصدق و ملی کردن صنعت نفت ایران جریان آزادیخواهی و مبارزات ضد استعماری به پیشوایی این رهبر ملی به دستاوردهای مهمی رسیده بود و میرفت که با گسترش این قیام ملی و تعمیق رفرمها، اساس سلطنت را برچیده و با ملی کردن سرمایههای غارت شده و زمینهای غصب شده به آرزوهای مردم عینیت بخشد، اما با کودتای ۲۸ مرداد این نهضت ادامه پیدا نکرد و شاه با بهدست گرفتن جریان اصلاحات تحت عنوان انقلاب سفید قصد خلع سلاح جریانات انقلابی و ترقیخواه و استمرار سلطنت پهلوی را کرد. | ||
خط ۱۲۱: | خط ۱۱۹: | ||
این سرفصل در ایران به گورستان رفرمیسم شهرت یافت. مهندس مهدی بازرگان از رهبرای نهضت آزادی در محاکمه خود در دادگاه گفت: <blockquote>«ما آخرین گروهی هستیم که با زبان قانون با شما صحبت می کنیم»<ref>[http://www.goftogoonews.com/Pages/News-42391.aspx ویژه سالروز درگذشت مهدی بازرگان]</ref></blockquote> | این سرفصل در ایران به گورستان رفرمیسم شهرت یافت. مهندس مهدی بازرگان از رهبرای نهضت آزادی در محاکمه خود در دادگاه گفت: <blockquote>«ما آخرین گروهی هستیم که با زبان قانون با شما صحبت می کنیم»<ref>[http://www.goftogoonews.com/Pages/News-42391.aspx ویژه سالروز درگذشت مهدی بازرگان]</ref></blockquote> | ||
== | == اصلاحطلبی پس از انقلاب ضدسلطنتی == | ||
پس از انقلاب ضد سلطنتی اغلب جریانات موجود در ایران به فعالیتهای سیاسی روی آوردند. این فعالیتها، مبارزه مسالمتآمیز در جهت اصلاح امور بودند. | |||
'''مجاهدین خلق و مبارزه ی مسالمتآمیز''' | |||
پس از انقلاب ضدسلطنتی سازمان مجاهدین خلق به مدت ۲۸ ماه به فعالیتهای مسالمتآمیز سیاسی پرداخت اما اعضاء و هوداران آن مستمرا توسط هواداران خمینی سرکوب میشدند. خط مشی سازمان مجاهدین در این دو سال مبارزهی سیاسی و افشاگرانه در راستای اصلاح مسالمتآمیز وضعیت بود. از نظر این سازمان چنین امکانی در روز ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ به پایان رسید و خط بطلان بر آن کشیده شد. در این روز سپاه پاسداران به فرمان خمینی جمعیتی را که برای تظاهرات مسالمتآمیز به خیابان آمده بود به رگبار بست. همچنین تعداد زیادی دستگیر و شبانه در دادگاههای چند دقیقهای اعدام شدند.<sup>[4]</sup> | |||
در اولین سالهای پیروزی انقلاب ضدسلطنتی رفتار خمینی با نزدیکترین افراد به خود که امکان اصلاح حکومت اقدارگرای او را داشتند نشان داد که امکان اصلاحات در این رژیم وجود ندارد. رفتار رژیم ایران با آیتالله طالقانی از مشهورترین چهرههای انقلاب که منجر به بسطنشینی وسرانجام مرگ مشکوک او شد. سرکوب افرادی چون قطبزاده که به همراه خمینی از فرانسه به ایران آمده بود. سرکوب مهندس بازرگان اولین نخست وزیر ایران و عزل او و همچنین عزل بنیصدر اولین رئیس جمهور رژیم ایران همه نشان داد که حاکمیت جمهوری اسلامی قابلیت اصلاح ندارد.<sup>[5]</sup> | |||
'''اصلاحات و حکم ۸ مادهای خمینی''' | |||
در سال ۱۳۶۰ هنگامی که سرکوب عریان و بیقانون در تمامی ارکان جامعه رواج یافته بود، خمینی با صدور یک حکم ۸ مادهای خطاب به قوه ی قضائیه تلاش کرد وضعیت را کنترل کند. در این دوران گاه اعدام صدها نفر در یک شب بدون طی شدن مراحل قضایی منجر به نارضایتی هایی حتی در بین سران رژیم از جمله آیتالله منتظری شده بود. در این حکم خمینی انجام برخی کارها چون شنود و جاسوسی، ضبط اموال مردم، ورود به خانهی مردم بدون اجازهی قضایی، دستگیری بدون حکم قضایی و مشابه آن ممنوع شده بود. البته تمامی موارد زیر در یک تبصره در مورد فعالیت براندازان و به ویژه مجاهدین مجاز شمرده شده بود. | |||
این حکم هشت مادهای از طرف برخی، به عنوان امیدی به اصلاح امور تلقی شد. مجاهدین در آن زمان در مورد این حکم در سرمقاله نشریه خود چنین نوشتند: | |||
«مشكل مردم و انقلاب ايران با رژيم خميني از همان روز نخست, نه در بد عملي اين يا آن پاسدار يا حاكم ضد شرعي بلكه در بنياد رهبري غاصبانه خميني و رژيم قرون وسطايي, ضد بشري و دجال گونه اوست...پس مشكل رژيم يك مشكل سياسي مربوط به حاكميت و قدرت حاكم است و لاغير... | |||
-در شرايطي كه بهگفته ناطق نوري وزير كشور رژيم تنها در آبانماه 1600 نفر فقط در تهران به اتهام هواداري از مجاهدين دستگير شده اند...خطر“ رفرم” براي آنهايي كه آب از سر رژيم شان گذشته در اين است كه بهقول توكويل(نويسنده و متفكر سياسي فرانسوي قرن نوزدهم) دست زدن به رفرم, همانا دست زدن به انقلاب (به معني واژگوني) ميباشد و بهناگهان همة رشته هاي ديكتاتوري را پنبه ميكند. | |||
-اگر خميني تظاهرات اواخر شهريور و اوايل مهر 60 را با قساوت بي حد و حصر و غير قابل تصور, سركوب نميكرد از جرقه حريق بر ميخاست. | |||
-اين رژيم نه امكان رفرم دارد و نه آلترناتيوي در داخلش شانس وجود دارد. | |||
- بنابراين، جاي اين دارد كه به خميني بگوييم, تو مسألة مردم را حل كن, مسألة مجاهدين پيشكش و از اين بابت هيچ غم مخور! زيرا چنانچه في الواقع بتواني به درد مردم برسي, مجاهدين هر كه باشند و به هر پايه يي هم رسيده باشند, خودبهخود ديگر موضوعيتي نخواهند داشت. اما واي بر تو اگر همچنانكه تا كنون در سركوب و خفقان افزوده اي, باز هم به آن ادامه بدهي...»<sup>[6]</sup> | |||
'''اصلاحطلبی پس از دوم خرداد''' | |||
ماجرای اصلاحطلبی در ایران با عنوان میانهروی در زمان هاشمی رفسنجانی کلید خورد اما این عبارت با کاندیداتوری سیدمحمد خاتمی و به ویژه پس از دوم خرداد ۱۳۷۶ بکار برده شد. | |||
در هفتمین دورهٔ ریاست جمهوری در سال ۱۳۷۶ با به قدرت رسیدن سید محمد خاتمی بهعنوان رئیسجمهور، اصلاح طلبان توانستند وارد عرصه حاکمیت شوند و پس از آن، اکثریت مجلس ششم و نخستین شورای شهر تهران را نیز به دست آوردند. این جریان به جنبش دوم خرداد منسوب شد و هشت سال کنترل دولت و همچنین چهار سال اکثریت نمایندگان مجلس ششم را در اختیار داشت. | در هفتمین دورهٔ ریاست جمهوری در سال ۱۳۷۶ با به قدرت رسیدن سید محمد خاتمی بهعنوان رئیسجمهور، اصلاح طلبان توانستند وارد عرصه حاکمیت شوند و پس از آن، اکثریت مجلس ششم و نخستین شورای شهر تهران را نیز به دست آوردند. این جریان به جنبش دوم خرداد منسوب شد و هشت سال کنترل دولت و همچنین چهار سال اکثریت نمایندگان مجلس ششم را در اختیار داشت. | ||
خط ۱۳۴: | خط ۱۵۴: | ||
ائتلاف اصلاحطلبان ایران در پایان زمستان سال ۱۳۸۶ به ائتلافی از ۲۱ حزب و گروه که هدف اصلی آن بنا به گفتهٔ سخنگویانش، بازسازی اقتدار مجلس و مهار افراطیگری دولت بود اطلاق میشد. | ائتلاف اصلاحطلبان ایران در پایان زمستان سال ۱۳۸۶ به ائتلافی از ۲۱ حزب و گروه که هدف اصلی آن بنا به گفتهٔ سخنگویانش، بازسازی اقتدار مجلس و مهار افراطیگری دولت بود اطلاق میشد. | ||
در انتخابات ریاست جمهوری دهم در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ از میان کاندیداهای این جریان تنها دو تن به نامهای میرحسین موسوی و مهدی کروبی به رقابت با دو نامزد دیگر پرداختند. در این انتخابات که بنا به اعلام رسمی شورای نگهبان و وزارت کشور محمود احمدینژاد پیروز | در انتخابات ریاست جمهوری دهم در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ از میان کاندیداهای این جریان تنها دو تن به نامهای میرحسین موسوی و مهدی کروبی به رقابت با دو نامزد دیگر پرداختند. در این انتخابات که بنا به اعلام رسمی شورای نگهبان و وزارت کشور محمود احمدینژاد پیروز گردید،اعتراض شدید کاندیداهای دیگر از قبیل محمد خاتمی شد و [[تظاهرات ۱۳۸۸|اعتراضات ۱۳۸۸]] را در پی داشت.[[کاربر:Safa/صفحه تمرین#cite note-5|<sup>[7]</sup>]] | ||
اصلاحطلبان در حکومت ولایت فقیه، مجموعهای از کارگزاران حکومت جمهوری اسلامی هستند که پس از حذف گسترده از مناصب حکومتی توسط خامنهای این نام را بر خود نهادند. اصلاحطلبان در این نظام در واقع برخی از افراد حکومتی نسل اول هستند که خود را خط امامی نیز مینامند. آنها در تمامی وقایع سرکوب در دههی شصت و پس از آن مشارکت فعال داشند. | |||
روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران در پاسخ به نامه مهدی کروبی از چهرههای شاخص اصلاحطلبی در ایران که خواستار محاکمه علنی خود بود، نوشت: | |||
«مگر شما علاقهمند به بازگشت به دوران طلایی امام راحل نیستید؟ مگر به دریافت دهها سمت از ایشان افتخار نمیکنید؟ امروز نظام جمهوری اسلامی شما را به همان دوران بازگردانده و تنها چشمه کوچکی از نحوه مواجهه با شوریدگان بر نظام در آن دوران را، به شما نشان دادهاست… باز خدا پدر این «سید» را بیامرزد که نجیبانه تنها شما را «نانجیب» میخواند، اگر در آن دوران طلایی بودید، با چند کلمه فرمان همهتان را آویزان میکردند.»[[کاربر:Safa/صفحه تمرین#cite note-4|<sup>[8]</sup>]] | |||
'''در اغلب جوامع، انقلابی نیروهای اصلاحطلب حامی و پشتیبان نیروهای انقلابی هستند. زیرا هر دو یک هدف را دنبال میکنند و خواهان تغییر جامعه هستند اما مفهوم اصلاحطلبی در جامعهٔ ایران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ و ایجاد فضای نظامی و امنیتی از دهه شصت کاملا متفاوت است. اصلاحطلبان در حکومت ایران، خود بخشی از حاکمیت هستند که خود همواره در سرکوب مخالفان و دگراندیشان نقشی فعال داشتهاند. در زمان نخست وزیری میرحسین موسوی نخست وزیر سابق در جمهوری اسلامی، قتل عام ۶۷ انجام شد و او در مصاحبهای از آن دفاع کرد. همچنین سید محمد خاتمی به مدت ۸ سال یک وزیر در جمهوری اسلامی بوده است. او بارها از عاملان سرکوب در رژیم ایران دفاع کرده است. تمامی اعضای جبههی اصلاح طلب در جمهوری اسلامی خود را مدافع اصل ولایت فقیه میدانند.''' | '''در اغلب جوامع، انقلابی نیروهای اصلاحطلب حامی و پشتیبان نیروهای انقلابی هستند. زیرا هر دو یک هدف را دنبال میکنند و خواهان تغییر جامعه هستند اما مفهوم اصلاحطلبی در جامعهٔ ایران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ و ایجاد فضای نظامی و امنیتی از دهه شصت کاملا متفاوت است. اصلاحطلبان در حکومت ایران، خود بخشی از حاکمیت هستند که خود همواره در سرکوب مخالفان و دگراندیشان نقشی فعال داشتهاند. در زمان نخست وزیری میرحسین موسوی نخست وزیر سابق در جمهوری اسلامی، قتل عام ۶۷ انجام شد و او در مصاحبهای از آن دفاع کرد. همچنین سید محمد خاتمی به مدت ۸ سال یک وزیر در جمهوری اسلامی بوده است. او بارها از عاملان سرکوب در رژیم ایران دفاع کرده است. تمامی اعضای جبههی اصلاح طلب در جمهوری اسلامی خود را مدافع اصل ولایت فقیه میدانند.''' |