کاربر:Safa/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

فرآیند برگزیدن شخصی برای عهده داری منصبی عمومی از طریق رأی‌گیری. اشاعۀ گستردۀ انتخابات در دنیای امروزی از پیدایش تدریجی دولت نماینده در اروپا و امریکای شمالی از قرن ۱۷ سرچشمه می گیرد. انتخابات وسیله ای است که مردم با توسل به آن با رأی دادن به نامزدها یا احزاب، دست به گزینش رهبران و گردانندگان امور جامعه می زنند تا این منتخبان به نمایندگی از جانب آن ها به ادارۀ امور و حل وفصل مسائل مطابق با خواست و دیدگاه اکثریت رأی دهندگان بپردازند. انتخابات درست مستلزم آزادی احزاب و افراد و حفظ حقوق اقلیت است. در دموکراسی ها، انتخابات دوره ای است و مطابق قوانین، هرچند مدت، که قانون معیّن کرده است، برگزار می شود تا عملکرد منتخبان قبلی از سوی مردم ارزیابی و قبول یا رد شود. معمولاً احزاب و افرادی که ۵۰ درصد یا بیشتر از آراء مأخوذه را به دست آورند، منتخب مردم شناخته می شوند، اما چنانچه درصد رأی آن ها کمتر باشد، دور دوم انتخابات برگزار می شود و هرکس که تعداد بیشتری رأی به دست آورده باشد، برندۀ آن انتخابات است. بعضاً انتخابات فقط یک مرحله ای است و دارندگان بالاترین نصاب آرا، ولو کمتر از ۵۰ درصد، مستقیماً برگزیده می شوند. یکی از شرایط مهم انتخابات آزاد، رأی گیری مخفیانه است. در دولت ـ شهرهای یونان باستان، گاه مصادر امور با رأی مستقیم و علنی معدودی از شهروندان مذکر، آزاد و ثروتمند انتخاب می شدند و در جمهوری قدیم روم، قضات و هیئت های قضایی را اتباع آزاد آن کشور برمی گزیدند. انتخابات انگلستان از قرن ۱۳م رواج داشته است. رأی گیری مخفی از ۱۸۷۲ معمول شد و زنان از ۱۹۲۸ صاحب حق رأی شدند. در ایران پس از امضای فرمان مشروطه (۱۲۸۵ش)، مظفرالدین شاه طی فرمانی بر تأسیس مجلس منتخبین ملت تأکید و در ۱۷ شهریور همان سال نظام نامۀ انتخابات را توشیح کرد. اولین انتخابات، که جنبۀ صنفی داشت، ۱۴ مهر ۱۲۸۵ در تهران برگزار شد. در ۱۵ مهر ۱۳۴۱ هیئت دولت ایران طرح حق رأی زنان را تصویب کرد. در شش بهمن ماه، طی رفراندمی که برای تأیید اصلاحات پیشنهادی شاه برگزار شد، زنان ایرانی، نخستین بار به پای صندوق های رأی رفتند. در ۲۶ شهریور ۱۳۴۲، در انتخابات دورۀ ۲۱ مجلس شورای ملی، نخستین بار، ۶ زن ایرانی به مجلس راه یافتند. بعد از انقلاب و تأسیس جمهوری اسلامی، نام مجلس منتخبان ملت به مجلس شورای اسلامی تغییر کرد، اما حق رأی زنان محفوظ ماند، بعدها سن رأی دهندگان به ۱۵سالگی تقلیل یافت. انتخابات ایران با نظارت استصوابی شورای نگهبان، توسط وزارت کشور برگزار می شود.