کاربر:Safa/صفحه تمرین
اصلاح طلبی - رفرمیسم (Reforme)،
به واژه «رفرماسیون» در فرهنگ غربی که مربوط به اصلاحات دینی، قرن شانزدهم در آلمان است و برای اصلاح مذهب کاتولیک شروع شد و به نهضت پروتستانیزم انجامید اطلاق می شود.
رفرمیش، اصطلاح فرانسوی و از رفرم Reform به معنای بهسازی، ترمیم و تجدید و اصلاحات گرفته شده است.
اصلاح طلبی به جریان سیاسی گفته می‌شود که انجام تغییر در جامعه را از طریق انجام اصلاحات در قوانین و سیاست‌ها و نه از طریق انقلاب و تعویض حکومت، تبلیغ می‌کند.
کسی که خواستار تغییر در بخش‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه است بدون آن‌که در اساس جامعه دگرگونی ایجاد شود یک اصلاح طلب است.
مفهوم اصلاح طلبی در جامعه‌ی ایران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ و ایجاد فضای نظامی و امنیتی از دهه شصت به بعد بدست بخشی از سرکوب‌گران مردم که به جناح چپ حکومت جمهوری اسلامی شهرت یافتند، دچار تغییر محتوایی شده و آنها این عنوان بی مسما را به خود دادند. در حالی‌که خود را مدافع ولایت فقیه می‌دانند خواهان قانون مداری حکومت نیز هستند که با اصل ولایت فقیه در تناقض آشکار است اصلی که مردم را مهجور و دیوانه فرض کرده و حاکم مطلق جان و مال مردم را ولی فقیه می‌داند.
ایدئولوژی
در ایدئولوژی اصطلاح‌طلبی حرکت در چهارچوب قانون و ساختار قانون اساسی و پیگیری مطالبات بدون قانون شکنی اصل اساسی به شمار می‌رود و اعتقاد بر این است که در صورت لزوم حتی تغییر قانون نیز باید به شیوه درست و حقوقی صورت گیرد.
ایدئولوژی اصلی اصلاحات، سر و سامان دادن و رفع معایب حاکم بر کشور، مبارزه با تباهی‌ها در راه دستیابی به یک جامعهٔ مدنی و قانون‌مدار، رسیدن به دموکراسی، بهبود بخش تعاون و پیشبرد صنعت عنوان شده است.
اهداف اصلاح‌طلبان
اصلاح‌طلبان طیف گسترده‌ای را تشکیل می‌دهند و از این رو نمی‌توان هدف واحدی را برای آنان برشمرد. اما آنان در مجموع خواستار حرکت‌های انقلابی نیستند و مایلند کم کم تغییراتی در حکومت ایران، به سمت برقراری دموکراسی و رعایت حقوق بشر به وجود بیاورند.
پیشینه اصلاح طلبی
اصلاح طلبی عنوانی است که اولین بار به نهضت اعتراضی مارتین لوتر و کالون که خواهان اصلاح در سازمان موجود در کلیسای کاتولیک بودند، اطلاق شد.
(پروتستان) از واژه Protesto یعنی اعتراض گرفته شده است.
آنها خواهان پیرایش دین مسیح و بازگشت دین به شکل اولیه آن بودند. و توجه خود را از کلیسا و تشکیلات مذهبی به سوی کتاب مقدس معطوف داشتند. که باعث تغییر و تحول در حوزه‌ی جامعه شناختی و سیاسی و اقتصاد در غرب گردید. و آن را سر آغاز ورود دین به عصر بورژوازی می‌دانند.
رفرمیسم در غرب آغازگر جنبشی شد که در تمام عرصه‌های زندگی بشری ریشه دواند، همه مکاتب اومانیستی و عقل گرایی و مکتب‌های انتقادی در غرب و حتی سرمایه‌داری هر کدام به نحوی ریشه در پروتستانیسم دارند.
«مارتین لوتر» که خودش کشیش یک کلیسا در آلمان بود فعالیت‌های اعتراضی خود را با این باور شروع کرد که: دین مسیحیت با گذشت زمان، تحت تأثیر عوامل محیطی و افکار شخصی کشیشان، آلوده شده است. او با مطالعه و تحقیق خود، در پایان ۹۵ مورد اختلافی یافت که در کلیسا رواج داشت و مخالف آئین مسیحیت بودند؛ یکی از اصلی‌ترین و جنجالی‌ترین موارد آن بحث آمرزیدن توسط مالکان و اربابان کلیسا بود که هر کسی را می‌خواستند، می‌بخشیدند و هر کسی را که نمی‌خواستند تکفیر می‌نمودند؛ مارتین لوتر از فروش مغفرت نامه‌های کلیسای کاتولیک در عذاب بود. کلیسای کاتولیک از فروش بهشت ثروت هنگفتی دست و پا کرده بود؛ ولی لوتر در مقابل آن فقط ایمان به خدا را تنها راه نجات انسان‌ها می‌دانست.
لوتر از طرف کشیش‌های کاتولیک محکوم به مرگ گردید. ولی عقاید او در بین کلیسا گسترش یافت. مذهب پروتستانیسم به سرعت به سایر نقاط هم رسوخ نمود و به سرعت بر تعداد کلیساهای آن افزوده شد و بر اساس کلمه پروتست – اعنراض- هر که بر علیه کلیسای کاتولیک شورید، پروتستان خوانده شد.
رفرم آن چنان تغییراتی است که از چارچوب نظام اجتماعی معین فراتر نمی رود و تعادل قوای سیاسی موجود را کم و بیش منعکس می سازد. رفرم یا اصلاحات در هر عرصه ای از حیات جامعه محصول مبارزه طبقاتی است ولی طبقه حاکمه می کوشد برای دفع فشار طبقات محروم تنها به آن رفرم هایی اقدام کند که به موجودیت و سلطه آن صدمه نزند و هدفش تثبیت وضع موجود و جلوگیری از تغییرات بنیادی است. و در جریان عمل همیشه سعی دارد آنچه را که به زور از دستش گرفته اند دوباره پس بگیرد یا به شکل نصفه‌نیمه و مثله شده کار را خاتمه دهد.
پیشینه رفرم در ایران
تغییرات در جنبه های مختلف حیات جامعه از یک سو ثمره فرعی مبارزه انقلابی نیروهای ترقی خواه است که به پیروزی قطعی نرسیده اند ولی تاثیر خود را بر حیات جامعه باقی گذارده اند و از سوی دیگر منعکس کننده رشد قدرت سیاسی و اقتصادی سرمایه داری و کوشش هیئت حاکمه برای استقرار و نفوذ هر چه بیشتر این نظام مبتنی بر استثمار در شئون مختلف است.
اولین نمونه از اقدامات اصلاحی در تاریخ معاصر ایران موضوع انقلاب سفید است که به دست محمدرضا پهلوی اجرایی شد.
پس از کودتای ۲۸ مرداد و سرکوب نهضت ملی دکتر مصدق شاه برای جلوگیری از انقلاب واقعی بدست مردم ایران اقدام به اجرایی کردن انقلاب سفید کرد تا با گرفتن ابتکار عمل بدست خود نیروهای ترقی‌خواه را خلع سلاح کند.
این سلسله تدابیر و اقدامات اصلاحی بر خلاف عناوین ساختگی نظیر «انقلاب سفید» و «انقلاب شاه و مردم» که بر روی آن می گذارند به هیچ وجه یک انقلاب نیست و تحولی بنیادی و چرخشی اصیل در شالوده اجتماع وارد نمی کند بلکه سرمایه داری را که بیش از یک قرن پیش در کشور ما پدید شده و در نیم قرن اخیر کم و بیش دراغلب شئون ریشه دوانده با آهنگی سریع تر رشد می دهد، شاه در اسفند سال ۱۳۴۳ در کنفرانس اقتصادی گفت که ما به این رفرم ها از بالا تن دادیم تا انقلاب از پایین را جلوگیری کنیم.
در نمایش دوم از اصلاحات این واژه به مجموعه‌ای از عناصر حکومت جمهوری اسلامی پس از حذف گسترده از مناصب حکومتی توسط خامنه‌ای اطلاق می‌شود.
اصلاح‌طلبان در واقع ادامه جناح چپ دهه شصت هستند که در تمامی وقایع سرکوب آن سالها دست داشتند و مسئولیت مستقیم کشتارها و اعدام‌ها را بر عهده دارند.
این مجموعه مدتی پس از واقعه دوم خرداد به این نام خود را نمایاندند. اصلاح طلبان در هفتمین دورۀ ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ با به قدرت رسیدن سید محمد خاتمی به‌عنوان رییس قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران، توانستند وارد عرصه حاکمیت بشوند و پس از آن، اکثریت مجلس ششم و نخستین شورای شهر تهران را نیز به دست آوردند. این جریان به جنبش دوم خرداد منسوب گشت و هشت سال کنترل دولت و همچنین چهار سال اکثریت نمایندگان مجلس ششم را در اختیار داشت.
انتخابات نهمین دورۀ ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ خروج کامل اصلاح‌طلبان از قدرت را در پی داشت. اصلاح طلبان قبل از آن در انتخابات شورای شهر دوم شکست خوردند و در انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی با ردصلاحیت گسترده کنار گذاشته شدند.
ائتلاف اصلاح‌طلبان ایران در پایان زمستان سال ۱۳۸۶ به ائتلافی از ۲۱ حزب و گروه که هدف اصلی آن بنا به گفتهٔ سخنگویانش، بازسازی اقتدار مجلس و مهار افراطی‌گری دولت بود اطلاق می‌شد.
در انتخابات ریاست جمهوری دهم در ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ از میان کاندیداهای این جریان تنها دوتن به نام‌های میرحسین موسوی و مهدی کروبی به رقابت با دو نامزد دیگر پرداختند.در این انتخابات که بنا به اعلام رسمی شورای نگهبان و وزارت کشور محمود احمدی‌نژاد پیروز گردید باعث اعتراض شدید کاندیداهای دیگر از قبیل محمد خاتمی شد و اعتراضات مردمی را در پی داشت.هم چنین میرحسین موسوی نیز گفت تا تشکیلاتی با نام راه سبز امید تاسیس خواهد کرد که خودش، محمد خاتمی و مهدی کروبی در شورای مرکزی آن خواهند بود و هدف از آن ایجاد مردمسالاری، آزادی، پیشرفت و جمهوری اسلامی واقعی بر اساس آرمان‌های سید روح‌الله خمینی خواهد بود.
احزاب و گروههای عمده اصلاح‌طلبان
جنبش سبز
جبهه مشارکت ایران اسلامی
حزب اعتماد ملی
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران
مجمع روحانیون مبارز
حزب اسلامی کار
حزب کارگزاران سازندگی
ائتلاف اصلاح‌طلبان ایران
تعریف سیاسی اصلاحات
رفرم که به فارسی آن را اصلاح (و اغلب به صورت جمع ـ اصلاحات) می گویند اقداماتی است که برای تغییر و تعویض برخی از جنبه های حیات اقتصادی واجتماعی و سیاسی صورت می گیرد بدون آن که بنیاد جامعه را دگرگون سازد. از این قبیل است رفرم اراضی، رفرم اداری، رفرم آموزشی، رفرم بازرگانی، و...
ولادیمیر ایلیچ لنین می نویسد:
«مفهوم رفرم بدون شک با مفهوم انقلاب متناقض است. فراموش کردن این تناقض و عدم توجه به مرز میان این دو مفهوم موجب بروز اشتباهات جدی می گردد. ولی این تناقض مطلق و این مرز جامد نیست، بلکه زنده و متحرک است. در هر مورد مشخص باید آن را معین کرد.
رفرم محصول فرعی انقلاب است. فشار انقلابی توده ها گاه که پیروز نمی شود هیئت حاکمه را به عقب نشینی و به تن دادن به رفرم ها وامی دارد. حزب انقلابی باید مردم را به مبارزه برای تعمیق این رفرم ها و واداشتن هیئت حاکمه به عقب نشینی بیشتر سوق دهد و چنانچه لنین می گوید از رفرم ها برای بسط و توسعه مبارزات طبقاتی استفاده کند.
رفرم اراضی
رفرم اراضی یا اصلاح ارضی عبارتست ازاقدامات یک دولت برای ایجاد تغییراتی در نحوه مالکیت ارضی و طرز استفاده از زمین.
در کشورهای سرمایه داری هدف از اصلاحات ارضی ایجاد شرایط برای رشد سریع تر مناسبات سرمایه داری در ده، تضعیف مبارزه دهقانان و جلوگیری از قیام آنانست که در عین حال با حفظ منافع مالکان از طریق پرداخت غرامت یا بهای زمین به حساب دهقانان همراه است. در نتیجه این گونه رفرم اراضی که اغلب نیم بند و نا پیگیر است سرمایه داران صاحب صنایع و بانک ها و رجال دولتی و ارتشی و سایر ثروتمندان برای چنگ انداختن بر اراضی امکان به دست می آورند و اشکال استثمار سرمایه داری (انفرادی و جمعی) جانشین استثمار ما قبل سرمایه داری می شود. این قبیل رفرم ها اگر چه از نظر اقتصادی می تواند موجبات استفاده از علم و تکنیک را در کشاورزی فراهم آورد و میزان محصولات کشاورزی را افزایش دهد، از نظر اجتماعی به شدت پروسه قشر بندی در روستا می افزاید و اکثریت عظیم دهقانان را خانه خراب می کند و تناقضات تازه و عمیق به وجود می آورد و در حال از حل رادیکال و نهایی مسئله ارضی عاجز است. اصلاحات ارضی در ایران نیز از همین نوع است.
حالا به اصلاح طلبی در قرآن از دیدگاه متفکران دینی می پردازیم که امیدوارم جالب باشه
در حوزه فرهنگ اسلامی، واژه اصلاح، الهام گرفته از قرآن کریم است. اصلاح به معنای «بهبود بخشیدن» و واژه های هم ریشه آن، بارها در آیات قرآن به کار رفته است. در این میان به خصوص، می توان به مواردی اشاره کرد که در آنها از اصلاح به معنای تلاش در جهت بهسازی اوضاع اجتماعی سخن به میان آمده، چنان که در کاربردهای قرآنی، گاه اصلاح با فساد در حوزه مسایل اجتماعی و زیست محیطی مقابل نهاده شده است.(سوره ۷: ۱۴۲) بدون تکیه بر واژه اصلاح یا بر آیه ای خاص، با نگرش کلی در فرهنگ قرآن می توان به روشنی برداشت کرد که در نگرش قرآن کریم؛ ظهور دین اسلام خود یک حرکت اصلاحی بوده و اصلاح جامعه نیز یکی از اهداف رسالت پیامبر بزرگوار اسلام(ص) بوده است، حرکتی که هم اصلاح باورها و اعمال دینی را هدف خود قرارداده، و هم به اصلاح نهادهای اجتماعی و برقراری قسط و عدل توجه داشته است.(سوره ۵۷: ۲۵ و نیز ۶۲:۲)
در فرهنگ ها واژگانی می یابیم که اصلاح به معنای به سامان کردن چیزی پس از تباه شدن آن است. در فرهنگ واژگانی قرآن نیز این واژه در معانی و مفاهیم چندی چون آشتی دادن پس از دشمنی (۴: ۱۱۴) و نیز به معنای از میان برداشتن تباهی و نادرستی در محیط اجتماعی (۱۱: ۸۸؛ و نیز ۷: ۶۵) به کار رفته است.
اصلاح در برابر افساد از ریشه «صلاح» مشتق شده و در لغت به معانی مختلفی از جمله بهبودی بخشیدن، درست نمودن، تعمیر کردن، آشتی دادن، به کردن، نیک کردن، سامان دادن و آراستن آمده است. معنای مشترک در همه مشتقات این واژه، سلامت از فساد می باشد که شامل سلامت در ذات و موضوع یا رأی و نظر یا عمل می گردد؛ گرچه کاربرد آن در «عمل» از همه بیشتر است؛ چه این که کاربرد واژه «صحت» در اجسام از شمول و عمومیت بیشتری برخوردار است. برخی اصلاح چیزی پس از افساد آن را به اقامه و برپاداشتن آن، معنا کرده اند.
در اصطلاح جامعه شناسی، اصلاحات به تحولات روبنایی و سطحی گفته می شود که با حفظ نظام موجود صورت می پذیرد؛ ولی انقلاب به دگرگونی بنیادی و عمیق اطلاق می شود؛ چه این که در اصطلاح علوم سیاسی به تغییرات آرام و تدریجی در جهت بهبود اوضاع اجتماعی در چارچوب نظام اطلاق می شود. برخی اصلاحات اقتصادی را نیز نزدیک به این معنا گرفته اند، ولی واژه انقلاب در جایی به کار می رود که تحولات سریع همراه با قهر، تحقق یابد به گونه ای که منجر به سرنگونی نظام سیاسی حاکم شود.
یکی از مصادیق بارز اصلاحات، جریان سیاسی درون جنبشی کارگری و کمونیستی است که ضرورت مبارزه طبقاتی، انقلاب سوسیالیستی و دیکتاتوری پرولتاریا را انکار می کند و طرفدار همکاری طبقاتی برای رسیدن به جامعه مبتنی بر رفاه عمومی است. نمایندگان اصلاحات در سال ۱۹۵۱ در فرانکفورت گرد آمدند و اصطلاحاً مکتب فرانکفورت را شکل دادند.
ایدئولوژی اصلاحات
ایدئولوژی اصلی اصلاحات در ایران رسیدن به یک جامعهٔ مدنی و قانون‌مدار، دستیابی به مردمسالاری دینی و توجه ویژه به مشکلات جوانان است.