کاربر:Safa/5صفحه تمرین

حجاب در سازمان مجاهدین خلق یکی از فرم‌های شناخته شده برای عموم است. پوشش عام زنان در سازمان مجاهدین خلق روسری و پیراهن با شلوار یا دامن است، اما سازمان مجاهدین خلق ایران از اولین سازمان‌هایی بود که در ابتدای انقلاب به اجباری شدن ججاب اعتراض کرد. زنان مجاهد در حالی که خود روسری بر سر داشتند در تظاهرات علیه حجاب اجباری شرکت کردند. همچنین نشریه مجاهد،‌ارگان رسمی این سازمان آزادی پوشش و حجاب اجباری را .... دانست.

بسیاری از هواداران سازمان مجاهدین خلق ایران بی‌حجاب هستند، هر چند کادرهای رسمی مجاهدین، حجاب را در اشکال متعارف در سازمانشان رعایت می‌کنند. یکی از هفت شرط عضویت در سازمان مجاهدین اعتقاد به اسلام و شعائر آن است. کادرهای سازمان مجاهدین، کسانی هستند که این هفت شرط را پیش از ورود داوطلبانه پذیرفته‌اند.

حجاب به عربی به معنای پرده است و چون خاصیت پرده، پوشاندن و ایجاد حریم است، حجاب هم به معنای پوشاننده بکار میرود.

پوششی پارچه‌ای است برای پوشاندن بخشی از سر و صورت، این موضوع به طور خاص در مورد زنان به کار می‌رود.

به عنوان یک موضوع مذهبی برای نشان دادن شرافت یک شیئ یا یک فضا به کار می‌رود. کاربرد واقعی اجتماعی-فرهنگی و روانشناختی حجاب به طور گسترده مطالعه نشده است اما به نظر می‌رسد شامل نگه‌داشت فاصله اجتماعی، حالات ارتباط اجتماعی و شاخص‌های محیط زندگی باشد.

اولین نمونه ثبت شده از حجاب برای زنان در کتاب مقدس پیدایش، فصل ۲۴، آیه ۶۵، هنگامی که ربکا در اولین دیدار با اسحاق خود را با حجاب می‌پوشاند. نمونه دیگر آن از یک متن قانونی آشوری از قرن ۱۳ قبل از میلاد، که استفاده از آن به زنان نجیب محدود می‌شد.

اگر چه مذهب عمده‌ترین دلیل برای استفاده از حجاب شمرده می‌شود ولی گاهی اوقات اعتقادات سیاسی یا شخصی نیز در این موضوع تأثیر دارند که در این حالت وسیله‌ای برای اعلام هویت فرد به‌کار گیرنده آن است .

در طول تاریخ حجاب امری اختیاری بوده و در برخی جوامع به صورت فرهنگ جاری از طرف افراد جوامع مختلف به‌کار گرفته شده است.

اما اجباری کردن حجاب در تاریخ نمونه‌ای ندارد، و برای اول بار در جمهوری اسلامی با شعار یا روسری یا تو‌سری به عنوان اهرم فشاری در جهت کنترل سیاسی جامعه به‌کار گرفته شد.

دو هفته پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ دفتر خمینی تصمیم به لغو قانون حمایت خانواده و اجباری شدن حجاب اسلامی گرفت. هم‌چنین یک روز پیش از برگزاری مراسم بزرگداشت روز جهانی زنان، خمینی در سخنرانی مدرسه رفاه اعلام کرد زنان کارمند اداره‌های دولتی باید حجاب اسلامی را برای حفظ آبروی‌شان رعایت کنند.

روز بعد زنان کارمند بدون حجاب اجازه ورود به محل کارشان را نیافتند. تعداد زیادی از زنان کارمند از رفتن به سر کار سر باز زدند و زنانی که کارمند وزارت امور خارجه بودند بیرون وزارت‌خانه دست به تظاهرات زدند.

حدود ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ زن در دانشگاه تهران تجمع کرده و شعار دادند. همچنین تعداد زیادی از دانش آموزان مدرسه‌های دخترانه به تظاهرات زنان در تهران پیوستند.

روزنامه کیهان در آن روزها نوشت،

《گروه‌ها و دسته‌جات مختلف زنان از صبح امروز در خیابان‌های تهران به مناسبت روز جهانی زن و به خاطر ابراز نظریات خود درباره حجاب زنان دست به راهپیمائی زدند. در راهپیمائیهای امروز زنان، تعداد زیادی از دانش آموزان مدارس دخترانه نیز شرکت داشتند. آنها ضمناً علیه کسانی که به زنان بی حجاب در روزهای اخیر حمله کرده‌اند، شعار می‌دادند… راهپیمائی امروز در حالی انجام شد که ریزش برف بی وقفه از اولین ساعات بامداد آغاز شده است.》

پیشینه‌ی حجاب

پیشینه‌ی این امر به خلقت آدم و حوا برمی‌گردد که اول بار از شرم اقدام به پوشاندن خود کردند.

آن هنگام که از بهشت اخراج شدند و پوشش خود را از دست دادند، سریع خود را با برگ درختان پوشاندند.

فَلَمّا ذاقَا الشّجَرَةَ بَدَتْ لَهُما سَوْآتُهُما وَ طَفِقا یَخْصِفانِ عَلَیْهِما مِنْ وَرَقِ

فرید وجدی در دایرة المعارف قرن بیستم می‌نویسد:

حجاب زنان سابقه‌ای طولانی دارد. و نویسندگان یونان قدیم در آثار خود آن را منعکس کرده‌اند. زنان سر را می‌پوشاندند، ولی صورتشان باز بوده است. وقتی به بازار می‌رفتند، بر آنان واجب بود صورتشان را نیز بپوشانند.

زنان یونانی در دوره‌های گذشته، صورت و اندامشان را تا روی پا می‌پوشاندند. این پوشش که شفاف و بسیار زیبا بود، در جزایر کرس و اِمِرجوس و دیگر جزایر ساخته می‌شد.

آرتیمس یا «الهه عفت» از خدایان یونان باستان دارای بدنی نیرومند و ورزیده و چابک و به زیور عفت و تقوا آراسته است»

در یونان باستان زنان فقط در صورتی می‌توانند خویشان و دوستان خود را ملاقات کنند و در جشن‌های مذهبی و تماشاخانه ها حضور یابند که کاملاً در حجاب باشند»

حجاب در دین یهود

در سفر عروبین از تلمود یکی از تبعات زن بودن آن است که فرد همواره باید خود را بپوشاند. برخی عبارات تلمود حکایت از آن دارد که در دوره‌هایی از تاریخ یهود،و در برخی جوامع یهودی، پوشاندن موی سر مخصوص به زنان دارای همسر بوده‌ است و دختران لازم نبود تا زمان ازدواج موی خود را بپوشانند.

بر اساس تلمود پوشاندن سر برای مردان اختیاری بود اما زنان همیشه در بیرون خانه باید موهای خود را می‌پوشاندند.

«ویل دورانت» در «تاریخ تمدن» در مورد وضع زنان یهود در قرون وسطی می‌نویسد: «در طول قرون وسطی یهودیان همچنان زنان خویش را با لباس‌های فاخر می‌آراستند؛ لکن به آنها اجازه نمی‌دادند که با سر عریان به میان مردم روند.»

در دوران قاجار زنان یهود از چادرمشکی و روبنده مشکی استفاده می‌کردند (روبنده بانوان مسلمان سفید بود)

کیپه

در قرن‌های هفدهم و هجدهم «کیپه» که در زبان عبری به معنی کلاه یا سرپوش است بین یهودیان اروپا به عنوان نمادی از ایمان دینی رواج پیدا کرد. بر اساس «هلاخا» سر مردان جوان باید هنگام دعا و تحصیل مذهبی پوشیده باشد.

(هلاخا مجموعه قوانین شریعت یهود با ۶۱۳ میتزوت یا فرمان است. این قوانین از تورات مکتوب «تنخ»، تورات شفاهی «تلموذ» و دستورات خاخام‌ها استتناج شده است.)

حجاب در مسیحیت

عهد جدید در باب ۱۱ از رساله اول پولس مرد را به دعا خواندن با سر برهنه و زن را به دعا خواندن سر پوشیده توصیه کرده‌ است. در متن مسیحی شهدای حمیری مربوط به قصه اصحاب اخدود که چندی پیش از ظهور اسلام در منطقه نجران رخ داده است عباراتی وجود دارد که نشان می‌دهد زنان مسیحی نیز صورت خود را به‌طور معمول می‌پوشاندند.

چادر خواهران مقدس

خواهران مقدس که در کلیسا خدمت می‌کنند سرپوش و لباسی به رنگ مشکی به تن می‌کنند. رنگ سرپوش خواهران مقدس در دوران تحصیل دینی سفید است و بعد از ادای سوگند رنگ آن مشکی می‌شود. در برخی از گروه‌های کلیسایی سرپوش خواهران مقدس نه‌تنها مو بلکه گردن آن‌ها را نیز می‌پوشاند.

انواع حجاب مسلمانان

چادر

چادر پوششی به صورت پارچه‌ای نیم‌دایره است و معمولا به رنگ سیاه یا سفید است و زنان مؤمن موقع بیرون رفتن از خانه به سر می‌کنند. زنان ایرانی باید طبق دستورهای مذهبی از چادر یا روسری استفاده کنند.

روسری

روسری پارچه‌ای‌ است که زنان مسلمان از آن برای پوشاندن گیسوی خود استفاده ‌می‌کنند. موضوع «اجبار» یا «اختیار» زنان در استفاده از این پارچه به بحث‌های زیادی در کشورهای اسلامی و حتی کشورهای غربی دامن زده است. جالب اینکه نوع بستن روسری زنان ترک با دیگر زنان کشورهای اسلامی متفاوت است.

مقنعه

نوعی از پوشش سر تا پایین سینه برای زنان است که به ویژه در ایران پس از انقلاب ضد سلطنتی رایج شد. از این سرپوش معمولا در ادارات، بیمارستان‌ها، تیم‌های ورزشی زنانه، مدارس و مکان‌های عمومی دیگر استفاده می‌شود و استفاده از آن به نسبت روسری و شال آسان‌تر است.

حجاب در کشورهای مختلف

حجاب در آفریقا

تصاویر و نقش برجسته های موجود در کشور مصر نیز گویای وجود حجاب در منطقه آفریقا می باشد به عنوان مثال: در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد در تصاویری که نقاشی مصری کشیده، دختران تمام بدن و پسران، نیمه پایین بدن خود را پوشانده بودند.

دستار و نقاب طوارق

طوارق از اقوامی هستند که در صحرای بزرگ آفریقا سکونت دارند. در سن ۱۵ تا ۱۷ سالگی، برای پسران جوان قوم طوارق که مسلمان هستند، جشن «لثام» یا نقاب برگزار می‌شود و آن‌ها اجازه می‌یابند از پارچه‌ای به طول ۱۵ متر به عنوان دستار و نقاب استفاده کنند.

حجاب در عراق و بین النهرین

برخی دیگر از یافته های تاریخی بیانگر وجود حجاب در عراق و بین النهرین می باشد مثلاً در یکی از آثار ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد زنی در عراق که نقشی از او باقیمانده با تکه پارچه کوچکی سرش را پوشانده است.

در ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد در سواحل مدیترانه و خاورمیانه و بین النهرین پوشش و لباسی که نیمی از بدن یا تمام آن را بپوشاند وجود داشته است.

حجاب در شرق دور

در کشورهای شرقی نیز وجود پوشش سراسری امر مسلمی می باشد به عنوان نمونه در کشور هند، زنان هندوستان، چیزی مانند چادر می‌پوشند و آن را روی خود می‌کشند، به گونه ای که صورتشان پیدا نیست.

در کشور ژاپن نیز تا قبل از دهه ۷۰ – ۱۸۶۰، تقریباً همه مردم ژاپن انواع لباس های بومی خود را به تن می کردند. لباس بومی آنان، اساساً همان «کیمونو» بود که عبارت بود از یک پیراهن بلند و گشاد که روی آن یک کمربند پهن می بستند.

لایه های متعدد این لباس و نیز لایی هایی که از کتان و ابریشم در آن قرار می دادند، گرما را می گرفت… طبقه متوسط مردم عموماً کیمونوی کتانی و نخی می پوشیدند و طبقات ثروتمند جامعه، کیمونوی ابریشمی به تن می کردند.

حجاب در آسیای صغیر و ایران

حجاب در بین زنان سیبری و ساکنان آسیای صغیر و زنان شهر ماد (و فارس و عرب) نیز وجود داشته است.

زنان رومانی از حجاب بیشتری برخوردار بوده‌اند، به‌طوری که وقتی از خانه خارج می‌شدند، با چادری بلند تمام بدن را تا روی پاها را می‌پوشاندند.