۱۷۴
ویرایش
Sayfe
۱۱ مارس ۲۰۲۰ عضو شد
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
جمهوری نوعی از حکومت است که ریاست آن برای مدتی محدود با راي مردم انتخاب می‌شود. | جمهوری نوعی از حکومت است که ریاست آن برای مدتی محدود با راي مردم انتخاب می‌شود. | ||
نام جمهوری از واژهی [[جمهوری گیلان|جمهور]] به معنای توده‌ی مردم گرفته‌شده‌است. معادل این واژه در زبان انگلیسی Republic نامیده‌می‌شود. کلمه‌ای که ریشه‌ی لاتین دارد و از ترکیب دو لفظ رس (res) به معنای امر و پابلیکا (publica) به معنای همگانی ساخته شده‌است. حکومت جمهوری در فرهنگ سیاسی مترادف با حکومتی است که ریاست آن همچنان‌که سایر مسئولین دولتی، برای مدتی محدود و معین از طریق رای مستقیم یا غیر مستقیم مردم انتخاب شوند. | نام جمهوری از واژهی [[جمهوری گیلان|جمهور]] به معنای توده‌ی مردم گرفته‌شده‌است. معادل این واژه در زبان انگلیسی Republic نامیده‌می‌شود. کلمه‌ای که ریشه‌ی لاتین دارد و از ترکیب دو لفظ رس (res) به معنای امر و پابلیکا (publica) به معنای همگانی ساخته شده‌است. حکومت جمهوری در فرهنگ سیاسی مترادف با حکومتی است که ریاست آن همچنان‌که سایر مسئولین دولتی، برای مدتی محدود و معین از طریق رای مستقیم یا غیر مستقیم مردم انتخاب شوند. به این سبب دوران تصدی پست ریاست جمهوری محدود بوده و رییس جمهور در این نوع از حاکمیت نمی‌تواند مانند حکومت سلطنتی که بدون دخالت مردم و به شکل موروثی و مادام العمر تشکیل شده، برای همیشه بر مسند ریاست باقی بماند. | ||
حکومت جمهوری بر پایه‌ی دمکراسی بنا میگردد. در عرف سیاسی دمکراسی را معادل حکومت مردمسالاری یا حکومت مردم بر مردم می‌شناسند. رای مردم در این حکومت ابزار به وجود آمدن این نوع از حکومت می‌باشد. | |||
بر اساس این تعریف‌ها می‌توان کشورهایی که در آنها یک نفر تحت نام رئیس جمهور برای مدتی طولانی حکومت می‌کند را از لیست جمهوری‌ها خط زد. | |||
حکومت جمهوری مبتنی بر دمکراسی است. | |||
== انواع دمکراسی == | |||
اصلی‌ترینِ گونه‌های دمکراسی عبارتند از: ۱-دموکراسی مشارکتی ۲- دموکراسی نمایندگیِ چند حزبی | |||
== چهار رکن اساسی جمهوری == | == چهار رکن اساسی جمهوری == | ||
جمهوری نظامی است که بر چهار رکن اساسی بنا شده است: | جمهوری نظامی است که بر چهار رکن اساسی بنا شده است: | ||
| خط ۲۲: | خط ۳۱: | ||
جمهوری اسلامی حاکم بر ایران که بر پایه اصل ولایت فقیه اداره می‌شود و همه اختیارات اصلی و اساسی در دست یک نفر (شخص ولی‌فقیه) می‌باشد، شامل دسته‌ی دوم است. به عبارت دیگر در نظام جمهوری اسلامی ایران "حکمروای" اصلی ولی فقیه است و مردم حق حاکمیت ندارند. | جمهوری اسلامی حاکم بر ایران که بر پایه اصل ولایت فقیه اداره می‌شود و همه اختیارات اصلی و اساسی در دست یک نفر (شخص ولی‌فقیه) می‌باشد، شامل دسته‌ی دوم است. به عبارت دیگر در نظام جمهوری اسلامی ایران "حکمروای" اصلی ولی فقیه است و مردم حق حاکمیت ندارند. | ||
== جمهوری روم باستان == | == جمهوری روم باستان == | ||
| خط ۵۲: | خط ۳۶: | ||
جمهوری روم باستان را می‌توان اولین حکومت جمهوری در دنیا قلمداد کرد. این جمهوری در ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح تأسیس شد. در جمهوری روم باستان تصمیم‌گیری‌های حکومتی به صورت جمعی در مجلس سنا انجام می‌شد. یعنی سناتورها به‌عنوان فرهیختگان جامعه در مجلس سنای آن روزگار جمع می‌شدند و مسائل حکومتی و اجتماعی را بررسی می‌کردند و به‌طور جمعی تصمیم‌گیری می‌کردند. با این روش اداره‌ی حکومت تمدنی ساخته شد که رشد و شکوفایی چشمگیری داشت. از ویژگی‌های جمهوری روم باستان، ساختار پیثشرفته‌ی اداره‌ی دولت بود. در این حکومت عموم مردم از رفاه نسبی برخوردار بودند و از حقوق مشخص اجتماعی بهره می‌بردند. جمهوری روم باستان چند صد سال عمر کرد اما در آخرین سال‌های پیش از میلاد درگیر جنگ داخلی شد، جنگی خونین که به این جمهوری پایان داد و دیکتاتوری آگوستوس سزار آغاز شد. | جمهوری روم باستان را می‌توان اولین حکومت جمهوری در دنیا قلمداد کرد. این جمهوری در ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح تأسیس شد. در جمهوری روم باستان تصمیم‌گیری‌های حکومتی به صورت جمعی در مجلس سنا انجام می‌شد. یعنی سناتورها به‌عنوان فرهیختگان جامعه در مجلس سنای آن روزگار جمع می‌شدند و مسائل حکومتی و اجتماعی را بررسی می‌کردند و به‌طور جمعی تصمیم‌گیری می‌کردند. با این روش اداره‌ی حکومت تمدنی ساخته شد که رشد و شکوفایی چشمگیری داشت. از ویژگی‌های جمهوری روم باستان، ساختار پیثشرفته‌ی اداره‌ی دولت بود. در این حکومت عموم مردم از رفاه نسبی برخوردار بودند و از حقوق مشخص اجتماعی بهره می‌بردند. جمهوری روم باستان چند صد سال عمر کرد اما در آخرین سال‌های پیش از میلاد درگیر جنگ داخلی شد، جنگی خونین که به این جمهوری پایان داد و دیکتاتوری آگوستوس سزار آغاز شد. | ||
نظام جمهوریدر دنیای امروز از مشروع‌ترین نظام‌های سیاسی محسوب می‌شود. اگر چه بیشتر کشورهای جهان دارای نوعی از نظام جمهوری هستند ولی به این معنا نیست که ساخت و بافت این جمهوری‌ها یکسان باشد. | |||
لازم به دانستن است که علاوه بر چهار رکن اساسی اصول دیگری نیز بر نظام جمهوری،دلالت می‌کند. از جمله این‌که: | |||
۱- احزاب، جمعیت‌ها و گروه‌های سیاسی، مردم را تشویق می‌کنند که برای برگزیدن ریاست جمهور به برنامه‌های نامزدها و نه به اشخاص رأی بدهند. ب | |||
۲- زمامداران نباید خودکامه باشند، به بیان ساده‌تر در نظام جمهوری دیکتاتوری ممنوع است. | |||
۳- تفکیک قوای دولتی و نظارت آنها بر کار یکدیگر از شکل گرفتن یک دیکتاتوری ممانعت می‌کند و اجازه نمی ده که قدرت در یک نقطه متمرکز گردد. | |||
۴. قدرت حکومت جمهوری تا | ۴. دامنه‌ی قدرت حکومت جمهوری تا نقطه‌ای‌است که نتواند آزادی‌های فردی و اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهد و محدود کند؛ به‌عبارتی دولت حق ندارد به حریم آزادی‌ها تجاوز کند. | ||
== جمهوری‌خواهی == | == جمهوری‌خواهی == | ||