جزیره کیش: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ دسامبر ۲۰۱۷
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''جزیره کیش''' یکی از جزیره‌های خلیج فارس و از توابع بخش کیش، شهرستان بندر لنگه در استان هرمزگان است. جزیره کیش با مساحت ۹۱ کیلومتر مربع، خط ساحلی ۴۳ کیلومتر و شکل کلی تقریباً بیضی، در فاصله ۱۸ کیلومتری بندر گرزه (بندر آفتاب) و تقریباً در نزدیک بخش پایانی آبراه تنگه هرمز واقع است.   
'''جزیره کیش''' یکی از جزیره‌های خلیج فارس و از توابع بخش کیش، شهرستان بندر لنگه در استان هرمزگان است. جزیره کیش با مساحت ۹۱ کیلومتر مربع، خط ساحلی ۴۳ کیلومتر و شکل کلی تقریباً بیضی، در فاصله ۱۸ کیلومتری بندر گرزه (بندر آفتاب) و تقریباً در نزدیک بخش پایانی آبراه تنگه هرمز واقع است.   


کیش یکی از چهار منطقه دنیا است که درصد اکسیژن خالص آن از دیگر مناطق بیشتر است<ref>[https://www.kojaro.com/2016/8/30/121557/life-in-kish/ سایت کجارو]</ref> و سالانه بيش از يك ميليون نفر گردش‌گر به آن سفر می‌كنند كه از اين ميزان جمعيت، حدود ۱۵۰ هزار نفر توريست خارجی يا ايرانيان مهاجر هستند.<ref>[https://www.kishairlines.ir/introduction-kish/view/ سایت هواپیمایی کیش]</ref>  
کیش یکی از چهار منطقه دنیا است که درصد اکسیژن خالص آن از دیگر مناطق بیشتر است<ref>[https://www.kojaro.com/2016/8/30/121557/life-in-kish/ سایت کجارو]</ref> و سالانه بيش از يك ميليون نفر گردش‌گر به آن سفر می‌كنند كه از اين ميزان جمعيت، حدود ۱۵۰ هزار نفر توريست خارجی يا ايرانيان مهاجر هستند.<ref name=":0">[https://www.kishairlines.ir/introduction-kish/view/ سایت هواپیمایی کیش]</ref>  


== نام‌گذاری ==
== نام‌گذاری ==
خط ۹: خط ۹:


== موقعیت جغرافیایی ==
== موقعیت جغرافیایی ==
جزیره کیش یکی از زیباترین جزایر خلیج فارس می‌باشد که در ۱۸ کیلومتری کرانه جنوبی ایران و فاصله ۳۰۰ کیلومتری بندرعباس قرارگرفته است. فاصله کيش تا تهران از راه هوائی  ۱۰۵۲ کيلومتر و از راه زمينی ۱۶۰۰ کيلومتر  است. جزیره کیش دارای ۱۵ کیلومتر طول در محور شرقی – غربی و ۷ کیلومتر عرض در محور شمالی – جنوبی می‌باشد. جزیره کیش تقریباً مسطح است و در جهت ساحل غربی – به ساحل شرقی (فاصله ی مجتمع مرجان – ميدان هور) ، ۴۵/۱۵ کيلومتر طول دارد. بيشترين عرض جزيره در راستای ساحل جنوبی به ساحل شمالی (فاصله بندرگاه گمرک– فانوس دريائی) ۵/۷ کيلومتر است. سطح جزيره فاقد توپوگرافی ويژه مانند پديده کوه و حتی تپه مرتفع است. ارتفاع نسبی جزیره از سطح دریا حدود ۳۲ متر و بلندترین نقطه آن که در شرق جزیره واقع است حدود ۴۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. از اين رو جهت کرانه‌ها با شيب نسبتاً ملايمی به دريا منتهی مي‌شود.
جزیره کیش یکی از زیباترین جزایر خلیج فارس می‌باشد که در ۱۸ کیلومتری کرانه جنوبی ایران و فاصله ۳۰۰ کیلومتری بندرعباس قرارگرفته است. فاصله کيش تا تهران از راه هوائی  ۱۰۵۲ کيلومتر و از راه زمينی ۱۶۰۰ کيلومتر  است. جزیره کیش دارای ۱۵ کیلومتر طول در محور شرقی – غربی و ۷ کیلومتر عرض در محور شمالی – جنوبی می‌باشد. جزیره کیش تقریباً مسطح است و در جهت ساحل غربی – به ساحل شرقی (فاصله ی مجتمع مرجان – ميدان هور) ، ۴۵/۱۵ کيلومتر طول دارد. بيشترين عرض جزيره در راستای ساحل جنوبی به ساحل شمالی (فاصله بندرگاه گمرک– فانوس دريائی) ۵/۷ کيلومتر است. سطح جزيره فاقد توپوگرافی ويژه مانند پديده کوه و حتی تپه مرتفع است.<ref name=":0" /> ارتفاع نسبی جزیره از سطح دریا حدود ۳۲ متر و بلندترین نقطه آن که در شرق جزیره واقع است حدود ۴۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. از اين رو جهت کرانه‌ها با شيب نسبتاً ملايمی به دريا منتهی مي‌شود.


جزيره کيش دارای ساختار مرجانی است. جزاير مرجانی معمولاً بر اثر گسترش انواع مرجان‌ها و مواد آلی ديگر بر روی طاقديس‌ها، گنبدهای نمکی و مواد آتشفشانی تشکيل می‌شوند.
جزيره کيش دارای ساختار مرجانی است. جزاير مرجانی معمولاً بر اثر گسترش انواع مرجان‌ها و مواد آلی ديگر بر روی طاقديس‌ها، گنبدهای نمکی و مواد آتشفشانی تشکيل می‌شوند.
خط ۳۰: خط ۳۰:
با این همه، هنگامی که در دهه سوم قرن هفدهم میلادی جزیره هرمز و دیگر جزایر و بنادر ایرانی خلیج فارس، به ایران بازگشت، نه تنها از اهمیت کیش بلکه حتی از اهمیت جزیره هرمز نیز کاسته شد و جای آن را موقعیت جغرافیایی واقتصادی قابل توجه بندر جدید التأسیس عباس گرفت. در این دوران کیش جزیره‌ای نیمه متروک و منزوی بود و حتی در دوره‌هایی به جایگاه دزدان دریایی خلیج‌فارس بدل شد.
با این همه، هنگامی که در دهه سوم قرن هفدهم میلادی جزیره هرمز و دیگر جزایر و بنادر ایرانی خلیج فارس، به ایران بازگشت، نه تنها از اهمیت کیش بلکه حتی از اهمیت جزیره هرمز نیز کاسته شد و جای آن را موقعیت جغرافیایی واقتصادی قابل توجه بندر جدید التأسیس عباس گرفت. در این دوران کیش جزیره‌ای نیمه متروک و منزوی بود و حتی در دوره‌هایی به جایگاه دزدان دریایی خلیج‌فارس بدل شد.


کیش در دوران ناصرالدین شاه به‌عنوان تیول به قوام‌الملک شیرازی – یکی از ایل‌سالاران متنفذ فارس واگذار شد و او نیز آن را با مبلغ ۲۵۰۰ تومان به محمدرضاخان سطوت‌الممالک بستکی -حاکم لنگه- فروخت. جزیره کیش تا دوره پهلوی چندین بار خرید و فروش شد تا این که در سال ۱۳۴۰ خورشیدی دکتر منوچهر اقبال، این جزیره را به مبلغ 9 میلیون ریال از ورثه محمدرضا‌خان سطوت‌الممالک بستکی خریداری کرد.
کیش در دوران ناصرالدین شاه به‌عنوان تیول به قوام‌الملک شیرازی – یکی از ایل‌سالاران متنفذ فارس واگذار شد و او نیز آن را با مبلغ ۲۵۰۰ تومان به محمدرضاخان سطوت‌الممالک بستکی -حاکم لنگه- فروخت. جزیره کیش تا دوره پهلوی چندین بار خرید و فروش شد تا این که در سال ۱۳۴۰ خورشیدی دکتر منوچهر اقبال، این جزیره را به مبلغ 9 میلیون ریال از ورثه محمدرضا‌خان سطوت‌الممالک بستکی خریداری کرد.<ref>همشهری آنلاین</ref>


== ویژگی‌های جغرافیای و اقلیمی    ==
== ویژگی‌های جغرافیای و اقلیمی    ==
خط ۳۶: خط ۳۶:


== فرهنگ و مردم  ==
== فرهنگ و مردم  ==
عمده جمعیت کیش در شهر کیش ساکن می‌باشند. به شهروندان جزیره کیش به اصطلاح «کیشوند» گفته می‌شود.  
عمده جمعیت کیش در شهر کیش ساکن می‌باشند. به شهروندان جزیره کیش به اصطلاح «کیشوند» گفته می‌شود.<ref name=":1">سایت نت‌کیش</ref>


لباس محلی مردان در کیش «دشداشه» و «غتره» می‌باشد و زنان «ملفع» پوشیده، «بطوطه» یا برقع روی چهره‌شان می‌گذارند. مهمترین اعیاد عید قربان و عید غدیر می‌باشد. ساز اصلی محلی «حبان» ، «نی انبونه» و «دهل» است.
لباس محلی مردان در کیش «دشداشه» و «غتره» می‌باشد و زنان «ملفع» پوشیده، «بطوطه» یا برقع روی چهره‌شان می‌گذارند. مهمترین اعیاد عید قربان و عید غدیر می‌باشد. ساز اصلی محلی «حبان» ، «نی انبونه» و «دهل» است.
شغل سنتی ساکنان جزیره کیش ماهیگیری، دامداری، دریانوردی و تجارت می‌باشد. ابزارهای اصلی صیادان کیش برای ماهیگیری تور ماهیگیری، گرگور و قلاب هستند. اما علاوه بر آنها استفاده از «مشتا» و نیزه و حتی ماهیگیری با دست نیز در سطح بسیار محدودی رواج دارد.  
 
غذاهای محلی کیش عبارتند از قلیه، هریسه، مضروبه و مچبوس که اغلب با ماهی تهیه می‌گردند. مردم بومی کیش عمدتاً از نژادهای دراویدی، نوردیک، سامی و سیاهپوست می‌باشند و به زبان‌های فارسی و عربی حرف می‌زنند.
شغل سنتی ساکنان جزیره کیش ماهیگیری، دامداری، دریانوردی و تجارت می‌باشد.<ref name=":1" /> ابزارهای اصلی صیادان کیش برای ماهیگیری تور ماهیگیری، گرگور و قلاب هستند. اما علاوه بر آنها استفاده از «مشتا» و نیزه و حتی ماهیگیری با دست نیز در سطح بسیار محدودی رواج دارد.  
غذاهای محلی کیش عبارتند از قلیه، هریسه، مضروبه و مچبوس که اغلب با ماهی تهیه می‌گردند. مردم بومی کیش عمدتاً از نژادهای دراویدی، نوردیک، سامی و سیاهپوست می‌باشند و به زبان‌های فارسی و عربی حرف می‌زنند.<ref name=":1" />


== پوشش گیاهی ==
== پوشش گیاهی ==
خط ۱۱۰: خط ۱۱۱:
تاكنون عمليات اكتشافی باستان‌شناسی بقايای شهر تاريخي حريره در سه مجموعه مجزا انجام شده است: خانه اعیانی، بخش کارگاهی و صنعتی،‌ مجموعه حمام
تاكنون عمليات اكتشافی باستان‌شناسی بقايای شهر تاريخي حريره در سه مجموعه مجزا انجام شده است: خانه اعیانی، بخش کارگاهی و صنعتی،‌ مجموعه حمام
* '''شهر زير زمينی كاريز'''
* '''شهر زير زمينی كاريز'''
قنات کیش بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و از آب شیرین قابل شرب، ساکنان جزیره را تأمین می‌کرده؛ ولی اکنون به یک شهر زیرزمینی شگفت‌انگیز بدل شده که بیش از ۱۰ هزار متر مربع وسعت دارد. شهر کاریز در عمق ۱۶ متری زیر زمین قرار دارد. سقف آن هشت متر ارتفاع و بیشتر سقف آن مملو از سنگواره ، صدف و مرجانهایی است که با نظر کارشناسی ۲۷۰ تا ۵۷۰ میلیون سال قدمت دارد. در این سال‌ها قنات كیش تغییر كاربری یافته و به‌دلیل وسعت زیاد آن حتی توانسته‌اند داخل این شهر زیرزمینی غرفه‌های فروش صنایع‌ دستی، رستوران سنتی و مدرن، موزه، سالن‌آمفی تئاتر، سالن کنفرانس و گالری‌های هنری ایجاد كنند. 
قنات کیش بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و از آب شیرین قابل شرب، ساکنان جزیره را تأمین می‌کرده؛ ولی اکنون به یک شهر زیرزمینی شگفت‌انگیز بدل شده که بیش از ۱۰ هزار متر مربع وسعت دارد. شهر کاریز در عمق ۱۶ متری زیر زمین قرار دارد. سقف آن هشت متر ارتفاع و بیشتر سقف آن مملو از سنگواره ، صدف و مرجانهایی است که با نظر کارشناسی ۲۷۰ تا ۵۷۰ میلیون سال قدمت دارد. در این سال‌ها قنات كیش تغییر كاربری یافته و به‌دلیل وسعت زیاد آن حتی توانسته‌اند داخل این شهر زیرزمینی غرفه‌های فروش صنایع‌ دستی، رستوران سنتی و مدرن، موزه، سالن‌آمفی تئاتر، سالن کنفرانس و گالری‌های هنری ایجاد كنند.<ref>پایگاه خبری سازمان منطقه کیش</ref> 
* '''پایاب'''
* '''پایاب'''
پاياب، دهليز يا نقبی است كه در سطح زمين در كنار دهانه چاه قنات حفر با شيب تند و با استفاده از تعدادی پله به سطح آب جاری قنات در زيرزمين می‌رسد. هر چه عمق چاه بيشتر باشد، اين نقب طولانی‌تر و تعداد پله‌ها‌ی آن زيادتر می‌شود. زاويه حفر دهليز را طوری محاسبه می‌كنند كه آخرين پله پاياب به انتهای ميله (چاه) قنات برسد تا از روشنايی نوری كه از دهانه چاه به سطح آب می‌تابد برای روشنايی محوطه پاياب استفاده شود. معمولاً در اطراف آخرين پله، محوطه ايجاد می‌شود كه در روزهای گرم تابستان، هوايی ملايم و دلپذير دارد و برای استراحت از آن استفاده می‌شود.
پاياب، دهليز يا نقبی است كه در سطح زمين در كنار دهانه چاه قنات حفر با شيب تند و با استفاده از تعدادی پله به سطح آب جاری قنات در زيرزمين می‌رسد. هر چه عمق چاه بيشتر باشد، اين نقب طولانی‌تر و تعداد پله‌ها‌ی آن زيادتر می‌شود. زاويه حفر دهليز را طوری محاسبه می‌كنند كه آخرين پله پاياب به انتهای ميله (چاه) قنات برسد تا از روشنايی نوری كه از دهانه چاه به سطح آب می‌تابد برای روشنايی محوطه پاياب استفاده شود. معمولاً در اطراف آخرين پله، محوطه ايجاد می‌شود كه در روزهای گرم تابستان، هوايی ملايم و دلپذير دارد و برای استراحت از آن استفاده می‌شود.
۷۱

ویرایش