ایران‌پدیا:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۱۷/۵۲: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''قرارداد گس- گلشائیان''' (۲۶ تیر۱۳۲۸–۱۹۴۹ میلادی) یا قرارداد الحاقی گس- گلشائ...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
'''قرارداد گس- گلشائیان''' (۲۶ تیر۱۳۲۸–۱۹۴۹ میلادی) یا قرارداد الحاقی گس- گلشائیان، قرارداد نفتی است که بین [[عباسقلی گلشائیان]] وزیر دارایی دولت ایران (زمان نخست وزیری ساعد) و سر [[نویل گٌس]] نماینده شرکت نفت ایران و انگلیس، پس از ۸ ماه مذاکرات پنهان منعقد شد، اگرچه این قرارداد هرگز به تصویب نرسید،‌اما طرح آن در [[مجلس پانزدهم]] زمینه‌های سیاسی و اجتماعی، [[نهضت ملی‌شدن نفت|ملی‌شدن صنعت نفت]] را در [[مجلس شانزدهم]]  فراهم کرد. این قراردادکه درپایه، چیزی جز تأیید و تکمیل همان [[قرارداد ۱۹۳۳]]<nowiki/>نبود، تلاش داشت با برخی تغییرات جزیی، امتیازاتی از شرکت انگلیسی گرفته و آن را اندکی تعدیل کند.
[[پرونده:دستخط مصدق و عکس فاطمی ملی شدن نفت.jpg|چپ|230px]]
'''سیدحسین فاطمی''' (متولد ۱۲۹۶خورشیدی در نایین - تیرباران ۱۹ آبان ۱۳۳۳ در تهران) وزیر خارجه دولت دکتر [[محمد مصدق]] از سال ۱۳۳۱ تا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ از دولتمردان همراه مصدق، روزنامه‌نگار و طرفدار حقوق برابر زنان ومردان و پیشنهاددهنده [[ملی شدن صنعت نفت|ملی شدن صنعت نفت ایران]] بود. او پس از  انتصاب به وزارت خارجه ابتدا سفارتخانه انگلیس را تعطیل و روابط دیپلماتیک با این کشور را به حالت تعلیق درآورد؛ و در طول ۹ ماه دوره وزارت خود دخالت‌های دربار در روابط خارجی ایران را کاهش داد و ۸۵ نفر از کارمندان وزارت امور خارجه که متعلق به خانواده‌های اشراف قدیم بودند را اخراج کرد. در دوران فاطمی همچنین اساسنامه جدیدی برای وزارت امور خارجه نوشته شد و با راه‌اندازی کنفرانس‌های منطقه‌ای با حضور سفیران ایران در سایر کشورها به منظور ارزیابی سیاست خارجی و موقعیت جهانی ایران، تحولی بزرگی در جهت‌گیری‌های دیپلماتیک کشور صورت گرفت.


با وجودی‌که [[شرکت نفت ایران و انگلیس]] حاضر نبود به سادگی، پای کمترین تغییر و امتیاز دادن در قرارداد ۱۹۳۳بیاید. اما سرانجام مسیرتحولات و نگرانی از مطالبات بیشتر، هم شرکت وهم دولتمردان ایران را به راه حل میانی  «قرارداد الحاقی گس- گلشائیان» سوق داد که تصویب و اجرا نشد.
دکتر حسین فاطمی یک‌بار از ترور توسط [[محمد مهدی عبدخدایی]] از [[جمعیت فداییان اسلام]] جان به در برد؛ و در مقطعی به تلاش برای اعلام جمهوری در کشور پرداخت اما با شکل‌گیری [[کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲|کودتای ۲۸ مرداد]] و سرنگونی دولت مصدق او نیز تحت تعقیب قرار گرفت و پس از چندین ماه زندگی در خفا در نهایت وی در ۶ اسفند ۱۳۳۲ دستگیر شد. درحین دادرسی نیز شعبان جعفری مشهور به [[شعبان جعفری|شعبان بی مخ]] و همراهانش با چاقو به وی هجوم آوردند و او و خواهرش را مجروح کردند. سرانجام در سحرگاه ۱۹ آبان ۱۳۳۳ در حالی که در تب می‌سوخت به جوخه اعدام سپرده شد. حکم اعدام او پیش از دستگیری و محاکمه صادر شده بود، [[محمدرضا شاه]] یک روز پس از بازگشت از فرارش به رم، در گفتگویی با کرمیت روزوِلت، عامل اصلی کودتای ۲۸مرداد، گفته بود: «حسین فاطمی هنوز پیدا نشده ولی به زودی خواهد شد. او بیش از همه توهین و ناسزاگویی کرد… وقتی دستگیر شود، اعدام خواهد شد» حسین فاطمی تنها کسی بود که بعد از کودتای ۲۸مرداد، به اعدام محکوم شد.


'''[[قرارداد گس گلشائیان|ادامه ...]]'''
'''[[سیدحسین فاطمی|ادامه ...]]'''

منوی ناوبری