شاهنشاهی هخامنشی: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
خط ۵۹: خط ۵۹:
== شاهان هخامنشی بعد از کورش بزرگ ==
== شاهان هخامنشی بعد از کورش بزرگ ==
=== کمبوجیه (۵۳۰ تا ۵۲۲ پیش از میلاد) ===
=== کمبوجیه (۵۳۰ تا ۵۲۲ پیش از میلاد) ===
کمبوجیه پسر کورش بود و کار نیمه تمام پدر یعنی حمله به مصر را انجام داد و بدین ترتیب مصر و شمال آفریقا در سال ۵۲۵ پیش از میلاد توسط هخامنشیان فتح شد.
کمبوجیه پسر کورش بود و کار نیمه‌تمام پدر یعنی حمله به مصر را انجام داد و بدین ترتیب مصر و شمال آفریقا در سال ۵۲۵ پیش از میلاد توسط هخامنشیان فتح شد.


کمبوجیه در سال ۵۲۱ پیش از میلاد در گذشت. او با دو خواهر خود آتوسا و روشنک ازدواج کرد. کمبوجیه پیش از حمله به مصر برادر خود بردیا را کشت و هنگامی که او برای جنگ به مصر رفته بود، شخصی به نام گئومات خود را بردیا نامید و ادعای شاهی کرد. کمبوجیه مجبور به بازگشت به ایران شد ولی در بین راه ظاهراً بر اثر یک حادثه اسب‌سواری جان سپرد.
کمبوجیه در سال ۵۲۱ پیش از میلاد در گذشت. او با دو خواهر خود آتوسا و روشنک ازدواج کرد. کمبوجیه پیش از حمله به مصر برادر خود بردیا را کشت و هنگامی که او برای جنگ به مصر رفته بود، شخصی به نام گئومات خود را بردیا نامید و ادعای شاهی کرد. کمبوجیه مجبور به بازگشت به ایران شد ولی در بین راه ظاهراً بر اثر یک حادثه اسب‌سواری جان سپرد.
خط ۷۲: خط ۷۲:
داریوش یکی از سرداران کمبوجیه بود. پس از اینکه بردیای دروغین به شاهی رسید، داریوش به همراه شش نفر از بزرگان پارسی تصمیم به برکناری بردیای دروغین گرفتند. پس از هفت ماه پادشاهی بردیای دروغین، داریوش و همراهانش بر او غلبه کردند و او را کشتند و این جمعیت ۷ نفره داریوش را به شاهی برگزید.[[پرونده:کتیبه بیستون که در آن داریوش بزرگ اقداماتش را شرح داده است.jpg|بندانگشتی|کتیبه بیستون که در آن داریوش بزرگ اقداماتش را شرح داده‌است]]در این زمان او به مدت یک سال به جنگهای داخلی درون سرزمینی که کورش فتح کرده بود پرداخت و حکومتی را که کورش پدیدآورده بود، استحکام بخشید. او بر همه شورشهای محلی درون سرزمین نوپای هخامنشی غلبه کرد.
داریوش یکی از سرداران کمبوجیه بود. پس از اینکه بردیای دروغین به شاهی رسید، داریوش به همراه شش نفر از بزرگان پارسی تصمیم به برکناری بردیای دروغین گرفتند. پس از هفت ماه پادشاهی بردیای دروغین، داریوش و همراهانش بر او غلبه کردند و او را کشتند و این جمعیت ۷ نفره داریوش را به شاهی برگزید.[[پرونده:کتیبه بیستون که در آن داریوش بزرگ اقداماتش را شرح داده است.jpg|بندانگشتی|کتیبه بیستون که در آن داریوش بزرگ اقداماتش را شرح داده‌است]]در این زمان او به مدت یک سال به جنگهای داخلی درون سرزمینی که کورش فتح کرده بود پرداخت و حکومتی را که کورش پدیدآورده بود، استحکام بخشید. او بر همه شورشهای محلی درون سرزمین نوپای هخامنشی غلبه کرد.


پس از آن به جنگهای خارج سرزمین خود پرداخت. ابتدا با سکاها جنگید. آنها مرتب از سپاه داریوش فرار می‌کردند و سپاه هخامنشی را به دنبال خود می‌کشاندند. تا اینکه داریوش از ترس قحطی و به خاطر بی نتیجگی جنگ به ایران بازگشت. هر چند داریوش بر آنها پیروز نشد ولی برای همیشه آنها را از حمله به مرزهای ایران منصرف کرد. داریوش هند را فتح کرد، از سند گذشت و به ثروت هندوها دست یافت. او جنگهای ناموفقی هم با جزایر یونانی داشت.
پس از آن به جنگهای خارج سرزمین خود پرداخت. ابتدا با سکاها جنگید. آنها مرتب از سپاه داریوش فرار می‌کردند و سپاه هخامنشی را به دنبال خود می‌کشاندند. تا اینکه داریوش از ترس قحطی و به خاطر بی‌نتیجگی جنگ به ایران بازگشت. هر چند داریوش بر آنها پیروز نشد ولی برای همیشه آنها را از حمله به مرزهای ایران منصرف کرد. داریوش هند را فتح کرد، از سند گذشت و به ثروت هندوها دست یافت. او جنگهای ناموفقی هم با جزایر یونانی داشت.


داریوش اول مردی با تدبیر، قدرتمند و با هوش بود و به دولت هخامنشی شکلی داد که تا انتهای عمر این امپراتوری باقی ماند. او هخامنشیان را نزد مردم جهان باستان بسیار قدرتمند نشان داد.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/dar1.htm داریوش اول]</ref>
داریوش اول مردی با تدبیر، قدرتمند و با هوش بود و به دولت هخامنشی شکلی داد که تا انتهای عمر این امپراتوری باقی ماند. او هخامنشیان را نزد مردم جهان باستان بسیار قدرتمند نشان داد.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/dar1.htm داریوش اول]</ref>


=== خشیارشا (۴۸۶ تا ۴۶۵ پیش از میلاد) ===
=== خشیارشا (۴۸۶ تا ۴۶۵ پیش از میلاد) ===
او پسر داریوش بود. در ابتدای دوران حکومت خود شورش مصر و بابل را فرونشاند. او در سال ۴۸۰ پیش از میلاد به یونان حمله کرد و آتن را تصرف کرد ولی در اواخر جنگ مجبور به بازگشت به ایران شد و سپاه خود را به یکی از سردارانش سپرد. سرانجام جنگ به نفع یونانیان به پایان رسید، یعنی سپاه ایران نتوانست آنها را زیر سلطه درآورد. خشیارشا بیست سال حکومت کرد و در سال چهار صد و شصت وپنج کشته شد. او در تخت جمشید به تقلید از پدر کاخهایی بنا کرد و کارهای ساختمانی داریوش را ادامه داد. این شاه هخامنشی در آثار مکتوب تاریخی غربی چهره خوبی ندارد و او را شیطان صفت تصویر کرده‌اند. البته با توجه به سابقه دروغ پردازی تاریخ نویسان یونانی می‌توان این تصویر سازی را ناشی از حمله خشیارشا به یونان و فتح آتن دانست.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/khashiarsha1.htm خشایارشا]</ref>
او پسر داریوش بود. در ابتدای دوران حکومت خود شورش مصر و بابل را فرونشاند. او در سال ۴۸۰ پیش از میلاد به یونان حمله کرد و آتن را تصرف کرد ولی در اواخر جنگ مجبور به بازگشت به ایران شد و سپاه خود را به یکی از سردارانش سپرد. سرانجام جنگ به نفع یونانیان به پایان رسید، یعنی سپاه ایران نتوانست آنها را زیر سلطه درآورد. خشیارشا بیست سال حکومت کرد و در سال چهار صد و شصت و پنج کشته شد. او در تخت جمشید به تقلید از پدر کاخهایی بنا کرد و کارهای ساختمانی داریوش را ادامه داد. این شاه هخامنشی در آثار مکتوب تاریخی غربی چهره خوبی ندارد و او را شیطان صفت تصویر کرده‌اند. البته با توجه به سابقه دروغ‌پردازی تاریخ‌نویسان یونانی می‌توان این تصویرسازی را ناشی از حمله خشیارشا به یونان و فتح آتن دانست.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/khashiarsha1.htm خشایارشا]</ref>


=== اردشیر یکم (۴۶۵ تا ۴۲۳ پیش از میلاد) ===
=== اردشیر یکم (۴۶۵ تا ۴۲۳ پیش از میلاد) ===
ارتبان یکی از درباریان هخامنشی پس از کشتن خشیارشا در سال ۴۶۴ پیش از میلاد پسر ۱۸ ساله خشیارشا را با نام ارسس به شاهی نشاند. این شاه خود را اردشیر اول نامید.
ارتبان یکی از درباریان هخامنشی پس از کشتن خشیارشا در سال ۴۶۴ پیش از میلاد پسر ۱۸ ساله خشیارشا را با نام ارسس به شاهی نشاند. این شاه خود را اردشیر اول نامید.


از آنجا که او جوان و بی تجربه بود، خود ارتبان کارهای حکومتی را به عهده گرفت. اردشیر اول دومین پسر از سه پسر قانونی خشیارشا از ملکه امستریس دختر هوتن بود. پس از اینکه اردشیر اول بر تخت حکومت نشست، همه کسانی را که در قتل خشیارشا دست داشتند از جمله ارتبان را از دم تیغ گذراند.
از آنجا که او جوان و بی‌تجربه بود، خود ارتبان کارهای حکومتی را به عهده گرفت. اردشیر اول دومین پسر از سه پسر قانونی خشیارشا از ملکه امستریس دختر هوتن بود. پس از اینکه اردشیر اول بر تخت حکومت نشست، همه کسانی را که در قتل خشیارشا دست داشتند از جمله ارتبان را از دم تیغ گذراند.


در زمان او مصر به رهبری ایناروس شورش کرد و اردشیر بر او پیروز شد. جانشین ایناروس به نام بغبوخش به سوریه رفت و در آنجا سر به شورش زد ولی از آنجا که خواهرش همسر خشیارشا بود سرانجام آنها به نبرد ختم نشد و بغبوخش به دربار آمد و معذرت خواهی کرد.
در زمان او مصر به رهبری ایناروس شورش کرد و اردشیر بر او پیروز شد. جانشین ایناروس به نام بغبوخش به سوریه رفت و در آنجا سر به شورش زد ولی از آنجا که خواهرش همسر خشیارشا بود سرانجام آنها به نبرد ختم نشد و بغبوخش به دربار آمد و معذرت خواهی کرد.


پس از مدتی اردشیر اول به بهانه این که در گذشته بغبوخش شیری را که قرار بود خشیارشا شکار کند، کشته بود، او را به دریای سرخ تبعید کرد.
پس از مدتی اردشیر اول به بهانه این‌که در گذشته بغبوخش شیری را که قرار بود خشیارشا شکار کند، کشته بود، او را به دریای سرخ تبعید کرد.


اردشیر با یونان نیز درگیر بود و سر انجام با آنها پیمان صلحی عقد کرد. اردشیر با یهودیان رابطه خوبی داشت. عزرای کاتب در زمان او می‌زیسته‌است. اردشیر اول در سال ۴۲۴ پیش از میلاد به همراه همسرش داماسپیا در بابل درگذشت. او را به نقش رستم آوردند و در آرامگاهی که برای خود ساخته بود دفن کردند.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/ard1.htm اردشیر یکم]</ref>
اردشیر با یونان نیز درگیر بود و سر انجام با آنها پیمان صلحی عقد کرد. اردشیر با یهودیان رابطه خوبی داشت. عزرای کاتب در زمان او می‌زیسته‌است. اردشیر اول در سال ۴۲۴ پیش از میلاد به همراه همسرش داماسپیا در بابل درگذشت. او را به نقش رستم آوردند و در آرامگاهی که برای خود ساخته بود دفن کردند.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/ard1.htm اردشیر یکم]</ref>
خط ۹۹: خط ۹۹:


=== اردشیر سوم (۳۵۹ تا ۳۳۸ پیش از میلاد) ===
=== اردشیر سوم (۳۵۹ تا ۳۳۸ پیش از میلاد) ===
اردشیر سوم پدر خود را کشت و به جای او به شاهی رسید. در ابتدا برادران و خواهران خود و همه کسانی را که می‌توانستند ادعای شاهی کنند را از سر راه برداشت و آنها را کشت. سپس با کادوسیان جنگید و آنها را شکست داد. آرته باذ یکی از ساتراپهای او شورش کرد و در جنگی با شاه کشته شد.
اردشیر سوم پدر خود را کشت و به جای او به شاهی رسید. در ابتدا برادران و خواهران خود و همه کسانی را که می‌توانستند ادعای شاهی کنند را از سر راه برداشت و آنها را کشت. سپس با کادوسیان جنگید و آنها را شکست داد. آرته‌باذ یکی از ساتراپهای او شورش کرد و در جنگی با شاه کشته شد.


او در سال ۳۵۱ پیش از میلاد شورشهای فینقیه و قبرس را سرکوب کرد. در سال ۳۴۴ پیش از میلاد مصر را فتح کرد. پس از این جنگها وضع ساتراپی‌ها را سامان داد و به امور داخل مرزهای کشورش پرداخت. او شاهی قدرتمند بود.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/ard3.htm اردشیر سوم]</ref>
او در سال ۳۵۱ پیش از میلاد شورشهای فینقیه و قبرس را سرکوب کرد. در سال ۳۴۴ پیش از میلاد مصر را فتح کرد. پس از این جنگها وضع ساتراپی‌ها را سامان داد و به امور داخل مرزهای کشورش پرداخت. او شاهی قدرتمند بود.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/ard3.htm اردشیر سوم]</ref>


=== اردشیر چهارم (۳۳۸ تا ۳۳۶ پیش از میلاد) ===
=== اردشیر چهارم (۳۳۸ تا ۳۳۶ پیش از میلاد) ===
اردشیر چهارم پسر اردشیر سوم بود. اردشیر سوم به مرگ طبیعی مرد و پسرش پس از او اسمی هم نام او برگرفت. در ابتدای دوران فرمانروایی او، در خانواده سلطنتی غوغای عظیمی بر پا شد، در دوره سلطنت او دو ساتراپی مصر و بابل نیز از هخامنشیان جدا شدند و شاه مقدونیه فیلیپ دوم در صدد حمله به ایران بود. در این زمان شاه هخامنشی پس از نزدیک دو سال شاهی به قتل می‌رسد و داریوش سو م به شاهی می‌نشیند.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/ard4.htm اردشیر چهارم]</ref>
اردشیر چهارم پسر اردشیر سوم بود. اردشیر سوم به مرگ طبیعی مرد و پسرش پس از او اسمی هم‌نام او برگرفت. در ابتدای دوران فرمانروایی او، در خانواده سلطنتی غوغای عظیمی بر پا شد، در دوره سلطنت او دو ساتراپی مصر و بابل نیز از هخامنشیان جدا شدند و شاه مقدونیه فیلیپ دوم در صدد حمله به ایران بود. در این زمان شاه هخامنشی پس از نزدیک دو سال شاهی به قتل می‌رسد و داریوش سوم به شاهی می‌نشیند.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/ard4.htm اردشیر چهارم]</ref>


=== داریوش سوم (۳۳۸ تا ۳۳۰ پیش از میلاد) ===
=== داریوش سوم (۳۳۸ تا ۳۳۰ پیش از میلاد) ===
۱٬۰۴۴

ویرایش

منوی ناوبری