۱٬۰۴۴
ویرایش
شاهنشاهی اشکانی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
'''ارشک/ اشک اول''' | '''ارشک/ اشک اول''' | ||
او دولت پارت را تأسیس کرد. مدت سلطنت | او دولت پارت را تأسیس کرد. مدت سلطنت ۲۵۶ تا ۲۵۰ پیش از میلاد | ||
ارشک از خاندانی آریایی و از قبیله پارت بود. او بر اثر شجاعت و حُسن تدبیر قبایل پارتی را با هم متحد کرده و در سال ۲۵۶ پیش از میلاد بر ضد سلوکیهای مقدونی پرچم مقاومت برافراشت و بعد از جنگهای متوالی و پیروزی بر سلوکیها توانست در سال ۲۵۰ پیش از میلاد سلسله پارت را بنیاد نهد. ارشک بعد از پیروزی بر سلوکیها متوجه دولت باختر یا باکتریا شد و در جنگی که مابین طرفین درگرفت کشته شد. جانشینان ارشک به او اعتقاد و احترام خاصی قائل بودند و او را «اپی فانس» لقب دادند که بزبان یونانی به معنی «شجاع» و «نام‌آور» است. سپس خود را بافتخار نام او، خود را ارشک نامیدند که همان «اشک» است و سلسله ای که پارتها در ایران تأسیس کردند سلسله اشکانیان نام نهادند. | ارشک از خاندانی آریایی و از قبیله پارت بود. او بر اثر شجاعت و حُسن تدبیر قبایل پارتی را با هم متحد کرده و در سال ۲۵۶ پیش از میلاد بر ضد سلوکیهای مقدونی پرچم مقاومت برافراشت و بعد از جنگهای متوالی و پیروزی بر سلوکیها توانست در سال ۲۵۰ پیش از میلاد سلسله پارت را بنیاد نهد. ارشک بعد از پیروزی بر سلوکیها متوجه دولت باختر یا باکتریا شد و در جنگی که مابین طرفین درگرفت کشته شد. جانشینان ارشک به او اعتقاد و احترام خاصی قائل بودند و او را «اپی فانس» لقب دادند که بزبان یونانی به معنی «شجاع» و «نام‌آور» است. سپس خود را بافتخار نام او، خود را ارشک نامیدند که همان «اشک» است و سلسله ای که پارتها در ایران تأسیس کردند سلسله اشکانیان نام نهادند. | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
'''تیرداد اول/ اشک دوم''' | '''تیرداد اول/ اشک دوم''' | ||
مدت سلطنت | مدت سلطنت ۲۵۰ تا ۲۱۴ پیش از میلاد | ||
تیرداد اول یا اشک دوم برادر ارشک بود. او ۳۷ سال پادشاهی کرد. او در این دوران وضع خود و دولت اشکانی را در برابر سلوکیان و دولت باکتریا | تیرداد اول یا اشک دوم برادر ارشک بود. او ۳۷ سال پادشاهی کرد. او در این دوران وضع خود و دولت اشکانی را در برابر سلوکیان و دولت باکتریا مستحکمتر کرد و پایتخت خود را از آساک به شهر «هکاتم پیلس» که بمعنی شهر «صد دروازه» است انتقال داد. تیرداد اول در سال ۲۴۸ پیش از میلاد تاجگذاری کرد و اشکانیان سال ۲۴۸ پیش از میلاد را مبدأ تاریخ خود کردند و به تیرداد اول لقب «شاه بزرگ» را دادند. تیرداد اول با پادشاه سلوکی که «سلوکوس کالی نیکوس» نام داشت جنگ کرد و او را شکست داد و شهری بنام «دارا» که در نزدیکی «ابیورد» کنونی است بساخت. تیرداد اول در سن پیری و بسال ۲۱۴ پیش از میلاد درگذشت. | ||
اشکانیان خود را از نسل هخامنشیان می‌دانستند و معتقد بودند پدر ارشک و تیرداد اول که «فری یاپیت» نام داشت پسر اردشیر دوم هخامنشی بود. | اشکانیان خود را از نسل هخامنشیان می‌دانستند و معتقد بودند پدر ارشک و تیرداد اول که «فری یاپیت» نام داشت پسر اردشیر دوم هخامنشی بود. | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
'''اردوان اول/ اشک سوم''' | '''اردوان اول/ اشک سوم''' | ||
گرگان را ضمیمه قلمرو پارتیان کرد. مدت سلطنت ۲۱۴ تا ۱۹۶ | وی گرگان را ضمیمه قلمرو پارتیان کرد. مدت سلطنت ۲۱۴ تا ۱۹۶ پیش از میلاد | ||
اردوان اول یا اشک سوم پسر تیرداد اول بود که بعد از درگذشت پدر به تخت نشست. اردوان اول از جنگی که مابین آنتیوخوس سوم و آخه لائوس درگرفت، استفاده کرده به تسخیر ولایت «مردها» و ولایتهای جنوبی دریای خزر و ری و همدان پرداخت. اندکی بعد آنتیوخوس سوم نیز | اردوان اول یا اشک سوم پسر تیرداد اول بود که بعد از درگذشت پدر به تخت نشست. اردوان اول از جنگی که مابین آنتیوخوس سوم و آخه لائوس درگرفت، استفاده کرده به تسخیر ولایت «مردها» و ولایتهای جنوبی دریای خزر و ری و همدان پرداخت. اندکی بعد آنتیوخوس سوم نیز به داخل ایران لشکرکشی کرده و همدان را پس گرفت و معبد آناهیتا را غارت کرد. در جنگی دیگر و در سال ۲۰۹ پیش از میلاد سپاهیان اردوان اول بعد از جنگ و گریز تلفاتی به سپاه آنتیوخوس سوم وارد آوردند و آنتیوخوس با اردوان صلح کرده و به باختر (باکتریا) بازگشت و سپس از راه کابل و دره خیبر به هند رفت و از راه سیستان و کرمان به باختر بازگشت. | ||
اردوان اول در سال ۱۹۶ پیش از میلاد درگذشت. | اردوان اول در سال ۱۹۶ پیش از میلاد درگذشت. | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
'''فری یاپت/ اشک چهارم''' | '''فری یاپت/ اشک چهارم''' | ||
مدت سلطنت | مدت سلطنت ۱۹۶ تا ۱۸۱ پیش از میلاد | ||
فری یاپت یا اشک چهارم فرزند اردوان اول بود که بعد از مرگ پدر بر تخت شاهی اشکانیان نشست. او | فری یاپت یا اشک چهارم فرزند اردوان اول بود که بعد از مرگ پدر بر تخت شاهی اشکانیان نشست. او به مدت پانزده سال در سرزمین پارت و ایران به آسودگی و آرامش پادشاهی کرد، زیرا دولت باختر یا باکتریا متوجه هند بوده و با پارتیان کاری نداشتند. در زمان فری یاپت اتفاق مهمی روی نداد و او در سال ۱۸۱ پیش از میلاد درگذشت. | ||
'''فرهاد اول/ اشک پنجم''' | '''فرهاد اول/ اشک پنجم''' | ||
شهر خاراکس را در ری بنا کرد. مدت سلطنت | شهر خاراکس را در ری بنا کرد. مدت سلطنت ۱۸۱ تا ۱۷۳ پیش از میلاد | ||
فرهاد اول یا اشک پنجم فرزند فری یاپت بود که بعد از مرگ پدر بر تخت شاهی نشست. | فرهاد اول یا اشک پنجم فرزند فری یاپت بود که بعد از مرگ پدر بر تخت شاهی نشست. | ||
'''مهرداد یکم'''[[پرونده:نقش برجسته مهرداد یکم سوار بر اسب در شهر ایذه، واقع در خوزستان.jpg|بندانگشتی|'''نقش برجسته مهرداد یکم سوار بر اسب در شهر ایذه، واقع در خوزستان''']]مدت سلطنت او ۳۲ سال | '''مهرداد یکم / اشک ششم'''[[پرونده:نقش برجسته مهرداد یکم سوار بر اسب در شهر ایذه، واقع در خوزستان.jpg|بندانگشتی|'''نقش برجسته مهرداد یکم سوار بر اسب در شهر ایذه، واقع در خوزستان''']]مدت سلطنت او ۳۲ سال و از ۱۷۰ تا ۱۳۸ قبل از میلاد است. | ||
برای نخستین بار بعد از هخامنشیان لقب «شاهنشاه اشکانی» بخود گرفت. مهرداد اول بانی عظمت دولت بزرگ پارتی اشکانی است. | برای نخستین بار بعد از هخامنشیان لقب «شاهنشاه اشکانی» بخود گرفت. مهرداد اول بانی عظمت دولت بزرگ پارتی اشکانی است. | ||
'''فرهاد دوم''' | '''فرهاد دوم / اشک هفتم''' | ||
با آنطیوخوس جنگ کرده و سلوکیها را از حدود ایران بیرون کرد. مدت سلطنت ۱۳۸ تا ۱۲۵ | با آنطیوخوس جنگ کرده و سلوکیها را از حدود ایران بیرون کرد. مدت سلطنت ۱۳۸ تا ۱۲۵ پیش از میلاد | ||
'''اردوان دوم''' | '''اردوان دوم / اشک هشتم''' | ||
در جنگ با یوئوچیها زخم برداشت و درگذشت. مدت سلطنت ۱۲۵ تا ۱۲۴ | در جنگ با یوئوچیها زخم برداشت و درگذشت. مدت سلطنت ۱۲۵ تا ۱۲۴ پیش از میلاد | ||
'''مهرداد دوم / اشک نهم''' | '''مهرداد دوم / اشک نهم''' | ||
معروف به مهرداد کبیر اشکانی (مهرداد بزرگ) مدت سلطنت او ۳۷ سال بود | معروف به مهرداد کبیر اشکانی (مهرداد بزرگ) مدت سلطنت او ۳۷ سال بود. از ۱۲۴ تا ۸۷ پیش از میلاد | ||
این شاه یکی از شاهان بزرگ اشکانی است. در زمانه مهرداد دوم، دولت عالمگیر روم تمام عالم غرب را تسخیر کرده به سر حدادت ایران رسید. دولت روم تسخیر ایران و هند را برای تکمیل جهانداری خود لازم می‌دید و از طرفی دیگر ایران به غرب بسط و توسعه می‌یافت و در نتیجه ایران و روم در مدت چند قرن با هم در سر تقسیم عالم در مبارزه و جنگ شدند و کشمکش اشکانیان با رومی‌ها با فاصله‌هایی، حدود سه قرن تداوم یافت. مهرداد دوم حدود امپراتوری را در شرق تا کوه‌های هیمالیا در شمال هندوستان رسانید.<ref name=":1">همه چیز درمورد تاریخ ایران باستان - [http://artakait.blogfa.com/cat-16.aspx اشکانیان]</ref> | |||
در جای دیگر گفته شده‌است وی قبایل وحشی را عقب نشاند و بخشی از سیستان وبلوچستان را نیز تحت فرمان خود درآورد و تا حدود هندوستان پیش | در جای دیگر گفته شده‌است وی قبایل وحشی را عقب نشاند و بخشی از سیستان وبلوچستان را نیز تحت فرمان خود درآورد و تا حدود هندوستان پیش رفت و سپس به ارمنستان لشکر کشید و آنجا را تسخیر کرد. از آن پس ایران و روم بر سر سرزمین‌های ارمنستان جنگهای فراوان کردند. مهرداد بزرگ در هندوستان پیروزی‌هایی را بدست آورد و حتی تا کوه‌های هیمالایا پیش رفت. این موضوع از سکه‌هایی که به تازگی در آن نواحی پیدا شده است ثابت گردیده. مهرداد بزرگ پس از ۴۸ سال پادشاهی در سال ۷۶ پیش از میلاد درگذشت.<ref name=":0" /> | ||
'''سندروک''' | '''سندروک / اشک دهم''' | ||
بعد از مهرداد دوم مدتی | بعد از مهرداد دوم مدتی گذشت تا اینکه در ۷۷ پیش از میلاد این شاه به تخت شاهی نشست. مدت سلطنت ۷۷ تا ۶۹ پیش از میلاد | ||
'''فرهاد سوم''' | '''فرهاد سوم / اشک یازدهم''' | ||
مدت سلطنت ۶۹ تا ۶۰ | مدت سلطنت ۶۹ تا ۶۰ پیش از میلاد | ||
'''مهرداد سوم''' | '''مهرداد سوم / اشک دوازدهم''' | ||
مدت سلطنت ۶۰ تا ۵۶ | مدت سلطنت ۶۰ تا ۵۶ پیش از میلاد | ||
'''ارد اول / اشک سیزدهم | '''ارد اول / اشک سیزدهم''' | ||
سردار بزرگ او سورنا در جنگهای اول ایران و روم و جنگ حرّان (در ۵۳ | مدت سلطنت ۵۵ تا ۳۷ پیش از میلاد | ||
سردار بزرگ او سورنا در جنگهای اول ایران و روم و جنگ حرّان (در ۵۳ پیش از میلاد) کراسوس سردار بزرگ روم را کشت. | |||
'''فرهاد چهارم / اشک چهاردهم اشکانی از ۳۷ قبل از میلاد تا ۱ بعد از میلاد''' | '''فرهاد چهارم / اشک چهاردهم اشکانی از ۳۷ قبل از میلاد تا ۱ بعد از میلاد''' | ||
جنگهای دوم و سوم ایران با روم در زمان فرهاد چهارم و آنتوان بوقوع پیوست. | جنگهای دوم و سوم ایران با روم در زمان فرهاد چهارم و آنتوان بوقوع پیوست. مایوس شدن رومیان از گرفتن ایران و صلح متمادی با ایران. مدت سلطنت از ۳۷ تا ۱ قبل از میلاد<ref name=":1" /> | ||
دربارهٔ وی هم‌چنین گفته شده که وی جنگ‌هایی با رومیان داشت که آنان را چنان شکست داد که تا صد سال توان مقابله و حمله به ایرانیان را در خود ندیدند. وی پرچم رومیان را از آنان گرفته بود و پس از چند سال به آنان | دربارهٔ وی هم‌چنین گفته شده که وی جنگ‌هایی با رومیان داشت که آنان را چنان شکست داد که تا صد سال توان مقابله و حمله به ایرانیان را در خود ندیدند. وی پرچم رومیان را از آنان گرفته بود و پس از چند سال به آنان بازگرداند که این مسئله باعث خوشحالی بسیار مردم ایتالیا شد و یکی از شاعران آن دوره (هوراس) این رویداد را که برای آنان بسیار مهم بود به نظم درآورد.<ref name=":0" /> | ||
'''فرهاد پنجم / اشک پانزدهم''' | '''فرهاد پنجم / اشک پانزدهم''' | ||
او تا حدود دوم میلادی سلطنت داشت و در زمان وی حضرت مسیح متولد شد. | او تا حدود سال دوم میلادی سلطنت داشت و در زمان وی حضرت مسیح متولد شد. | ||
'''ارد دوم''' | '''ارد دوم / اشک شانزدهم''' | ||
مدت سلطنت از ۲ تا ۶ میلادی | مدت سلطنت از ۲ تا ۶ میلادی | ||