برنامه جامع اقدام مشترک: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴۳: خط ۱۴۳:
این اندیشکده تاکید دارد: واشنگتن باید به یاد داشته باشد که هزینه های نابود کردن توافق هسته ای تنها بر ایران تحمیل نخواهد شد؛ فروپاشی برجام دورنمای مثبت را در مورد فعالیت هسته ای ایران از بین می برد و باعث می شود تا شکاف دو سوی آتلانتیک بیشتر شود. این تحولات بحران در شبه جزیره کره را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. در این فرایند بر میزان نفوذ روسیه و چین در خاورمیانه افزوده می شود و بسیاری از کشورها را نسبت به آینده بی اعتماد می سازد. 
این اندیشکده تاکید دارد: واشنگتن باید به یاد داشته باشد که هزینه های نابود کردن توافق هسته ای تنها بر ایران تحمیل نخواهد شد؛ فروپاشی برجام دورنمای مثبت را در مورد فعالیت هسته ای ایران از بین می برد و باعث می شود تا شکاف دو سوی آتلانتیک بیشتر شود. این تحولات بحران در شبه جزیره کره را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. در این فرایند بر میزان نفوذ روسیه و چین در خاورمیانه افزوده می شود و بسیاری از کشورها را نسبت به آینده بی اعتماد می سازد. 


شاید از این رو است که «دنیس راس» تحلیلگر ارشد آمریکایی و از افراد برجسته در فرایند مذاکرات هسته ای در روزنامه واشنگتن پست تاکید دارد خروج ترامپ از برجام، یک پیروزی برای ایران است. 
شاید از این رو است که «دنیس راس» تحلیلگر ارشد آمریکایی و از افراد برجسته در فرایند مذاکرات هسته ای در روزنامه واشنگتن پست تاکید دارد خروج ترامپ از برجام، یک پیروزی برای ایران است.
== واکنش ایران ==


== واکنش ایران به خروج احتمالی آمریکا از برجام ==
سخنگوی وزارت امورخارجه گفت: با توجه به ماهیت برجام و این که یک تعهد بین المللی است ، دولت ایالات متحده آمریکا موظف است آن را براساس تفاهم اولیه اجرا کند، خروج احتمالی آمریکا و یا هر گونه برخوردغیرمنطقی آنها با برخوردهای متناسب و سنگین مواجه خواهد شد و نهایتا حاصل این تصمیمات می تواند هم برای ما و هم برای آمریکا بسیار مهم باشد. اگر دچار خطای فاحش در این خصوص شوند با اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران مدنظر دارد به پشیمانی دولت آمریکا منجر خواهد شد.
خبرگزاری ایرنا: سخنگوی وزارت امورخارجه گفت: ' نه به ترامپ و دولت آمریکا' در شورای امنیت سازمان ملل شکستی در ادامه شکست های پیشین در حوزه سیاست خارجی و در منطقه و جهان بود. 
بهرام قاسمی روز دوشنبه در نشست خبری با خبرنگاران درمورد تشکیل نشست فوق العاده شورای امنیت سازمان ملل درمورد ناآرامی ها در ایران و' نه کشورهای حاضر در شورا به دولت آمریکا' گفت: اتفاقی که در سیاست خارجی آمریکا و ایالات متحده آمریکا در یک سال اخیر در حال وقوع است و آنچه که در جلسه اخیر شورای امنیت اتفاق افتاد خود گویای شکست دیگری اضافه بر شکست های پیشین آقای ترامپ است. 
وی ادامه داد: جامعه جهانی و اعضای شورای امنیت نشان دادند که دوران جدید، دوران دیگری است و تبعیتی از آمریکا و ترامپ ندارند. اصولا کار آقای ترامپ و دولت آمریکا در کشاندن مساله داخلی یک کشور به شورای امنیت که خلاف موازین کلی است با یک پاسخ جدی منفی و 'نه' بزرگ مواجه شد و لذا می تواند برای ایالات متحده آمریکا و ترامپ اگر بخواهد درس عبرت دیگری باشد اگرچه به رفتار و منش وی نمی شود امیدوار بود.
=== همه گزینه ها درباره برجام روی میز ایران است ===
در ادامه این نشست از سخنگوی وزارت امورخارجه پرسیده شد: کمتر از چند روز دیگر تا ضرب الاجل در مورد تحریم های هسته ای و غیر هسته ای در آمریکا باقی مانده است و همزمان شاهد اظهارات متناقض مقام های آمریکایی هستیم . در عین حال طرح اصلاح برجام هم روی میزسنا و کاخ سفید است ، اگر احیانا تعلیق تحریم ها از سوی رییس جمهور آمریکا تمدید نشود، موضع ما چه خواهد بود؟ 
قاسمی پاسخ داد: در مورد 22 دی ماه و 13 ژانویه که قرار است این تصمیم اتخاذ شود فعلا پیش داوری نمی کنم و تا آن روز صبر می کنم. 
وی ادامه داد: اما آنچه که در جمهوری اسلامی ایران از گذشته مدنظر و توجه لازم قرار داشته است پیش بینی های همه سناریوهای احتمالی و ممکن است . برای هر گونه وضعیت و سناریو، تصمیمات لازم در جمهوری اسلامی اتخاذ شده و همه گزینه ها برای هر شرایطی روی میز جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و آنها را به تناسب نوع تصمیماتی که در ایالات متحده آمریکا اتخاذ می شود همان روز و به سرعت به اجرا خواهد گذاشت. 
قاسمی گفت: به طور قطع با توجه به ماهیت برجام و این که یک تعهد بین المللی است ، دولت ایالات متحده آمریکا موظف است آن را براساس تفاهم اولیه اجرا کند، خروج احتمالی آمریکا و یا هر گونه برخوردغیرمنطقی آنها با برخوردهای متناسب و سنگین مواجه خواهد شد و نهایتا حاصل این تصمیمات می تواند هم برای ما و هم برای آمریکا بسیار مهم باشد. اگر دچار خطای فاحش در این خصوص شوند با اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران مدنظر دارد به پشیمانی دولت آمریکا منجر خواهد شد.<ref>[http://www.bartarinha.ir/fa/news/658548/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85 <nowiki>[3]</nowiki>] - واکنش ایران به خروج احتمالی آمریکا از برجام</ref>
=واکنش احتمالی ایران به خروج آمریکا از برجام=
بسیاری از تحلیلگران رسانه های عربی با اشاره به شرایط پسابرجامی و جایگاه منطقه ای جمهوری اسلامی ایران معتقدند به خطر انداختن توافق هسته ای به معنای به خطر افتادن امنیت منطقه ای و جهانی و نیز سرآغاز خساراتی چشمگیر برای کشورهای غربی به ویژه آمریکا خواهد بود.
به گزارش ایرنا، «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا از برجام به عنوان توافقی بسیار بد یاد کرده و امکان خروج ایالات متحده از آن را نیز مطرح ساخته است. مقابله با این توافق به یکی از محورهای اصلی سیاست های ترامپ تبدیل شده است. این در حالی است که مقام های اروپایی طی یک سال گذشته مواضعی متفاوت از رییس جمهوری آمریکا درباره برجام اتخاذ کرده اند. کشورهای اروپایی با آگاهی از سودمند بودن برجام و تاثیر ثبات آفرین و امنیت ساز آن در منطقه همواره از آن حمایت کرده اند. اما کشورهای اروپایی در حوزه های دیگری چون برنامه دفاع موشکی کشورمان و مسائل حقوق بشری تا حدی با واشنگتن هم صدا شده اند.
دولت آمریکا نیز با استفاده از این موضوع برای ایجاد اجماع بین المللی علیه برجام تلاش می کنند. در چنین شرایطی، این پرسش مطرح است که در صورت خروج آمریکا از توافق هسته ای، این رویداد چه پیامدهایی برای آمریکا و کشورهایی اروپایی در پی خواهد داشت و آیا ایران می‌تواند دست به اقدام متقابل بزند؟ رسانه های عربی با اشاره به اقدامات ضدبرجامی ترامپ، تحلیل هایی را در این ارتباط منتشر ساختند که این گزارش به آن ها می پردازد.
'''تحلیل واکنش احتمالی ایران به خروج آمریکا از برجام'''
روزنامه های «رای الیوم» و «العربی الجدید» چاپ لندن عکس العمل ایران در برابر احتمال خروج آمریکا از برجام و همراهی کشورهای اروپایی در این زمینه را بررسی کردند. به نوشته روزنامه رای الیوم، در صورتی که اروپایی ها با آمریکا هماهنگ شوند و توافق هسته ای را نادیده بگیرند ایرانی ها عکس العمل نشان خواهند داد و غنی سازی اورانیوم را از سرخواهند گرفت. ایران هنوز هم دستگاه های سانترفیوژ برای غنی سازی در اختیار دارد. تاسیسات هسته ای این کشور در نطنز، اراک و نزدیکی قم هنوز هم پا برجا است و این کشور هنوز هم دارای صدها دانشمند و کارشناس هسته ای است.
روزنامه العربی الجدید به نقل از «حسن هانی زاده» تحلیلگر مسائل سیاسی نوشت: ایران تمایل دارد توافق هسته ای ادامه داشته باشد اما اگر واشنگتن از این توافق خارج شود ایران دارای گزینه هایی است که پایان تعهدات هسته ای، از سرگیری غنی سازی اورانیوم با سرعتی بالاتر از گذشته و قطع همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی از جمله این گزینه ها است.
'''تاثیر لغو توافق هسته ای بر رفتارهای کره شمالی'''
شبکه خبری «روسیا الیوم»، روزنامه رای الیوم چاپ لندن و «الاهرام» مصر، اثرات خروج آمریکا از برجام را بر برنامه موشکی و هسته ای کره شمالی مورد بررسی قرار دادند و پیش بینی کردند که در صورت نادیده گرفتن توافق هسته ای ایران، کره شمالی هرگز به مذاکره درباره برنامه ای هسته ای خود تن ندهد. به نوشته روسیا الیوم، در صورتی که توافق هسته ای ایران نادیده گرفته شود دیگر پیونگ یانگ هیچ انگیزه ای برای کاهش قدرت هسته ای و موشکی خود نخواهد داشت. پس از آن هیچ کسی نمی تواند سیر دومینوی هسته ای در شرق آسیا را دور از ذهن بداند. در شرایط مشخصی ممکن است کره جنوبی، ژاپن و تایوان هم راه پیونگ یانگ را ادامه دهند.
به نوشته روزنامه رای الیوم، در صورتی که آمریکا توافق هسته ای را نادیده بگیرد همزمان واشنگتن خود را در دو جبهه هسته ای ایران و کره شمالی خواهد دید. این اقدام سبب می شود ایران و کره شمالی بیشتر به هم نزدیک شوند و به تبادل تجربه بپردازند و در زمینه های مختلف با هم هماهنگ شوند.
به نوشته روزنامه الاهرام، تنش آفرینی علیه ایران تاثیر غیر مستقیمی برای خطر برنامه هسته ای کره شمالی دارد. این تنش آفرینی سبب نارضایتی همپیمانان واشنگتن به ویژه ژاپن و کره جنوبی می شود. در صورتی که آمریکا از توافق هسته ای عقب نشینی کند پیونگ یانگ به نحوه رفتار آمریکا با ایران نگریسته و این رفتار آمریکا را بیانگر بی فایده بودن ورود به مذاکره با واشنگتن و همپیمانان ارزیابی خواهد کرد. موضع آمریکا درباره توافق هسته ای ایران سبب می شود پیونگ یانگ به این نتیجه برسد که اگر وارد مذاکره شود و به توافق هم برسد بازهم این توافق برای پایان دادن به اختلاف ها کافی نخواهد بود زیرا آمریکا به تعهدهای خود عمل نخواهد کرد همانگونه که با ایران رفتار می کند.
'''خسارات و تهدیدات خروج از توافق هسته ای برای اروپا و آمریکا'''
صفحه عربی خبرگزاری ایتالیایی «آکی» و شبکه خبری روسیا الیوم، تارنمای «مرکز پژوهش های راهبردی و دیپلماسی» تونس و روزنامه الاهرام زیان های اقتصادی کشورهای اروپایی و منزوی شدن دولت آمریکا را از جمله پیامدهای برهم خوردن احتمالی توافق هسته ای به شمار آوردند. خبرگزاری آکی ایتالیا به نقل از «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: حفظ توافق هسته ای به سود منافع امنیتی اروپا است و به مسابقه تسلیحات هسته ای در جهان پایان می دهد. او اشاره کرد که توافق هسته ای درهای همکاری اقتصادی و تجاری میان طرف های بین المللی و تهران را گشوده است. همچنین این توافق سبب آغاز گفت و گوی سیاسی دوره ای با ایران شده است که در آن دیگر مسائلی که نگرانی جامعه بین الملل را به همراه دارد، مطرح می شود.
به نوشته تارنمای مرکز پژوهش های راهبردی و دیپلماسی تونس، تصمیم های ترامپ درباره توافق هسته ای پیامدهای اقتصادی به دنبال خواهد داشت. این موضوع سبب بغرنج شدن بازارهای نفت و گاز در جهان می شود زیرا ایران دارای منابع نفت و گاز گسترده ای است. همچنین کشورهایی که پس از رفع تحریم های ایران در سال 2016 میلادی با این کشور قراردادهای اقتصادی بزرگی منعقد کرده اند با زیان های اقتصادی بزرگی روبرو می شوند. نمایندگان شرکت های بین المللی بسیاری پس از توافق هسته ای برای سرمایه گذاری در ایران راهی این کشور شدند و توافق های بزرگی را با ایران امضا کرد. به عنوان مثال شرکت ایرباس برای فروش ده ها هواپیمای مسافربری با ایران قرارداد امضا کرد. همچنین پس از برداشتن شدن تحریم ها صادرات آلمان به ایران حدود 26 درصد افزایش یافت. شاید همین محاسبات سبب شده است کشورهای اروپایی بر پایبندی به توافق هسته ای را تاکید کنند.
خبرگزاری روسیا الیوم در گزارشی به نقل از روزنامه «ایزویستیا» درباره توافق هسته ای ایران و پیامدهای عقب نشینی آمریکا از آن آورد: واشنگتن همه را به سوی دستیابی به سلاح هسته ای سوق می دهد. اگر توافق هسته ای از سوی واشنگتن نادیده گرفته شود ایران برنامه هسته ای خود را از سرخواهد گرفت. در این صورت احتمال دارد رژیم اسرائیل تاسیسات هسته ای و نظامی ایران را هدف قرار دهد. در این صورت آمریکا مجبور به حمایت از رژیم اسرائیل خواهد شد و یک جنگ منطقه ای رخ خواهد داد که پیش بینی نتیجه آن سخت است.
روزنامه الاهرام در گزارشی به نقل از «آرون دیوید میلر» کارشناس مسائل خاورمیانه نوشت ترامپ که بارها در زمان تبلیغات انتخاب ریاست جمهوری و نخستین سال ریاست جمهوری خود تهدید کرد توافق هسته ای را نادیده خواهد گرفت، از سوی برخی از اطرافیان خود در این زمینه مهار شد. برخی از مشاوران و اعضای دولت او مانند «جیمز ماتیس» وزیر دفاع و «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه او را کنترل کردند. این دو معتقدند که خروج از توافق هسته ای باعث می شود ایران بهانه ای داشته باشد تا به سرعت برنامه هسته ای خود را پیش برد. همچنین در صورتی که ترامپ تصمیم خروج از توافق هسته ای را اعلام کند، آمریکا در این پرونده در سطح جهانی منزوی خواهد شد.
به نوشته روزنامه الاهرام، نادیده گرفتن توافق هسته ای سبب درگیری رئیس جمهوری آمریکا و افکار عمومی این کشور خواهد شد. افکار عمومی آمریکا مخالف دخالت نظامی آمریکا در تعارضات خارج از کشور هستند. شاید نادیده گرفتن توافق هسته ای سبب رخ دادن جنگی در خاورمیانه شود که آمریکا نمی تواند از آن برکنار باشد. به این خاطر افکار عمومی آمریکا مانعی در برابر تمایل ترامپ به عقب نشینی از توافق هسته ای به شمار می آید.<ref>[http://www.alef.ir/news/3961113166.html <nowiki>[4]</nowiki>] - واکنش احتمالی ایران به خروج آمریکا از برجام</ref>
=پاسخ کوبنده ایران به خروج احتمالی ترامپ از برجام نشان داد تهران از سیاست‌های آمریکا هیچ بیمی ندارد=
===نیوزویک در مطلبی به واکنش قاطع ایران در قبال تهدیدات دونالد ترامپ برای خروج از برجام پرداخت.===
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان نیوزویک در مطلبی نوشت: «حسن روحانی»، رئیس جمهور ایران اخیرا درخصوص نقض برجام به دونالد ترامپ (رئیس‌جمهور آمریکا) هشدار داد و گفت در صورت خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، این کشور متضرر خواهد شد و بهای آن را خواهد پرداخت. وی تاکید کرد در این صورت پاسخ قاطعی در انتظار ناقضان برجام خواهد بود.
مقامات ایرانی در حالی به احتمال خروج ترامپ از برجام واکنش نشان دادند و آمریکا را تهدید کردند که «جان بولتون» مشاور امنیت ملی جدید ترامپ به تازگی کار خود را در کاخ سفید آغاز کرده است. وی به اتخاذ مواضع خصمانه و سرسختانه به ویژه در قبال ایران معروف است.
در ادامه این مطلب آمده است: پیام تهران به آمریکا بی شک نشان دهنده این امر بود که ایران از مشاور امنیت ملی تازه از راه رسیده کاخ سفید هیچ بیمی ندارد.
به موجب توافق هسته ای ایران و کشورهای 1+5 تهران متعهد شد در قبال رفع کامل تحریم های بین المللی اعمال محدودیت هایی بر برنامه هسته ای اش را بپذیرد. علی رغم پایبندی ایران به برجام، طرف آمریکایی همواره به نقض این توافق اصرار می ورزد. ترامپ پس از ورود به کاخ سفید ادعا کرد این توافق سرشار از "معایب وحشتناک" است و باید اصلاح شود. با این حال، تهران اعلام کرده است این توافق اصلاح ناپذیر است.
براساس توافق هسته ای ایران، هر 120 روز یک بار رئیس جمهور آمریکا تعلیق تحریم های ایران را امضا می کند. موعد بعدی امضای تعلیق تحریم ها 12 مه است. ترامپ تهدید کرده است این بار از برجام خارج خواهد شد و تحریم های جدیدی را علیه تهران اعمال خواهد کرد.
روحانی روز دوشنبه در اظهاراتی درخصوص نقض عهد طرف آمریکایی گفت: «رئیس جمهور جدید آمریکا که ادعاهای بسیاری دارد و فراز و نشیب های بسیاری در حرف و عمل از خود نشان داده، 15 ماه است تلاش می کند برجام را نقض کند؛ اما ساختمان برجام آنقدر محکم است که با چنین لرزه هایی تکان نمی خورد.»
هشدار رئیس جمهور ایران به ترامپ در حالی صورت گرفت که جان بولتون نخستین روز کاری خود در کاخ سفید را آغاز کرد. کارشناسان معتقدند ورود وی به دولت ترامپ احتمال اتخاذ مواضع سرسختانه تر در قبال ایران را افزایش می دهد. بولتون در زمان ریاست جمهوری جرج بوش به عنوان سفیر آمریکا در سازمان ملل مشغول به کار بود و از طرفداران جنگ عراق به شمار می رود.
نیوزویک در ادامه نوشت: با توجه به اینکه ترامپ از زمان آغاز فعالیت های انتخاباتی خود به عنوان نامزد ریاست جمهوری آمریکا همواره تاکید کرده بود برجام "بدترین توافق تاریخ" است، به نظر می رسد بولتون برای متقاعد کردن وی برای خروج از این توافق نیاز به تلاش زیادی نداشته باشد.
مشکل اصلی ترامپ با این توافق گنجانده نشدن مساله برنامه موشکی ایران در آن است. ترامپ می خواهد با اعمال محدودیت بر برنامه های موشکی تهران این توافق را به اصطلاح اصلاح کند. با این حال، مقامات ایرانی به هیچ وجه زیر بار مذاکره بر سر فعالیت های موشکی خود نمی روند. مقامات ایرانی اعلام کردند برنامه های موشکی این کشور تنها جنبه دفاعی دارد.
با در نظر گرفتن تمام موارد، این تهران است که اکنون موضع قدرتمندانه تری اتخاذ کرده است. ایران اعلام کرده در صورت فروپاشی برجام  قادر است ظرف 48 ساعت با رفع محدودیت های کنونی برنامه هسته ای خود را مجددا آغاز کند. روحانی در اظهارات روز گذشته اش تاکید کرد ایران برای تمامی موارد احتمالی خود را آماده کرده است.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/6495624/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%DA%A9%D9%88%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC-%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%BE-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D9%87%DB%8C%DA%86-%D8%A8%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF <nowiki>[5]</nowiki>] - پاسخ کوبنده ایران به خروج احتمالی ترامپ از برجام</ref>
== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
۱٬۰۴۸

ویرایش