قدم‌خیر: تفاوت میان نسخه‌ها

== ریشه‌های تاریخی ==

تاريخ معاصر ايران، با مبارزات آزادیخواهانه این کشور عجین شده است. زنان ایرانی به ويژه از انقلاب مشروطيت تا به امروز نویسنده برگ‌های زرینی از کتاب تاریخ معاصر ایران هستند. زنانی که حضور در رهبری سیاسی جامعه را هدف خود قرار دادند، رو در روی حاکمان مستبد ومرتجع ایستادند ونقشی بی‌بدیل در نیل به آزادی در ایران ایفا کردند. قدم‌خیر از خطه لرستان از جمله چنین زنان مبارزی بود.

او زنی با وقار، رشید و بی‌باک بود که در هنگام هجوم نیروهای رضاخان برای سرکوب عشایر به سبب رشادت‌های زیاد در مبارزه مسلحانه با نیروهای رضاخان شهرتی بسیار پیدا کرد. مبارزه مسلحانه قدم‌خیر و دلاوری‌اش در جنگ با نیروهای سرکوبگر که او را به اسطوره شجاعت معاصر در میان زنان بدل کرده است به ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎل‌ﻫﺎی ﺣﻜﻮﻣﺖ رضاخان برمی‌گردد.  

=== نتایج سیاست سرکوب ===

به این ترتیب اوایل حکومت رضاخان همراه شد با قتل و کشتار و خونریزی که برای عشایر نابودی حیات اقتصادی، بیکاری، حذف زبان و هویت و بطور کلی مرگ و کشتار به ارمغان آورد.  

قدم‌خیر در این راه ابتدا همسر خود را از دست داد. همسرش صف‌قلی همراه با برادرش فاضل در ارﺗﻔﺎﻋﺎت "ﮔﺎو آزﻳﻦ لرستان" ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن رضاخان درﮔﻴﺮ ﺷﺪند و صف‌قلی ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻃﺎﻳﻔﻪ قلاوند رادر ﺧﻄﺮ می‌دید، از ﺑﺮادرﺧﻮد، خواست که ﻣﺮدم طایفه را آگاه کرده تا ﺑﻪ ﺟﺎﻫﺎی اﻣﻦ ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮﻧﺪ و خود یک تنه درمقابل نظامیان جنگید. در اﻳﻦ درﮔﻴﺮی ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ، صف‌قلی به شهادت رسید و قدم‌خیر با برادران خود همرزم شد و علیه بی عدالتی و ظلم و ستم حکومت رضاخان شورش کرد.  

در یکی از نبردها که سپاه ایل بدون آب ومهمات درمحاصره نظامیان رضاخان قرار گرفت، قدم‌خیر به همراه چند مرد جنگی حلقه محاصره مأموران دولتی را با شجاعت درهم شکست و با تهیه مشک‌های آب و قطارهای فشنگ و آذوقه، به سنگر مبارزان آب، غذا و مهمات رساند و آنها را از محاصره نجات داد. <ref name=":1" />

در چنین شرایطی فردی به‌نام «جلال خان والی‌زاده» که از وابستگان دولت و از مالکین شمال شوش بود توسط شاهی (خواهر بزرگ قدم‌خیر) که زن پدرش (غلامرضاخان) بود تقاضای ازدواج با قدم‌خیر را مطرح کرد، ولی ﻗﺪم‌ﺧﻴﺮ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ را نپذیرفت. ﭼﺮا ﻛﻪ ﻛﻴﻨﻪ او ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دوﻟﺘﻴﺎن و ﻋﻮاﻣﻞ آﻧﻬﺎ او را آرام نمی‌گذاشت و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل فرصتی ﺑﻮد ﻛﻪ از آﻧﺎن ﺣﻖ ﺑﺴﺘﺎﻧﺪ. ﺑﺎ ﻣﻴﺎنجیﮔﺮی زﻳﺎد و ارﺗﺒﺎط ﺟﻼل‌ﺧﺎن ﺑﺎ اﻋﻀﺎی ﻃﺎﻳﻔﻪ و فشار بزرگان خانواده، سرانجام ﻗﺪم‌ﺧﻴﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ازدواج ﺗﻦ داد اما ﺗﺎ روزﻫﺎی ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻤﺮ از رﻓﺖ و آﻣﺪ دﺷﻤﻨﺎن ﺑﺮادران ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺟﻼل زﺟﺮ ﻛﺸﻴﺪ و از آﻧﺎن ﻣﺘﻨﻔﺮ و رویﮔﺮدان ﺑﻮد. همین امر سبب شد او روز ﺑﻪ روز رﻧﺠﻮرﺗﺮ شود.<ref name=":2" />

== درگذشت قدم‌خیر ==

=== تأثیر قدم‌خیر بر فرهنگ و موسیقی لر ===

غیر از توده مردم، نوازندگان و آوازخوانان بومی نیز از جمله کسانی بودند که تحت تاثیر وقار، روح عصیانی و شخصیت مبارزاتی قدم‌خیر قرار گرفتند. یکی از همین هنرمندان گمنام به‌نام «مِراوَگ» (مراد بگ) بر همین اساس شعری سرود و آهنگی ساخت که بعدها به عنوان یکی از مقام‌های موسیقی لُری معروف شد.