۷٬۳۴۸
ویرایش
روز جهانی آزادی مطبوعات: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات رویداد برگردنده | نام = روز جهانی آزادی مطبوعات | نام دیگر...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| یادداشت = | | یادداشت = | ||
}} | }} | ||
'''روز جهانی آزادی مطبوعات''' یک رویداد سالانه است که | '''روز جهانی آزادی مطبوعات''' یک رویداد سالانه است که در روز سوم ماه مه برابر با ۱۳ اردیبهشت گرامی‌داشته میشود. در ۲۰ دسامبر ۱۹۹۳، در چهل و هشتمین اجلاس مجمع عمومی ملل متحد، روز سوم ماه مه برابر با ۱۳ اردبیهشت هر سال به نام روز جهانی آزادی مطبوعات اعلام شد.<ref>[https://ir.voanews.com/a/press-freedom-day-iran-/4375851.html روز جهانی آزادی مطبوعات: سرکوب و اختناق خبری در ایران ادامه دارد]، سایت صدای آمریکا</ref> | ||
امروزه ، مطبوعات در زمینه‌ی مسائل تحلیلی، سرعت در اطلاع رسانی، حركت و پیش بینی برخی از وقایع و رویدادها و ارائه آگاهی‌های لازم به جامعه، برای بالابردن حساسیت مردم نسبت به واقعیات اجتماعی، نقش | امروزه ، مطبوعات در زمینه‌ی مسائل تحلیلی، سرعت در اطلاع رسانی، حركت و پیش بینی برخی از وقایع و رویدادها و ارائه آگاهی‌های لازم به جامعه، برای بالابردن حساسیت مردم نسبت به واقعیات اجتماعی، نقش به سزایی دارند. | ||
این روز به روزنامه‌نگاران، مؤسسات مطبوعاتی و سازمان‌ها و انجمن‌های دفاع از حقوق رسانه‌ها فرصت می‌دهد که بر تکیه بر نارسائی‌ها و دشواری‌ها در این زمینه، افکار عمومی را به اهمیت آزادی مطبوعات به عنوان پیش شرط وجود دموکراسی تاکید کنند و خواستار رفع بن بست‌ها و محدودیت‌ها شوند.<ref name=":1" /> | |||
در جدیدترین رده بندی سازمان گزارشگران بدون‌مرز، در میان ۱۸۰ کشور مورد بررسی، ایران در جایگاه ۱۷۰ قرار گرفت.<ref name=":2">[https://rsf.org/persan/ranking رتبه‌بندی آزادی مطبوعات در جهان]، سایت گزارشگران بدون مرز</ref> | در جدیدترین رده بندی سازمان گزارشگران بدون‌مرز، در میان ۱۸۰ کشور مورد بررسی، ایران در جایگاه ۱۷۰ قرار گرفت.<ref name=":2">[https://rsf.org/persan/ranking رتبه‌بندی آزادی مطبوعات در جهان]، سایت گزارشگران بدون مرز</ref> | ||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
اولین بار فرانسویان بودند که در سال ۱۸۱۹ میلادی، روز اول ماه مه را به عنوان روز آزادی مطبوعات اعلام کردند. جهانی شدن این روز | اولین بار فرانسویان بودند که در سال ۱۸۱۹ میلادی، روز اول ماه مه را به عنوان روز آزادی مطبوعات اعلام کردند. اما جهانی شدن این روز نزدیک به دو قرن طول کشید. سال ۱۹۹۱ در نشستی که به دعوت سازمان گزارشگران بدون مرز در نامیبیا برگزار شد، روزنامه‌نگاران قطعنامه‌ای صادر و به دلیل هم‌زمانی اول ماه مه با روز جهانی کارگر، روز آزادی مطبوعات را سوم مه اعلام کردند. نویسندگان این بیانیه همچنین از سازمان ملل خواستند تا روزی را برای پاسداشت آزادی مطبوعات تعیین کند.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D8%B2%D9%88-%D9%BE%D9%86%D8%AC-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86/a-18423206 روز آزادی مطبوعات؛ ایران جزو پنج زندان بزرگ روزنامه‌نگاران]، سایت دویچه‌وله فارسی</ref> | ||
در ۲۰ دسامبر ۱۹۹۳، در چهل و هشتمین اجلاس مجمع عمومی ملل متحد، روز سوم ماه مه برابر با ۱۳ اردبیهشت هر سال به نام روز جهانی آزادی مطبوعات اعلام شد. | در ۲۰ دسامبر ۱۹۹۳، در چهل و هشتمین اجلاس مجمع عمومی ملل متحد، روز سوم ماه مه برابر با ۱۳ اردبیهشت هر سال به نام روز جهانی آزادی مطبوعات اعلام شد. | ||
روز جهانی آزادی مطبوعات هر سال در سوم ماه مه در بسیاری کشورها با ارزیابی موقعیت حقوقی رسانه‌ها و شرایط حقیقی کار آن‌ها همراه است. | روز جهانی آزادی مطبوعات هر سال در سوم ماه مه در بسیاری کشورها با ارزیابی موقعیت حقوقی رسانه‌ها و شرایط حقیقی کار آن‌ها همراه است. این روز به روزنامه‌نگاران، مؤسسات مطبوعاتی و سازمان‌ها و انجمن‌های دفاع از حقوق رسانه‌ها فرصت می‌دهد که بر تکیه بر نارسائی‌ها و دشواری‌ها در این زمینه، افکار عمومی را به اهمیت آزادی مطبوعات به عنوان پیش شرط وجود دموکراسی تاکید کنند و خواستار رفع بن بست‌ها و محدودیت‌ها شوند.<ref name=":1">[http://www.unesco.org/new/en/unesco/events/prizes-and-celebrations/celebrations/international-days/world-press-freedom-day/about-world-press-freedom-day/ About World Press Freedom Day], UNESCO</ref> | ||
این روز فرصتی است برای: | |||
* جشن گرفتن اصول اساسی آزادی مطبوعات. | * جشن گرفتن اصول اساسی آزادی مطبوعات. | ||
* ارزیابی وضعیت آزادی مطبوعات در سراسر جهان. | * ارزیابی وضعیت آزادی مطبوعات در سراسر جهان. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
روزنامه‌نگاری در ایران به صورت امروزی از زمان ناصرالدین شاه آغاز شد. روزنامه هفتگی وقایع اتفاقیه كه در سال سوم سلطنت وی یعنی در سال ۱۱۵۵خورشیدی زیر نظر میرزا تقی خان امیر نظام منتشر شد، نخستین روزنامه ایران بود . | روزنامه‌نگاری در ایران به صورت امروزی از زمان ناصرالدین شاه آغاز شد. روزنامه هفتگی وقایع اتفاقیه كه در سال سوم سلطنت وی یعنی در سال ۱۱۵۵خورشیدی زیر نظر میرزا تقی خان امیر نظام منتشر شد، نخستین روزنامه ایران بود . | ||
در سال ۱۲۳۹خورشیدی، روزنامه‌ی دولت | در سال ۱۲۳۹خورشیدی، روزنامه‌ی دولت علیّه ایران كه نشریه‌ای مصور بود، زیر نظر صنیع الدین انتشار یافت. بعدها این روزنامه به نام روزنامه دولتی خوانده شد. انتشار این روزنامه تا سال ۱۲۸۵خورشیدی تحت عنوان «ایران» ادامه داشت و بعد از مدتی وقفه، دگر بار به سال ۱۲۸۹خورشیدی به نام روزنامه رسمی دولت انتشار یافت. در سال ۱۲۴۵خورشیدی روزنامه دیگری به نام روزنامه ملتی در تهران پخش شد. | ||
بعد از استقرار مشروطیت، چهار روزنامه‌ی مجلس، ندای وطن، حبل المتین و صبح صادق منتشر شد. | بعد از استقرار مشروطیت، چهار روزنامه‌ی مجلس، ندای وطن، حبل المتین و صبح صادق منتشر شد. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
[[پرونده:نمودار آزادی مطبوعات.jpg|جایگزین=نمودار آزادی مطبوعات در جهان|بندانگشتی|341x341پیکسل|نمودار آزادی مطبوعات در جهان]] | [[پرونده:نمودار آزادی مطبوعات.jpg|جایگزین=نمودار آزادی مطبوعات در جهان|بندانگشتی|341x341پیکسل|نمودار آزادی مطبوعات در جهان]] | ||
== وضعیت | == وضعیت مطبوعات در ایران == | ||
مطابق اصل ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر «هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد و حق مزبور شامل آن است که از داشتن عقاید خود بیم و اضطرابی نداشته باشد و در کسب اطلاعات و افکار و در اخذ و انتشار آن، به تمام وسایل ممکن و بدون ملاحظات مرزی، آزاد باشد.» | مطابق اصل ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر «هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد و حق مزبور شامل آن است که از داشتن عقاید خود بیم و اضطرابی نداشته باشد و در کسب اطلاعات و افکار و در اخذ و انتشار آن، به تمام وسایل ممکن و بدون ملاحظات مرزی، آزاد باشد.» | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
=== توقیف فله‌ای مطبوعات در سال ۱۳۷۹ === | === توقیف فله‌ای مطبوعات در سال ۱۳۷۹ === | ||
از بهار | از بهار ۱۳۷۹، ماشین سرکوب و قلع و قمع مطبوعات در ایران با شدتی بسیار بیشتر از پیش به راه افتاد. سرکوبی که به باور بسیاری از روزنامه‌نگاران و منتقدان، شروع آن از یک سخنرانی بود. سخنرانی‌ای که در آن [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]]، رهبر جمهوری اسلامی، با «پایگاه دشمن» خواندن مطبوعات، جواز فرمان حمله و سرکوب آنان را صادر کرد. او اول اردیبهشت ۱۳۷۹ در مراسمی که در مصلای تهران برگزار شد، در میان هواداران خود گفت:<blockquote>«بعضی از این مطبوعاتی که امروز هستند، پایگاه‌های دشمنند؛ همان کاری را می‌کنند که رادیو و تلویزیون‌های بی‌بی‌سی و آمریکا و رژیم صهیونیستی می‌خواهند بکنند!… من نه با آزادی مطبوعات مخالفم و نه با تنوع مطبوعات… اما وقتی مطبوعاتی پیدا می‌شوند که همه همتشان تشویش افکار عمومی، ایجاد بدبینی مردم به نظام است… این یک شارلاتانیزم مطبوعاتی است.»</blockquote>همین اشاره مستقیم رهبر جمهوری اسلامی به مطبوعات و استفاده از عبارت «پایگاه دشمن» کافی بود تا سعید مرتضوی دست به کار شده و با استناد به قانونی که ۴۰ سال پیش از آن و در ارتباط با اقدامات پیشگیرانه ارتکاب جرم علیه اراذل و اوباش تصویب شده بود، تا ۲۰ روزنامه را ظرف مدت بسیار کوتاهی توقیف کند. در نتیجه این اقدام نزدیک به هزار و ۵۰۰ روزنامه‌نگار بیکار شده و تیراژ مطبوعات تا یک میلیون کاهش یافت.<ref>[https://www.radiozamaneh.com/443786 توقیف فله‌ای مطبوعات در سال ۱۳۷۹: آغاز یا ادامه سرکوب؟]، سایت رادیو زمانه</ref> | ||
=== روزنامه‌نگاران زندانی در جمهوری اسلامی === | === روزنامه‌نگاران زندانی در جمهوری اسلامی === | ||