۱٬۶۵۱
ویرایش
اعدام در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ویرایش}} | {{ویرایش}} | ||
اعدام در ایران نوعی مجازات است که به وسیله آن جان مجرم گرفته می‌شود، به همین دلیل به آن اشد مجازات هم می‌گویند. در ایران که حکومت مذهبی بر مبنای [[ولایت فقیه]] حاکم است، این کیفر برای | اعدام در ایران نوعی مجازات است که به وسیله آن جان مجرم گرفته می‌شود، به همین دلیل به آن اشد مجازات هم می‌گویند. در ایران که حکومت مذهبی بر مبنای [[ولایت فقیه]] حاکم است، این کیفر برای جرائم، قتل، تجاوز، آزار جنسی کودکان، لواط، قاچاق مواد مخدر، سرقت مسلحانه، آدم‌ربایی و [[محاربه]] در نظر گرفته شده‌است.<ref>[http://www.ghavanin.ir/detail.asp?id=1232 «قانون مجازات اسلامی»]. دادگستری استان تهران. بازبینی‌شده در ۰۶ اردیبهشت ۹۴.</ref> | ||
بنا به گفته [[عفو بین‌الملل]]، تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۶ مجازات اعدام در ۵۷ کشور جهان به اجرا در می‌آید و در ۱۴۱کشور یا قانوناً لغو شده و یا عملاً به اجرا گذاشته نمی‌شود. از این میان ۱۰۴کشور، مجازات اعدام را قانوناً و برای تمامی جرائم ملغی نموده و ۷ کشور فقط در مورد جرائم عمومی (به جز در مورد جرائم استثنائی و یا در زمان خاص، مثلاً جرائم زمان جنگ) آن را به حالت تعلیق درآورده‌اند. ۳۰ کشور اگرچه مجازات اعدام را لغو نکرده، اما از ده سال پیش تا کنون آن را عملاً به اجرا درنمی‌آورند.<ref>https://d21zrvtkxtd6ae.cloudfront.net/public/uploads/2017/04/10175642/Rapporto-sulla-pena-di-morte-nel-2016-ACT-50-5740-2017.pdf</ref> در ۱۵ نوامبر سال ۲۰۰۷ [[کمیسیون سوم مجمع عمومی سازمان ملل متحد]] با ۹۹ رای مثبت و ۵۲ رای منفی و ۳۳ رای ممتنع، در قطعنامه‌ای خواستار تعلیق مجازات اعدام در جهان شد. در تصویب این قطعنامه سازمان غیردولتی ایتالیائی کسی به قابیل دست نزند نقش فعالی داشت. | بنا به گفته [[عفو بین‌الملل]]، تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۶ مجازات اعدام در ۵۷ کشور جهان به اجرا در می‌آید و در ۱۴۱کشور یا قانوناً لغو شده و یا عملاً به اجرا گذاشته نمی‌شود. از این میان ۱۰۴کشور، مجازات اعدام را قانوناً و برای تمامی جرائم ملغی نموده و ۷ کشور فقط در مورد جرائم عمومی (به جز در مورد جرائم استثنائی و یا در زمان خاص، مثلاً جرائم زمان جنگ) آن را به حالت تعلیق درآورده‌اند. ۳۰ کشور اگرچه مجازات اعدام را لغو نکرده، اما از ده سال پیش تا کنون آن را عملاً به اجرا درنمی‌آورند.<ref>https://d21zrvtkxtd6ae.cloudfront.net/public/uploads/2017/04/10175642/Rapporto-sulla-pena-di-morte-nel-2016-ACT-50-5740-2017.pdf</ref> در ۱۵ نوامبر سال ۲۰۰۷ [[کمیسیون سوم مجمع عمومی سازمان ملل متحد]] با ۹۹ رای مثبت و ۵۲ رای منفی و ۳۳ رای ممتنع، در قطعنامه‌ای خواستار تعلیق مجازات اعدام در جهان شد. در تصویب این قطعنامه سازمان غیردولتی ایتالیائی کسی به قابیل دست نزند نقش فعالی داشت. | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
در یونان باستان نیز از مجازات اعدام جهت مجازات جرائمی چون قتل، خیانت و تجاوز، تحت قوانین دراکو به طور گسترده استفاده می‌شد. اگر چه افلاطون معتقد بود اعدام تنها باید در مواردی اعمال شود که مجرم اصلاح‌ناپذیر است.<ref>[http://www.deathreference.com/Bl-Ce/Capital-Punishment.html Encyclopedia of Death and Dying], James Austin</ref> | در یونان باستان نیز از مجازات اعدام جهت مجازات جرائمی چون قتل، خیانت و تجاوز، تحت قوانین دراکو به طور گسترده استفاده می‌شد. اگر چه افلاطون معتقد بود اعدام تنها باید در مواردی اعمال شود که مجرم اصلاح‌ناپذیر است.<ref>[http://www.deathreference.com/Bl-Ce/Capital-Punishment.html Encyclopedia of Death and Dying], James Austin</ref> | ||
مروری بر پیشینه قوانین کیفری در ایران نشان می‌دهد، با وجود آن‌که پس از حمله اعراب به ایران و سقوط سلسله ساسانیان، حکم اعدام بر اساس قوانین اسلامی از سوی دادگاه‌های شرعی صادر می‌شده است، اما قضاوت عرفی بر اساس دستور حاکمان و مبتنی بر آداب و رسوم نیز در برخی دوره‌ها از جمله زمان حکومت مغول‌ها و اواخر دوران قاجار رایج بوده است.<ref>تاریخ مغول در ایران، برتولد اشپولر</ref> | |||
در دوران قاجار جرائمی هم‌چون قتل و تجاوز که مجازات اعدام در پی داشت، در محاکم عرفی بررسی می‌شد و با به صدارت رسیدن امیرکبیر در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار، اصلاحاتی در محاکم شرعی و عرفی انجام شد که از زمره آنها کاهش آمار اعدام بود.<ref>از مشروطه تا سقوط شاه، جلد اول</ref> | |||
در دوران [[رضاشاه پهلوی|رضا شاه پهلوی]]، هم‌زمان با تغییرات اساسی در سیستم قضایی ایران که مبتنی بر جدایی دین از حکومت و همچنین احکام قضایی بود، برخی مواد قانونی دست خوش تغییر شد، اما هم‌چنان با استناد به فقه اسلامی برای جرائمی حکم اعدام صادر می‌شد. | |||
بعد از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی سال ۵۷]]، حکومت جمهوری اسلامی | |||
== آمار اعدام در کشورها == | == آمار اعدام در کشورها == | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۶: | ||
در اوایل قرن بیستم میلادی، بنیان‌گذاران نظام حقوقی مدرن ایران، سن رشد دختران و پسران را به ۱۸ سال افزایش داده و مجازات‌های سخت را برای کودکان ممنوع ساخته بودند. اما پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، سران جمهوری اسلامی نظام حقوقی و قضایی ایران را به طور کامل تغییر داده و علی‌رغم اعتراضات شدید و گسترده حقوقدانان، سن رشد و مسئولیت کیفری را در قوانین مربوطه کاهش دادند. این تغییر، همراه با نقض سیستماتیک تشریفات و الزامات دادرسی، پیامدهای وخیم و مرگباری برای هزاران متهم زیر ۱۸ سال داشته است. | در اوایل قرن بیستم میلادی، بنیان‌گذاران نظام حقوقی مدرن ایران، سن رشد دختران و پسران را به ۱۸ سال افزایش داده و مجازات‌های سخت را برای کودکان ممنوع ساخته بودند. اما پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، سران جمهوری اسلامی نظام حقوقی و قضایی ایران را به طور کامل تغییر داده و علی‌رغم اعتراضات شدید و گسترده حقوقدانان، سن رشد و مسئولیت کیفری را در قوانین مربوطه کاهش دادند. این تغییر، همراه با نقض سیستماتیک تشریفات و الزامات دادرسی، پیامدهای وخیم و مرگباری برای هزاران متهم زیر ۱۸ سال داشته است. | ||
این تغییر قانون و اصرار بر اجرای آن از سوی نظام قضایی جمهوری اسلامی منجر به اعدام دست‌کم ۴۸۲ کودک در طول ۴۰ سال گذشته شده است. اما تعداد اصلی کودکان اعدام شده در ایران در طول ۴۰ سال گذشته بیشتر از اینهاست و تلاش حکومت ایران برای مخفی نگه داشتن تعداد واقعی اعدام‌ها سبب شده است موارد دقیق آن مشخص نشود. صدور و اجرای مجازات اعدام برای نزدیک به ۵۰۰ کودک در ایران در حالی است که قوانین بین‌المللی صراحتا اعدام افراد را به خاطر | این تغییر قانون و اصرار بر اجرای آن از سوی نظام قضایی جمهوری اسلامی منجر به اعدام دست‌کم ۴۸۲ کودک در طول ۴۰ سال گذشته شده است. اما تعداد اصلی کودکان اعدام شده در ایران در طول ۴۰ سال گذشته بیشتر از اینهاست و تلاش حکومت ایران برای مخفی نگه داشتن تعداد واقعی اعدام‌ها سبب شده است موارد دقیق آن مشخص نشود. صدور و اجرای مجازات اعدام برای نزدیک به ۵۰۰ کودک در ایران در حالی است که قوانین بین‌المللی صراحتا اعدام افراد را به خاطر جرائمی که قبل از رسیدن به سن ۱۸ سال مرتکب شده‌اند، به صراحت منع کرده است.<ref>[https://www.radiozamaneh.com/468590 اعدام نزدیک به ۵۰۰ کودک در ۴۰ سال گذشته در ایران- گزارش بنیاد عبدالرحمن برومند]، سایت رادیو زمانه</ref> | ||
در قانون مجازات اسلامی، اگرچه سن مسئولیت کیفری برای دختران ۹ سال و برای پسران ۱۵ سال تعیین شده اما گفته شده در جرائم موجب حد یا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از ۱۸ سال، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آنها به مجازات‌های پیش بینی شده در این فصل محکوم می‌شوند.<ref>[https://factnameh.com/fact-checks/2019-11-28-juvenile-executions-iran.html وضعیت اعدام کودکان در ایران]، سایت فکت‌نامه</ref> | در قانون مجازات اسلامی، اگرچه سن مسئولیت کیفری برای دختران ۹ سال و برای پسران ۱۵ سال تعیین شده اما گفته شده در جرائم موجب حد یا قصاص هرگاه افراد بالغ کمتر از ۱۸ سال، ماهیت جرم انجام شده و یا حرمت آن را درک نکنند و یا در رشد و کمال عقل آنان شبهه وجود داشته باشد، حسب مورد با توجه به سن آنها به مجازات‌های پیش بینی شده در این فصل محکوم می‌شوند.<ref>[https://factnameh.com/fact-checks/2019-11-28-juvenile-executions-iran.html وضعیت اعدام کودکان در ایران]، سایت فکت‌نامه</ref> | ||
| خط ۳۸: | خط ۴۶: | ||
* فردین جعفریان، کودکی که در ۱۴ سالگی مرتکب قتل شده بود، در مهر ماه سال ۹۳، در ۱۸ سالگی در زندان مرکزی تبریز اعدام شد.<ref>[https://www.radiozamaneh.com/239900 راهکارهای عملی برای مبارزه با اعدام کودکان]، سایت رادیو زمانه</ref> | * فردین جعفریان، کودکی که در ۱۴ سالگی مرتکب قتل شده بود، در مهر ماه سال ۹۳، در ۱۸ سالگی در زندان مرکزی تبریز اعدام شد.<ref>[https://www.radiozamaneh.com/239900 راهکارهای عملی برای مبارزه با اعدام کودکان]، سایت رادیو زمانه</ref> | ||
* مهدی سهرابی‌فر و امین صداقت که نسبت فامیلی هم داشتند، روز ۵ اردیبهشت در زندان عادل‌آباد شیراز در جنوب ایران اعدام شدند. هر دوی آنها در ۱۵ سالگی دستگیر شده بودند و به اتهام چندین مورد تجاوز به عنف در یک دادگاه ناعادلانه محکوم شدند.<ref>[https://www.radiozamaneh.com/443705 عفو بین‌الملل: ایران دو پسر ۱۷ ساله را شلاق زده و مخفیانه اعدام کرده]، سایت رادیو زمانه</ref> | * مهدی سهرابی‌فر و امین صداقت که نسبت فامیلی هم داشتند، روز ۵ اردیبهشت در زندان عادل‌آباد شیراز در جنوب ایران اعدام شدند. هر دوی آنها در ۱۵ سالگی دستگیر شده بودند و به اتهام چندین مورد تجاوز به عنف در یک دادگاه ناعادلانه محکوم شدند.<ref>[https://www.radiozamaneh.com/443705 عفو بین‌الملل: ایران دو پسر ۱۷ ساله را شلاق زده و مخفیانه اعدام کرده]، سایت رادیو زمانه</ref> | ||
== اعدام سران حکومت پهلوی == | |||
== اعدام‌های تابستان ۶۷ == | |||
== اعدام‌های سیاسی == | |||
== اعدام زنان == | == اعدام زنان == | ||
== اعدام | == اعدام اقلیت‌های مذهبی == | ||
== اعدام به جرم مواد مخدر == | == اعدام به جرم مواد مخدر == | ||
رفرم در قانون مواد مخدر و کاهش تعداد اعدام‌ها، مقایسه قانون قدیم و جدید و چرا این رفرم و کاهش تعداد اعدام، دست رژیم را نمیشوید | رفرم در قانون مواد مخدر و کاهش تعداد اعدام‌ها، مقایسه قانون قدیم و جدید و چرا این رفرم و کاهش تعداد اعدام، دست رژیم را نمیشوید | ||
== اعدام افراد دارای معلولیت == | == اعدام افراد دارای معلولیت == | ||
| خط ۷۶: | خط ۸۸: | ||
قصاص به این معنی است که مجرم مانند عملی که کرده است مجازات شود. قصاص در لغت، به معنای پیروی کردن اثر است و در اصطلاح از این‌که جانی جنایت ارتکابی را مجازات کنند اگر کشته است، بکشند و اگر زخم زده است زخم بزنند. | قصاص به این معنی است که مجرم مانند عملی که کرده است مجازات شود. قصاص در لغت، به معنای پیروی کردن اثر است و در اصطلاح از این‌که جانی جنایت ارتکابی را مجازات کنند اگر کشته است، بکشند و اگر زخم زده است زخم بزنند. | ||
انواع | انواع جرائم قصاص | ||
# جرم قتل عمدی | # جرم قتل عمدی | ||
# جنایت عمدی بر اعضای انسان | # جنایت عمدی بر اعضای انسان | ||
| خط ۸۷: | خط ۹۹: | ||
== اقدام بین‌المللی برای لغو مجازات اعدام و آثار آن == | == اقدام بین‌المللی برای لغو مجازات اعدام و آثار آن == | ||
شاید بتوان گفت منتسکیو نخستین منادی لغو مجازات اعدام بود که در کتاب روح القوانین به مجازات اعدام اعمال شده در آن روزگاران، شدیدا حمله کرد و آن را نشانه استبداد حاکم دانست و رابطه متقابلی را بین شدت استبداد و کثرت اعدام قائل شد. در پی اعلام نظریات منتسکیو و تحت تاثیر این نظریات، قوانین و جامعه مجرم‌زای آن زمان، بکاریا با انتشار کتاب رساله | شاید بتوان گفت منتسکیو نخستین منادی لغو مجازات اعدام بود که در کتاب روح القوانین به مجازات اعدام اعمال شده در آن روزگاران، شدیدا حمله کرد و آن را نشانه استبداد حاکم دانست و رابطه متقابلی را بین شدت استبداد و کثرت اعدام قائل شد. در پی اعلام نظریات منتسکیو و تحت تاثیر این نظریات، قوانین و جامعه مجرم‌زای آن زمان، بکاریا با انتشار کتاب رساله جرائم و مجازات با اعدام شدیدا به مقابله برخاست و آن را محکوم کرد. اثرات این کتاب آن‌چنان شدید بود که تعداد زیادی از حقوقدانان ایتالیایی در مقابل مخالفت‌های شدید مخالفان بکاریا از وی حمایت کردند. | ||
اولین اثر تفکر بکاریا و طرفدارانش، اصلاح قانون جزای «توسکان» ایتالیا بود که در ۳۰ نوامبر ۱۷۸۶ به اجرا گذاشته شد. در این قانون علاوه بر اصلاحات مختلفی که صورت گرفت، کیفر مرگ دیگر ضروری نبود. در آلمان شکنجه حذف شد. در اتریش قانون سال ۱۷۸۷ با جانشین کردن مجازات سالب آزادی به جای کیفر مرگ از اندیشه‌های بکاریا پیروی کرد. لهستان نیز محاکمه جادوگری و شکنجه را لغو کرد.<ref>نگاهی به تاریخ مجازات اعدام، روح‌الله کاپیسا صوفی‌زاده، ص۸۹-۹۰</ref> | اولین اثر تفکر بکاریا و طرفدارانش، اصلاح قانون جزای «توسکان» ایتالیا بود که در ۳۰ نوامبر ۱۷۸۶ به اجرا گذاشته شد. در این قانون علاوه بر اصلاحات مختلفی که صورت گرفت، کیفر مرگ دیگر ضروری نبود. در آلمان شکنجه حذف شد. در اتریش قانون سال ۱۷۸۷ با جانشین کردن مجازات سالب آزادی به جای کیفر مرگ از اندیشه‌های بکاریا پیروی کرد. لهستان نیز محاکمه جادوگری و شکنجه را لغو کرد.<ref>نگاهی به تاریخ مجازات اعدام، روح‌الله کاپیسا صوفی‌زاده، ص۸۹-۹۰</ref> | ||