کاربر:Khosro/صفحه تمرین فریدون فروغی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''فریدون فروغی''' (زاده ۹ بهمن سال ۱۳۲۹، تهران - درگذشته ۱۳ مهرماه سال  ۱۳۸۰، تهران) آهنگساز، نوازنده (گیتار، پیانو، درامز، تار)، ترانه سرا، آهنگساز، نوازنده، تنظیم کننده و از خوانندگان مشهور موسیقی پاپ ایرانی بود. فریدون فروغی در سال ۱۳۳۵، یعنی در ۶ سالگی، تحصیل را آغاز کرد؛ و سرانجام در سال ۱۳۴۷، مدرک دیپلم علوم طبیعی را گرفت و دیگر ادامه تحصیل نداد. او در سال ۱۳۴۵، یعنی درسن ۱۶سالگی، با هم‌راهی گروهی از نوازندگان موسیقی را با جدیت آغاز کرد. فریدون فروغی با دو ترانه‌ی  ''آدمک'' و ''پروانه‌ی من''، که بر سر زبان‌ها افتاد؛ به شهرت رسید. وی در سال ۱۳۵۴، به خاطر اجرای ترانه‌ی ''سال قحطی'' از طرف [[محمدرضا پهلوی|'''حکومت شاهنشاهی''']] به مدت ۲ سال از فعالیت ممنوع شد. فریدون فروغی درسال ۱۳۵۹، ترانه‌ی ''یار دبستانی'' را برای فیلم  ''از فریاد تا ترو''ر به کارگردانی منصور تهرانی اجرا کرد که در تیتراژ این فیلم استفاده شد. اما درحالی که فریدون فروغی از فعالیت منع نشده بود، از طرف حکومت جمهوری اسلامی به منصور تهرانی ابلاغ کرده بودند که باید صدای فریدون فروغی را از تیتراژ فیلمش حذف کند. فریدون فروغی در دهه ۶۰ دوبار به زندان افتاد؛ یک‌بار در قزل حضار و یک بار هم در زندان کچویی کرج بود؛ اما هیچ‌گاه علت زندانی شدن او مشخص و برملا نشد. سرانجام فریدون فروغی در روز جمعه، ۱۳ مهرماه ۱۳۸۰، در منزلش در تهران پارس درگذشت. پیکر او را در روستای قرقرک اشتهارد کرج، در کنار برکه ای کوچک به خاک سپردند.

فریدون فروغی در سال ۱۳۲۹، در محله سلسبیل تهران متولد شد. پدرش فتح الله کارمند اداره دخانیات بود و در اوقات فراغت به سرودن شعر و نواختن تار می‌پرداخت. خانواده‌ی فریدون فروغی از ملاکان بزرگ نراق بودند. فریدون تنها پسر خانواده بود و سه خواهر به نام‌های پروانه، عفت و فروغ داشت. فریدون فروغی در سال ۱۳۳۵، یعنی در ۶ سالگی، تحصیل را آغاز کرد؛ و سرانجام در سال ۱۳۴۷، مدرک دیپلم علوم طبیعی را گرفت و دیگر ادامه تحصیل نداد. «سایت آکا»

فریدون فروغی در سال ۱۳۴۵، یعنی درسن ۱۶سالگی، با هم‌راهی گروهی از نوازندگان موسیقی را با جدیت آغاز کرد؛ و در محافل مختلف به اجرای ترانه‌ها وآهنگ‌های غربی معروف آن روزگار، به ویژه موسیقی  ''بلوز'' پرداخت؛ و تا سن ۱۸سالگی به همین منوال ادامه داد. فریدون فروغی پس از یک شکست عشقی مدتی از موسیقی کناره گرفت؛ اما پس از مدت کوتاهی در سال ۱۳۴۸، صاحب کاباره‌ی  ''کازابای'' شیراز از او و دوستانش برای اجرا در آن کاباره دعوت به عمل می‌آورد. در اواخر دهه چهل، فریدون فروغی به خواننده‌ی معروف کلوپ‌های شبانه تهران قدیم و ستاره‌ی کافه‌های معروفی مانند ''مارکیز'' و ''کاکوله'' بدل شد.<ref name=":0">[https://bekhoun.com/fereydun-foroghi/ بیوگرافی فریدون فروغی - سایت بخون]</ref>  

در سال ۱۳۵۰، خسرو هریتاش کارگردان فیلم  ''آدمک''، در تلاش برای پیدا کردن خواننده‌ای تازه نفس بود که فریدون فروغی را به او معرفی می‌کنند. خسرو هریتاش با یک بار زمزمه کردن ترانه‌ها توسط فریدون فروغی، متوجه شد که شخصی را که به دنبالش بوده یافته است. بنابراین فریدون دو ترانه به نام های '' آدمک'' و  ''پروانه‌ی من'' را با موسیقی تورج شعبان خانی و اشعار ''لعبت والا''، برای فیلم خسرو هریتاش اجرا کرد. پس از اکران این فیلم، صفحه‌های این دو ترانه، درصفحه فروشی‌های معروفی مانند ''آل کوردوبس''، پاپ، دیسکو، بتهوون و پارس عرضه شد. فریدون فروغی با این دو ترانه که بر سر زبان‌ها افتاد؛ به شهرت رسید. هرچند که در آن دوران به وی ایراد می‌گرفتند که صدای فرهاد را تقلید می کند، اما همین منجر به این شد که دیگر تحت نام خواننده‌ی محبوبش  ''ری چارلز'' قرار نگیرد.

فریدون فروغی در سال ۱۳۵۱، پس از ۵ سال مشابه خوانی، آثار ری چارلز را کنار گذاشت. او سپس آثاری چون  ''زندون دل'' و ''غم تنهایی'' با اشعاری از آرش سزاوار و آهنگ‌سازی ویلیام خنو خلق کرد که با زندون دل، فروغی به هنرمندی صاحب سبک تبدیل شد. فریدون فروغی در سال ۱۳۵۱، برای تیتراژ دومین فیلم سینمایی یعنی فیلم  ''فتنه‌ی چکمه‌پوش''، ساخته‌ی همایون بهادران ترانه‌ای را به همین نام اجرا کرد.<ref name=":1">[https://tavaana.org/fa/Fereydoon_Foroughi فریدون فروغی، تنها در زندون دل - سایت توانا]</ref>  

فریدون فروغی در سال ۱۳۵۱، به واسطه‌ی یکی از دوستانش با گلی فتوره‌چی آشنا شد؛ و سپس با او ازدواج کرد؛

فروغی در سال ۱۳۵۲، ترانه‌ی فیلم  ''تنگنا'' ساخته‌ی امیر نادری را با ملودی‌های شورانگیز منفردزاده، اجرا کرد. در همین سال چندین ترانه‌ی دیگر را اجرا کرد که معروف‌ترین آن‌ها  ''نماز'' یا به روایت [[ساواک|'''ساواک''']] نیازبود. ترانه‌ی نیاز با شعری از شهیار قنبری و موسیقی منفردزاده، ترانه‌ای بود که باعث شد هر سه نفر از طرف سواک احضار و مورد بازخواست قرار گیرند. فریدون فروغی ترانه‌ی ''هوای تازه'' را در همین سال در برنامه‌ی تلویزیونی رنگارنگ اجرا کرد؛ و در همین سال نیز به درخواست فرزانه دلجو ترانه‌ای را برای فیلم  ''یاران'' با بازی و کارگردانی فرزانه دلجو اجرا نمود.<ref name=":2">[http://biografiaka.akairan.com/biography/shoara/news20163130382540492.html بیوگرافی فریدون فروغی - سایت آکا]</ref>

فریدون فروغی در سال ۱۳۵۳، ترانه‌ی همیشه غایب را با شعری از شهیار قنبری و موسیقی ویلیام خنو و تنظیم [[واروژان|'''واروژان''']] اجرا کرد. این ترانه قبلاً با شعری از ''ویلیام خنو'' با نام  ''ماهی خسته'' اجرا شده بود. فریدون فروغی که کم کم به هنرمند باتجربه‌ای تبدیل می شد، شروع به جمع آوری آثار خودکرد؛ و نخستین آلبوم خود را با نام  ''زندون دل'' به بازار عرضه نمود. فریدون دومین آلبوم خود را با نام  ''یاران'' در سال ۱۳۵۴، منتشر کرد.

در سال ۱۳۵۴، به خاطر اجرای ترانه‌ی  ''سال قحطی'' از طرف حکومت شاهنشاهی به مدت ۲ سال از فعالیت ممنوع شد. درسال ۱۳۵۶، پس از باز شدن فضای سیاسی توسط [[محمدرضا پهلوی|'''محمدرضا شاه''']]، فریدون فروغی پس از دو سال که از کار منع شده بود، سومین آلبوم خود را با نام ''سال قحطی'' منتشر کرد. پدر فریدون در بهمن ماه همین سال براثر بیماری ذات‌الریه درگذشت.<ref name=":0" />  

فریدون فروغی درسال ۱۳۵۷، در بحبوحه انقلاب ضدسلطنتی و شرایط سیاسی ایران، اعتراض خود را به اوضاع کشور با انتشار آلبوم  ''بت‌شکن'' اعلام کرد؛ و در همین سال ترانه‌‌ی دیگری به نام  ''روسپی'' را اجرا کرد اما هرگز مجوز پخش نگرفت.<ref name=":2" />

فریدون فروغی درسال ۱۳۵۸، پس از انقلاب ضدسلطنتی، کنسرت‌هایی اجرا کرد و ترانه‌های این کنسرت را در آلبوم ''فریدون فروغی در آغازی نو'' جای داد. علت نام گذاری آلبوم به این نام، وجود ترانه‌های ریتمیکی مانند  ''حقه'' یا ''مشتی ماشاالله'' و ترانه‌ی ''شیاد'' است که در کارنامه‌ی فریدون فروغی مثل آن‌ها وجود نداشت.<ref name=":1" />  

فریدون فروغی درسال ۱۳۵۹، ترانه‌ی ''یار دبستانی'' را برای فیلم  ''از فریاد تا ترو''ر به کارگردانی منصور تهرانی اجرا کرد که در تیتراژ این فیلم استفاده شد. اما درحالی که فریدون فروغی از فعالیت منع نشده بود، از طرف حکومت جمهوری اسلامی به منصور تهرانی ابلاغ کرده بودند که باید صدای فریدون فروغی را از تیتراژ فیلمش حذف کند. بنابراین جمشید جم خواندن این ترانه را به عهده گرفت و اجرا کرد. در همین زمان شایعاتی در مورد ممنوعیت فعالیت فریدون فروغی به گوش می‌رسید. فریدون در همین سال ترانه‌ی  ''کوچه‌ی شهر دلم'' را اجرا کرد.<ref name=":2" />  

فریدون فروغی در سال ۱۳۶۰، چند ترانه‌ی خود را هم‌راه با چند ترانه از کورش یغمایی در آلبومی با عنوان  ''سُلٰ'' جای داد؛ و طی سال‌های ۱۳۶۰ و ۶۱ آهنگ چهارقسمتی  ''چرا نه؟'' را ساخت و اجرا کرد. در همین سال‌ها فعالیت او ممنوع اعلام شد. فریدون فروغی در سال ۱۳۶۵، به دوبی سفر کرد؛ و این سفر او را تا مرز پیوستن به هنرمندان دور از وطن پیش برد؛ اما پیشنهادهای تهیه کنندگان خارج از کشور، او را به رفتن متقاعد نکرد.<ref name=":1" />  

فریدون فروغی در اسفندماه سال ۱۳۷۷، موفق به برگزاری کنسرتی در تالار حافظ دانشگاه کیش شد. پس از برگشت به تهران باوجود درخواست‌هایی که از شهرستان‌های دیگر جهت برگزاری کنسرت برای فریدون ارسال شد، اما با برگزاری آن  موافقت نشد. وی درتابستان ۱۳۷۸، و پائیز سال بعد، دوباره به کیش بازگشت؛ و به اجرای برنامه در هتل آنای کیش پرداخت. او در فروردین سال ۱۳۷۹، به پیشنهاد حمیدرضا آشتیانی پور کارگردان فیلم، ترانه‌ی  می تراود مهتاب را با شعری از نیما یوشیج برای فیلم  دختری بنام تندر اجرا کرد تا بلکه بتواند مجوز فعالیت بگیرد؛ اما چیزی تغییر نکرد. هرچند ترانه‌ی فریدون فروغی در انتهای پخش فیلم‌ها در جشنواره‌ی فجر پخش شد. پیش از این هم  کیومرث پوراحمد نتوانست مجوز حضور فروغی را به عنوان بازیگر برای فیلم گل یخ بگیرد. فیلم گل یخ داستان ی درباره زندگی یک خواننده‌ی محکوم به سکوت بود.<ref name=":2" />  

فریدون فروغی در روز جمعه، ۱۳ مهرماه ۱۳۸۰، در منزلش در تهران پارس درگذشت. پیکر او را در روستای قرقرک اشتهارد کرج، در کنار برکه ای کوچک به خاک سپردند. شهیار قنبری خواننده، ترانه ساز، آهنگساز و دوست قدیمی فریدون فروغی در باره‌ی مرگ فریدون فروغی می‌گوید:<blockquote>«فریدون فروغی برای دومین بار می‌میرد. نخستین بار وقتی مرد که نتوانست بخواند؛ و دومین بار وقتی مرد که می‌خواست بخواند. فریدون را فراموشی و خاموشی کشت.»<ref name=":0" />‌</blockquote>روز درگذشت فریدون فروغی خیابان امیرآباد به اندازه‌ای شلوغ شده بود که پلیس برای متفرق کردن مردم چراغ‌های خیابان را خاموش کرد. آن روز مردم ترانه‌ی معروف  ''من نیازم تو رو هر روز دیدنه''، ساخته‌ی شهیار قنبری را زمزمه می‌کردند.<ref name=":4">[https://www.radiofarda.com/a/F7_Fresh_Glance_on_Freydoon_Foroughi/1860987.html نگاه تازه به فریدون فروغی - سایت رادیو فردا]</ref>

خواننده معروف [[فرهاد مهراد|'''فرهاد مهراد''']] درباره‌ی فریدون فروغی گفت است:<blockquote>«فریدون، ویکتور خارای ایران بود»</blockquote>درباره‌ی زندگی و مرگ فریدون فروغی فیلم مستندی به نام  ''قریه‌ی من'' به کارگردانی مهران زینت توسط موسسه‌ی بتهوون منتشر شده است.

بهرام پاییز، ترانه‌های فریدون فروغی را بازخوانی کرده و در آلبومی به نام  ''غم تنهایی'' به یاد فریدون فروغی منتشر کرده است.

محسن نامجو ترانه‌ی  ''طاهره'' را با نام  ''روبرو'' در آلبوم  ''از پوست نارنگی مدد،'' بازخوانی و به فریدون فروغی تقدیم کرده است.

سیاوش قمیشی خواننده‌ی معرف ایرانی پس از مرگ فریدون فروغی و به یاد او ترانه‌ی  ''آخرین نامه'' را ساخت و اجرا کرد. این ترانه در آلبوم  ''نقاب'' سیاوش قمیشی منتشر شده‌است.<ref name=":5">[https://setare.com/fa/news/27712/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%88%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%BA%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B1%D8%A7 بیوگرافی فریدون فروغی - سایت ستاره]</ref>  

محمد ضرغامی که یکی از آخرین مصاحبه‌ها را با فریدون فروغی داشته است می‌گوید: <blockquote>«فروغی سخت مصاحبه می‌کرد و من به همراه نیما تمدن از سوی مجله هفتگی ایران جوان به دیدنش رفتیم. وقتی مصاحبه چاپ شد، فریدون بسیار ناراحت شد چون تیتر مصاحبه با استفاده از یکی از ترانه‌های او (من پر از گفتنی‌ام) بود در حالی که مصاحبه پر از سانسور بود. بعدها این مصاحبه به صورت کامل در هفته نامه  ''طبرستان سبز'' بدون سانسور چاپ شد... وقتی دیدمش با آن ظاهر قبلی‌اش تفاوت داشت. به تاریخ احاطه فراوانی داشت. نیما تمدن گفت شما اطلاعات خوبی دارید. گفت فکر می‌کردید من این بیست و چند سال را چه کار می‌کردم. نشسته بودم کتاب می خواندم. کار تازه‌ای را گذاشت ما شنیدیم. مجوز پخش به او نمی‌دادند. اول بهانه آورده بودند که اعتیاد دارد. بعد که برگه عدم اعتیاد برده بود، گفته بودند بهایی هستی.»</blockquote>آهنگساز ایرانی تورج شعبانخانی، که آهنگ ترانه‌های معروفی مانند  ''نازی ناز کن'' ابی و  ''همسفر'' ستار، و هم‌چنین آهنگ آدمک و پروانه‌ی من را برای فریدون فروغی ساخته بود، درباره‌ی تفاوت صدای نسل فریدون فروغی با نسل قبل، می‌گوید: <blockquote>«تازگی که صدای فرهاد و فریدون داشت این تفاوت را ایجاد کرد. آن‌ها کارهای فرنگی می‌کردند... فریدون فروغی یک آلبوم تقریباً آماده داشت ولی وقتی رفتیم صحبت کردیم، به آن اجازه ندادند. برای حضرت علی هم یک شعر خوانده بود که در همان‌جا بود..»<ref name=":4" /> </blockquote>نزدیکان فریدون فروغی می‌گویند که در پایان زندگی، فریدون بسیار نا امید بود؛ و آن‌چه سرانجام او را نابود کرد همین یأس و سرخوردگی بود. فریدون فروغی در یکی از دست‌نوشته‌های خود این‌طور نوشته است:<blockquote>«گاهی امید بر سبزه زار تنم نقش می‌‌زند و گاهی یأس، تمامی جوانه‌های امیدم را چون خوره می‌خراشد و بدین سان زندگی درد آلودم می‌گذرد.»<ref name=":3" /> </blockquote>

* آلبوم بت شکن (۱۳۵۷)

۸ سال پس از مرگ فریدون فروغی در سال ۱۳۸۸، ترانه‌های  ''طناب غم''، ''غم روی غم،'' و ماهی خسته (اجرای سال ۱۳۵۰، با صدای فروغی، نلی و کیوان) و بازخوانی دو ترانه‌ی “My Love is in the Hot Town” و “I Live With Your Dream” بر روی فضای مجازی منتشر شدند. آرش قاسمی وکیل خانواده‌ی فریدون فروغی اصرار براین داشت که این آهنگ‌ها در داخل ایران و در کنار سایر آثار فریدون فروغی عرضه شوند. وی گفته است:<blockquote>«فریدون هیچوقت وطنش را ترک نکرد و همیشه می‌گفت کارهای من برای مردم این خاک است. ما هم نمی‌خواهیم خلاف میل او عمل کنیم و آن‌قدر صبر می‌کنیم تا مجوز انتشار این آهنگ‌ها صادر شود.»</blockquote>این چند آهنگ پیش از انتشار در فضای مجازی فقط در اختیار وکیل، خانواده و فرزند مرحوم قراملکی بود.<ref name=":5" />  

پرده‌ی اشکو تو چشام  تو فراوون می‌بینی

دیگه هیچ کس دلمو نمی‌بره

=== '''ترانه نیاز''' ===

تو بزرگی مثل اون لحظه كه بارون می‌زنه

تو همون خونی كه هر لحظه تو رگهای منه

من همونم كه اگه بی تو باشه جون می‌كنه

تو مثل وسوسه‌ی شكار یك شاپركی

تو مثل شوق رها كردن یك بادبادكی

تو همیشه مثل یك قصه پر از حادثه‌ای

تو مثل شادی خواب كردن یك عروسكی

تو قشنگی مثل شكلایی كه ابرا می‌سازن

اگه مردای تو قصه بدونن كه این‌جایی

وقتی که ، دستای باد، قفس مرغ گرفتارو شکست،  

خبر فصل بهارو می دادن ، عشق آوازو نداشت

دیگه آسمون براش ، فرقی با قفس نداشت

واسه پرواز بلند ، تو پرش هوس نداشت

== منابع: ==