۸٬۸۵۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
== پیدایش فدرالیسم == | == پیدایش فدرالیسم == | ||
ایده فدرالیسم در اواخر قرن شانزدهم توسط پروفسور حقوق و علوم سیاسی ” یوهانس آلتوزیوس” ابداع شد؛ و از اوایل قرن هفدهم در سال ۱۶۰۳ میلادی، بر اساس جدایی و استقلالخواهی اهالی منطقه محدودهای در شمال آلمان، طی رسالهی پرفسور یوهانس آلتوزیوس انتشار یافت؛ و به اطلاع پادشاه آلمان رسید. بنابراین یوهانس آلتوزیوس را نخستین فدرالیسم جهان و پدر فدرالیسم مینامند.<ref name=":0">[https://seculardemocrat.org/?p=189 فدرالیسم و انواع آن، نوشته دکتر بهرام آبار - سایت سکولار دمکرات ایران]</ref> | ایده فدرالیسم در اواخر قرن شانزدهم توسط پروفسور حقوق و علوم سیاسی ” یوهانس آلتوزیوس” ابداع شد؛ و از اوایل قرن هفدهم در سال ۱۶۰۳ میلادی، بر اساس جدایی و استقلالخواهی اهالی منطقه محدودهای در شمال آلمان، طی رسالهی پرفسور یوهانس آلتوزیوس انتشار یافت؛ و به اطلاع پادشاه آلمان رسید. بنابراین یوهانس آلتوزیوس را نخستین فدرالیسم جهان و پدر فدرالیسم مینامند.<ref name=":0">[https://seculardemocrat.org/?p=189 فدرالیسم و انواع آن، نوشته دکتر بهرام آبار - سایت سکولار دمکرات ایران]</ref> | ||
== تعاریف فدرالیسم == | == تعاریف فدرالیسم == | ||
خط ۶۴: | خط ۶۳: | ||
فدرالیسم تعاونی یا اشتراکی، مانند کشور آلمان که تقسیم قدرت و ثروت درمیان ایالات عضو به نسبت جمعیت انجام شده است؛ و ایالات پُردرآمد به ایالات کم درآمد کمک مالی میکنند. دولت فدرال قدرت اجرایی را جهت بهبود عملکرد و بازدهی ایالتی ودولتی از احزاب کسب کرده است. بازرسی و رسیدگی فیمابین به کارکرد دولت فدرال و برعکس، بهویژه درامور دفاعی | فدرالیسم تعاونی یا اشتراکی، مانند کشور آلمان که تقسیم قدرت و ثروت درمیان ایالات عضو به نسبت جمعیت انجام شده است؛ و ایالات پُردرآمد به ایالات کم درآمد کمک مالی میکنند. دولت فدرال قدرت اجرایی را جهت بهبود عملکرد و بازدهی ایالتی ودولتی از احزاب کسب کرده است. بازرسی و رسیدگی فیمابین به کارکرد دولت فدرال و برعکس، بهویژه درامور دفاعی | ||
فدرالیسم رقابتی، مانند کشور ایالات متحده آمریکا که ایالات در رقابت با یکدیگرند.<ref name=":0">[https://seculardemocrat.org/?p=189 فدرالیسم و انواع آن، نوشته دکتر بهرام آبار - سایت سکولار دمکرات ایران]</ref> | فدرالیسم رقابتی، مانند کشور ایالات متحده آمریکا که ایالات در رقابت با یکدیگرند.<ref name=":0">[https://seculardemocrat.org/?p=189 فدرالیسم و انواع آن، نوشته دکتر بهرام آبار - سایت سکولار دمکرات ایران]</ref> | ||
فدرالیسم دوگانه، سیستمی است که در آن دولتهای ملی و ایالتی بهطور جداگانه عمل میکنند. قدرت بین دولتهای فدرال و ایالتی به شیوهای تقسیم میشود که تعادل بین این دو را حفظ کند. مطابق قانون اساسی ایالتها مجاز هستند از اختیارات محدودی که به آنها داده شده است، بدون دخالت یا با دخالت کم دولت فدرال استفاده کنند. فدرالیسم دوگانه به خاطر تقسیم واضح اختیارات آن بین دولتهای فدرال و ایالتی، اغلب به عنوان کیک لایهای توصیف میشود. «سایت تینکو» فدرالیسم دوگانه مانند آمریکا، جدایی دولت فدرال از ایالات است. کنفدراسیون ایالاتی بر مبنای شایستگی در رقابتهای علمی و مسابقه اقتصادی استواراست. | فدرالیسم دوگانه، سیستمی است که در آن دولتهای ملی و ایالتی بهطور جداگانه عمل میکنند. قدرت بین دولتهای فدرال و ایالتی به شیوهای تقسیم میشود که تعادل بین این دو را حفظ کند. مطابق قانون اساسی ایالتها مجاز هستند از اختیارات محدودی که به آنها داده شده است، بدون دخالت یا با دخالت کم دولت فدرال استفاده کنند. فدرالیسم دوگانه به خاطر تقسیم واضح اختیارات آن بین دولتهای فدرال و ایالتی، اغلب به عنوان کیک لایهای توصیف میشود. «سایت تینکو» فدرالیسم دوگانه مانند آمریکا، جدایی دولت فدرال از ایالات است. کنفدراسیون ایالاتی بر مبنای شایستگی در رقابتهای علمی و مسابقه اقتصادی استواراست. | ||
خط ۷۳: | خط ۷۲: | ||
فدرالیسم متمایز، تفاوتها با توجه به معیارهای تمایز اجتماعی و انتطباق درسلسله مراتب بوجود می آید. | فدرالیسم متمایز، تفاوتها با توجه به معیارهای تمایز اجتماعی و انتطباق درسلسله مراتب بوجود می آید. | ||
فدرالیسم پایدار (آزادیخواه)، ایالاتی مستقل برای انجام کارهایی که بهتنهایی از عهده آن بر نمیآیند، با توافق متقابل بههم میپیوندند. | فدرالیسم پایدار (آزادیخواه)، ایالاتی مستقل برای انجام کارهایی که بهتنهایی از عهده آن بر نمیآیند، با توافق متقابل بههم میپیوندند.<ref name=":0">[https://seculardemocrat.org/?p=189 فدرالیسم و انواع آن، نوشته دکتر بهرام آبار - سایت سکولار دمکرات ایران]</ref> | ||
فدرالیسم مالی، روابط مالی بین واحدهای دولت در یک سیستم دولت فدرال است. فدرالیسم مالی بخشی از انضباط گستردهتر مالیه عمومی است. این اصطلاح توسط ریچارد ماسگریو، اقتصاددان آمریکایی آلمانیالاصل در سال 1959، معرفی شد. فدرالیسم مالی به تقسیم وظایف دولتی و روابط مالی بین سطوح دولت میپردازد. تئوری فدرالیسم مالی فرض میکند که یک سیستم دولتی فدرال میتواند در حل مشکلاتی که امروزه دولتها با آن روبرو هستند، مانند توزیع عادلانه درآمد، تخصیص کارآمد و مؤثر منابع و ثبات اقتصادی، کارآمد و مؤثر باشد. ثبات اقتصادی و توزیع عادلانه درآمد میتواند توسط دولت فدرال به دلیل انعطافپذیری آن در مقابله با این مشکلات انجام شود. از آنجایی که ایالتها و محلات از نظر درآمد برابر نیستند، مداخله دولت فدرال مورد نیاز است. تخصیص منابع میتواند به طور موثر توسط ایالتها و دولتهای محلی انجام شود. ماسگریو استدلال کرد که دولت فدرال یا مرکزی باید مسئول تثبیت اقتصادی و توزیع مجدد درآمد باشد، اما تخصیص منابع باید به عهده دولتهای ایالتی و محلی باشد. فدرالیسم مالی از طریق مالیاتهای مختلف فدرال، کمکهای مالی و نقل و انتقالاتی که علاوه بر ایالتها و محلات انجام میشود، عمل میکند. دولت فدرال تنظیم، یارانه، مالیات، ارائه کالاها و خدمات و توزیع مجدد درآمد را انجام میدهد. در سیستمهای فدرال مانند ایالات متحده، سیاستهای مالی همچنین به دنبال توانمندسازی ایالتها از طریق مقرراتزدایی بودهاند. «سایت بریتانیکا» | فدرالیسم مالی، روابط مالی بین واحدهای دولت در یک سیستم دولت فدرال است. فدرالیسم مالی بخشی از انضباط گستردهتر مالیه عمومی است. این اصطلاح توسط ریچارد ماسگریو، اقتصاددان آمریکایی آلمانیالاصل در سال 1959، معرفی شد. فدرالیسم مالی به تقسیم وظایف دولتی و روابط مالی بین سطوح دولت میپردازد. تئوری فدرالیسم مالی فرض میکند که یک سیستم دولتی فدرال میتواند در حل مشکلاتی که امروزه دولتها با آن روبرو هستند، مانند توزیع عادلانه درآمد، تخصیص کارآمد و مؤثر منابع و ثبات اقتصادی، کارآمد و مؤثر باشد. ثبات اقتصادی و توزیع عادلانه درآمد میتواند توسط دولت فدرال به دلیل انعطافپذیری آن در مقابله با این مشکلات انجام شود. از آنجایی که ایالتها و محلات از نظر درآمد برابر نیستند، مداخله دولت فدرال مورد نیاز است. تخصیص منابع میتواند به طور موثر توسط ایالتها و دولتهای محلی انجام شود. ماسگریو استدلال کرد که دولت فدرال یا مرکزی باید مسئول تثبیت اقتصادی و توزیع مجدد درآمد باشد، اما تخصیص منابع باید به عهده دولتهای ایالتی و محلی باشد. فدرالیسم مالی از طریق مالیاتهای مختلف فدرال، کمکهای مالی و نقل و انتقالاتی که علاوه بر ایالتها و محلات انجام میشود، عمل میکند. دولت فدرال تنظیم، یارانه، مالیات، ارائه کالاها و خدمات و توزیع مجدد درآمد را انجام میدهد. در سیستمهای فدرال مانند ایالات متحده، سیاستهای مالی همچنین به دنبال توانمندسازی ایالتها از طریق مقرراتزدایی بودهاند. «سایت بریتانیکا» | ||
خط ۱۴۴: | خط ۱۴۳: | ||
کودتای ١٢٩٩، توسط رضاخان تمامیت جنبش مشروطیت و دستآوردهای آن از جمله مجلس شورای ملی را بهعنوان قوه مقننه کشور برباد داد؛ و رژیم پهلوی که پس از آن روی کار آمد ناسیونالیسم ایرانی را بشکل پان ایرانیسم بهمعنای یک ملت، یک زبان و یک فرهنگ ترویج کرد؛ و با این شیوه در نفی جامعه کثیروالمله ایران کوشید. بنابراین انجمنهای ایالتی و ولایتی دیگر موضوعیتی نداشتند. «سایت اخبار روز» | کودتای ١٢٩٩، توسط رضاخان تمامیت جنبش مشروطیت و دستآوردهای آن از جمله مجلس شورای ملی را بهعنوان قوه مقننه کشور برباد داد؛ و رژیم پهلوی که پس از آن روی کار آمد ناسیونالیسم ایرانی را بشکل پان ایرانیسم بهمعنای یک ملت، یک زبان و یک فرهنگ ترویج کرد؛ و با این شیوه در نفی جامعه کثیروالمله ایران کوشید. بنابراین انجمنهای ایالتی و ولایتی دیگر موضوعیتی نداشتند. «سایت اخبار روز» | ||
پیش ازانقلاب مشروطیت، کشور ایران به صورت متمرکز اداره میشد و قدرت کاملاً در اختیار شاه قرار داشت؛ و هر حکم و فرمانی باید به تائید شاه میرسید. پس از انقلاب مشروطه یکى از خواسته هاى مبارزان و مشروطهخواهان تشکیل حکومتی نامتمرکز برای کاهش قدرت وحکومت مرکزى بود. از این رو تشکیل انجمنهاى ایالتى و ولایتى بر اساس اصل 91 و 92 متمم قانون اساسى مشروطه تصویب شد. در سال 1285 شمسى، در چارچوب این قانون، کشورایران به ایالات، ولایات، بلوکات و نواحى تقسیم شد. ایالت، قسمتى از کشور بود که حاکم آن والى نامیده میشد. ولایت نام یک شهر حاکمنشین و توابع آن بود. ولایت میتوانست زیر نظر ایالت و یا تابع مرکز باشد. قانون مذکور ممالک سرزمین ایران را به ایالات آذربایجان، فارس، خراسان و سیستان، کرمان و بلوچستان و ۱۲ ولایت شامل: گیلان، مازندران، کردستان، لرستان، خوزستان، عراق عجم، استرآباد، زنجان، کرمانشاهان، همدان، اصفهان، یزد و تهران بهعنوان مرکز تقسیم کرده بود. براساس این قانون انجمنهاى ایالتى و ولایتى در مرکز هر ایالت (انجمنى به نام انجمن ایالتى) و در مرکز هر ولایت (انجمنى به نام انجمن ولایتى) به ترتیبى که قانون معین کرده بود، میتوانست تشکیل گردد. اما بهخاطر مخالفت آخوندها، قانون انجمنهاى ایالتى و ولایتى اجراء نشد؛ و مسکوت ماند. | پیش ازانقلاب مشروطیت، کشور ایران به صورت متمرکز اداره میشد و قدرت کاملاً در اختیار شاه قرار داشت؛ و هر حکم و فرمانی باید به تائید شاه میرسید. پس از انقلاب مشروطه یکى از خواسته هاى مبارزان و مشروطهخواهان تشکیل حکومتی نامتمرکز برای کاهش قدرت وحکومت مرکزى بود. از این رو تشکیل انجمنهاى ایالتى و ولایتى بر اساس اصل 91 و 92 متمم قانون اساسى مشروطه تصویب شد. در سال 1285 شمسى، در چارچوب این قانون، کشورایران به ایالات، ولایات، بلوکات و نواحى تقسیم شد. ایالت، قسمتى از کشور بود که حاکم آن والى نامیده میشد. ولایت نام یک شهر حاکمنشین و توابع آن بود. ولایت میتوانست زیر نظر ایالت و یا تابع مرکز باشد. قانون مذکور ممالک سرزمین ایران را به ایالات آذربایجان، فارس، خراسان و سیستان، کرمان و بلوچستان و ۱۲ ولایت شامل: گیلان، مازندران، کردستان، لرستان، خوزستان، عراق عجم، استرآباد، زنجان، کرمانشاهان، همدان، اصفهان، یزد و تهران بهعنوان مرکز تقسیم کرده بود. براساس این قانون انجمنهاى ایالتى و ولایتى در مرکز هر ایالت (انجمنى به نام انجمن ایالتى) و در مرکز هر ولایت (انجمنى به نام انجمن ولایتى) به ترتیبى که قانون معین کرده بود، میتوانست تشکیل گردد. اما بهخاطر مخالفت آخوندها، قانون انجمنهاى ایالتى و ولایتى اجراء نشد؛ و مسکوت ماند.<ref name=":0">[https://seculardemocrat.org/?p=189 فدرالیسم و انواع آن، نوشته دکتر بهرام آبار - سایت سکولار دمکرات ایران]</ref> | ||
آخوندهای زمان مشروطه در رؤیای حکومت اسلامی، در سرکوب مشروطه و مشروطهخواهان و باز آوردن مشروعه، چیزی کم نگذاشتند؛ و برخلاف ظاهر متناقض خود که دو موضوع ناهمگون “اسلامیت” و “جمهوریت” را بههم آمیخته و همیشه بهدنبال بناکردن حکومت اسلامی بوده که روحالله خمینی سالها پیش از رسیدن بهقدرت و تکیه زدن بر مسند حکومت، آنرا تئوریزه کرده بود. «سایت اخبار روز» | آخوندهای زمان مشروطه در رؤیای حکومت اسلامی، در سرکوب مشروطه و مشروطهخواهان و باز آوردن مشروعه، چیزی کم نگذاشتند؛ و برخلاف ظاهر متناقض خود که دو موضوع ناهمگون “اسلامیت” و “جمهوریت” را بههم آمیخته و همیشه بهدنبال بناکردن حکومت اسلامی بوده که روحالله خمینی سالها پیش از رسیدن بهقدرت و تکیه زدن بر مسند حکومت، آنرا تئوریزه کرده بود. «سایت اخبار روز» | ||
یک باردیگر لایحهی انجمنهای ایالتی و ولایتی در 16مهرماه 1341، در کابینهی اسداللّه علَم تصویب شد. هدف از تصویب این لایحه تشکیل انجمنهایی در روستاها و شهرها و استانها براساس آرای عمومی مردم جهت اداره کشور بطور نامتمرکز بود. سه شرط مندرجشده در این لایحه شامل حذف مسلمان بودن از شرایط انتخابکنندگان و انتخابشوندگان، انجام مراسم تحلیف با هر یک از کتب دینی مورد قبول و حق رأی زنان، مورد اعتراض و مخالفتهای شدید آخوندها قرار گرفت؛ و به سرکردگی خمینی فتنه و آشوبهای بسیاری رخ داد. سرانجام با وجود مقاومت دو ماهه، در 10 آذرماه 1341، اسدالله علم مجبور به اعلام لغو این لایحه شد. | یک باردیگر لایحهی انجمنهای ایالتی و ولایتی در 16مهرماه 1341، در کابینهی اسداللّه علَم تصویب شد. هدف از تصویب این لایحه تشکیل انجمنهایی در روستاها و شهرها و استانها براساس آرای عمومی مردم جهت اداره کشور بطور نامتمرکز بود. سه شرط مندرجشده در این لایحه شامل حذف مسلمان بودن از شرایط انتخابکنندگان و انتخابشوندگان، انجام مراسم تحلیف با هر یک از کتب دینی مورد قبول و حق رأی زنان، مورد اعتراض و مخالفتهای شدید آخوندها قرار گرفت؛ و به سرکردگی خمینی فتنه و آشوبهای بسیاری رخ داد. سرانجام با وجود مقاومت دو ماهه، در 10 آذرماه 1341، اسدالله علم مجبور به اعلام لغو این لایحه شد.<ref name=":0">[https://seculardemocrat.org/?p=189 فدرالیسم و انواع آن، نوشته دکتر بهرام آبار - سایت سکولار دمکرات ایران]</ref> | ||
==اداره سیاسی کشور در نظام جمهوری اسلامی== | ==اداره سیاسی کشور در نظام جمهوری اسلامی== |
ویرایش