کاربر:Rah/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:لگو فدرالیسم.JPG|جایگزین=فدرالیسم|بندانگشتی|300x300پیکسل|فدرالیسم]]
[[پرونده:لگو فدرالیسم.JPG|جایگزین=فدرالیسم|بندانگشتی|300x300پیکسل|فدرالیسم]]
'''فدرالیسم''' ، foedus یا foederation به معنای اتحاد یا قرارداد یا توافق و پیمان است، و به یک نظام سیاسی گفته می‌شود که در آن گروهی از واحدهای فدرال-هم‌پیمان، شامل ایالات، استان‌ها، کشورها و… با یکدیگر متحد و متعهد شده‌اند؛ و یک حکومت مرکزی به عنوان نماینده‌ی خود ایجاد کرده‌اند. تعاریف مختلفی از فدرالیسم ارائه شده است که تقریباً همگی دارای یک جوهر است، از جمله در تعریف فدرالیسم باید گفت که مجموعه‌ای از اصول و ترتیب و تنظیم نهادها برای سازماندهی یک کشور است که جوهر آن را اشتراک و استقلال میان مرکز و ایالات تشکیل‌دهنده می‌سازد. فدرالیسم به‌معنی تقسیم قدرت هنگامی که مردمی آزاد، زندگی در چارچوب قانون اساسی را با توافق و سازگاری انتخاب کرده و برمی‌گزینند. ممکن است این گزینش به شیوه‌های مختلف به اجرا گذاشته شود. از آن‌جایی که هیچ کشوری دقیقاً شبیه کشور دیگری نیست، هیچ سیستم فدرالی نیز دقیقاً مشابه هم نیست. با این حال، فدرالیسم دارای برخی ویژگی‌های مشخصی است که آن را از سایر اشکال تمرکززدایی متمایز می‌کند. فدرالیسم در اساس یک قرارداد و توافقنامه قانون اساسی است که جوامع گوناگون مردم را که در مناطق مختلف زندگی می کنند، قادر می‌سازد تا همه با هم در یک کشور زندگی کنند. رابطه فدرال باید از طریق یک میثاق دائمی اتحاد، که معمولاً در قانون اساسی مکتوب که شرایط تقسیم یا تقسیم قدرت را مشخص می‌کند، تجسم یافته یا تأیید شود. هم‌چنین فدرال، دارای انواع مختلفی است. پیش از انقلاب مشروطیت، کشور ایران به صورت متمرکز اداره می‌شد و قدرت کاملاً در اختیار شاه قرار داشت؛ و هر حکم و فرمانی باید به تایید شاه می‌رسید. پس از انقلاب مشروطه یکى از خواسته هاى مبارزان و '''[[جنبش مشروطه]]''' تشکیل حکومتی نامتمرکز برای کاهش قدرت وحکومت مرکزى بود. از این رو تشکیل انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى بر اساس اصل ۹۱ و ۹۲ متمم قانون اساسى مشروطه تصویب شد، اما به‌خاطر مخالفت آخوندها، قانون انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى اجراء نشد؛ و مسکوت ماند. نظام سیاسی کنونی جمهوری اسلامی یک حکومت مرکزگرا به شمار می‌رود و مانند نظام پهلوی به‌شدت با ایجاد هر‌گونه خودمختاری یا فدرال مخالف است.
'''فدرالیسم''' ، foedus یا foederation به معنای اتحاد یا قرارداد یا توافق و پیمان است، و به یک نظام سیاسی گفته می‌شود که در آن گروهی از واحدهای فدرال-هم‌پیمان، شامل ایالات، استان‌ها، کشورها و… با یکدیگر متحد و متعهد شده‌اند و تحت قوانینی در عین استقلال در سطوح مشخص شده به تصمیمات دولت مرکزی نیز متعهد هستند. در این نوع از نظام سیاسی قدرت و اختیارات بین یک دولت مرکزی و دولت‌های محلی یا مناطق تقسیم می‌شود. در ساختار فدرالیسم، دولت مرکزی (فدراسیون) اختیارات برخی از زمینه‌های کلیدی مانند امور خارجی، دفاع و امنیت ملی، اقتصاد و قوانین اساسی دارد. در عین حال، دولت‌های محلی (ایالت‌ها، استان‌ها یا مناطق) نیز اختیارات مستقل خود را دارند و می‌توانند در زمینه‌های مانند آموزش، بهداشت، حمل و نقل محلی و سیاست‌های مالی و محلی تصمیمات خود را اتخاذ کنند. همچنین هر فدرال خود دارای مجلس و نمایندگان خود است.در این ساختار، دولت مرکزی و دولت‌های محلی به عنوان دو سطح قدرت مستقل عمل می‌کنند. یکی از مثال‌های معروف فدرالیسم، ایالات متحده آمریکا است.
 
البته دارای انواع مختلفی است که هر کشور بر اساس قوانین خود سطوح قدرت فدرال‌ها را تعیین می‌کند. خودمختاری نوع دیگری از تمرکز زدایی از قدرت مرکزی و دادن استقلال نسبی به ملیت‌هاست. تفاوت عمده‌ی آن با  فدرالیسم در این است که، سیستم فدرالی تمامی استان‌ها و مناطق یک کشور را شامل می‌شود اما در خودمختاری تنها یک بخش یا منطقه‌‌ی خاص به دلایل فرهنگی یا سیاسی استقلال سیاسی خود را بدست می‌آورد. همچنین حکومت فدرالی معمولا از اتحاد بخش‌ها و مناطق مختلف شکل می گیرد اما خودمختاری زمانی مطرح می‌شود که ملیت یا ساکنان یک منطقه‌ به هر دلیل خواهان استقلالی نسبی در اداره‌ی امور خود باشند.<ref>[https://jabbarian.com/federalism-in-plain-language/ فدرالیسم به زبان ساده]</ref>
==پیدایش فدرالیسم==
==پیدایش فدرالیسم==
ایده فدرالیسم در اواخر قرن شانزدهم توسط پروفسور حقوق و علوم سیاسی ” یوهانس آلتوزیوس” ابداع شد؛ و از اوایل قرن هفدهم در سال ۱۶۰۳ میلادی، بر اساس جدایی و استقلال‌خواهی اهالی منطقه محدوده‌ای در شمال آلمان، طی رساله‌ی پرفسور یوهانس آلتوزیوس انتشار یافت؛ و به اطلاع پادشاه آلمان رسید. بنابراین یوهانس آلتوزیوس را نخستین واضع فدرالیسم جهان و پدر فدرالیسم می‌نامند.<ref name=":0">[https://seculardemocrat.org/?p=189 فدرالیسم و انواع آن، نوشته دکتر بهرام آبار - سایت سکولار دمکرات ایران]</ref>
ایده فدرالیسم در اواخر قرن شانزدهم توسط پروفسور حقوق و علوم سیاسی ” یوهانس آلتوزیوس” ابداع شد؛ و از اوایل قرن هفدهم در سال ۱۶۰۳ میلادی، بر اساس جدایی و استقلال‌خواهی اهالی منطقه محدوده‌ای در شمال آلمان، طی رساله‌ی پرفسور یوهانس آلتوزیوس انتشار یافت؛ و به اطلاع پادشاه آلمان رسید. بنابراین یوهانس آلتوزیوس را نخستین واضع فدرالیسم جهان و پدر فدرالیسم می‌نامند.<ref name=":0">[https://seculardemocrat.org/?p=189 فدرالیسم و انواع آن، نوشته دکتر بهرام آبار - سایت سکولار دمکرات ایران]</ref>

منوی ناوبری