۹٬۳۱۳
ویرایش
کاربر:Khosro/صفحه تمرین آزادی بیان: تفاوت میان نسخهها
←پیشینه، اعلامیه جهانی حقوق بشر
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | |||
| نام =آزادی بیان | |||
| تصویر =آزادی بیان؛ اطلاعات.JPG | |||
| توضیح تصویر = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| والدین = | |||
| تاریخ مرگ = | |||
| محل مرگ = | |||
| علت مرگ = | |||
| محل زندگی = | |||
| مدفن = | |||
|لقب = | |||
| شریک زندگی = | |||
|علت شهرت = | |||
| جوایز = | |||
|اندازه تصویر=270 پیکسل}} | |||
'''آزادی بیان'''، بهطور کلی یعنی حق قانونی افراد برای بیان عقاید و نظرات خود و جستوجوی آزادانه اطلاعات و نظرات گوناگون بدون ترس از سانسور یا برخورد قانونی است. مطابق اسناد قانونی مهم بینالمللی، آزادی بیان عبارت است از حق جستوجو، دریافت و انتشار اطلاعات و افکار و ایدهها از هر نوعی و با هر وسیلهای است. اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸، توسط نمایندگان ۵۰ کشور عضو سازمان ملل متحد به تصویب رسید. در این اعلامیه ۳۰ حق بشری مشخص و تعیین شد. این حقوق طوری وضع شدهاند که شامل تمام مردم جهان باشد و حق هیچ انسانی ضایع نشود. ماده ۱۸ و ۱۹ در اعلامیه جهانی حقوق بشر، بیشتر از مواد دیگر مربوط با آزادی بیان است. در ماده ۱۸ این اعلامیه آمده است: هر کسی آزاد است تا به هرآنچه میخواهد معتقد باشد و به عقاید خود (از جمله عقاید دینی) عمل کند. در ماده ۱۹ نیز مقرر شده است: هر کسی حق دارد آزادانه عقاید خود را به هر شکلی که میخواهد بیان کند. آزادی بیان زیربنای سایر حقوق بشر مانند حق آزادی اندیشه، عقیده و دین است که به آنها امکان شکوفایی میدهد. حکومتهای زیادی هستند که از قدرتشان سوءاستفاده میکنند تا صدای صلحآمیز معترضان را خاموش کنند و آزادی بیان را با وضع قوانین گوناگون جرمانگاری میکنند. این نقض حق آزادی بیان اغلب به نام تامین امنیت ملی یا دفاع از دین و یا مقابله با تروریسم انجام میشود. در قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران به آزادی بیان و مطبوعات اشاره شده است، اما هیچوقت به آن پایبند نبوده است. براساس گزارش جدید سالانه سازمان گزارشگران بدون مرز در سال ۱۴۰۲، کشور ایران از لحاظ آزادی بیان در بین ۱۸۰ کشور جهان در رتبهی ۱۷۷ قرار دارد. رژیم ایران نهتنها اعضای اقلیتها دینی- چه آنان که بهرسمیت میشناسد و چه آنانی که عقایدشان را بهرسمیت نمیشناسد- اعدام کرده است، بلکه هزاران نفر از مسلمانانی که حتی عقایدشان با مذهب ۱۲ امامی مغایرت دارد نیز مورد مجازات اعدام قرار داده است. برخی بر این باورند که نظام جمهوری اسلامی ایران، نمونهای از یک حاکمیت دینی تئوکراسی محض نیست، بلکه گونهای از نظام آپارتاید است که شاخهای خاص از یک مذهب جنبهی سیاسی بخشیده و از آن بهعنوان ابزار و اهرمی برای سرکوب کسانی استفاده میکند که کورکورانه از حکومت پیروی نمیکنند. نقض مکرر آزادی بیان نه بهدلیل بافت اجتماعی و تعصبات مذهبی و یا خواست عمومی، بلکه به دلیل ماهیت خود حکومت جمهوری اسلامی اتفاق میافتد. | '''آزادی بیان'''، بهطور کلی یعنی حق قانونی افراد برای بیان عقاید و نظرات خود و جستوجوی آزادانه اطلاعات و نظرات گوناگون بدون ترس از سانسور یا برخورد قانونی است. مطابق اسناد قانونی مهم بینالمللی، آزادی بیان عبارت است از حق جستوجو، دریافت و انتشار اطلاعات و افکار و ایدهها از هر نوعی و با هر وسیلهای است. اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸، توسط نمایندگان ۵۰ کشور عضو سازمان ملل متحد به تصویب رسید. در این اعلامیه ۳۰ حق بشری مشخص و تعیین شد. این حقوق طوری وضع شدهاند که شامل تمام مردم جهان باشد و حق هیچ انسانی ضایع نشود. ماده ۱۸ و ۱۹ در اعلامیه جهانی حقوق بشر، بیشتر از مواد دیگر مربوط با آزادی بیان است. در ماده ۱۸ این اعلامیه آمده است: هر کسی آزاد است تا به هرآنچه میخواهد معتقد باشد و به عقاید خود (از جمله عقاید دینی) عمل کند. در ماده ۱۹ نیز مقرر شده است: هر کسی حق دارد آزادانه عقاید خود را به هر شکلی که میخواهد بیان کند. آزادی بیان زیربنای سایر حقوق بشر مانند حق آزادی اندیشه، عقیده و دین است که به آنها امکان شکوفایی میدهد. حکومتهای زیادی هستند که از قدرتشان سوءاستفاده میکنند تا صدای صلحآمیز معترضان را خاموش کنند و آزادی بیان را با وضع قوانین گوناگون جرمانگاری میکنند. این نقض حق آزادی بیان اغلب به نام تامین امنیت ملی یا دفاع از دین و یا مقابله با تروریسم انجام میشود. در قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران به آزادی بیان و مطبوعات اشاره شده است، اما هیچوقت به آن پایبند نبوده است. براساس گزارش جدید سالانه سازمان گزارشگران بدون مرز در سال ۱۴۰۲، کشور ایران از لحاظ آزادی بیان در بین ۱۸۰ کشور جهان در رتبهی ۱۷۷ قرار دارد. رژیم ایران نهتنها اعضای اقلیتها دینی- چه آنان که بهرسمیت میشناسد و چه آنانی که عقایدشان را بهرسمیت نمیشناسد- اعدام کرده است، بلکه هزاران نفر از مسلمانانی که حتی عقایدشان با مذهب ۱۲ امامی مغایرت دارد نیز مورد مجازات اعدام قرار داده است. برخی بر این باورند که نظام جمهوری اسلامی ایران، نمونهای از یک حاکمیت دینی تئوکراسی محض نیست، بلکه گونهای از نظام آپارتاید است که شاخهای خاص از یک مذهب جنبهی سیاسی بخشیده و از آن بهعنوان ابزار و اهرمی برای سرکوب کسانی استفاده میکند که کورکورانه از حکومت پیروی نمیکنند. نقض مکرر آزادی بیان نه بهدلیل بافت اجتماعی و تعصبات مذهبی و یا خواست عمومی، بلکه به دلیل ماهیت خود حکومت جمهوری اسلامی اتفاق میافتد. | ||
== پیشینه، اعلامیه جهانی حقوق بشر == | == پیشینه، اعلامیه جهانی حقوق بشر == | ||
[[پرونده:اعلامیه جهانی حقوق بشر.JPG|جایگزین=اعلامیه جهانی حقوق بشر|بندانگشتی|226x226پیکسل|اعلامیه جهانی حقوق بشر]] | |||
اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸، توسط نمایندگان ۵۰ کشور عضو سازمان ملل متحد به تصویب رسید. این اقدام در واکنش به جنگ جهانی دوم صورت گرفت تا مانع از وقوع دوبارهی چنین جنگ و درگیریهای گستردهای در سطح جهان شوند. در این اعلامیه جهانی، ۳۰ حق بشری مشخص و تعیین شد. این حقوق طوری وضع شدهاند که شامل تمام مردم جهان باشد و حق هیچ انسانی ضایع نشود. ماده ۱۸ و ۱۹ در اعلامیه جهانی حقوق بشر، بیشتر از مواد دیگر مربوط با آزادی بیان است. در ماده ۱۸ این اعلامیه آمده است: | اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸، توسط نمایندگان ۵۰ کشور عضو سازمان ملل متحد به تصویب رسید. این اقدام در واکنش به جنگ جهانی دوم صورت گرفت تا مانع از وقوع دوبارهی چنین جنگ و درگیریهای گستردهای در سطح جهان شوند. در این اعلامیه جهانی، ۳۰ حق بشری مشخص و تعیین شد. این حقوق طوری وضع شدهاند که شامل تمام مردم جهان باشد و حق هیچ انسانی ضایع نشود. ماده ۱۸ و ۱۹ در اعلامیه جهانی حقوق بشر، بیشتر از مواد دیگر مربوط با آزادی بیان است. در ماده ۱۸ این اعلامیه آمده است: | ||
| خط ۱۷: | خط ۳۵: | ||
== تعریف آزادی بیان == | == تعریف آزادی بیان == | ||
[[پرونده:آزادی بیان6.JPG|جایگزین=آزادی بیان|بندانگشتی|235x235پیکسل]] | |||
تا کنون تعاریف گوناگونی از آزادی بیان ارائه شده است. بهطور کلی آزادی بیان یعنی حق قانونی افراد برای بیان عقاید و نظرات خود و جستوجوی آزادانه اطلاعات و نظرات گوناگون بدون ترس از سانسور یا برخورد قانونی است. مطابق اسناد قانونی مهم بینالمللی، آزادی بیان عبارت است از حق جستوجو، دریافت و انتشار اطلاعات و افکار و ایدهها از هر نوعی و با هر وسیلهای است.<ref name=":0" /> | تا کنون تعاریف گوناگونی از آزادی بیان ارائه شده است. بهطور کلی آزادی بیان یعنی حق قانونی افراد برای بیان عقاید و نظرات خود و جستوجوی آزادانه اطلاعات و نظرات گوناگون بدون ترس از سانسور یا برخورد قانونی است. مطابق اسناد قانونی مهم بینالمللی، آزادی بیان عبارت است از حق جستوجو، دریافت و انتشار اطلاعات و افکار و ایدهها از هر نوعی و با هر وسیلهای است.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۳۴: | خط ۵۳: | ||
== اهمیت آزادی بیان == | == اهمیت آزادی بیان == | ||
[[پرونده:آزادی بیان3.JPG|جایگزین=آزادی بیان|بندانگشتی|235x235پیکسل]] | |||
آزادی بیان به دلایل بسیار فراوانی مهم است. بزرگترین دلیل وجود حق آزادی بیان این است که دموکراسی بر هر چیز دیگری ارجحیت و اولویت دارد. بدون صحبت و گفتگوی آزادانه، سایر آزادیها نیز محدود میشوند. واضح است که همهی انسانها اشتباه میکنند و در مسیر زندگی یاد میگیرند که اشتباهات خود را اصلاح یا جبران کنند. انسانها برای غنیترکردن باورها و نظرات خود نیاز دارند که به نظرات و استدلالهای مخالف و متناقض با هم، گوش بدهند. مباحث انتقادی یک بخش اساسی از تجربه یادگیری انسانها هستند. چنین مباحثی بدون آزادی مردم برای بیان نظرات و عقاید مخالف خود اصلا به وجود نخواهند آمد. نتیجه اینکه اختلافنظرها میتوانند سازنده باشند. بیان آزاد اجازه میدهد تا ایدهها به چالش کشیده شوند، تغییر کنند و بهتر درک شوند. بسیاری از فکرها و ایدههای تاریخساز در زمان خود با مخالفتهای بسیاری مواجه شدهاند. دانشمندان و متفکران بسیاری در زمانهی خود درک نشدند، اما امروزه آنها را ارزشمند و تحولآفرین میدانند.<ref name=":0" /> | آزادی بیان به دلایل بسیار فراوانی مهم است. بزرگترین دلیل وجود حق آزادی بیان این است که دموکراسی بر هر چیز دیگری ارجحیت و اولویت دارد. بدون صحبت و گفتگوی آزادانه، سایر آزادیها نیز محدود میشوند. واضح است که همهی انسانها اشتباه میکنند و در مسیر زندگی یاد میگیرند که اشتباهات خود را اصلاح یا جبران کنند. انسانها برای غنیترکردن باورها و نظرات خود نیاز دارند که به نظرات و استدلالهای مخالف و متناقض با هم، گوش بدهند. مباحث انتقادی یک بخش اساسی از تجربه یادگیری انسانها هستند. چنین مباحثی بدون آزادی مردم برای بیان نظرات و عقاید مخالف خود اصلا به وجود نخواهند آمد. نتیجه اینکه اختلافنظرها میتوانند سازنده باشند. بیان آزاد اجازه میدهد تا ایدهها به چالش کشیده شوند، تغییر کنند و بهتر درک شوند. بسیاری از فکرها و ایدههای تاریخساز در زمان خود با مخالفتهای بسیاری مواجه شدهاند. دانشمندان و متفکران بسیاری در زمانهی خود درک نشدند، اما امروزه آنها را ارزشمند و تحولآفرین میدانند.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۳۹: | خط ۵۹: | ||
=== '''محدودیتهای آزادی بیان''' === | === '''محدودیتهای آزادی بیان''' === | ||
[[پرونده:آزادی بیان4.JPG|جایگزین=محدودیت آزادی بیان|بندانگشتی|225x225پیکسل]] | |||
آزادی بیان شامل هر نوعی از عقیده و باور میشود، حتی آن عقایدی که ممکن است توهینآمیز باشند. قوانین بینالمللی از آزادی بیان حمایت میکنند، اما براساس همین قوانین، در شرایط ویژهای میتوان آزادی بیان را به دلایل موجه محدود کرد؛ بهعنوان مثال وقتی که آزادی بیان حقوق دیگران را پایمال میکند یا نفرتپراکنی را ترویج داده و تبلیغ و ترغیب به تبعیض یا خشونت میکند. با این وجود ایجاد هر نوع محدودیتی در آزادی بیان باید کاملاً برپایهی قانون باشد و با هدف صیانت و حفاظت از منافع عمومی یا حقوق دیگران صورت گیرد. علاوه بر این، محدودیتهای گذاشته شده برای تامین این اهداف باید به طور مشخص و روشن، الزامی و ضرورت داشته باشند. | آزادی بیان شامل هر نوعی از عقیده و باور میشود، حتی آن عقایدی که ممکن است توهینآمیز باشند. قوانین بینالمللی از آزادی بیان حمایت میکنند، اما براساس همین قوانین، در شرایط ویژهای میتوان آزادی بیان را به دلایل موجه محدود کرد؛ بهعنوان مثال وقتی که آزادی بیان حقوق دیگران را پایمال میکند یا نفرتپراکنی را ترویج داده و تبلیغ و ترغیب به تبعیض یا خشونت میکند. با این وجود ایجاد هر نوع محدودیتی در آزادی بیان باید کاملاً برپایهی قانون باشد و با هدف صیانت و حفاظت از منافع عمومی یا حقوق دیگران صورت گیرد. علاوه بر این، محدودیتهای گذاشته شده برای تامین این اهداف باید به طور مشخص و روشن، الزامی و ضرورت داشته باشند. | ||
| خط ۵۶: | خط ۷۷: | ||
== نقض آزادی بیان در ایران == | == نقض آزادی بیان در ایران == | ||
[[پرونده:آزادی سخن1.JPG|جایگزین=نقض آزادی بیان در ایران|بندانگشتی|237x237پیکسل|نقض آزادی بیان در ایران]] | |||
در طول سالهای پس از '''[[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]]'''، آزادی بیان و مطبوعات و آزادیهای فردی با فراز و نشیبهای زیادی همراه بوده است، اما چیزی که آشکار و روشن است این است که نظام جمهوری اسلامی اصلاً آزادی بیان را قبول ندارد و به راحتی آن را نادیده گرفته و برای مجازات آزاد اندیشان حکم قتل صادر میکند. اکنون نیز دستگیری و صدور احکام سنگین، زندان و اعدام برای کنشگران اجتماعی و سیاسی به جرم ابراز عقیده یا عمل بر عقیده خود همچنان ادامه دارد.<ref name=":2" /> | در طول سالهای پس از '''[[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]]'''، آزادی بیان و مطبوعات و آزادیهای فردی با فراز و نشیبهای زیادی همراه بوده است، اما چیزی که آشکار و روشن است این است که نظام جمهوری اسلامی اصلاً آزادی بیان را قبول ندارد و به راحتی آن را نادیده گرفته و برای مجازات آزاد اندیشان حکم قتل صادر میکند. اکنون نیز دستگیری و صدور احکام سنگین، زندان و اعدام برای کنشگران اجتماعی و سیاسی به جرم ابراز عقیده یا عمل بر عقیده خود همچنان ادامه دارد.<ref name=":2" /> | ||
| خط ۷۱: | خط ۹۳: | ||
=== '''نقض آزادی مطبوعات''' === | === '''نقض آزادی مطبوعات''' === | ||
در قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران به آزادی بیان و مطبوعات اشاره شده است. مثلاً در اصل ۲۴ قانون اساسی آمده است:<blockquote>«نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند، مگر آنکه مخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشند. تفصیل آن را قانون معین میکند.»<ref name=":0" /> </blockquote>وارد کردن مفهوم کلی و مبهمی مانند مخل به مبانی اسلام بودن، موضوعی است که هر اظهار نظر و بیانی را شامل شود.<ref name=":4" /> | در قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران به آزادی بیان و مطبوعات اشاره شده است. مثلاً در اصل ۲۴ قانون اساسی آمده است:<blockquote>«نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند، مگر آنکه مخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشند. تفصیل آن را قانون معین میکند.»<ref name=":0" /> </blockquote>وارد کردن مفهوم کلی و مبهمی مانند مخل به مبانی اسلام بودن، موضوعی است که هر اظهار نظر و بیانی را شامل شود.<ref name=":4" /> | ||
[[پرونده:آزادی بیان5.JPG|بندانگشتی|235x235پیکسل]] | |||
در قانون مطبوعات ایران، حق مطبوعات و حدود مطبوعات گنجانده شده است. در قسمت حقوق مطبوعات، قانون به خبرنگاران حق وارد شدن در مسائل مختلف زندگی را میدهد، اما در قسمت حدود که نبایدها را به خبرنگاران گوشزد میکند، خط قرمزها آنقدر پهن و مبهم هستند که حقوق مطبوعات را که در قانون آمده تحت شعاع خود قرار میدهند. بهعنوان مثال، در ماده ۶ به خبرنگاران حق انتقاد از مسئولان سیاسی را میدهد، اما در چند خط بعد، توسط محدودیتهای خود این قانون دوباره منتفی میشود. در ایران سرکوب خبرنگاران هم قانون و هم قانونی است. از یک طرف امکان بیان نظرات و اخبار را به خبرنگاران میدهد، اما از طرف دیگر بهطور رسمی به ارگانهای سرکوبگر مانند پلیس و نیروهای امنیتی اجازهی سرکوب آنها را میدهد. نظام جمهوری اسلامی در رتبهبندی آزادی بیان و مطبوعات، با تعقیب و دستگیری روزنامهنگاران و خبرنگاران در مقام ۱۷۵ قرار گرفته است، یعنی چهارمین کشور از پایین جدول است.<ref name=":3" /> | در قانون مطبوعات ایران، حق مطبوعات و حدود مطبوعات گنجانده شده است. در قسمت حقوق مطبوعات، قانون به خبرنگاران حق وارد شدن در مسائل مختلف زندگی را میدهد، اما در قسمت حدود که نبایدها را به خبرنگاران گوشزد میکند، خط قرمزها آنقدر پهن و مبهم هستند که حقوق مطبوعات را که در قانون آمده تحت شعاع خود قرار میدهند. بهعنوان مثال، در ماده ۶ به خبرنگاران حق انتقاد از مسئولان سیاسی را میدهد، اما در چند خط بعد، توسط محدودیتهای خود این قانون دوباره منتفی میشود. در ایران سرکوب خبرنگاران هم قانون و هم قانونی است. از یک طرف امکان بیان نظرات و اخبار را به خبرنگاران میدهد، اما از طرف دیگر بهطور رسمی به ارگانهای سرکوبگر مانند پلیس و نیروهای امنیتی اجازهی سرکوب آنها را میدهد. نظام جمهوری اسلامی در رتبهبندی آزادی بیان و مطبوعات، با تعقیب و دستگیری روزنامهنگاران و خبرنگاران در مقام ۱۷۵ قرار گرفته است، یعنی چهارمین کشور از پایین جدول است.<ref name=":3" /> | ||