۱۳٬۱۳۲
ویرایش
کاربر:Safa/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
←جنگ داخلی شوروی
(←منابع) |
|||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
== جنگ داخلی شوروی == | == جنگ داخلی شوروی == | ||
جنگ داخلی روسیه (۱۹۱۷–۱۹۲۳) یک نبرد خونین میان بلشویک‌ها و نیروهای ضدانقلاب بود که پس از پیروزی انقلاب اکتبر رخ داد. این جنگ تأثیر عمیقی بر شکل‌گیری اتحاد جماهیر شوروی و سرنوشت سیاسی روسیه | جنگ داخلی روسیه (۱۹۱۷–۱۹۲۳) یک نبرد خونین میان بلشویک‌ها و نیروهای ضدانقلاب بود که پس از پیروزی انقلاب اکتبر رخ داد. این جنگ تأثیر عمیقی بر شکل‌گیری اتحاد جماهیر شوروی و سرنوشت سیاسی روسیه داشت. | ||
پیش‌زمینه جنگ داخلی | === پیش‌زمینه جنگ داخلی === | ||
پس از پیروزی بلشویک‌ها در انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ و سرنگونی دولت موقت، آنها حکومت شورایی را تأسیس کردند. این حکومت با چالش‌های جدی روبرو بود: | |||
مخالفت طبقات اشراف، بورژوازی، و افسران ارتش تزاری. مقاومت دهقانانی که به سیاست‌های جمع‌گرایی اجباری زمین‌ها اعتراض داشتند. دخالت قدرت‌های خارجی (بریتانیا، فرانسه، ژاپن و ایالات متحده) که از ضدانقلاب حمایت کردند. | |||
=== طرف‌های درگیر === | |||
==== ارتش سرخ (بلشویک‌ها) ==== | |||
تحت رهبری تروتسکی و سازمان‌دهی شده توسط بلشویک‌ها با هدف حفظ قدرت شوروی و گسترش انقلاب سوسیالیستی. | |||
==== ارتش سفید (ضدانقلاب) ==== | |||
متشکل از افسران تزاری سابق، محافظه‌کاران، لیبرال‌ها، و سوسیالیست‌های مخالف بلشویک‌ها با هدف سرنگونی بلشویک‌ها و احیای نظم قدیمی یا تشکیل حکومتی غیربلشویکی. | |||
ارتش سفید (ضدانقلاب) | |||
متشکل از افسران تزاری سابق، محافظه‌کاران، لیبرال‌ها، و سوسیالیست‌های مخالف بلشویک‌ها | |||
هدف | |||
==== نیروهای خارجی ==== | |||
کشورهای متفقین که از ارتش سفید حمایت کردند تا از گسترش انقلاب بلشویکی به سایر کشورها جلوگیری کنند. | کشورهای متفقین که از ارتش سفید حمایت کردند تا از گسترش انقلاب بلشویکی به سایر کشورها جلوگیری کنند. | ||
مراحل اصلی جنگ | ==== مراحل اصلی جنگ ==== | ||
آغاز شورش‌ها (۱۹۱۸) | ===== آغاز شورش‌ها (۱۹۱۸) ===== | ||
قرارداد برست-لیتوفسک با آلمان (مارس ۱۹۱۸) باعث اعتراضات داخلی و خارجی شد. ضدانقلابیون در مناطق مختلف، به‌ویژه در جنوب روسیه و سیبری، شورش کردند. | |||
قرارداد برست-لیتوفسک با آلمان (مارس ۱۹۱۸) باعث اعتراضات داخلی و خارجی شد. | |||
ارتش سرخ تأسیس شد و تروتسکی رهبری آن را بر عهده گرفت. | ارتش سرخ تأسیس شد و تروتسکی رهبری آن را بر عهده گرفت. | ||
دخالت خارجی و پیشروی ارتش سفید (۱۹۱۸–۱۹۱۹) | ===== دخالت خارجی و پیشروی ارتش سفید (۱۹۱۸–۱۹۱۹) ===== | ||
نیروهای خارجی به بنادر و مناطق استراتژیک حمله کردند. ارتش سفید، تحت فرماندهی رهبرانی مانند کولچاک، دنیکین و ورانگل، به مسکو و پتروگراد نزدیک شد. | |||
===== پیروزی ارتش سرخ و عقب‌نشینی ضدانقلاب (۱۹۱۹–۱۹۲۰) ===== | |||
سازمان‌دهی مؤثر تروتسکی و اتحاد طبقات کارگری باعث شکست ارتش سفید شد. شکست کولچاک در سیبری و دنیکین در جنوب، ارتش سفید را تضعیف کرد. | |||
===== پایان جنگ و شکست نهایی (۱۹۲۱–۱۹۲۳) ===== | |||
آخرین مقاومت‌ها در کریمه توسط ورانگل شکست خورد. بلشویک‌ها شورش‌های دهقانی (مانند شورش تامبوف) و شورش ملوانان کرونشتات را سرکوب کردند. | |||
پیروزی ارتش سرخ و | دلایل پیروزی بلشویک‌ها، یکم: رهبری قوی لنین و تروتسکی و استراتژی‌های نظامی و سیاسی مؤثربود. دوم: اتحاد و انسجام، ارتش سرخ به مراتب منسجم‌تر از نیروهای متفرق ارتش سفید بود. سوم: حمایت مردمی، وعده‌های بلشویک‌ها درباره زمین و برابری اجتماعی باعث جذب کارگران و دهقانان شد. چهارم: عدم هماهنگی ضدانقلاب، اختلافات ایدئولوژیک و عدم انسجام میان نیروهای ارتش سفید و حامیان خارجی آنها. | ||
==== پیامدهای جنگ داخلی ==== | |||
تثبیت قدرت بلشویک‌ها، اتحاد جماهیر شوروی در ۱۹۲۲ تأسیس شد. | |||
ویرانی گسترده، میلیون‌ها نفر کشته شدند و زیرساخت‌های کشور آسیب جدی دید. | |||
سیاست‌های سخت‌گیرانه دولتی، دولت شوروی کنترل شدیدی بر جامعه اعمال کرد و پایه‌های استبدادی حکومت استالین شکل گرفت. | |||
افزایش نفرت طبقاتی، دشمنی میان طبقات اجتماعی تقویت شد و بسیاری از مخالفان به تبعید یا مرگ محکوم شدند. | |||
=== نتیجه‌گیری === | |||
جنگ داخلی روسیه دوره‌ای پرآشوب و خونین بود که تأثیرات عمیقی بر تاریخ شوروی و جهان داشت. بلشویک‌ها با موفقیت قدرت خود را حفظ کردند، اما بهای آن ویرانی و سرکوب گسترده بود که زمینه‌ساز استقرار یک دولت تک‌حزبی شد. | |||
جنگ داخلی روسیه دوره‌ای پرآشوب و خونین بود که تأثیرات عمیقی بر تاریخ شوروی و جهان داشت. بلشویک‌ها با موفقیت قدرت خود را حفظ کردند، اما بهای آن ویرانی و سرکوب گسترده بود که زمینه‌ساز استقرار یک دولت تک‌حزبی | |||
== رهبران شوروی == | == رهبران شوروی == | ||
| خط ۱۸۶: | خط ۱۵۰: | ||
جدول زمانی تحولات انقلاب شوروی از سال ۱۹۱۷ تا زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی به شرح زیر است: | جدول زمانی تحولات انقلاب شوروی از سال ۱۹۱۷ تا زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی به شرح زیر است: | ||
دوران انقلاب از سال ۱۹۱۷ تا تشکیل شوروی | === دوران انقلاب از سال ۱۹۱۷ تا تشکیل شوروی === | ||
۱۹۱۷ - انقلاب فوریه، تزار نیکلای دوم استعفا داد و دولت موقت به رهبری الکساندر کرنسکی تشکیل شد. | ۱۹۱۷ - انقلاب فوریه، تزار نیکلای دوم استعفا داد و دولت موقت به رهبری الکساندر کرنسکی تشکیل شد. | ||
۱۹۱۷ - نوامبر یا به تاریخ روسی انقلاب اکتبر، بلشویک‌ها به رهبری لنین دولت موقت را سرنگون کردند. | ۱۹۱۷ - نوامبر یا به تاریخ روسی انقلاب اکتبر، بلشویک‌ها به رهبری لنین دولت موقت را سرنگون کردند. | ||
۱۹۱۸ - با امضای معاهده برست - لیتوفسک روسیه از جنگ جهانی اول خارج می‌شود. | ۱۹۱۸ - با امضای معاهده برست - لیتوفسک روسیه از جنگ جهانی اول خارج می‌شود. بلافاصله جنگ داخلی میان ارتش سرخ از طرف انقلابیون و ارتش سفید آغاز شد. | ||
۱۹۲۱ - پایان جنگ داخلی با پیروزی بلشویک‌ها معرفی سیاست اقتصادی جدید (NEP) برای بازسازی اقتصادی | |||
۱۹۲۱ - پایان جنگ داخلی با پیروزی بلشویک‌ها | |||
معرفی سیاست اقتصادی جدید (NEP) برای بازسازی اقتصادی | |||
۱۹۲۲: تأسیس اتحاد جماهیر شوروی (شامل روسیه، اوکراین، بلاروس، و قفقاز). | ۱۹۲۲: تأسیس اتحاد جماهیر شوروی (شامل روسیه، اوکراین، بلاروس، و قفقاز). | ||
| خط ۲۰۴: | خط ۱۶۳: | ||
۱۹۲۴: مرگ لنین و آغاز رقابت قدرت میان استالین و تروتسکی. | ۱۹۲۴: مرگ لنین و آغاز رقابت قدرت میان استالین و تروتسکی. | ||
دوران استالین (۱۹۲۴–۱۹۵۳) | === دوران استالین (۱۹۲۴–۱۹۵۳) === | ||
۱۹۲۸: آغاز برنامه‌های پنج‌ساله برای صنعتی‌سازی و جمع‌گرایی اجباری زمین‌های کشاورزی. | ۱۹۲۸: آغاز برنامه‌های پنج‌ساله برای صنعتی‌سازی و جمع‌گرایی اجباری زمین‌های کشاورزی. | ||
| خط ۲۱۶: | خط ۱۷۴: | ||
۱۹۴۹: شوروی اولین بمب اتمی خود را آزمایش می‌کند؛ آغاز جنگ سرد. | ۱۹۴۹: شوروی اولین بمب اتمی خود را آزمایش می‌کند؛ آغاز جنگ سرد. | ||
دوران جنگ سرد و پس از استالین (۱۹۵۳–۱۹۸۵) | === دوران جنگ سرد و پس از استالین (۱۹۵۳–۱۹۸۵) === | ||
۱۹۵۳: مرگ استالین؛ نیکیتا خروشچف به قدرت می‌رسد. | ۱۹۵۳: مرگ استالین؛ نیکیتا خروشچف به قدرت می‌رسد. | ||
| خط ۲۳۰: | خط ۱۸۷: | ||
۱۹۷۹: تهاجم شوروی به افغانستان؛ آغاز جنگ طولانی و پرهزینه. | ۱۹۷۹: تهاجم شوروی به افغانستان؛ آغاز جنگ طولانی و پرهزینه. | ||
دوران اصلاحات گورباچف و فروپاشی (۱۹۸۵–۱۹۹۱) | === دوران اصلاحات گورباچف و فروپاشی (۱۹۸۵–۱۹۹۱) === | ||
۱۹۸۵: میخائیل گورباچف به دبیرکلی حزب کمونیست می‌رسد؛ اصلاحات پرسترویکا (بازسازی اقتصادی) و گلاسنوست (شفافیت سیاسی) آغاز می‌شود. | ۱۹۸۵: میخائیل گورباچف به دبیرکلی حزب کمونیست می‌رسد؛ اصلاحات پرسترویکا (بازسازی اقتصادی) و گلاسنوست (شفافیت سیاسی) آغاز می‌شود. | ||
۱۹۸۹: | ۱۹۸۹: سقوط دیوار برلین؛ کشورهای بلوک شرق از کنترل شوروی خارج می‌شوند. اعتراضات داخلی در شوروی شدت می‌گیرد. | ||
۱۹۹۰: جمهوری‌های شوروی اعلام استقلال می‌کنند. گورباچف ریاست جمهوری شوروی را بر عهده می‌گیرد. | |||
۱۹۹۱: کودتای ناموفق علیه گورباچف توسط جناح‌های محافظه‌کار. بوریس یلتسین قدرت را در روسیه در دست می‌گیرد. | |||
۱۹۹۱: | |||
کودتای ناموفق علیه گورباچف توسط جناح‌های محافظه‌کار. | |||
بوریس یلتسین قدرت را در روسیه در دست می‌گیرد. | |||
۲۶ دسامبر: اتحاد جماهیر شوروی به طور رسمی منحل می‌شود. | ۲۶ دسامبر: اتحاد جماهیر شوروی به طور رسمی منحل می‌شود. | ||
جمع‌بندی تاریخی | == جمع‌بندی تاریخی انقلاب شوروی == | ||
اتحاد جماهیر شوروی طی ۷۴ سال از یک انقلاب مردمی آغاز شد، به یک قدرت جهانی تبدیل شد، و سپس به دلیل بحران‌های داخلی و فشارهای خارجی فروپاشید. این دوره تأثیرات عظیمی بر تاریخ جهان، از جمله گسترش ایدئولوژی سوسیالیسم و تغییرات ژئوپلیتیکی، داشت. | اتحاد جماهیر شوروی طی ۷۴ سال از یک انقلاب مردمی آغاز شد، به یک قدرت جهانی تبدیل شد، و سپس به دلیل بحران‌های داخلی و فشارهای خارجی فروپاشید. این دوره تأثیرات عظیمی بر تاریخ جهان، از جمله گسترش ایدئولوژی سوسیالیسم و تغییرات ژئوپلیتیکی، داشت. | ||
== منابع == | == منابع == | ||