تظاهرات ۱۳۸۸: تفاوت میان نسخه‌ها

}}'''تظاهرات ۱۳۸۸''' به سلسله تظاهراتی گفته می‌شود که پس از اعلام نتایج انتخابات دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و اعلام پیروزی دوباره محمود احمدی‌نژاد، در تهران و سایر شهرهای ایران،‌ آغاز گردید.<ref>[https://www.huffpost.com/entry/a-coup-manual-what-we-sho_b_216461 گاردین: «اقدام به کودتا در ایران»] </ref><ref>[https://www.huffpost.com/entry/a-coup-manual-what-we-sho_b_216461 A Coup Manual]</ref> تظاهرات ۱۳۸۸  نخست با شعار «رای من کو؟!» در اعتراض به شمارش آرا و نتایج آن بود که در تهران و سایر شهرهای ایران آغاز گردید، اما کم‌کم با شعارهایی از جمله «مرگ بر دیکتاتور» رنگ و بوی ضدحکومتی گرفت.

برخی تحلیل‌گران سیاسی پس از اعلام نتایج انتخابات و پیروزی محمود احمدی‌نژاد، از تظاهرات ۱۳۸۸تحت عنوان کودتا یاد کردند.<ref>[http://zamaaneh.com/special/2009/06/post_793.html گاردین: اقدام به کودتا در ایران]</ref> [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] و [[شورای ملی مقاومت ایران]]، این انتخابات را «نمایش» قلمداد کردند و خواهان انتخابات آزاد با شرکت همه نیروها زیر نظر سازمان ملل متحد شدند.<ref>دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران</ref>  

تظاهرات ۱۳۸۸ و اعتراضات پس از آن از روز ۲۳ خرداد، توسط هزاران تن و در تهران و شهرهای دیگر از جمله اصفهان، تبریز، کرج، شیراز، یاسوج، ساری،ارومیه و دیگر شهرها، از فردای روز انتخابات آغاز گردید. روز ۲۵ خرداد در تهران حدود ۳ میلیون نفر به خیابان آمدند. این تظاهرات‌ بعد از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]] سال ۵۷ بزرگترین تظاهرات ضدحکومتی به‌شمار می‌رفت. این تظاهرات با سرکوب خونین از طرف پلیس ضدشورش، لباس شخصی‌ها، بسیج و سپاه مواجه شد که در نتیجه آن تعداد زیادی دستگیر و مجروح شده و جان باختند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f3_mousavi_Iran/1754373.html معترضان انتخابات ریاست جمهوری از انقلاب تا آزادی]</ref>

علی خامنه‌ای در روز ۲۹ خرداد،‌ طی یک سخنرانی در اولین نماز جمعه‌ بعد از انتخابات ریاست جمهوری، مسئولیت هرگونه خونریزی و خشونت را به عهده برگزارکنندگان تظاهرات دانست. ساعتی پس از پایان سخنرانی علی خامنه‌ای، سازمان عفو بین الملل در اطلاعیه ای اعلام کرد که این سخنرانی "چراغ سبز رهبر ایران برای سرکوب" بوده است.<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/iran/2010/06/100618_l10_khamenei_29_khordad_speech سخنرانی ۲۹ خرداد خامنه‌ای؛ نقطه عطف]</ref>

==== موضع‌گیری های بین‌المللی در مورد تظاهرات ۱۳۸۸ ====

روز ۲۵ خرداد بان‌کی‌مون دبیر کل سازمان ملل متحد گفت: «خواست واقعی مردم ایران باید به طور کامل محترم شمرده شود».

صبح روز شنبه پنجم دی مصادف با روز تاسوعا، درگیری‌هایی بین معترضان و نیروهای انتظامی در خیابان انقلاب، از میدان امام حسین تا میدان انقلاب رخ داد.<ref name=":3">[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/12/091226_tasoa_clashes.shtml درگیری‌های روز تاسوعا در تهران]</ref> در روز ۵ دی، در مناطق مرکزی شهر تهران در حوالی میدان امام حسین، پل چوبی، میدان فردوسی و چهارراه ولیعصر درگیری بین معترضین و نیروهای انتظامی و لباس شخصی‌ها صورت گرفت.<ref name=":3" /> خبرگزاری‌های خارجی درگیری‌های امروز، عاشورای سال ۱۳۸۸، را خونین‌ترین مواجهه بین مردم و نیروهای امنیتی ایران از زمان آغاز اعتراضات به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری خوانده‌اند.<ref name=":4">[https://www.radiofarda.com/a/F7_Tehran_Ashoura_Protest/1914627.html دست‌کم چهار کشته در خونین‌ترین مواجهه مردم و نیروهای امنیتی ایران]</ref> به گفته یکی از شاهدان اغلب شعارهای مردم در روز عاشورا علیه علی خامنه‌ای بوده و مردم در حال مقابله با نیروهای امنیتی شعارهای «مرگ بر خامنه‌ای» و «خامنه‌ای قاتله، ولایتش باطله» سر داده‌اند.<ref name=":4" /> تلویزیون سی‌ان‌ان گزارش داد: «تظاهرات ایران، بخشی از تهران را به منطقه جنگی تبدیل کرده بود».<ref>تلویزیون سی‌ان‌ان، ۶ دی ۱۳۸۸</ref> تلویزیون فاکس نیوز خبر داد: «هزاران تن از تظاهرکنندگان ضدحکومتی که شعار میدادند مرگ بر دیکتاتور، امروز مجددا به خیابانهای پایتخت وشهرهای دیگر ریختند. آنها امروز با نیروهای حکومتی می‌جنگیدند».<ref>تلویزیون فاکس نیوز،‌ ۶ دی ۱۳۸۸</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=IfJJXEnv2b4 یوتیوب]</ref>