۴۸۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (International Covenant on Civil and Political Rights یا ICCPR)''' همچنین به عنوان «'''میثاق مدنی سازمان ملل'''» ('''UN Civil Covenant''''')'' شناخته میشود؛ نام یکی از اسناد بنیادین حقوق بشر سازمان ملل متحد است که در سال ۱۹۶۶ تصویب شد و از سال ۱۹۷۶ لازمالاجرا گردید. این میثاق که با هدف تضمین حقوق مدنی مانند حق حیات و آزادی بیان، و حقوق سیاسی مانند حق مشارکت در انتخابات و امور عمومی، تدوین شده، برای بیش از ۱۷۰ کشور عضو الزامآور است. | '''میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (International Covenant on Civil and Political Rights یا ICCPR)''' همچنین به عنوان «'''میثاق مدنی سازمان ملل'''» ('''UN Civil Covenant''''')'' شناخته میشود؛ نام یکی از اسناد بنیادین حقوق بشر سازمان ملل متحد است [۱] که در سال ۱۹۶۶ (برابر ۲۵ آذر ۱۳۴۵) تصویب شد و از سال ۱۹۷۶ برابر ۳ فروردین ۱۳۵۵ لازمالاجرا گردید. این میثاق که با هدف تضمین حقوق مدنی مانند حق حیات و آزادی بیان، و حقوق سیاسی مانند حق مشارکت در انتخابات و امور عمومی، تدوین شده، برای بیش از ۱۷۰ کشور عضو الزامآور است. | ||
ایران در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۴۷ این میثاق را امضا کرد و در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۵۴ به تصویب رساند؛ با این کار به آن اعتبار قانونی بخشیده و خود را به آن متعهد ساختهاست؛ اما در عمل، در هر دو رژیم سیاسی گذشته (پادشاهی) و فعلی (جمهوری اسلامی) مفاد پایهای آن را به کرات (بهخصوص در دوران حکومت جمهوری اسلامی) نقض کردهاست. | |||
خط ۲۴: | خط ۲۵: | ||
** '''منع شکنجه''' (ماده ۷): هرگونه رفتار ظالمانه یا غیرانسانی ممنوع است. این ماده بهویژه در مورد آزمایشهای پزشکی بدون رضایت صراحت دارد. | ** '''منع شکنجه''' (ماده ۷): هرگونه رفتار ظالمانه یا غیرانسانی ممنوع است. این ماده بهویژه در مورد آزمایشهای پزشکی بدون رضایت صراحت دارد. | ||
** '''آزادی و امنیت شخصی''' (ماده ۹): بازداشت خودسرانه ممنوع است و افراد حق دارند از دلایل بازداشت خود آگاه شوند. | ** '''آزادی و امنیت شخصی''' (ماده ۹): بازداشت خودسرانه ممنوع است و افراد حق دارند از دلایل بازداشت خود آگاه شوند. | ||
** '''حق محاکمه عادلانه''' (ماده ۱۴): همه افراد حق دارند در دادگاهی مستقل و بیطرف محاکمه شوند | ** '''حق محاکمه عادلانه''' (ماده ۱۴): همه افراد حق دارند در دادگاهی مستقل و بیطرف محاکمه شوند. | ||
* '''حقوق سیاسی''': | * '''حقوق سیاسی''': | ||
** '''آزادی بیان''' (ماده ۱۹): افراد حق دارند آزادانه عقاید خود را ابراز کنند، هرچند این حق ممکن است با محدودیتهایی برای حفظ امنیت عمومی مواجه شود. | ** '''آزادی بیان''' (ماده ۱۹): افراد حق دارند آزادانه عقاید خود را ابراز کنند، هرچند این حق ممکن است با محدودیتهایی برای حفظ امنیت عمومی مواجه شود. | ||
** '''آزادی تجمع و انجمن''' (ماده ۲۱ و ۲۲): افراد میتوانند بهصورت مسالمتآمیز گردهم آیند و تشکلهایی مانند احزاب سیاسی تشکیل دهند. | ** '''آزادی تجمع و انجمن''' (ماده ۲۱ و ۲۲): افراد میتوانند بهصورت مسالمتآمیز گردهم آیند و تشکلهایی مانند احزاب سیاسی تشکیل دهند. | ||
** '''حق مشارکت سیاسی''' (ماده ۲۵): این ماده بر حق رأی و انتخاب شدن در انتخابات آزاد تأکید دارد | ** '''حق مشارکت سیاسی''' (ماده ۲۵): این ماده بر حق رأی و انتخاب شدن در انتخابات آزاد تأکید دارد. | ||
یکی از اصول مهم میثاق، '''حق تعیین سرنوشت''' (ماده ۱) است که به ملتها اجازه میدهد وضع سیاسی و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود را آزادانه تعیین کنند. این اصل بهویژه برای کشورهای تحت استعمار اهمیت داشت | یکی از اصول مهم میثاق، '''حق تعیین سرنوشت''' (ماده ۱) است که به ملتها اجازه میدهد وضع سیاسی و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود را آزادانه تعیین کنند. این اصل بهویژه برای کشورهای تحت استعمار اهمیت داشت. | ||
خط ۴۰: | خط ۴۱: | ||
* '''بررسی گزارشهای دورهای''': کشورهای عضو باید هر چند سال یکبار گزارشی از وضعیت اجرای میثاق در کشور خود ارائه دهند. | * '''بررسی گزارشهای دورهای''': کشورهای عضو باید هر چند سال یکبار گزارشی از وضعیت اجرای میثاق در کشور خود ارائه دهند. | ||
* '''رسیدگی به شکایات''': در صورتی که کشوری پروتکل اختیاری اول را پذیرفته باشد، افراد میتوانند نقض حقوق خود را به کمیته گزارش کنند. | * '''رسیدگی به شکایات''': در صورتی که کشوری پروتکل اختیاری اول را پذیرفته باشد، افراد میتوانند نقض حقوق خود را به کمیته گزارش کنند. | ||
* '''تفسیر مواد میثاق''': کمیته با انتشار «نظرات کلی» (General Comments) به روشنسازی مفاد میثاق کمک میکند | * '''تفسیر مواد میثاق''': کمیته با انتشار «نظرات کلی» (General Comments) به روشنسازی مفاد میثاق کمک میکند. | ||
بهعنوان مثال، در سال ۲۰۲۳، کمیته حقوق بشر از چندین کشور خواست تا قوانین محدودکننده آزادی بیان را اصلاح کنند، که نشاندهنده نقش فعال این کمیته در نظارت است (UN News, 2023, <nowiki>https://news.un.org/en/story/2023/07/1138762</nowiki>). | بهعنوان مثال، در سال ۲۰۲۳، کمیته حقوق بشر از چندین کشور خواست تا قوانین محدودکننده آزادی بیان را اصلاح کنند، که نشاندهنده نقش فعال این کمیته در نظارت است (UN News, 2023, <nowiki>https://news.un.org/en/story/2023/07/1138762</nowiki>). | ||
خط ۶۴: | خط ۶۵: | ||
----'''منابع''' | ----'''منابع''' | ||
# [https://iran.un.org/fa/106018-%D9%85%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D9%82-%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C?afd_azwaf_tok=eyJhbGciOiJSUzI1NiJ9.eyJhdWQiOiJpcmFuLnVuLm9yZyIsImV4cCI6MTc0NDE4Mjc2NCwiaWF0IjoxNzQ0MTgyNzU0LCJpc3MiOiJ0aWVyMS02NzQ5ODQ4YmM5LTdqZ3c5Iiwic3ViIjoiMTQ5Ljg4LjEwMi4zNiIsImRhdGEiOnsidHlwZSI6Imlzc3VlZCIsInJlZiI6IjIwMjUwNDA5VDA3MTIzNFotMTY3NDk4NDhiYzk3amd3OWhDMUZSQTlmdGcwMDAwMDAwazcwMDAwMDAwMDAwbXJ3IiwiYiI6Ijl5aFctUU82UkVwZ0ZWMnZGajNIWFJ1S3RvYnh0aFdzNUhkeXVhdkdmcFEiLCJoIjoiR1pSYUZESDZTWGJuak1sZHZPYWNURm9YdTBzaS0tVnpLalNtZkZZRC1hZyJ9fQ.AvBwlaYePbPUCgEny9L_MXSkjBvcMceLjS39bl04RdRUKwPEhwwQuyJ7oTlJCkprF9fQeOAC38Uh1bV0d4uWJyOI9ZjZRYR0evL4-k0bsNMqse3LGYuoFjD9NvJntjc6vIt4OdyCfQxwnwKwSNmK98JLrmhWxJEEwGRJgHFFGE__KAt3uVWFP4shUZxEqRM1NON8KCiEreZrp1dTBD1nUB_EFt_JyEGNFGgdQNlTTNUQ0BokyT9NTOqy5KC_LhKCY6yusj1IqmRwUP6R8SLhI_2aBAVRg_QcwKo2Ed6_j_OHv4G9P3cqBuNXLJfTc-SVqPTBUX3hb4mkppNEp18sLw.WF3obl2IDtqgvMFRqVdYkD5s میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی-سایت سازمان ملل متحد-صفحهی فارسی ایران] | |||
# United Nations, 2023 | # United Nations, 2023 | ||
# OHCHR, 2024 | # OHCHR, 2024 |
ویرایش