۸٬۸۵۶
ویرایش
کاربر:Khosro/صفحه تمرین کودکان کار در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
کاربر:Khosro/صفحه تمرین کودکان کار در ایران (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۷ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۵۴
، ۲۷ آوریلبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''کودکان کار در ایران'''، یکی از چالش‌های اجتماعی و انسانی برجسته‌ای است که ریشه در عوامل ساختاری، اقتصادی و سیاسی دارد. بر اساس برآوردهای غیررسمی، تعداد کودکان کار در ایران بین ۵ تا ۸ میلیون نفر تخمین زده می‌شود، که حدود ۱۵ درصد از جمعیت کودکان این کشور را تشکیل می‌دهند. [ | '''کودکان کار در ایران'''، یکی از چالش‌های اجتماعی و انسانی برجسته‌ای است که ریشه در عوامل ساختاری، اقتصادی و سیاسی دارد. بر اساس برآوردهای غیررسمی، تعداد کودکان کار در ایران بین ۵ تا ۸ میلیون نفر تخمین زده می‌شود، که حدود ۱۵ درصد از جمعیت کودکان این کشور را تشکیل می‌دهند.<ref name=":0">[https://news.mojahedin.org/i/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D9%86%D8%AC-%D8%AA%D8%A7-%D9%87%D8%B4%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA رسانه حکومتی: آمارهای غیررسمی کودکان کار پنج تا هشت میلیون نفر است - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref> این آمار تکان‌دهنده در کشوری با منابع طبیعی غنی و ادعای قانون‌گذاری برای حمایت از حقوق کودکان، نشان‌دهنده یک فاجعه انسانی است. قوانین ایران کار کودکان زیر ۱۵ سال را ممنوع کرده است، اما نقض مستمر این قوانین توسط نهادهای حکومتی و بهره‌کشی از کودکان در پروژه‌های شهری و کارگاه‌های غیررسمی، این معضل را تشدید کرده است.<ref name=":1">[https://iranwire.com/fa/features/114255-%D9%86%D9%81%D8%B3%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D8%AE%D8%B1-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C/ نفس‌های آخر حقوق کودکان در ایران - سایت ایران وایر]</ref><ref name=":2">[https://farhikhtegandaily.com/news/54447/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AB%D9%85%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C/ استثمار کودکان کار در پروژه‌های شهری - سایت حکومتی فرهیختگان]</ref> | ||
فقر به‌عنوان عامل اصلی ورود کودکان به چرخه کار شناسایی شده است، اما سیاست‌های اقتصادی ناکارآمد، فساد گسترده، و سرکوب نهادهای مدنی توسط حکومت، این وضعیت را به یک بحران ساختاری تبدیل کرده است. [4 | فقر به‌عنوان عامل اصلی ورود کودکان به چرخه کار شناسایی شده است، اما سیاست‌های اقتصادی ناکارآمد، فساد گسترده، و سرکوب نهادهای مدنی توسط حکومت، این وضعیت را به یک بحران ساختاری تبدیل کرده است.<ref name=":3">[https://iran-bssc.ir/activities/observatory-for-child-issues/12157/ کودکان کار؛ قربانیان کوچک فقر - مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه]</ref><ref name=":4">[https://www.dw.com/fa-ir/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DB%B1%DB%B5-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF/a-66407604 کودکان کار ۱۵ درصد جمعیت کودکان ایران را تشکیل می‌دهند - سایت دویچه‌وله]</ref> کودکان کار نه‌تنها از حقوق اولیه خود مانند آموزش، سلامت، و کودکی محروم هستند، بلکه در معرض خشونت، استثمار جنسی، و شرایط کاری خطرناک قرار دارند.<ref name=":5">[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%B1%D9%86%D8%AC-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8-%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C/a-71363117 رنج کودکان کار ایران در سایه سرکوب نهادها و فعالان مدنی - سایت دویچه‌وله]</ref> نقش حکومت در این بحران دوگانه است: از یک سو، سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی آن به گسترش فقر و بیکاری منجر شده و کودکان را به بازار کار سوق داده است؛ از سوی دیگر، نهادهای حکومتی و مافیای قدرت از این کودکان به‌عنوان نیروی کار ارزان بهره‌کشی می‌کنند.<ref name=":6">[https://www.independentpersian.com/node/348336/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D8%B9%D8%B7%DB%8C%D9%84-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AF-%D8%AA%D8%A7-%D8%AE%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA%DB%8C-%D9%82%D8%AF-%D8%B9%D9%84%D9%85-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF خانه‌های کودکان کار تعطیل می‌شوند تا خیریه‌های حکومتی قد علم کنند - سایت ایندیپندنت]</ref><ref name=":7">[https://cpiran.org/%D8%A8%D9%87%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%B4%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B2/ بهره‌کشی مافیای قدرت در حکومت اسلامی از کودکان کار - سایت حزب کمونیست ایران]</ref> | ||
این مقاله به بررسی ابعاد مختلف پدیده کودکان کار در ایران می‌پردازد و با استناد به منابع معتبر، نقش کلیدی حکومت در ایجاد و تداوم این فاجعه را برجسته می‌کند. بخش‌های مختلف مقاله شامل تحلیل علل اقتصادی و اجتماعی، نقض حقوق کودکان، شرایط کاری این کودکان، و سرکوب فعالان مدنی است. همچنین، این پژوهش نشان می‌دهد که چگونه رویکرد تقلیل‌گرایانه و نمایشی حکومت به این معضل، مانع از اجرای راه‌حل‌های مؤثر شده است.<ref>[https://www.independentpersian.com/node/245906/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C/%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86 رویکرد تقلیل‌گرایانه حکومت ایران به کار کودکان - سایت ایران وایر]</ref> در پایان، پیشنهادهایی برای کاهش این بحران ارائه می‌شود، با تأکید بر لزوم اصلاحات ساختاری و پاسخگویی نهادهای حکومتی. این مقاله با هدف افشای حقیقت و جلب توجه به وضعیت اسفبار کودکان کار، به‌عنوان سندی برای پژوهشگران، سیاست‌گذاران، و فعالان حقوق بشر ارائه می‌شود.<ref>[https://iranfreedom.net/%da%a9%d9%88%d8%af%da%a9%d8%a7%d9%86-%da%a9%d8%a7%d8%b1-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-3/ فاجعه کودکان کار در ایران - سایت ایران آزادی]</ref> | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
پدیده کودکان کار به‌عنوان یکی از بارزترین نشانه‌های نابرابری اجتماعی و نقض حقوق بشر در ایران معاصر، نه‌تنها یک مسئله اجتماعی، بلکه یک بحران سیاسی و اخلاقی است. کودکان کار، که اغلب در سنین کودکی مجبور به کار در خیابان‌ها، کارگاه‌ها، و پروژه‌های شهری می‌شوند، قربانیان اصلی سیاست‌های ناکارآمد اقتصادی و فساد ساختاری در ایران هستند. [ | پدیده کودکان کار به‌عنوان یکی از بارزترین نشانه‌های نابرابری اجتماعی و نقض حقوق بشر در ایران معاصر، نه‌تنها یک مسئله اجتماعی، بلکه یک بحران سیاسی و اخلاقی است. کودکان کار، که اغلب در سنین کودکی مجبور به کار در خیابان‌ها، کارگاه‌ها، و پروژه‌های شهری می‌شوند، قربانیان اصلی سیاست‌های ناکارآمد اقتصادی و فساد ساختاری در ایران هستند.<ref>[https://kar-online.com/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF/ کودکانی که کودکی را در نبرد با فقر از دست می‌دهند - سایت کار]</ref> این کودکان، که تعداد آن‌ها به‌صورت غیررسمی تا ۸ میلیون نفر تخمین زده شده است، از ابتدایی‌ترین حقوق خود مانند آموزش، سلامت، و امنیت محروم هستند.<ref name=":0" /> | ||
ایران، با وجود برخورداری از منابع طبیعی فراوان و قرار گرفتن در میان ده کشور ثروتمند جهان از نظر منابع، با معضل گسترده فقر و نابرابری مواجه است. [ | ایران، با وجود برخورداری از منابع طبیعی فراوان و قرار گرفتن در میان ده کشور ثروتمند جهان از نظر منابع، با معضل گسترده فقر و نابرابری مواجه است.<ref>[https://old.iranintl.com/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87/%D9%87%D9%81%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D9%81%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF هفت میلیون کودک کار در ایران - سایت ایران اینترنشنال]</ref> این تناقض آشکار، پرسش‌هایی جدی درباره نقش سیاست‌های حکومتی در تشدید فقر و به‌تبع آن، افزایش تعداد کودکان کار مطرح می‌کند. در حالی که قوانین کار ایران صراحتاً کار کودکان زیر ۱۵ سال را ممنوع کرده‌اند، اجرای ضعیف این قوانین و نظارت ناکافی، زمینه را برای بهره‌کشی از کودکان فراهم کرده است.<ref name=":1" /> | ||
این مقاله با رویکردی آکادمیک و دانشنامه‌ای، به تحلیل چندوجهی پدیده کودکان کار در ایران می‌پردازد. هدف اصلی، نه‌تنها توصیف وضعیت کنونی این کودکان، بلکه افشای نقش محوری سیاست‌های حکومتی در ایجاد و تداوم این فاجعه است. در این راستا، مقاله به بررسی علل ریشه‌ای، شرایط کاری کودکان، نقض حقوق آن‌ها، و سرکوب نهادهای مدنی توسط حکومت می‌پردازد. منابع مورد استفاده شامل گزارش‌های رسانه‌ای، مقالات تحلیلی، و کتاب‌های مرتبط با موضوع است که با دقت بازنویسی شده‌اند تا محتوای اصلی آن‌ها حفظ شود. [ | این مقاله با رویکردی آکادمیک و دانشنامه‌ای، به تحلیل چندوجهی پدیده کودکان کار در ایران می‌پردازد. هدف اصلی، نه‌تنها توصیف وضعیت کنونی این کودکان، بلکه افشای نقش محوری سیاست‌های حکومتی در ایجاد و تداوم این فاجعه است. در این راستا، مقاله به بررسی علل ریشه‌ای، شرایط کاری کودکان، نقض حقوق آن‌ها، و سرکوب نهادهای مدنی توسط حکومت می‌پردازد. منابع مورد استفاده شامل گزارش‌های رسانه‌ای، مقالات تحلیلی، و کتاب‌های مرتبط با موضوع است که با دقت بازنویسی شده‌اند تا محتوای اصلی آن‌ها حفظ شود.<ref>[https://kameelahmady.com/fa/childs-labour/ کودکان کار - سایت کامیل احمدی]</ref> | ||
== زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی کودکان کار == | == زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی کودکان کار == | ||
=== فقر به‌عنوان عامل اصلی === | === فقر به‌عنوان عامل اصلی === | ||
فقر، به‌عنوان مهم‌ترین عامل سوق‌دهنده کودکان به بازار کار، ریشه در سیاست‌های اقتصادی ناکارآمد و توزیع ناعادلانه ثروت در ایران دارد. بر اساس گزارش‌ها، بیش از ۴۰ درصد جمعیت ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند، و این وضعیت به‌ویژه در مناطق حاشیه‌نشین و روستایی تشدید شده است. | فقر، به‌عنوان مهم‌ترین عامل سوق‌دهنده کودکان به بازار کار، ریشه در سیاست‌های اقتصادی ناکارآمد و توزیع ناعادلانه ثروت در ایران دارد. بر اساس گزارش‌ها، بیش از ۴۰ درصد جمعیت ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند، و این وضعیت به‌ویژه در مناطق حاشیه‌نشین و روستایی تشدید شده است.<ref name=":3" /> خانواده‌های فقیر، که اغلب قادر به تأمین نیازهای اولیه خود نیستند، کودکان را به‌عنوان منبع درآمد به کار می‌گمارند. این پدیده در سال‌های اخیر با افزایش تورم، بیکاری، و کاهش ارزش پول ملی شدت یافته است.<ref name=":4" /> | ||
کتاب «فقر و نابرابری در ایران» نوشته حسین راغفر نشان می‌دهد که سیاست‌های اقتصادی مبتنی بر خصوصی‌سازی و کاهش حمایت‌های اجتماعی، به گسترش فقر در میان اقشار پایین‌دست منجر شده است. این سیاست‌ها، که از دهه ۱۳۷۰ آغاز شدند، با کاهش بودجه‌های رفاهی و افزایش فشار اقتصادی بر خانواده‌ها، کودکان را به نیروی کار ارزان تبدیل کرده‌اند. | کتاب «فقر و نابرابری در ایران» نوشته حسین راغفر نشان می‌دهد که سیاست‌های اقتصادی مبتنی بر خصوصی‌سازی و کاهش حمایت‌های اجتماعی، به گسترش فقر در میان اقشار پایین‌دست منجر شده است. این سیاست‌ها، که از دهه ۱۳۷۰ آغاز شدند، با کاهش بودجه‌های رفاهی و افزایش فشار اقتصادی بر خانواده‌ها، کودکان را به نیروی کار ارزان تبدیل کرده‌اند.<ref>کتاب فقر و نابرابری در ایران. نوشته‌ی حسین راغفر (۱۳۹۸) تهران: نشر نی</ref> | ||
=== نقش سیاست‌های حکومتی در تشدید فقر === | === نقش سیاست‌های حکومتی در تشدید فقر === | ||
حکومت ایران، از طریق سیاست‌های اقتصادی نئولیبرالی و فساد گسترده در ساختارهای قدرت، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به افزایش فقر کمک کرده است. گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهند که نهادهای حکومتی، از جمله بنیادهای خیریه وابسته به قدرت، به‌جای حمایت از کودکان کار، از آن‌ها در پروژه‌های شهری و صنعتی بهره‌کشی می‌کنند. | حکومت ایران، از طریق سیاست‌های اقتصادی نئولیبرالی و فساد گسترده در ساختارهای قدرت، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم به افزایش فقر کمک کرده است. گزارش‌های رسانه‌ای نشان می‌دهند که نهادهای حکومتی، از جمله بنیادهای خیریه وابسته به قدرت، به‌جای حمایت از کودکان کار، از آن‌ها در پروژه‌های شهری و صنعتی بهره‌کشی می‌کنند.<ref name=":6" /> این نهادها، که اغلب تحت نظارت مستقیم مقامات ارشد قرار دارند، با دور زدن قوانین کار، کودکان را در شرایط غیرانسانی به کار می‌گمارند.<ref name=":7" /> | ||
کتاب «اقتصاد سیاسی ایران» نوشته محمد مالجو به تحلیل نقش نهادهای حکومتی در تداوم نابرابری اقتصادی می‌پردازد. مالجو استدلال می‌کند که فساد سیستمیک و تخصیص ناعادلانه منابع، به حاشیه‌راندن اقشار ضعیف و افزایش تعداد کودکان کار منجر شده است. | کتاب «اقتصاد سیاسی ایران» نوشته محمد مالجو به تحلیل نقش نهادهای حکومتی در تداوم نابرابری اقتصادی می‌پردازد. مالجو استدلال می‌کند که فساد سیستمیک و تخصیص ناعادلانه منابع، به حاشیه‌راندن اقشار ضعیف و افزایش تعداد کودکان کار منجر شده است.<ref>کتاب اقتصاد سیاسی ایران. نوشته‌ی محمد مالجو (۱۳۹۶) تهران: نشر اختران</ref> این وضعیت، با سرکوب نهادهای مدنی و فعالان حقوق کودک، که می‌توانستند صدای این کودکان باشند، تشدید شده است.<ref name=":5" /> | ||
== شرایط کاری کودکان کار در ایران == | == شرایط کاری کودکان کار در ایران == | ||
=== انواع کار و محیط‌های کاری === | === انواع کار و محیط‌های کاری === | ||
کودکان کار در ایران در مشاغل متنوعی از جمله دست‌فروشی، گلفروشی، پاک کردن شیشه خودروها، و کار در کارگاه‌های غیررسمی، مزارع، و پروژه‌های ساختمانی فعالیت می‌کنند. این کودکان اغلب در محیط‌های خطرناک و غیربهداشتی مشغول به کار هستند که سلامت جسمی و روانی آن‌ها را تهدید می‌کند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که کودکان کار در معرض مواد شیمیایی، ابزارهای خطرناک، و شرایط کاری طاقت‌فرسا بدون دسترسی به تجهیزات ایمنی یا نظارت قانونی قرار دارند. | کودکان کار در ایران در مشاغل متنوعی از جمله دست‌فروشی، گلفروشی، پاک کردن شیشه خودروها، و کار در کارگاه‌های غیررسمی، مزارع، و پروژه‌های ساختمانی فعالیت می‌کنند. این کودکان اغلب در محیط‌های خطرناک و غیربهداشتی مشغول به کار هستند که سلامت جسمی و روانی آن‌ها را تهدید می‌کند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که کودکان کار در معرض مواد شیمیایی، ابزارهای خطرناک، و شرایط کاری طاقت‌فرسا بدون دسترسی به تجهیزات ایمنی یا نظارت قانونی قرار دارند.<ref>[https://kar-online.com/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ کودکان کار و کودکان خیابان در ایران - سایت کار]</ref> ساعات کاری طولانی، گاهی تا ۱۲ ساعت در روز، و دستمزدهای ناچیز، ویژگی مشترک این مشاغل است.<ref>[https://wncri.org/fa/%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ کار کودکان در ایران: فقر علت اصلی است - سایت زنان نیروی تغییر]</ref> | ||
کتاب «کار کودکان در خاورمیانه» نوشته مریم شریفیان به شرایط کاری کودکان در ایران اشاره دارد و تأکید می‌کند که نبود نظارت دولتی، به‌ویژه در کارگاه‌های زیرزمینی، این کودکان را در معرض استثمار شدید قرار داده است. این کتاب نشان می‌دهد که کودکان کار اغلب در شرایطی مشابه بردگی مدرن بدون هیچ‌گونه حمایت قانونی یا اجتماعی فعالیت می‌کنند. | کتاب «کار کودکان در خاورمیانه» نوشته مریم شریفیان به شرایط کاری کودکان در ایران اشاره دارد و تأکید می‌کند که نبود نظارت دولتی، به‌ویژه در کارگاه‌های زیرزمینی، این کودکان را در معرض استثمار شدید قرار داده است. این کتاب نشان می‌دهد که کودکان کار اغلب در شرایطی مشابه بردگی مدرن بدون هیچ‌گونه حمایت قانونی یا اجتماعی فعالیت می‌کنند..<ref>کتاب کار کودکان در خاورمیانه. نوشته‌ی مریم شریفیان (۱۴۰۰) تهران: نشر علم</ref> | ||
=== استثمار در پروژه‌های حکومتی و شهری === | === استثمار در پروژه‌های حکومتی و شهری === | ||
یکی از جنبه‌های تأسف‌بار پدیده کودکان کار، بهره‌کشی مستقیم از آن‌ها در پروژه‌های تحت نظارت نهادهای حکومتی است. کودکان کار در پروژه‌های عمرانی مانند جمع‌آوری زباله، نظافت شهری، و ساخت‌وساز به‌عنوان نیروی کار ارزان به کار گرفته می‌شوند. این پروژه‌ها اغلب توسط پیمانکاران وابسته به نهادهای حکومتی مدیریت می‌شوند که با سوءاستفاده از فقر خانواده‌ها، کودکان را در شرایط غیرانسانی استخدام می‌کنند. | یکی از جنبه‌های تأسف‌بار پدیده کودکان کار، بهره‌کشی مستقیم از آن‌ها در پروژه‌های تحت نظارت نهادهای حکومتی است. کودکان کار در پروژه‌های عمرانی مانند جمع‌آوری زباله، نظافت شهری، و ساخت‌وساز به‌عنوان نیروی کار ارزان به کار گرفته می‌شوند. این پروژه‌ها اغلب توسط پیمانکاران وابسته به نهادهای حکومتی مدیریت می‌شوند که با سوءاستفاده از فقر خانواده‌ها، کودکان را در شرایط غیرانسانی استخدام می‌کنند.<ref name=":2" /> این بهره‌کشی نه‌تنها نقض قوانین کار ایران است، بلکه نشان‌دهنده تناقض عمیق بین ادعاهای حکومتی در حمایت از حقوق کودکان و واقعیت‌های موجود است.<ref name=":1" /> | ||
گزارش‌های رسانه‌ای تأیید می‌کنند که نهادهای حکومتی، به‌جای نظارت بر اجرای قوانین، خود به بخشی از چرخه استثمار تبدیل شده‌اند. این وضعیت در شهرهای بزرگ مانند تهران، که تعداد کودکان کار به‌صورت تصاعدی افزایش یافته، به‌وضوح قابل مشاهده است. [ | گزارش‌های رسانه‌ای تأیید می‌کنند که نهادهای حکومتی، به‌جای نظارت بر اجرای قوانین، خود به بخشی از چرخه استثمار تبدیل شده‌اند. این وضعیت در شهرهای بزرگ مانند تهران، که تعداد کودکان کار به‌صورت تصاعدی افزایش یافته، به‌وضوح قابل مشاهده است.<ref>[https://www.bbc.com/persian/articles/cmmd2425p51o «افزایش» آمار کودکان کار در ایران - سایت بی‌بی‌سی]</ref> | ||
=== تأثیرات جسمی و روانی === | === تأثیرات جسمی و روانی === | ||
کار در سنین کودکی تأثیرات مخربی بر سلامت جسمی و روانی کودکان دارد. کودکان کار به دلیل قرار گرفتن در معرض شرایط کاری خطرناک، دچار بیماری‌های مزمن، آسیب‌های جسمانی، و مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب می‌شوند. نبود دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی، این مشکلات را تشدید می‌کند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که بسیاری از کودکان کار در ایران از سوءتغذیه رنج می‌برند، که رشد جسمی و ذهنی آن‌ها را مختل می‌کند. [ | کار در سنین کودکی تأثیرات مخربی بر سلامت جسمی و روانی کودکان دارد. کودکان کار به دلیل قرار گرفتن در معرض شرایط کاری خطرناک، دچار بیماری‌های مزمن، آسیب‌های جسمانی، و مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب می‌شوند. نبود دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی، این مشکلات را تشدید می‌کند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که بسیاری از کودکان کار در ایران از سوءتغذیه رنج می‌برند، که رشد جسمی و ذهنی آن‌ها را مختل می‌کند.<ref>[https://iran-bssc.ir/activities/observatory-for-child-issues/12217/ ۷ میلیون کودک کار در ایران چگونه زندگی می‌کنند؟- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه]</ref> | ||
کتاب «روان‌شناسی کودکان کار» نوشته زهرا احمدی به بررسی تأثیرات روانی کار در سنین پایین می‌پردازد و تأکید می‌کند که محرومیت از کودکی و فشارهای اقتصادی، کودکان کار را به انزوا و ناامیدی سوق می‌دهد. این وضعیت، در کنار فقدان حمایت‌های اجتماعی، چرخه فقر و استثمار را تداوم می‌بخشد. | کتاب «روان‌شناسی کودکان کار» نوشته زهرا احمدی به بررسی تأثیرات روانی کار در سنین پایین می‌پردازد و تأکید می‌کند که محرومیت از کودکی و فشارهای اقتصادی، کودکان کار را به انزوا و ناامیدی سوق می‌دهد. این وضعیت، در کنار فقدان حمایت‌های اجتماعی، چرخه فقر و استثمار را تداوم می‌بخشد.<ref>کتاب روان‌شناسی کودکان کار. نوشته‌ی زهرا احمدی (۱۳۹۹) تهران: نشر نگاه</ref> | ||
== نقض حقوق کودکان کار == | == نقض حقوق کودکان کار == | ||
=== محرومیت از آموزش === | === محرومیت از آموزش === | ||
یکی از بارزترین مصادیق نقض حقوق کودکان کار، محرومیت آن‌ها از حق آموزش است. قوانین ایران و کنوانسیون‌های بین‌المللی، مانند کنوانسیون حقوق کودک، آموزش رایگان و اجباری را برای همه کودکان تضمین کرده‌اند. با این حال، کودکان کار به دلیل نیاز به تأمین معاش خانواده، اغلب از تحصیل بازمی‌مانند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۷۰ درصد کودکان کار در ایران یا هرگز به مدرسه نرفته‌اند یا تحصیلات خود را نیمه‌کاره رها کرده‌اند. [ | یکی از بارزترین مصادیق نقض حقوق کودکان کار، محرومیت آن‌ها از حق آموزش است. قوانین ایران و کنوانسیون‌های بین‌المللی، مانند کنوانسیون حقوق کودک، آموزش رایگان و اجباری را برای همه کودکان تضمین کرده‌اند. با این حال، کودکان کار به دلیل نیاز به تأمین معاش خانواده، اغلب از تحصیل بازمی‌مانند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۷۰ درصد کودکان کار در ایران یا هرگز به مدرسه نرفته‌اند یا تحصیلات خود را نیمه‌کاره رها کرده‌اند.<ref>[https://roozaneh.net/reportage/%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1/ همه چیز درباره مشکلات و علل کودکان کار در ایران - سایت روزانه]</ref> | ||
سیاست‌های حکومتی در زمینه آموزش، که به‌جای حمایت از کودکان محروم، بر تجاری‌سازی آموزش و کاهش بودجه‌های عمومی متمرکز شده‌اند، این بحران را تشدید کرده‌اند. این سیاست‌ها، همراه با فقر گسترده، کودکان را از چرخه آموزش خارج کرده و به بازار کار سوق داده است. [ | سیاست‌های حکومتی در زمینه آموزش، که به‌جای حمایت از کودکان محروم، بر تجاری‌سازی آموزش و کاهش بودجه‌های عمومی متمرکز شده‌اند، این بحران را تشدید کرده‌اند. این سیاست‌ها، همراه با فقر گسترده، کودکان را از چرخه آموزش خارج کرده و به بازار کار سوق داده است.<ref>[https://iranwire.com/fa/special-features/116958-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D9%88-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D9%85%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ کودکان نوظهور کار؛ آراسته و سابقا از طبقه متوسط ایران - سایت ایران وایر]</ref> | ||
=== خشونت و استثمار جنسی === | === خشونت و استثمار جنسی === | ||