کاربر:Poori/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

[http://iranprimer.usip.org/discussion/2011/jun/20/new-un-human-rights-rapporteur-iran June 20, 2011]</ref> <ref name=":3">[https://www.ohchr.org/en/special-procedures/sr-iran OHCHR. (n.d.). ''Special Rapporteur on the situation of human rights in the Islamic Republic of Iran'']</ref> گزارش‌های متعدد سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری، تصویری نگران‌کننده از نقض گسترده و سیستماتیک حقوق اساسی شهروندان ایرانی ترسیم کرده‌اند. دلایل اصلی این نگرانی‌ها شامل موارد زیر است: آمار بالای اعدام، به ویژه برای جرایمی که طبق قوانین بین‌المللی "جرایم بسیار جدی" محسوب نمی‌شوند (مانند جرایم مواد مخدر) و اعدام نوجوانان [6, 7, 8]؛ <ref name=":4">[https://www.ohchr.org/en/HRBodies/HRC/RegularSessions/Session34/Documents/A_HRC_34_65_AUV.docx OHCHR. (2017, March 6). ''Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights in the Islamic Republic of Iran (A/HRC/34/65)'']</ref> <ref name=":5">[https://www.securitycouncilreport.org/atf/cf/%7B65BFCF9B-6D27-4E9C-8CD3-CF6E4FF96FF9%7D/A_HRC_28_70.pdf Security Council Report. (2015, March 12). ''A/HRC/28/70 Advance Unedited Version'']</ref> <ref name=":6">[https://impactiran.org/2025/03/18/joint-statement-extend-the-mandate-of-the-special-rapporteur-on-human-rights-in-iran-and-support-a-complementary-international-independent-investigative-mechanism/ Impact Iran. (2025, March 18). ''Joint Statement: Extend the mandate of the Special Rapporteur...'']</ref>  سرکوب شدید آزادی بیان، عقیده، اجتماعات و مطبوعات، و بازداشت و آزار روزنامه‌نگاران، وکلا، فعالان حقوق بشر و دانشجویان [6, 9, 8]؛ <ref name=":4" /> <ref name=":6" /> <ref name=":9">[https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n17/256/24/pdf/n1725624.pdf?OpenElement United Nations General Assembly. (n.d.). ''Report of the Special Rapporteur on the Situation of Human Rights in the Islamic Republic of Iran (A/72/322)'']</ref> عدم وجود دادرسی عادلانه، استقلال قضایی و استفاده مکرر از شکنجه و بدرفتاری برای اخذ اعترافات [6, 7]؛ <ref name=":4" /> <ref name=":5" /> تبعیض گسترده علیه زنان در قانون و عمل [6, 8]؛ <ref name=":4" /> <ref name=":6" /> و آزار و اذیت و تبعیض سیستماتیک علیه اقلیت‌های دینی و قومی، به ویژه بهائیان [10, 6]. <ref name=":4" /> <ref name=":7">[http://hrlibrary.umn.edu/commission/country52/59-iran.htm University of Minnesota Human Rights Library. (1996, March). ''Report on the situation of human rights in Iran'']</ref> گزارش‌ها همچنین به عدم پاسخگویی مقامات در قبال نقض حقوق بشر، به ویژه در موارد کشتارهای جمعی مانند سال ۱۹۸۸ اشاره دارند [11, 12]. <ref name=":10">[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%AC%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8-%D8%AF%D9%87%D9%87-%DB%B6%DB%B0-%D9%86%D8%B3%D9%84%DA%A9%D8%B4%DB%8C-%D9%88-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%88%D8%AF/a-69737388 جاوید رحمان: سرکوب دهه ۶۰ "نسل‌کشی" و "جنایت علیه بشریت" بود. دویچه وله]</ref> <ref name=":11">[https://www.ncr-iran.org/en/iran-1988-massacre-of-political-prisoners/un-special-rapporteur-javaid-rehman-targeted-by-iranian-regime-after-human-rights-report/ National Council of Resistance of Iran (NCRI). (2024, September 5). ''UN Special Rapporteur Javaid Rehman Targeted by Iranian Regime After Human Rights Report'']</ref> این موارد نقض مداوم و عدم همکاری معنادار ایران با سازوکارهای حقوق بشری سازمان ملل، منجر به تأسیس و تداوم مأموریت گزارشگر ویژه شده است [5, 13]. <ref name=":3" /> <ref name=":8">[https://impactiran.org/wp-content/uploads/2018/02/UNSR_WhitePaper.pdf%20 Impact Iran. (n.d.). ''reflections on the iran mandate - the special rapporteur on the situation of human rights in the islamic republic iran'']</ref>

# '''احمد شهید (مالدیو، ۲۰۱۱-۲۰۱۶):''' پس از وقفه‌ای ۹ ساله، شورای حقوق بشر در سال ۲۰۱۱ مجدداً این مأموریت را تحت عنوان "گزارشگر ویژه" احیا کرد [5]. <ref name=":3" /> احمد شهید، وزیر خارجه سابق مالدیو، به این سمت منصوب شد. ایران با این انتصاب مخالفت کرد و اجازه سفر به او نداد [13, 21]. <ref name=":8" /> <ref name=":12">[https://www.rferl.org/a/iran-un-rapporteur-propaganda/31848567.html Radio Free Europe/Radio Liberty. (2022, May 13). ''Visit To Iran By Controversial UN Rapporteur Provokes Concerns'']</ref> گزارش‌های او بر اساس مصاحبه با قربانیان و شاهدان در خارج از ایران و بررسی اسناد تهیه می‌شد و بر گستردگی اعدام‌ها (به ویژه برای مواد مخدر و جرایم بدون خشونت)، اعدام نوجوانان، محدودیت شدید آزادی بیان و مطبوعات، وضعیت وخیم زندانیان سیاسی و عقیدتی، و تبعیض علیه زنان و اقلیت‌ها تأکید داشت [7, 22]. <ref name=":5" /> <ref>[https://digitallibrary.un.org/record/795162/files/A_HRC_28_70-EN.pdf United Nations Digital Library System. (2015, May 28). ''A/HRC/28/70 General Assembly'']</ref>  

# '''عاصمه جهانگیر (پاکستان، ۲۰۱۶-۲۰۱۸):''' وکیل برجسته حقوق بشر و رئیس سابق کانون وکلای دادگستری پاکستان، جانشین احمد شهید شد [4, 5]. <ref name=":2" /> <ref name=":3" /> او نیز اجازه سفر به ایران را دریافت نکرد [23]. <ref>[https://iran1988.org/1988-massacre/ Justice for the Victims of the 1988 Massacre in Iran (JVMI). (n.d.). ''Iran 1988 Massacre'']</ref> گزارش‌های او ضمن تأیید یافته‌های گزارشگر قبلی، بر ادامه آمار بالای اعدام، بازداشت‌های خودسرانه، عدم دادرسی عادلانه، سرکوب مدافعان حقوق بشر و وضعیت اقلیت‌ها تمرکز داشت [6, 9, 24]. <ref name=":4" /> <ref name=":9" /> <ref>[https://www.ncr-iran.org/en/iran-1988-massacre-of-political-prisoners/un-experts-call-for-accountability-in-irans-1988-massacre/ National Council of Resistance of Iran (NCRI). (2024, August 25). ''UN Experts Call for Accountability in Iran's 1988 Massacre'']</ref> او همچنین به سرکوب خانواده‌های قربانیان کشتار ۱۳۶۷ اشاره کرد [25]. <ref>[https://iran1988.org/1988-massacre/ Justice for the Victims of the 1988 Massacre in Iran (JVMI). (n.d.). ''Iran 1988 Massacre'']</ref> عاصمه جهانگیر در فوریه ۲۰۱۸ در حین انجام مأموریت درگذشت [4]. <ref name=":2" />

# '''جاوید رحمان (پاکستان/بریتانیا، ۲۰۱۸-۲۰۲۴):''' استاد حقوق بین‌الملل و حقوق بشر، در ژوئیه ۲۰۱۸ منصوب شد [4, 5]. <ref name=":2" /> <ref name=":3" /> او نیز از سفر به ایران منع شد [12, 21]. <ref name=":11" /> <ref name=":12" /> گزارش‌های او به طیف وسیعی از نقض حقوق بشر، از جمله سرکوب اعتراضات مسالمت‌آمیز، وضعیت زنان و اقلیت‌ها، و استفاده گسترده از مجازات اعدام پرداخت. گزارش نهایی او تحت عنوان "جنایات سنگین" (Atrocity Crimes)، به طور خاص به اعدام‌های دهه ۱۳۶۰ و کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ پرداخت و این وقایع را جنایت علیه بشریت و احتمالاً نسل‌کشی توصیف کرد [11, 12, 26]. <ref name=":10" /> <ref name=":11" /> <ref>[https://www.ncr-iran.org/en/iran-1988-massacre-of-political-prisoners/un-experts-call-for-accountability-in-irans-1988-massacre/ National Council of Resistance of Iran (NCRI). (2024, August 25). ''UN Experts Call for Accountability in Iran's 1988 Massacre'']</ref> <ref name=":13">[https://www.isna.ir/news/1403042717500/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%DB%8C%DA%A9-%D8%B2%D9%86-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%84%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF چرا یک زن گزارشگر سازمان ملل در ایران شد؟ - ایسنا]</ref>

# '''مای ساتو (ژاپن/بریتانیا، ۲۰۲۴-تاکنون):''' استاد جرم‌شناسی و مدیر مؤسسه تحقیقات سیاست جنایی و عدالت در دانشگاه بیرکبک لندن، در ژوئیه ۲۰۲۴ به عنوان گزارشگر ویژه جدید منصوب شد و کار خود را از اوت ۲۰۲۴ آغاز کرد [5]. <ref name=":3" /> اولین گزارش او به شورای حقوق بشر بر افزایش چشمگیر اعدام‌ها (بالاترین سرانه جهانی)، تبعیض علیه زنان و اقلیت‌های قومی و مذهبی، محدودیت آزادی بیان و تجمعات، و عدم شفافیت تأکید داشت [8, 27, 28]. <ref name=":6" /> <ref name=":13" /> <ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%A7%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%B3-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%84%D9%84-%DA%98%D9%86%D9%88-%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D9%88-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DA%AF%D8%B1-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%84%D9%84-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7-%D8%AD%D8%B3 اجلاس شورای حقوق‌بشر سازمان ملل در ژنو سخنرانیهای مای ساتو گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره ایران و سارا حسین رئیس هیأت حقیقت‌یاب مستقل]</ref>