۴۸۳
ویرایش
کاربر:Poori/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
از سال ۱۹۸۴، سازمان ملل به دلیل نگرانی‌های مداوم در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، اقدام به تعیین نمایندگان و گزارشگران ویژه کرده است. این گزارشگران، کارشناسان مستقلی هستند که وظیفه نظارت، گزارش‌دهی و ارائه توصیه در مورد وضعیت حقوق بشر در یک کشور خاص یا یک موضوع خاص را بر عهده دارند [1]. <ref name=":0">[https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/Issues/Water/10anniversary/Being_a_Special_Rapporteur.pdf OHCHR. (n.d.). ''BEING A SPECIAL RAPPORTEUR'']</ref> انتصاب گزارشگر ویژه برای ایران نشان‌دهنده نگرانی عمیق جامعه بین‌المللی از نقض سیستماتیک حقوق بشر در این کشور، از جمله اعدام‌های گسترده (به ویژه برای جرایم مواد مخدر و علیه مخالفان سیاسی)، سرکوب آزادی بیان و اجتماعات، تبعیض علیه زنان و اقلیت‌های دینی و قومی، و عدم وجود دادرسی عادلانه است. | از سال ۱۹۸۴، سازمان ملل به دلیل نگرانی‌های مداوم در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، اقدام به تعیین نمایندگان و گزارشگران ویژه کرده است. این گزارشگران، کارشناسان مستقلی هستند که وظیفه نظارت، گزارش‌دهی و ارائه توصیه در مورد وضعیت حقوق بشر در یک کشور خاص یا یک موضوع خاص را بر عهده دارند [1]. <ref name=":0">[https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/Issues/Water/10anniversary/Being_a_Special_Rapporteur.pdf OHCHR. (n.d.). ''BEING A SPECIAL RAPPORTEUR'']</ref> انتصاب گزارشگر ویژه برای ایران نشان‌دهنده نگرانی عمیق جامعه بین‌المللی از نقض سیستماتیک حقوق بشر در این کشور، از جمله اعدام‌های گسترده (به ویژه برای جرایم مواد مخدر و علیه مخالفان سیاسی)، سرکوب آزادی بیان و اجتماعات، تبعیض علیه زنان و اقلیت‌های دینی و قومی، و عدم وجود دادرسی عادلانه است. | ||
گزارشگران ویژه ایران به ترتیب زمانی عبارتند از: آندرس آگوئیلار | گزارشگران ویژه ایران به ترتیب زمانی عبارتند از: آندرس آگوئیلار ماودسلی(۱۹۸۴-۱۹۸۶)، رینالدو گالیندو پل (۱۹۸۶-۱۹۹۵)، موریس کاپیتورن (۱۹۹۵-۲۰۰۲)، احمد شهید (۲۰۱۱-۲۰۱۶)، عاصمه جهانگیر (۲۰۱۶-۲۰۱۸)، جاوید رحمان (۲۰۱۸-۲۰۲۴) و مای ساتو (۲۰۲۴-تاکنون). <ref name=":2" /> <ref name=":3" /> (لازم به ذکر است که این مأموریت بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۱ متوقف بود.) گزارش‌های این افراد، علی‌رغم تفاوت در تمرکز و دسترسی، تصویری نگران‌کننده از نقض گسترده حقوق بشر در ایران ترسیم کرده‌اند. نقش پروفسور کاظم رجوی در جلب توجه اولیه سازمان ملل به این موارد بسیار حائز اهمیت بود. جمهوری اسلامی ایران عمدتاً با این گزارشگران همکاری نکرده، اجازه بازدید از کشور را به اکثر آن‌ها نداده و گزارش‌هایشان را مغرضانه و با انگیزه‌های سیاسی خوانده و اتهاماتی مبنی بر همکاری با گروه‌های مخالف مانند سازمان مجاهدین خلق و دریافت پول از کشورهای متخاصم را به آن‌ها وارد کرده است. با این حال، گزارش‌های آن‌ها همچنان به عنوان منابع مهمی برای مستندسازی وضعیت حقوق بشر در ایران و اعمال فشار بین‌المللی بر دولت ایران برای پاسخگویی و بهبود عملکرد خود عمل می‌کنند. | ||
== وخامت وضعیت حقوق بشر در ایران و چرایی انتصاب گزارشگر ویژه == | == وخامت وضعیت حقوق بشر در ایران و چرایی انتصاب گزارشگر ویژه == | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
سازمان ملل متحد از سال ۱۹۸۴ به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته است. افراد زیر به عنوان نماینده یا گزارشگر ویژه منصوب شده‌اند: | سازمان ملل متحد از سال ۱۹۸۴ به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته است. افراد زیر به عنوان نماینده یا گزارشگر ویژه منصوب شده‌اند: | ||
# '''آندرس آگوئیلار | # '''آندرس آگوئیلار ماودسلی(ونزوئلا، ۱۹۸۴-۱۹۸۶):''' کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل او را در ۲۷ مهر ۱۳۶۳ (برابر ۱۹ اکتبر ۱۹۸۴) به عنوان اولین نماینده ویژه منصوب کرد. یکی از دلایل این انتخاب آن بود که او پیشتر در فروردین ۱۳۴۷ (برابر آوریل ۱۹۶۸) از برگزار کنندگان یک کنفرانس مرتبط با حقوق بشر در تهران بود. <ref>گزیده ای از مهم ترین اسناد بین المللی حقوق بشر [کتاب]/ تهیه و تنظیم مرکز مطالعات حقوق بشر [به سفارش ] سازمان ملل متحد برنامه عمران ملل متحد</ref> شاه قصد داشت از این کنفرانس برای بهبود چهره‌ی حکومت سلطنتی استفاده کند. آگوئیلار مجددا در بحبوحه‌ی [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضد سلطنتی ایران]] و پیش از پیروزی آن، در بهمن ماه ۱۳۵۷ (برابر با فوریه ۱۹۸۰) عضو و یکی از دو رئیس کمیسیون سازمان ملل (به‌همراه محمد بجویی حقوقدان الجزایری) برای بررسی و تحقیق در مورد جنایات شاه شد و در ماه مارس (اسفند) همان سال به ایران سفر کرد؛ اما با وجود این که ترکیب کمیسیون به انتخاب خود جمهوری چیده شده بود، این ماموریت در تداخل با [[گروگان گیری در سفارت آمریکا|بحران گروگان‌گیری در سفارت امریکا]] قرار گرفت و بی‌نتیجه ماند. <ref>کمیسیون تحقیق درباره جنایات شاه [http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_60963/10243_==_F_NewsKindIDInvalid/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D9%88_%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7]</ref> پس از آن هم ماموریت بعدی او به عنوان گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر نیز به دلیل امتناع رژیم جمهوری اسلامی از همکاری با او شکست خورد و آگوئیلار در نهایت به دلیل عدم امکان انجام مأموریت خود استعفا داد. <ref name=":2" /> | ||
# '''رینالدو گالیندو پل (السالوادور، ۱۹۸۶-۱۹۹۵):''' به عنوان نماینده ویژه منصوب شد. او بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ سه بار از ایران بازدید کرد، اما پس از سفر سوم، از ورود مجدد به ایران منع شد. <ref name=":2" /> گزارش‌های او به بررسی اطلاعات دریافتی از منابع مختلف، سیستم حقوقی ایران و پاسخ‌های دولت می‌پرداخت که اغلب اتهامات را رد کرده و به گروه‌های مخالف نسبت می‌داد. <ref name=":14">[https://impactiran.org/hr-un/special-rapporteur-on-iran/mr-reynaldo-galindo-pohl/ Impact Iran. (n.d.). ''Mr. Reynaldo Galindo Pohl'']</ref> <ref name=":15">[https://www.iranhrdc.org/wp-content/uploads/pdf_en/UN_Reports/Reynaldo%20Galindo%20Pohl/E.CN.4.1990.24--Pohl%20Report%201990.pdf مرکز اسناد حقوق بشر ایران - گزارش اعدام‌ها توسط گالیندوپل]</ref> <ref name=":16">[https://iranhrdc.org/report-on-the-human-rights-situation-in-the-islamic-republic-of-iran-by-the-special-representative-of-the-commission-on-human-rights-mr-reynaldo-pohl-pursuant-to-commission-resolution-1988-69/ Report on the human rights situation in the Islamic Republic of Iran by the Special Representative of the Commission on Human Rights]</ref> | # '''رینالدو گالیندو پل (السالوادور، ۱۹۸۶-۱۹۹۵):''' به عنوان نماینده ویژه منصوب شد. او بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ سه بار از ایران بازدید کرد، اما پس از سفر سوم، از ورود مجدد به ایران منع شد. <ref name=":2" /> گزارش‌های او به بررسی اطلاعات دریافتی از منابع مختلف، سیستم حقوقی ایران و پاسخ‌های دولت می‌پرداخت که اغلب اتهامات را رد کرده و به گروه‌های مخالف نسبت می‌داد. <ref name=":14">[https://impactiran.org/hr-un/special-rapporteur-on-iran/mr-reynaldo-galindo-pohl/ Impact Iran. (n.d.). ''Mr. Reynaldo Galindo Pohl'']</ref> <ref name=":15">[https://www.iranhrdc.org/wp-content/uploads/pdf_en/UN_Reports/Reynaldo%20Galindo%20Pohl/E.CN.4.1990.24--Pohl%20Report%201990.pdf مرکز اسناد حقوق بشر ایران - گزارش اعدام‌ها توسط گالیندوپل]</ref> <ref name=":16">[https://iranhrdc.org/report-on-the-human-rights-situation-in-the-islamic-republic-of-iran-by-the-special-representative-of-the-commission-on-human-rights-mr-reynaldo-pohl-pursuant-to-commission-resolution-1988-69/ Report on the human rights situation in the Islamic Republic of Iran by the Special Representative of the Commission on Human Rights]</ref> اقدامات و گزارش‌های گالیندوپل هم‌چنین از سوی اپوزیسیون ایران و خانواده‌های قربانیان اعدام‌ها و کشتار ۱۳۶۷ مورد انتقاد شدید قرار گرفت. چرا که تنها یک اشاره‌ی سطحی و کم‌رنگ به کشتاری کرد که سال‌ها پس از آن به عنوان «جنایت علیه بشریت» و «نسل کشی» معرفی شد. <ref name=":10" /> <ref>[https://iranfreedom.net/%d8%b3%d9%81%d8%b1-%d9%85%d8%b9%d8%a7%d9%88%d9%86-%da%a9%d9%85%db%8c%d8%b3%d8%b1%d8%b9%d8%a7%d9%84%db%8c-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a8%d8%b4%d8%b1-%d8%a8%d9%87-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%d8%9b/ سفر معاون کمیسرعالی حقوق بشر به ایران؛ خامنه ای گالیندوپل دیگر می‌خواهد؟]</ref> | ||
# '''موریس کاپیتورن (کانادا، ۱۹۹۵-۲۰۰۲):''' او در سال ۱۹۹۶ یک بار از ایران بازدید کرد. <ref>[https://iranhrdc.org/a-history-of-united-nations-special-representatives-and-rapporteurs-in-iran/ Iran Human Rights Documentation Center. (n.d.). ''A History of United Nations Special Representatives and Rapporteurs in Iran'']</ref> گزارش‌های او بر مواردی چون اعدام‌ها (از جمله اعدام‌های مرتبط با مواد مخدر، اعدام در ملاء عام و سنگسار)، عدم استقلال قضایی، وضعیت اقلیت‌ها (به‌ویژه بهائیان) و محدودیت آزادی‌ها تمرکز داشت. <ref name=":7" /> <ref name=":17">[https://iranbahaipersecution.bic.org/archive/report-maurice-copithorne-special-representative-un-commission-situation-human-rights-0 Baha'i International Community. (n.d.). ''Report by Maurice Copithorne, Special Representative of the UN Commission on situation of human rights in Iran'']</ref> در سال ۲۰۰۲، کمیسیون حقوق بشر با رأی اکثریت، تصمیم به عدم تمدید مأموریت او گرفت؛ تصمیمی که با انتقاد دیده‌بان حقوق بشر و کمیسیون آمریکایی آزادی مذهبی بین‌المللی مواجه شد. <ref name=":2" /> <ref>[https://www.hrw.org/news/2002/04/21/iran-un-fails-condemn-rights-abuses Human Rights Watch. (2002, April 21). ''Iran: U.N. Fails to Condemn Rights Abuses'']</ref> <ref>[https://www.uscirf.gov/news-room/releases-statements/commission-deplores-unwarranted-rejection-unchr-resolution-iran USCIRF. (2002, April 23). ''Commission Deplores Unwarranted Rejection of UNCHR Resolution on Iran'']</ref> | # '''موریس کاپیتورن (کانادا، ۱۹۹۵-۲۰۰۲):''' او در سال ۱۹۹۶ یک بار از ایران بازدید کرد. <ref>[https://iranhrdc.org/a-history-of-united-nations-special-representatives-and-rapporteurs-in-iran/ Iran Human Rights Documentation Center. (n.d.). ''A History of United Nations Special Representatives and Rapporteurs in Iran'']</ref> گزارش‌های او بر مواردی چون اعدام‌ها (از جمله اعدام‌های مرتبط با مواد مخدر، اعدام در ملاء عام و سنگسار)، عدم استقلال قضایی، وضعیت اقلیت‌ها (به‌ویژه بهائیان) و محدودیت آزادی‌ها تمرکز داشت. <ref name=":7" /> <ref name=":17">[https://iranbahaipersecution.bic.org/archive/report-maurice-copithorne-special-representative-un-commission-situation-human-rights-0 Baha'i International Community. (n.d.). ''Report by Maurice Copithorne, Special Representative of the UN Commission on situation of human rights in Iran'']</ref> در سال ۲۰۰۲، کمیسیون حقوق بشر با رأی اکثریت، تصمیم به عدم تمدید مأموریت او گرفت؛ تصمیمی که با انتقاد دیده‌بان حقوق بشر و کمیسیون آمریکایی آزادی مذهبی بین‌المللی مواجه شد. <ref name=":2" /> <ref>[https://www.hrw.org/news/2002/04/21/iran-un-fails-condemn-rights-abuses Human Rights Watch. (2002, April 21). ''Iran: U.N. Fails to Condemn Rights Abuses'']</ref> <ref>[https://www.uscirf.gov/news-room/releases-statements/commission-deplores-unwarranted-rejection-unchr-resolution-iran USCIRF. (2002, April 23). ''Commission Deplores Unwarranted Rejection of UNCHR Resolution on Iran'']</ref> | ||
# '''احمد شهید (مالدیو، ۲۰۱۱-۲۰۱۶):''' پس از وقفه‌ای ۹ ساله، شورای حقوق بشر در سال ۲۰۱۱ مجدداً این مأموریت را تحت عنوان "گزارشگر ویژه" احیا کرد. <ref name=":3" /> احمد شهید، وزیر خارجه سابق مالدیو، به این سمت منصوب شد. ایران با این انتصاب مخالفت کرد و اجازه سفر به او نداد. <ref name=":8" /> <ref name=":12">[https://www.rferl.org/a/iran-un-rapporteur-propaganda/31848567.html Radio Free Europe/Radio Liberty. (2022, May 13). ''Visit To Iran By Controversial UN Rapporteur Provokes Concerns'']</ref> گزارش‌های او بر اساس مصاحبه با قربانیان و شاهدان در خارج از ایران و بررسی اسناد تهیه می‌شد و بر گستردگی اعدام‌ها (به ویژه برای مواد مخدر و جرایم بدون خشونت)، اعدام نوجوانان، محدودیت شدید آزادی بیان و مطبوعات، وضعیت وخیم زندانیان سیاسی و عقیدتی، و تبعیض علیه زنان و اقلیت‌ها تأکید داشت. <ref name=":5" /> <ref name=":18">[https://digitallibrary.un.org/record/795162/files/A_HRC_28_70-EN.pdf United Nations Digital Library System. (2015, May 28). ''A/HRC/28/70 General Assembly'']</ref> | # '''احمد شهید (مالدیو، ۲۰۱۱-۲۰۱۶):''' پس از وقفه‌ای ۹ ساله، شورای حقوق بشر در سال ۲۰۱۱ مجدداً این مأموریت را تحت عنوان "گزارشگر ویژه" احیا کرد. <ref name=":3" /> احمد شهید، وزیر خارجه سابق مالدیو، به این سمت منصوب شد. ایران با این انتصاب مخالفت کرد و اجازه سفر به او نداد. <ref name=":8" /> <ref name=":12">[https://www.rferl.org/a/iran-un-rapporteur-propaganda/31848567.html Radio Free Europe/Radio Liberty. (2022, May 13). ''Visit To Iran By Controversial UN Rapporteur Provokes Concerns'']</ref> گزارش‌های او بر اساس مصاحبه با قربانیان و شاهدان در خارج از ایران و بررسی اسناد تهیه می‌شد و بر گستردگی اعدام‌ها (به ویژه برای مواد مخدر و جرایم بدون خشونت)، اعدام نوجوانان، محدودیت شدید آزادی بیان و مطبوعات، وضعیت وخیم زندانیان سیاسی و عقیدتی، و تبعیض علیه زنان و اقلیت‌ها تأکید داشت. <ref name=":5" /> <ref name=":18">[https://digitallibrary.un.org/record/795162/files/A_HRC_28_70-EN.pdf United Nations Digital Library System. (2015, May 28). ''A/HRC/28/70 General Assembly'']</ref> | ||