۴۹۳
ویرایش
کاربر:Poori/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
گزارشگران ویژه یافته‌های خود را به شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل گزارش می‌دهند و توصیه‌هایی برای بهبود وضعیت حقوق بشر ارائه می‌کنند. <ref name=":1">[https://guide-humanitarian-law.org/content/article/3/special-rapporteurs/ The Practical Guide to Humanitarian Law. (2023, May 5). ''UN Special Rapporteurs'']</ref> صدای گزارشگر ویژه به عنوان یک صدای معتبر در جامعه بین‌المللی شناخته می‌شود و نقش مهمی در افزایش آگاهی جهانی، تسهیل گفتگو و اقدام در مورد مسائل حقوق بشری دارد. <ref name=":1" /> <ref>OHCHR. (n.d.). ''Special Procedures of the Human Rights Council''. Retrieved from Search Results for "What is the role of a UN Special Rapporteur"</ref> | گزارشگران ویژه یافته‌های خود را به شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل گزارش می‌دهند و توصیه‌هایی برای بهبود وضعیت حقوق بشر ارائه می‌کنند. <ref name=":1">[https://guide-humanitarian-law.org/content/article/3/special-rapporteurs/ The Practical Guide to Humanitarian Law. (2023, May 5). ''UN Special Rapporteurs'']</ref> صدای گزارشگر ویژه به عنوان یک صدای معتبر در جامعه بین‌المللی شناخته می‌شود و نقش مهمی در افزایش آگاهی جهانی، تسهیل گفتگو و اقدام در مورد مسائل حقوق بشری دارد. <ref name=":1" /> <ref>OHCHR. (n.d.). ''Special Procedures of the Human Rights Council''. Retrieved from Search Results for "What is the role of a UN Special Rapporteur"</ref> | ||
[[پرونده:گزارشگر ویژه.jpg|بندانگشتی|گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد]] | |||
== گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران == | == گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران == | ||
از سال ۱۹۸۴، سازمان ملل به دلیل نگرانی‌های مداوم در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، اقدام به تعیین نمایندگان و گزارشگران ویژه کرده است. این گزارشگران، کارشناسان مستقلی هستند که وظیفه نظارت، گزارش‌دهی و ارائه توصیه در مورد وضعیت حقوق بشر در یک کشور خاص یا یک موضوع خاص را بر عهده دارند. <ref name=":0">[https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/Issues/Water/10anniversary/Being_a_Special_Rapporteur.pdf OHCHR. (n.d.). ''BEING A SPECIAL RAPPORTEUR'']</ref> انتصاب گزارشگر ویژه برای ایران نشان‌دهنده نگرانی عمیق جامعه بین‌المللی از نقض سیستماتیک حقوق بشر در این کشور، از جمله اعدام‌های گسترده (به ویژه برای جرایم مواد مخدر و علیه مخالفان سیاسی)، سرکوب آزادی بیان و اجتماعات، تبعیض علیه زنان و اقلیت‌های دینی و قومی، و عدم وجود دادرسی عادلانه است.[[پرونده:آندرس آگوئیلار ماودسلی.jpg|بندانگشتی|200x200پیکسل|آندرس آگوئیلار]] | از سال ۱۹۸۴، سازمان ملل به دلیل نگرانی‌های مداوم در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، اقدام به تعیین نمایندگان و گزارشگران ویژه کرده است. این گزارشگران، کارشناسان مستقلی هستند که وظیفه نظارت، گزارش‌دهی و ارائه توصیه در مورد وضعیت حقوق بشر در یک کشور خاص یا یک موضوع خاص را بر عهده دارند. <ref name=":0">[https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/Issues/Water/10anniversary/Being_a_Special_Rapporteur.pdf OHCHR. (n.d.). ''BEING A SPECIAL RAPPORTEUR'']</ref> انتصاب گزارشگر ویژه برای ایران نشان‌دهنده نگرانی عمیق جامعه بین‌المللی از نقض سیستماتیک حقوق بشر در این کشور، از جمله اعدام‌های گسترده (به ویژه برای جرایم مواد مخدر و علیه مخالفان سیاسی)، سرکوب آزادی بیان و اجتماعات، تبعیض علیه زنان و اقلیت‌های دینی و قومی، و عدم وجود دادرسی عادلانه است.[[پرونده:آندرس آگوئیلار ماودسلی.jpg|بندانگشتی|200x200پیکسل|آندرس آگوئیلار]] | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۸: | ||
رویکرد جمهوری اسلامی ایران در قبال گزارشگران ویژه عمدتاً مبتنی بر عدم همکاری، انکار و متهم‌سازی بوده است. از زمان احیای مأموریت در سال ۲۰۱۱، هیچ یک از گزارشگران ویژه (شهید، جهانگیر، رحمان و تاکنون ساتو) اجازه سفر به ایران را دریافت نکرده‌اند. <ref name=":8" /> <ref name=":12" /> <ref name=":23" /> این در حالی است که ایران در سال ۲۰۰۲ یک "دعوتنامه دائمی" برای تمامی رویه‌های ویژه صادر کرده بود، اما در عمل به آن پایبند نبوده است.تنها مورد استثنا، سفر گزارشگر ویژه تأثیر اقدامات قهری یک جانبه (آلنا دوهان) در سال ۲۰۲۲ بود که پس از ۱۷ سال وقفه در بازدید گزارشگران صورت گرفت و از سوی فعالان حقوق بشر به عنوان تلاشی برای انحراف افکار عمومی از کارنامه حقوق بشری ایران و مقصر جلوه دادن تحریم‌ها تلقی شد. <ref name=":12" /> | رویکرد جمهوری اسلامی ایران در قبال گزارشگران ویژه عمدتاً مبتنی بر عدم همکاری، انکار و متهم‌سازی بوده است. از زمان احیای مأموریت در سال ۲۰۱۱، هیچ یک از گزارشگران ویژه (شهید، جهانگیر، رحمان و تاکنون ساتو) اجازه سفر به ایران را دریافت نکرده‌اند. <ref name=":8" /> <ref name=":12" /> <ref name=":23" /> این در حالی است که ایران در سال ۲۰۰۲ یک "دعوتنامه دائمی" برای تمامی رویه‌های ویژه صادر کرده بود، اما در عمل به آن پایبند نبوده است.تنها مورد استثنا، سفر گزارشگر ویژه تأثیر اقدامات قهری یک جانبه (آلنا دوهان) در سال ۲۰۲۲ بود که پس از ۱۷ سال وقفه در بازدید گزارشگران صورت گرفت و از سوی فعالان حقوق بشر به عنوان تلاشی برای انحراف افکار عمومی از کارنامه حقوق بشری ایران و مقصر جلوه دادن تحریم‌ها تلقی شد. <ref name=":12" /> | ||
مقامات ایرانی به طور مداوم گزارش‌های ارائه شده را "مغرضانه"، "سیاسی"، "ناعادلانه" و مبتنی بر اطلاعات نادرست از سوی "گروه‌های معاند" (اشاره به سازمان مجاهدین خلق) و کشورهای متخاصم خوانده‌اند. <ref name=":11" /> <ref name=":14" /> <ref name=":24">[https://36656454.khabarban.com/ چرایی تصویب قطعنامه ضد ایرانی کانادا در سازمان ملل/ برخورد دوگانه غربی‌ها در تعریف تروریسم]</ref> آن‌ها مشروعیت خود مأموریت گزارشگر ویژه برای ایران را زیر سؤال برده و آن را مصداق برخورد دوگانه و سیاسی شورای حقوق بشر دانسته‌اند. <ref name=":24" /> <ref>[https://www.isna.ir/news/1403090100001/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%A8-%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B6%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87-%D8%B3%D9%88%D9%85 وزارت امور خارجه ایران: تصویب قطعنامه ضد ایرانی در کمیته سوم مجمع عمومی اقدامی سیاسی و ناموجه است. - ایسنا ۱ آذر ۱۴۰۳]</ref> ایران به جای پاسخگویی به موارد نقض حقوق بشر مطرح‌شده در گزارش‌ها، اغلب به انتقاد از وضعیت حقوق بشر در کشورهای غربی، به ویژه کانادا (به عنوان بانی اصلی قطعنامه‌های مربوط به ایران) می‌پردازد. <ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/1273007/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B6%D8%AF%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7 واکنش نماینده ایران به قطعنامه ضدحقوق بشری کانادا - تابناک ۳۰ آبان ۱۴۰۳]</ref> علی‌رغم رد گزارش‌ها، ایران گاهی به صورت محدود به برخی مکاتبات گزارشگران پاسخ داده یا در جلسات شورای حقوق بشر به ارائه توضیحات پرداخته است، اما این تعاملات به ندرت منجر به تغییرات ملموس یا پذیرش مسئولیت شده است. <ref name=":4" /> <ref name=":9" /> <ref>[https://docs.un.org/en/A/HRC/22/56 United Nations. (2013, March 4). ''A/HRC/22/56 General Assembly'']</ref> | مقامات ایرانی به طور مداوم گزارش‌های ارائه شده را "مغرضانه"، "سیاسی"، "ناعادلانه" و مبتنی بر اطلاعات نادرست از سوی "گروه‌های معاند" (اشاره به سازمان مجاهدین خلق) و کشورهای متخاصم خوانده‌اند. <ref name=":11" /> <ref name=":14" /> <ref name=":24">[https://36656454.khabarban.com/ چرایی تصویب قطعنامه ضد ایرانی کانادا در سازمان ملل/ برخورد دوگانه غربی‌ها در تعریف تروریسم]</ref> آن‌ها مشروعیت خود مأموریت گزارشگر ویژه برای ایران را زیر سؤال برده و آن را مصداق برخورد دوگانه و سیاسی شورای حقوق بشر دانسته‌اند. <ref name=":24" /> <ref>[https://www.isna.ir/news/1403090100001/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%A8-%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B6%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87-%D8%B3%D9%88%D9%85 وزارت امور خارجه ایران: تصویب قطعنامه ضد ایرانی در کمیته سوم مجمع عمومی اقدامی سیاسی و ناموجه است. - ایسنا ۱ آذر ۱۴۰۳]</ref> ایران به جای پاسخگویی به موارد نقض حقوق بشر مطرح‌شده در گزارش‌ها، اغلب به انتقاد از وضعیت حقوق بشر در کشورهای غربی، به ویژه کانادا (به عنوان بانی اصلی قطعنامه‌های مربوط به ایران) می‌پردازد. <ref name=":27">[https://www.tabnak.ir/fa/news/1273007/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B6%D8%AF%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7 واکنش نماینده ایران به قطعنامه ضدحقوق بشری کانادا - تابناک ۳۰ آبان ۱۴۰۳]</ref> علی‌رغم رد گزارش‌ها، ایران گاهی به صورت محدود به برخی مکاتبات گزارشگران پاسخ داده یا در جلسات شورای حقوق بشر به ارائه توضیحات پرداخته است، اما این تعاملات به ندرت منجر به تغییرات ملموس یا پذیرش مسئولیت شده است. <ref name=":4" /> <ref name=":9" /> <ref>[https://docs.un.org/en/A/HRC/22/56 United Nations. (2013, March 4). ''A/HRC/22/56 General Assembly'']</ref> | ||
== اتهامات جمهوری اسلامی به گزارشگران ویژه == | == اتهامات جمهوری اسلامی به گزارشگران ویژه == | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۸: | ||
* '''مای ساتو:''' حتی پیش از شروع رسمی کار او، رسانه‌های ایرانی با اشاره به سوابق تحصیلی بریتانیایی او (مشابه جاوید رحمان) و جنسیتش، انتصاب او را حرکتی سیاسی و با هدف تداوم فشار بر ایران و معتبر جلوه دادن گزارش‌های انتقادی تفسیر کردند. <ref name=":13" /> | * '''مای ساتو:''' حتی پیش از شروع رسمی کار او، رسانه‌های ایرانی با اشاره به سوابق تحصیلی بریتانیایی او (مشابه جاوید رحمان) و جنسیتش، انتصاب او را حرکتی سیاسی و با هدف تداوم فشار بر ایران و معتبر جلوه دادن گزارش‌های انتقادی تفسیر کردند. <ref name=":13" /> | ||
این الگوی اتهام‌زنی نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی به جای پرداختن به محتوای گزارش‌ها و نگرانی‌های جدی حقوق بشری مطرح‌شده، تلاش می‌کند با حمله به اعتبار و انگیزه گزارشگران ویژه، توجهات را منحرف کرده و فشار بین‌المللی را کاهش دهد. اتهام تکراری ارتباط با سازمان مجاهدین خلق، با توجه به خصومت عمیق نظام با این گروه، ابزار مناسبی برای بی‌اعتبار کردن گزارشگران در داخل و نزد برخی مخاطبان خارجی به نظر می‌رسد. | این الگوی اتهام‌زنی نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی به جای پرداختن به محتوای گزارش‌ها و نگرانی‌های جدی حقوق بشری مطرح‌شده، تلاش می‌کند با حمله به اعتبار و انگیزه گزارشگران ویژه، و یا حتی حمله به کشورهای پیشنهاد دهنده‌ی تعیین گزارشگر ویژه و قطعنامه محکومیت نقض حقوق بشر در ایران (مانند کانادا) و وارد کردن اتهام‌های حقوق بشری به آن‌ها، <ref name=":24" /> <ref name=":27" /> توجهات را منحرف کرده و فشار بین‌المللی را کاهش دهد. اتهام تکراری ارتباط با سازمان مجاهدین خلق، با توجه به خصومت عمیق نظام با این گروه، یا اتهام دریافت پول از سوی گزارشگر ویژه، از نظر سران رژیم جمهوری اسلامی ابزار مناسبی برای بی‌اعتبار کردن گزارشگران در داخل و نزد برخی مخاطبان خارجی به نظر می‌رسد. | ||
== منابع == | == منابع == | ||