کاربر:Khosro/صفحه تمرین بحران‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

بحران‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، مجموعه‌ای از چالش‌های فزاینده در دهه‌های اخیر است که موجودیت آن را به مخاطره انداخته است. این بحران‌ها، که ریشه در سیاست‌های ایدئولوژیک و ماجراجویانه‌ی رژیم دارند، از انزوای دیپلماتیک و تحریم‌های فلج‌کننده تا فروپاشی شبکه‌ی [[نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی|'''نیروهای نیابتی''']] در خاورمیانه، [[برنامه هسته‌ای ایران|'''بحران هسته‌ای''']]، و فشارهای جهانی به دلیل [[نقض حقوق بشر در ایران|'''نقض حقوق بشر''']] را دربرمی‌گیرند. تحریم‌های اقتصادی، به‌ویژه از سوی ایالات متحده آمریکا، اقتصاد ایران را به ورطه‌ی فروپاشی کشانده و تورم، [[بحران بیکاری در ایران|'''بیکاری''']]، و [[فقر در ایران|'''فقر''']] را تشدید کرده است. سقوط رژیم [[بشار اسد|'''بشار اسد''']] در سوریه، تضعیف [[حزب‌الله لبنان|'''حزب‌الله لبنان''']]، وضعیت بغرنج [[جنبش حماس|'''حماس''']] و [[شبه نظامیان حوثی|'''حوثی‌های یمن''']]، و به حاشیه رانده شدن [[حشد الشعبی|'''حشدالشعبی''']] در عراق، عمق استراتژیک رژیم را از بین برده و نفوذ منطقه‌ای آن را به شدت کاهش داده است. [[برنامه هسته‌ای ایران|برنامه‌ی هسته‌ای ایران]]، که به دلیل پنهان‌کاری و عدم همکاری با نهادهای بین‌المللی به بن‌بست رسیده، به تشدید تحریم‌ها و تهدیدات نظامی منجر شده است. نقض گسترده‌ی حقوق بشر، از جمله سرکوب اعتراضات داخلی و [[اعدام در ایران|'''اعدام‌های گسترده''']]، واکنش‌های تند جامعه‌ی جهانی را برانگیخته و رژیم را در معرض تحقیقات بین‌المللی قرار داده است. این بحران‌ها، که به دلیل سوءمدیریت و اولویت دادن به ایدئولوژی بر منافع ملی تشدید شده‌اند، رژیم را به سوی بی‌ثباتی و فروپاشی سوق داده‌اند. مقاله‌ی حاضر با بررسی این چالش‌ها در چهار حوزه‌ی اصلی—انزوای دیپلماتیک، فروپاشی نیروهای نیابتی، بحران هسته‌ای، و نقض حقوق بشر—به بررسی ناعلاجی رژیم در برابر این فشارها می‌پردازد. منابع مورد استفاده شامل گزارش‌های معتبر خبری و کتاب‌های آکادمیک هستند که ناکارآمدی سیستمی و شکنندگی رژیم را برجسته می‌کنند. این مطالعه نشان می‌دهد که سیاست‌های رژیم، از جمله تقابل با غرب و حمایت از گروه‌های نیابتی، نه‌تنها به اهداف استراتژیک آن دست نیافته، بلکه به انزوای روزافزون و تهدیدات وجودی منجر شده است.<ref name=":0">[https://iranglobal.info/fa/node/194638 بحران‌های جمهوری اسلامی؛ بن‌بست در سیاست خارجی و فروپاشی اقتصادی - سایت ایران گلوبال]</ref><ref name=":1">[https://www.iranintl.com/fa/202412027923 ابربحران پیش روی خامنه‌ای - سایت ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":2">[https://www.independentpersian.com/node/410512/%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D8%B1%D8%B3-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C بی‌ثباتی و تغییر رژیم: بزرگ‌ترین ترس امروز جمهوری اسلامی - سایت ایندیپندنت]</ref><ref name=":3">کتاب «''اقتصاد سیاسی ایران پس از انقلاب»'' نوشته‌ی سوزان مالونی</ref>  

=== انزوای دیپلماتیک و تحریم‌ها ===

جمهوری اسلامی ایران در دهه‌های اخیر به دلیل سیاست‌های تقابلی خود با نظم جهانی، در انزوای دیپلماتیک عمیقی فرو رفته است. این انزوا، که ریشه در ایدئولوژی اسلامی و اقدامات خصمانه‌ی رژیم دارد، با تحریم‌های گسترده‌ی بین‌المللی تشدید شده و اقتصاد ایران را به ورطه‌ی فروپاشی کشانده است. تحریم‌های ایالات متحده، به‌ویژه پس از خروج از برجام در سال ۲۰۱۸، صادرات نفت ایران را به شدت کاهش داده و درآمدهای ارزی را به حداقل رسانده است.<ref name=":4" /> این تحریم‌ها، که به دلیل برنامه‌ی هسته‌ای، حمایت از تروریسم، و نقض حقوق بشر اعمال شده‌اند، تورم، بیکاری، و فقر را در ایران به سطوح بی‌سابقه‌ای رسانده است.

=== فروپاشی نیروهای نیابتی ===

شبکه‌ی نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، که به‌عنوان ابزار اصلی نفوذ منطقه‌ای رژیم عمل می‌کرد، در سال‌های اخیر به دلیل شکست‌های استراتژیک و فشارهای بین‌المللی در حال فروپاشی است. سقوط رژیم بشار اسد در سوریه، که عمق استراتژیک رژیم بود، ضربه‌ی بزرگی به محور مقاومت وارد کرده است.<ref name=":8">[https://article.mojahedin.org/i/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AF-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C نمود آثار شکست استراتژیک در بحران درونی، منطقه‌یی و بین‌المللی - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref> این شکست، توانایی رژیم برای حفظ خطوط تأمین تسلیحاتی به حزب‌الله لبنان را مختل کرده و نفوذ آن در شامات را به شدت کاهش داده است.

=== بحران هسته‌ای ===

برنامه‌ی هسته‌ای جمهوری اسلامی یکی از مهم‌ترین عوامل تشدید بحران‌های بین‌المللی این رژیم بوده و به دلیل پنهان‌کاری و عدم همکاری با نهادهای جهانی به بن‌بست رسیده است. نقض تعهدات ایران در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام)، به‌ویژه پس از خروج ایالات متحده در سال ۲۰۱۸، به بازگشت تحریم‌های شدید و کاهش همکاری‌های بین‌المللی منجر شده است.<ref name=":4" /> این تحریم‌ها، که صادرات نفت و دسترسی به سیستم‌های مالی جهانی را محدود کرده‌اند، اقتصاد ایران را فلج کرده و تورم و بیکاری را به سطوح بی‌سابقه‌ای رسانده است.

=== نقض حقوق بشر و فشارهای بین‌المللی ===

نقض گسترده‌ی حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی، از جمله سرکوب اعتراضات مردمی و اعدام‌های گسترده، به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های بین‌المللی این رژیم تبدیل شده است. سرکوب خشونت‌آمیز [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|'''اعتراضات سراسری''']]، به‌ویژه در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱، واکنش‌های تند جامعه‌ی جهانی را برانگیخته و رژیم را در معرض تحقیقات بین‌المللی قرار داده است.<ref name=":2" /> [[سازمان ملل متحد|'''سازمان ملل متحد''']] و سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل بارها رژیم را به دلیل اعدام‌های گسترده و بازداشت‌های خودسرانه محکوم کرده‌اند.