۸٬۸۵۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
یدالله رویایی (متولد ۱۷ اردیبهشت۱۳۱۱، دامغان – درگذشته ۲۳ شهریور ۱۴۰۱، پاریس)، شاعر برجسته ایرانی و بنیانگذار سبک شعر حجم، یکی از تأثیرگذارترین چهرههای ادبیات معاصر ایران بود. وی در دامغان زاده شد و پس از تحصیل در رشته حقوق بینالملل در دانشگاه تهران، فعالیتهای ادبی و سیاسی خود را آغاز کرد. رویایی در جوانی به حزب توده ایران پیوست و به دلیل فعالیتهای سیاسی در دهه ۱۳۳۰ دو بار بازداشت شد. او با انتشار اولین مجموعه شعرش، ''بر جادههای تهی''، در دهه ۱۳۴۰ به شهرت رسید و با همکاری شاعرانی چون احمد | یدالله رویایی (متولد ۱۷ اردیبهشت۱۳۱۱، دامغان – درگذشته ۲۳ شهریور ۱۴۰۱، پاریس)، شاعر برجسته ایرانی و بنیانگذار سبک شعر حجم، یکی از تأثیرگذارترین چهرههای ادبیات معاصر ایران بود. وی در دامغان زاده شد و پس از تحصیل در رشته حقوق بینالملل در دانشگاه تهران، فعالیتهای ادبی و سیاسی خود را آغاز کرد. رویایی در جوانی به [[حزب توده ایران]] پیوست و به دلیل فعالیتهای سیاسی در دهه ۱۳۳۰ دو بار بازداشت شد. او با انتشار اولین مجموعه شعرش، ''بر جادههای تهی''، در دهه ۱۳۴۰ به شهرت رسید و با همکاری شاعرانی چون [[احمد شاملو]]، نشریات و نهادهای ادبی مانند ''بارو'' و انتشارات ''روزن'' را تأسیس کرد. سبک شعر حجم، که رویایی آن را در اواخر دهه ۱۳۴۰ معرفی کرد، با تأکید بر فرم، تصویرسازی سمبلیک و کمالگرایی، رویکردی نوین به شعر معاصر ارائه داد و بر شاعران پس از خود تأثیر گذاشت. این سبک، که در مانیفست ''اسپاسمانتالیسم'' تبیین شد، از شعر کلاسیک و حتی شعر نیمایی فاصله گرفت و به خلق فضاهای بصری و انتزاعی در شعر پرداخت. رویایی پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷]] به دلیل تهدیدات امنیتی به پاریس مهاجرت کرد و تا پایان عمر در تبعید زیست. آثار او، از جمله ''شعرهای دریایی''، ''هفتاد سنگ قبر'' و ''در جستجوی آن لغت تنها''، به دلیل نوآوری و عمق عرفانی، مورد توجه منتقدان قرار گرفتند. وی در ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ در سن ۹۰ سالگی در پاریس درگذشت و در گورستان پرلاشز به خاک سپرده شد. رویایی نهتنها بهعنوان شاعر، بلکه بهعنوان نظریهپرداز ادبی، نقش مهمی در تحول شعر مدرن ایران ایفا کرد. این مقاله به بررسی زندگینامه، فعالیتهای ادبی، سبک شعر حجم، تبعید و میراث رویایی میپردازد و جایگاه رویایی را در ادبیات معاصر ایران تبیین میکند. | ||
(رادیو زمانه، مستقل آنلاین، دویچهوله، ایندیپندنت) | '''(رادیو زمانه، مستقل آنلاین، دویچهوله، ایندیپندنت)''' | ||
== زندگینامه == | == زندگینامه == | ||
خط ۸: | خط ۸: | ||
یدالله رویایی در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۱۱ در شهر دامغان، استان سمنان، در خانوادهای با پیشینه فرهنگی و ادبی به دنیا آمد. از کودکی به ادبیات و شعر علاقه نشان داد و تحت تأثیر محیط فرهنگی خانواده، با آثار شاعران کلاسیک ایران آشنا شد. پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه در دامغان، در اوایل دهه ۱۳۳۰ به تهران مهاجرت کرد و در دانشگاه تهران به تحصیل در رشته حقوق بینالملل پرداخت. او در سال ۱۳۳۷ مدرک دکتری خود را دریافت کرد، اما علاقهاش به ادبیات او را از مسیر حقوقی دور کرد. تحصیلات آکادمیک رویایی، بهویژه مطالعه متون حقوقی و فلسفی، به او دیدگاهی تحلیلی و منظم بخشید که بعدها در نظریهپردازی ادبیاش، بهویژه در تدوین سبک شعر حجم، نقش مهمی ایفا کرد. این دوره همچنین او را با جریانهای فکری مدرن آشنا کرد که بر آثار اولیهاش تأثیر گذاشت. | یدالله رویایی در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۱۱ در شهر دامغان، استان سمنان، در خانوادهای با پیشینه فرهنگی و ادبی به دنیا آمد. از کودکی به ادبیات و شعر علاقه نشان داد و تحت تأثیر محیط فرهنگی خانواده، با آثار شاعران کلاسیک ایران آشنا شد. پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه در دامغان، در اوایل دهه ۱۳۳۰ به تهران مهاجرت کرد و در دانشگاه تهران به تحصیل در رشته حقوق بینالملل پرداخت. او در سال ۱۳۳۷ مدرک دکتری خود را دریافت کرد، اما علاقهاش به ادبیات او را از مسیر حقوقی دور کرد. تحصیلات آکادمیک رویایی، بهویژه مطالعه متون حقوقی و فلسفی، به او دیدگاهی تحلیلی و منظم بخشید که بعدها در نظریهپردازی ادبیاش، بهویژه در تدوین سبک شعر حجم، نقش مهمی ایفا کرد. این دوره همچنین او را با جریانهای فکری مدرن آشنا کرد که بر آثار اولیهاش تأثیر گذاشت. | ||
(قومس، رادیو زمانه) | '''(قومس، رادیو زمانه)''' | ||
=== فعالیتهای سیاسی === | === فعالیتهای سیاسی === | ||
رویایی در دهه ۱۳۲۰، در اوج فعالیتهای سیاسی در ایران، به حزب توده ایران پیوست، که در آن زمان بهعنوان یک جریان چپگرای برجسته، روشنفکران بسیاری را جذب کرده بود. او در نشریات وابسته به حزب مقالات انتقادی منتشر کرد و در فعالیتهای سیاسی علیه رژیم پهلوی مشارکت داشت. این فعالیتها منجر به بازداشت او در دو نوبت، در سالهای ۱۳۳۲ (پس از کودتای ۲۸ مرداد) و ۱۳۳۶، شد. تجربه زندان و فضای پرتنش سیاسی آن زمان، دیدگاههای اجتماعی و عاطفی او را عمیقتر کرد و در اشعار اولیهاش بازتاب یافت. با این حال، در اواخر دهه ۱۳۳۰، رویایی از حزب توده فاصله گرفت، احتمالاً به دلیل اختلافات ایدئولوژیک یا تمرکز بیشتر بر ادبیات. این دوره سیاسی، هرچند کوتاه، نشاندهنده تعهد او به عدالت اجتماعی و تأثیرپذیریاش از مسائل روز بود که در آثارش بهصورت غیرمستقیم نمود یافت. | یدالله رویایی در دهه ۱۳۲۰، در اوج فعالیتهای سیاسی در ایران، به حزب توده ایران پیوست، که در آن زمان بهعنوان یک جریان چپگرای برجسته، روشنفکران بسیاری را جذب کرده بود. او در نشریات وابسته به حزب مقالات انتقادی منتشر کرد و در فعالیتهای سیاسی علیه [[محمدرضا پهلوی|رژیم پهلوی]] مشارکت داشت. این فعالیتها منجر به بازداشت او در دو نوبت، در سالهای ۱۳۳۲ (پس از [[کودتای ۲۸ مرداد]]) و ۱۳۳۶، شد. تجربه زندان و فضای پرتنش سیاسی آن زمان، دیدگاههای اجتماعی و عاطفی او را عمیقتر کرد و در اشعار اولیهاش بازتاب یافت. با این حال، در اواخر دهه ۱۳۳۰، رویایی از حزب توده فاصله گرفت، احتمالاً به دلیل اختلافات ایدئولوژیک یا تمرکز بیشتر بر ادبیات. این دوره سیاسی، هرچند کوتاه، نشاندهنده تعهد او به عدالت اجتماعی و تأثیرپذیریاش از مسائل روز بود که در آثارش بهصورت غیرمستقیم نمود یافت. | ||
(مستقل آنلاین، دویچهوله) | '''(مستقل آنلاین، دویچهوله)''' | ||
== فعالیتهای ادبی == | == فعالیتهای ادبی == |
ویرایش