۴۸۰
ویرایش
(ویرایش متنی) |
(ویرایش متنی) |
||
خط ۱۴۳: | خط ۱۴۳: | ||
نگاهی به آمار رسمی منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران درباره متروکه شدن روستاهای ایران، بهروشنی ثابت میکند که خانهخرابی روستاییان ایرانی از سالهای ۱۳۳۵ آغاز شدهاست. | نگاهی به آمار رسمی منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران درباره متروکه شدن روستاهای ایران، بهروشنی ثابت میکند که خانهخرابی روستاییان ایرانی از سالهای ۱۳۳۵ آغاز شدهاست. | ||
بههمخوردن توازن جمعیتی کشور و ریزش جمعیت روستاها و افزایش جمعیت حاشیه شهرها از | بههمخوردن توازن جمعیتی کشور و ریزش جمعیت روستاها و افزایش جمعیت حاشیه شهرها از سال ۱۳۳۵ در ایران آغاز گشت. بر اساس آمار رسمی، طی سالهای ۱۳۴۵–۱۳۵۵ جمعیت روستایی از ۶۲درصد به ۵۳درصد جمعیت کل کشور کاهش یافت و جمعیت شهری از ۳۸درصد به ۴۷درصد رسید. | ||
== وضعیت اقتصادی مردم در حکومت پهلوی == | == وضعیت اقتصادی مردم در حکومت پهلوی == | ||
خط ۱۸۴: | خط ۱۸۴: | ||
=== ترور اول محمدرضا پهلوی === | === ترور اول محمدرضا پهلوی === | ||
اولین بار در ۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۷ خورشیدی در دانشگاه تهران اقدام ناموفقی برای ترور شاه انجام شد. وی بعدها در مراودات خصوصی خود، رزم آرا را مسئول ترور خود و هژیر معرفی میکرد. اما با وجود این بهطور رسمی نام ناصر فخرآرایی وابسته به حزب توده به عنوان مسئول ترور برده شد. | |||
پس از ترور محمدرضا پهلوی دربهمن ماه ۱۳۲۷ سران حزب توده دستگیر یا فراری شدند و نیروهای مذهبی نیز دستگیر، زندانی و تبعید گشتند.<ref>[http://www.sonycard20.com/news/news_item_print.asp?newsID=3279 مقاله ناصر فخر آرایی، کسی که شاه را ترور کرد]</ref> | پس از ترور محمدرضا پهلوی دربهمن ماه ۱۳۲۷ سران حزب توده دستگیر یا فراری شدند و نیروهای مذهبی نیز دستگیر، زندانی و تبعید گشتند.<ref>[http://www.sonycard20.com/news/news_item_print.asp?newsID=3279 مقاله ناصر فخر آرایی، کسی که شاه را ترور کرد]</ref> | ||
خط ۱۹۸: | خط ۱۹۸: | ||
شاه در مذاکره با آمریکا انجام انقلاب سفید را پذیرفت. انقلاب سفید حرکتی در جهت تغییر بافت جامعه ایران از فئودالیزم به سمت سرمایهداری وابسته بود که مطلوب آمریکا بوده و ایران را به بازاری برای اقتصاد این کشور تبدیل میکرد. شاه انقلاب سفید را به رفراندم گذاشت. شب رفراندم رهبران جبهه ملی و نهضت آزادی اصلیترین احزاب سیاسی آن زمان را دستگیر کرد تا مبادا رفراندم با مشکل و شلوغی روبهرو شود. | شاه در مذاکره با آمریکا انجام انقلاب سفید را پذیرفت. انقلاب سفید حرکتی در جهت تغییر بافت جامعه ایران از فئودالیزم به سمت سرمایهداری وابسته بود که مطلوب آمریکا بوده و ایران را به بازاری برای اقتصاد این کشور تبدیل میکرد. شاه انقلاب سفید را به رفراندم گذاشت. شب رفراندم رهبران جبهه ملی و نهضت آزادی اصلیترین احزاب سیاسی آن زمان را دستگیر کرد تا مبادا رفراندم با مشکل و شلوغی روبهرو شود. | ||
این رفراندم ۶بند داشت که از جمله مادههای آن اصلاحات ارضی و آزادی زنان برای شرکت در انتخابات بود (حق رأی | این رفراندم ۶بند داشت که از جمله مادههای آن اصلاحات ارضی و آزادی زنان برای شرکت در انتخابات بود (حق رأی و انتخاب شدن زنان برای مجلس). | ||
در همین رابطه برخی از روحانیون در حوزه قم به سردمداری خمینی در مخالفت با همین دو ماده یعنی اصلاحات ارضی و رأی زنان و مشارکتشان در انجمنهای ایالتی و ولایتی وارد صحنه شدند. | در همین رابطه برخی از روحانیون در حوزه قم به سردمداری خمینی در مخالفت با همین دو ماده یعنی اصلاحات ارضی و رأی زنان و مشارکتشان در انجمنهای ایالتی و ولایتی وارد صحنه شدند. | ||
خط ۲۰۴: | خط ۲۰۴: | ||
بنابراین از یک سو دانشگاهها کانون مبارزات آزادیخواهانه و مطالبات ترقیخواهانه مردم شده بود و نیروهای مترقی اصلاحات مورد ادعای شاه را فاقد خصلت میهنی دانسته و بههیچوجه پاسخگوی نیاز مردم ایران نمیدیدند. از سوی دیگر روحانیونی مانند خمینی از موضع ارتجاعی بهخصوص در مخالفت با حق رأی زنان و مشارکتشان در انجمنهای ایالتی و ولایتی به مخالفت برخاستند. | بنابراین از یک سو دانشگاهها کانون مبارزات آزادیخواهانه و مطالبات ترقیخواهانه مردم شده بود و نیروهای مترقی اصلاحات مورد ادعای شاه را فاقد خصلت میهنی دانسته و بههیچوجه پاسخگوی نیاز مردم ایران نمیدیدند. از سوی دیگر روحانیونی مانند خمینی از موضع ارتجاعی بهخصوص در مخالفت با حق رأی زنان و مشارکتشان در انجمنهای ایالتی و ولایتی به مخالفت برخاستند. | ||
مخالفت با شاه از مواضع مختلف، به افزایش حرکتهای اعتراضی جامعه انجامید. صبح روز ۱۲محرم | مخالفت با شاه از مواضع مختلف، به افزایش حرکتهای اعتراضی جامعه انجامید. صبح روز ۱۲محرم/ ۱۵خرداد سال ۱۳۴۲ ساواک خمینی را که علیه شاه در مخالفت با همان دو ماده سخنرانی کرده بود دستگیر کرده و از قم به تهران آورد. گفته شده است که خمینی این سخنرانی را به تحریک انگستان علیه حکومت محمدرضا شاه پهلوی انجام داده بود؛ زیرا انگلستان بازندهی اول در انقلاب سفید بود. این انقلاب با چرخش پاشنهی سلطهی فئودالیزم به سلطهی سرمایهداری و بورژوازی در ایران، پایان نسبی جایگاه برتر انگلستان در سیاست ایران و آغاز تسلط تمام عیار آمریکا به شمار میرفت. | ||
گفته | |||
عملاً اعتراضات مردمی در همان روز اوج گرفت و با سرکوب خونین گارد شاه مواجه شد. در نتیجهی این اعتراضات تعداد زیادی از مردم کشته، مجروح و دستگیر شدند. شدت سرکوب بهحدی بود که کلیه جریانهای سنتی سیاسی از تداوم مبارزه مأیوس شده و با تشدید سرکوب و اختناق نظام شاه مجدداً به خارج از صحنه مبارزه رانده شدند. از این تاریخ به عنوان گورستان رفرمیسم یا پایان امکان مبارزهی پارلمانتاریستی در ایران نام برده میشود. | عملاً اعتراضات مردمی در همان روز اوج گرفت و با سرکوب خونین گارد شاه مواجه شد. در نتیجهی این اعتراضات تعداد زیادی از مردم کشته، مجروح و دستگیر شدند. شدت سرکوب بهحدی بود که کلیه جریانهای سنتی سیاسی از تداوم مبارزه مأیوس شده و با تشدید سرکوب و اختناق نظام شاه مجدداً به خارج از صحنه مبارزه رانده شدند. از این تاریخ به عنوان گورستان رفرمیسم یا پایان امکان مبارزهی پارلمانتاریستی در ایران نام برده میشود. | ||
از فردای ۱۵خرداد نیروهای مبارز نوینی در ایران تولد یافتند که تنها راه مبارزه با دیکتاتوری شاه را مبارزه مسلحانه | از فردای ۱۵خرداد نیروهای مبارز نوینی در ایران تولد یافتند که تنها راه مبارزه با دیکتاتوری شاه را مبارزه مسلحانه میدانستند؛ در صدر این نیروها [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] و [[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران]] قرار داشتند.<ref>[https://www.iran-efshagari.com/%d9%82%db%8c%d8%a7%d9%85-%d9%85%d8%b1%d8%af%d9%85%db%8c-%db%b1%db%b5%d8%ae%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%af-%db%b1%db%b3%db%b4%db%b2%d8%8c-%d9%86%d9%82%d8%b7%d9%87%e2%80%8c-%d8%b9%d8%b7%d9%81%db%8c-%d8%af/ سایت ایران افشاگر قیام مردمی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، نقطه عطفی در تاریخ ایران]</ref> | ||
=== سرکوب سازمانهای مبارز === | === سرکوب سازمانهای مبارز === |
ویرایش