کاربر:Khosro/صفحه تمرین2: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|887x887پیکسل]]'''میرزا محمدعلی خان تربیت'''، (متولد سال ۱۲۵۶، تبریز – درگذشته ۱۳۱۸ ش، تهران)، روشنفکر، روزنامه‌نگار، و سیاستمدار برجسته دوره [[جنبش مشروطه ایران|مشروطیت ایران]]، نقش مهمی در تحولات فرهنگی و سیاسی کشور ایفا کرد. او در تبریز در خانواده‌ای متوسط متولد شد و با تحصیلات سنتی و مدرن، از جمله یادگیری زبان فرانسه، به چهره‌ای پیشرو در ترویج تجدد تبدیل شد. محمدعلی تربیت در سال ۱۲۷۸، کتابخانه تربیت را به‌عنوان اولین کتابخانه عمومی ایران در تبریز تأسیس کرد و با انتشار نشریه «گنجینه فنون» (۱۲۸۴ ش) به نشر ایده‌های مشروطه‌خواهی و آگاهی عمومی کمک کرد. در انقلاب مشروطیت (۱۲۸۵–۱۲۸۸ ش)، او عضو فعال انجمن ایالتی تبریز بود و به‌عنوان نماینده تبریز در مجلس اول شورای ملی، از اصلاحات قضایی و آموزشی حمایت کرد. با آغاز [[استبداد صغیر]] (۱۲۸۷ ش)، محمدعلی تربیت به برلین مهاجرت کرد و در فعالیت‌های سیاسی تبعیدی علیه [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]] مشارکت داشت. پس از فتح تهران (۱۲۸۸ ش) و احیای مشروطیت، او به ایران بازگشت و به‌عنوان رئیس معارف تبریز، مدارسی با برنامه‌های نوین تأسیس کرد. میرزا محمدعلی خان تربیت در دوره‌های بعدی به‌عنوان نماینده مجلس فعالیت کرد و دیدگاه‌های لیبرال و ترقی‌خواهانه‌اش به تقویت گفتمان مشروطه‌خواهی کمک کرد. در روزنامه‌نگاری، او با «گنجینه فنون» و مقالاتش، مفاهیم دموکراسی و حقوق شهروندی را ترویج داد و بر روشنفکران، به‌ویژه در آذربایجان، تأثیر گذاشت. با این حال، اتهاماتی مانند نزدیکی به محافل خارجی در دوره تبعید و عدم قاطعیت در برخی تصمیم‌گیری‌های سیاسی به او نسبت داده شد که در رقابت‌های سیاسی ریشه داشت. محمدعلی تربیت در سال‌های پایانی کمتر در سیاست فعال بود و به فعالیت‌های فرهنگی در تهران ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۱۸، درگذشت. میراث او در تأسیس کتابخانه تربیت، روزنامه‌نگاری، و نقش در مشروطیت، او را به شخصیتی ماندگار در تاریخ ایران تبدیل کرده است. این میراث، به‌ویژه در پیوند فرهنگ و سیاست، نشان‌دهنده تأثیر عمیق او بر جامعه ایرانی است.<ref name=":0">[https://ensani.ir/file/download/article/20101204142618-0%20(61).pdf کتاب پی‌دی‌اف «روزنامه‌نگاران وکیل؛ محمدعلی تربیت»، تألیف سید فرید قاسمی]</ref><ref name=":1">[https://jpolitic.com/fa/%d9%85%d8%ad%d9%85%d8%af-%d8%b9%d9%84%db%8c-%d8%aa%d8%b1%d8%a8%db%8c%d8%aa/ کنش سیاسی محمدعلی تربیت و اندیشه سیاسی او - جی پولتیک]</ref><ref name=":2">[https://azariha.org/1874/%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81/ محمدعلی تربیت؛ مرد دایره‌المعارف - آذری‌ها]</ref><ref name=":3">[https://www.cgie.org.ir/fa/article/224171/%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%8C-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C تربیت، میرزا محمدعلی - مرکز دائرة‌العمارف بزرگ اسلامی]</ref><ref name=":4">[https://zamaaneh.com/morenews/2006/12/_6_1.html انقلابيون مشروطه در برلين - رادیو زمانه]</ref><ref name=":5">کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، تأیف احمد کسروی</ref><ref name=":6">کتاب «انقلاب مشروطه ایران»، تألیف عباس میرزا معزالسلطنه</ref>

محمدعلی تربیت با پیوند دادن روزنامه‌نگاری و فعالیت‌های فرهنگی، تأثیر عمیقی بر روشنفکران هم‌عصر خود گذاشت. او با معرفی اندیشه‌های لیبرال و ترقی‌خواهانه، به‌ویژه در تبریز، به شکل‌گیری گفتمان روشنفکری کمک کرد. همچنین او از طریق ارتباط با روشنفکرانی مانند حسن تقی‌زاده و انتشار مقالات در «گنجینه فنون»، به ترویج مفاهیم دموکراسی و قانون‌گرایی پرداخت. این تأثیرات فکری، به‌ویژه در میان جوانان و تحصیل‌کردگان آذربایجان، به تقویت جنبش مشروطه کمک کرد، هرچند برخی‌ها معتقدند که دیدگاه‌های لیبرال او گاهی با مقاومت محافظه‌کاران مواجه شد.<ref name=":3" /><ref name=":1" /><ref name=":5" />  

== منابع: ==