کاربر:Alireza k h/صفحه تمرین معرفی کتاب
علی ربیعی (زاده ۱۴ آذر ۱۳۳۴ در تهران؛ معروف به نام مستعار «عباد» در برخی منابع مخالف) سیاستمدار ایرانی نزدیک به جناح اصلاحطلب است. او سابقه طولانی در نهادهای امنیتی، کارگری و دولتی دارد و از مهر ۱۴۰۳ دستیار رئیسجمهور مسعود پزشکیان در امور اجتماعی است.۱۲ ربیعی پیشتر در دولتهای یازدهم و دوازدهم حسن روحانی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی (۱۳۹۲–۱۳۹۷)، سخنگوی دولت (۱۳۹۸–۱۴۰۰) و مشاور رئیسجمهور بود.۳۴ ربیعی به عنوان پژوهشگر و استاد دانشگاه در حوزه جامعهشناسی سیاسی و اقتصادی فعالیت میکند.۵ از سوی رسانههای نزدیک به سازمان مجاهدین خلق ایران، او به نقش در سرکوب مخالفان سیاسی در دهه ۱۳۶۰، شکنجه و نقض گسترده حقوق بشر متهم شده است.۶۷ این اتهامات شامل نقل قولهایی از مقامات سابق مانند روحالله حسینیان مبنی بر خشونت شدید ربیعی در بازجوییها و ادعای نقش در مرگ زندانیان سیاسی است.۶ این ادعاها توسط منابع رسمی جمهوری اسلامی تأیید نشده و عمدتاً از سوی مخالفان مطرح میگردند.۸ ربیعی خود به تحلیل جامعهشناختی دلایل افول سازمان مجاهدین خلق پرداخته است.۹
زندگی اولیه و شخصی
علی ربیعی در خانوادهای کارگری در محله جوادیه جنوب تهران زاده شد.۱۰ پیش از انقلاب ۱۳۵۷، به عنوان تکنیسین در کارخانههایی مانند جنرال موتورز، ارج و قرقره پرستو کار میکرد و در اعتصابات کارگری، از جمله اعتصاب شهرک اکباتان، نقش رهبری داشت که منجر به برخورد با ساواک شد.۱۱۱۲ پس از انقلاب، در سال ۱۳۵۹ ازدواج کرد و چهار فرزند داشت. همسرش در سال ۱۳۸۵ بر اثر سرطان و فرزند آخرش محمدجواد در سال ۱۳۸۶ درگذشت.۱۳۱۴ ربیعی تحصیلات عالی خود را پس از انقلاب ادامه داد و دکترای مدیریت استراتژیک از دانشگاه تهران گرفت.۱۵ او عضو هیئت علمی دانشگاههایی مانند پیام نور و تهران است و بیش از ۵۰ مقاله علمی، چندین کتاب و طرح پژوهشی در حوزه جامعهشناسی سیاسی، اقتصادی و مدیریت دارد.۵
سوابق اولیه سیاسی، کارگری و امنیتی
ربیعی از ابتدای انقلاب در فعالیتهای کارگری و سیاسی فعال بود. او نماینده کارگران در شورای عالی کار، مسئول شاخه کارگری حزب جمهوری اسلامی در دهه ۱۳۶۰، عضو مؤسس و شورای مرکزی خانه کارگر (تاکنون) و مدیر مسئول روزنامه «کار و کارگر» بود.۱۶۱۷ در سالهای اولیه انقلاب به سپاه پاسداران پیوست، ۶۵ ماه در جبهههای جنگ ایران و عراق (عمدتاً غرب کشور) حضور داشت و مسئول اطلاعات سپاه در مناطق شمالی و آذربایجان شرقی بود.۱۸ از سال ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۲، معاون حقوقی و پارلمانی وزارت اطلاعات در دوره وزارت محمد ریشهری و علی فلاحیان بود.۱۹ پس از آن، تا ۱۳۸۴ مسئول اجرایی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی (دوره دبیری حسن روحانی) و ریاست کمیته تبلیغات آن شورا را بر عهده داشت.۲۰
اتهامات مرتبط با سابقه امنیتی و نقض حقوق بشر
منابع نزدیک به سازمان مجاهدین خلق، ربیعی را با نام مستعار «عباد» معرفی کرده و او را به نقش مستقیم در سرکوب مخالفان، شکنجه و عملیات اطلاعاتی در دهه ۱۳۶۰ متهم میکنند.۶۷ نقل قولهایی از روحالله حسینیان آورده شده که ربیعی را «صدبار وحشیتر از محسنی اژهای» توصیف کرده و ادعا میکند اژهای به دلیل خشونت ربیعی استعفا داد.۶ همچنین ادعاهایی مانند دستور قرار دادن ۱۸ زندانی سیاسی آذربایجانی در تابوت و میخزدن درها (منجر به خفگی) و نقش در کشتارهای دهه ۱۳۶۰ مطرح شده است.۶ این منابع همچنین ربیعی را به نقش در پروندهسازی علیه مجاهدین خلق در فرانسه (سال ۲۰۰۳، معروف به پرونده ۱۷ ژوئن) متهم میکنند، از جمله درخواست بودجه یک میلیون دلاری برای پیگیری قضایی.۶۷ این اتهامات عمدتاً از سوی مخالفان جمهوری اسلامی مطرح شده و توسط دادگاههای بینالمللی یا منابع مستقل بررسی و تأیید نشدهاند.۸ ربیعی به عنوان جامعهشناس، کتابها و مقالاتی در تحلیل دلایل زوال سازمان مجاهدین خلق نوشته و در مصاحبههایی مانند اذعان به گسترش اعتراضات دیماه ۱۳۹۶ به ۱۶۰ شهر به دلیل «شکستن مارپیچ سکوت» سخن گفته است.۷۲۱
فعالیت در دوره اصلاحات و دولتهای خاتمی و روحانی
در دوره ریاستجمهوری سید محمد خاتمی (۱۳۷۶–۱۳۸۴)، ربیعی مشاور اجتماعی رئیسجمهور بود.۲۲ او در انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۸۸ از اعضای اصلی ستاد میرحسین موسوی بود و در کنفرانس خبری اعلام پیروزی موسوی حضور داشت، اما پس از اعلام نتایج رسمی، موضع خاصی علیه نتیجه نگرفت.۲۳ در دولت یازدهم حسن روحانی، ربیعی به عنوان وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی معرفی شد و رأی اعتماد گرفت.۲۴ تمرکز او بر مبارزه با فساد، تقویت کارآفرینی و مسائل رفاهی بود، اما با انتقادهایی مانند کارت زرد از مجلس مواجه شد.۲۵ در دولت دوازدهم ادامه وزارت داشت، اما در اسفند ۱۳۹۶ استیضاح شد و دفاع کرد، سپس در مرداد ۱۳۹۷ با ۱۲۹ رأی موافق استیضاح برکنار گردید.۲۶ انتقادات شامل سیاستهای ضدکارگری، بیتوجهی به بیکاری و مسائل تأمین اجتماعی بود.۶ از خرداد ۱۳۹۸ تا مرداد ۱۴۰۰ سخنگوی دولت بود و پس از آن مشاور رئیسجمهور و رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک شد.۳ در دولت مسعود پزشکیان (از مهر ۱۴۰۳)، به عنوان دستیار رئیسجمهور در امور اجتماعی منصوب شد و بر تقویت نهادهای مدنی، وفاق اجتماعی و عبور از بحرانها از طریق همدلی تأکید دارد.۱۲
دیدگاهها و عملکرد شاخص
ربیعی به عنوان جامعهشناس، بر مسائل اجتماعی مانند کاهش اعتماد عمومی، بحرانهای رفاهی و نیاز به سیاستگذاری مبتنی بر تغییرات اجتماعی تمرکز دارد.۲۷ او اعتراضات دیماه ۱۳۹۶ را آژیر خطر برای نظام توصیف کرده و هشدار داده که بدون حل علل نارضایتی، ممکن است تکرار شود.۷۲۱ در دوره وزارت، بر مبارزه با فساد تأکید داشت، اما با اتهاماتی مانند فساد مالی در زیرمجموعهها مواجه بود.۲۸ مخالفت با پرداخت یارانه نقدی مستقیم و پیشنهاد سرمایهگذاری آن در اشتغال از دیدگاههای اقتصادی او بود.۲۹
منابع
https://president.ir/fa/154436 - انتصاب علی ربیعی به عنوان دستیار اجتماعی رئیسجمهور (۱۴۰۳) https://www.irna.ir/news/85617739 - خبر انتصاب علی ربیعی (ایرنا، ۱۴۰۳) https://fa.wikipedia.org/wiki/علی_ربیعی - مقاله ویکیپدیا فارسی (بازبینی دسامبر ۲۰۲۵) https://www.bbc.com/persian/iran-features-40992273 - بیوگرافی علی ربیعی (بیبیسی فارسی، ۲۰۱۷) https://en.wikipedia.org/wiki/Ali_Rabiei - مقاله انگلیسی ویکیپدیا https://article.mojahedin.org/i/علی-ربیعی-کیست؟ - مقاله سازمان مجاهدین خلق درباره علی ربیعی (عباد) https://news.mojahedin.org/i/اذعان-علی-ربیعی-معاونان-وزارت-اطلاعات-رژیم-ایران-اثر-شکستن-مارپیچ-سکوت-جامعه-مردم-160شهر-قیام-کردند - اذعان علی ربیعی درباره اعتراضات ۱۳۹۶ (سایت مجاهدین) https://www.hamshahrionline.ir/news/227153 - زندگینامه علی ربیعی (همشهری آنلاین) https://www.tabnak.ir/fa/news/610339 - روایت علی ربیعی از عملیات مرصاد (تابناک) https://www.yjc.ir/fa/news/6388602 - زندگی شخصی (باشگاه خبرنگاران جوان) https://www.bbc.com/persian/iran/2013/09/130919_l51_labour_ministry_rabiee_profile - پروفایل وزارت کار (بیبیسی) https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3154684 - اظهارات درباره فوت خانواده https://www.alef.ir/news/3970523097.html - فرزندان ربیعی https://www.isna.ir/news/98030904010 - انتصاب سخنگویی https://khanekargar.com/fa/page/100/علی ربیعی - سوابق خانه کارگر https://www.mashreghnews.ir/news/1210638 - نقش در انتخابات ۱۳۸۸ https://ilna.ir/news/news.cfm?id=95625 - دغدغه فساد https://www.asriran.com/fa/news/289884 - رأی اعتماد https://www.iran-newspaper.com/newspaper/item/477616 - استیضاح https://www.irna.ir/news/80878707 - مخالفت با یارانه https://www.entekhab.ir/fa/news/155784 - پیشنهاد یارانه https://www.etemadnewspaper.ir/fa/main/detail/139977 - انتصاب تأمین اجتماعی (اعتماد، لینک تقریبی) https://www.isna.ir - مصاحبه درباره مارپیچ سکوت (ایسنا، تقریبی)