۱۳٬۲۲۶
ویرایش
←انقراض اصناف و تکامل سرمایه‌داری
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
نظریه تکامل اجتماعی ریشه در فلسفه یونان و در آراء فلاسفه مشهوری مانند امپدکلس (Empedocles) در قرن پنجم قبل از میلاد دارد. برخی دانشمندان مسیحی نظیر سنت اگوستین در قرن چهارم و پنجم میلادی نیز معتقد به تکامل جهان تحت اراده الهی بودند. همچنین در بین آثار صاحب‌نظران اسلامی نظیر ابن‌خلدون و در رسالات اخوان صفا در قرن هفتم در مورد تکامل تدریجی موجودات زنده بحث شده است. در قرن هیجدهم، بوفن و کانت از نخستین کسانی بودند که درباره تحول و دگرگونی جهان سخن گفتند. در قرن ۱۹ با ظهور اسپنسر که به‌منزله پدر تکامل کلاسیک تلقی می‌شود و دیگر جامعه‌شناسان، این نظریه به نهایت گسترش خود رسید. | نظریه تکامل اجتماعی ریشه در فلسفه یونان و در آراء فلاسفه مشهوری مانند امپدکلس (Empedocles) در قرن پنجم قبل از میلاد دارد. برخی دانشمندان مسیحی نظیر سنت اگوستین در قرن چهارم و پنجم میلادی نیز معتقد به تکامل جهان تحت اراده الهی بودند. همچنین در بین آثار صاحب‌نظران اسلامی نظیر ابن‌خلدون و در رسالات اخوان صفا در قرن هفتم در مورد تکامل تدریجی موجودات زنده بحث شده است. در قرن هیجدهم، بوفن و کانت از نخستین کسانی بودند که درباره تحول و دگرگونی جهان سخن گفتند. در قرن ۱۹ با ظهور اسپنسر که به‌منزله پدر تکامل کلاسیک تلقی می‌شود و دیگر جامعه‌شناسان، این نظریه به نهایت گسترش خود رسید. | ||
آن‌چنان که مارکس | در تکامل اجتماعی، بر اساس آن‌چنان که مارکس تبیین می‌کند، جامعه برطبق قوانین عینی، یعنی مستقل از اراده‌ی انسان‌ها تکامل می‌یابد، اما لنین شرط تغییر و تکامل اجتماعی را وجود عنصر هدایت‌کننده در قالب حزب پیشتاز می‌داند و معتقد است این عنصر نیز در تاریخ تکامل جوامع بشری مؤثر بوده است. مارکسسم-لنینیسم به همین معناست. لنین با همین نظریه بود که دست به تشکیل حزب پیشتاز زد تا تغییر را هدایت و رهبری کند. | ||
احزاب مارکسیست-لنینیست در ایران نیز بر اساس همین نظریه، تشکیل حزب پیشتاز، را در تغییرات اجتماعی مؤثر می‌دیدند. سازمان مجاهدین خلق ایران، این سخن را همچنان ناتمام می‌بینند. آنها عنصر هدایت‌کننده‌ی بیرونی را نه فقط در تکامل جامعه‌ی بشری، بلکه در تکامل فرد بشر و سرانجام در تکامل جهان خلقت حاضر می‌داند. از نظر آنها عنصر هدایت کننده در انسان، اراده‌ی او، در جامعه، نیروی پیشتاز و رهبری، و در جهان خداوند است. این سازمان معتقد است که اصول دین اسلام، یعنی توحید، بیان‌گرهدایت‌شدگی جهان، نبوت، بیانگر هدایت‌شدگی جامعه بشری و معاد بیانگر وجود اراده‌ی انسانی است که او را در زندگی مسئول می‌کند. | |||
در هر حال تکامل اجتماعی جدای از ریشه‌های آن، برطبق قوانین حاکم بر تکامل اجتماعی صورت می‌گیرد. ابتدا سیستم اشتراکی نخستین وجود داشت. سپس جامعه برده‌داری پدیدار گردید. به دنبال آن سیستم فئودالی و سپس نظام سرمایه‌داری در جوامع شکل گرفت. هم‌اکنون در برخی کشورها سیستم سوسیالیستی حاکم است. | در هر حال تکامل اجتماعی جدای از ریشه‌های آن، برطبق قوانین حاکم بر تکامل اجتماعی صورت می‌گیرد. ابتدا سیستم اشتراکی نخستین وجود داشت. سپس جامعه برده‌داری پدیدار گردید. به دنبال آن سیستم فئودالی و سپس نظام سرمایه‌داری در جوامع شکل گرفت. هم‌اکنون در برخی کشورها سیستم سوسیالیستی حاکم است. | ||
| خط ۲۷۹: | خط ۲۸۱: | ||
اشرافیت فئودالی حاکم مانع تکامل سرمایه‌داری و رشد بورژوازی بود. اشرافیت فئودالی می‌کوشید اتحاد خود را با مهاجمان خارجی تقویت کند. | اشرافیت فئودالی حاکم مانع تکامل سرمایه‌داری و رشد بورژوازی بود. اشرافیت فئودالی می‌کوشید اتحاد خود را با مهاجمان خارجی تقویت کند. | ||
پیروزی بورژوازی هلند، نخستین انقلاب خوش‌فرجام بورژوایی در جهان، به دست | پیروزی بورژوازی هلند، نخستین انقلاب خوش‌فرجام بورژوایی در جهان، به دست مردم صورت گرفت ولی تاثیر انقلاب هلند در سیر بعدی تاریخ اروپا محدود بود. از این رو عصر بورژوازی به معنی وسیع کلمه فقط با انقلاب بورژوازی انگلیس در قرن شانزدهم و به ویژه با انقلاب فرانسه در اواخر قرن هیجدهم آغاز گشت. | ||
== تحکیم و گسترش سرمایه‌داری == | == تحکیم و گسترش سرمایه‌داری == | ||