۱۳٬۱۴۳
ویرایش
قرارداد کنسرسیوم: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
}} | }} | ||
قرارداد | '''قرارداد کنسرسیوم،''' (Consortium) به قراردادی گفته می‌شود که پس از کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ در ازای سرنگونی دولت ملی دکتر محمد مصدق با شرکتهای حامی کودتا بسته شد، مهمترین وظیفه دولت کودتا بعد از سرنگونی دولت دکتر مصدق، حل مساله نفت بود. چند ماه پس از کودتای بیست و هشت مرداد ۱۳۳۲، بین نمایندگان هشت کمپانی نفتی برای تشکیل کنسرسیوم بین المللی موافقت شد. در این قرارداد که به «قرارداد امینی - پیچ» نیز معروف است برخلاف قانون ملی شدن نفت ایران باز هم اکتشاف و استخراج و فروش نفت به شرکتهای خارجی سپرده شد و ایران به دریافت حق الامتیاز اکتفا کرد. این قرارداد براساس اصل کلی پنجاه - پنجاه مطرح شد. مذاکره کننده اصلی ایران در مسائل مربوط به این قرارداد دکتر «علی امینی» وزیر دارائی کابینه سپهبد زاهدی بود. بر اساس این قرارداد شرکت نفت ایران و انگلیس، ۱۴ درصد به رویال داج شل، ۶ درصد به کمپانی فرانسوی و ۳۵ درصد به ۵ شرکت عمده آمریکایی شامل گلف، تگزاکو، موبیل، استاندارد‌اویل نیوجرسی و استاندارد اویل کالیفرنیا (هریک ۷ درصد) و ۵ درصد باقی مانده به شرکتهای کوچک‌تر آمریکایی موسوم به شرکتهای مستقل رسید.<ref>کتاب کودتای ۲۸ مرداد و ریشه‌های روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن ص ۱۵۹</ref> | ||
مدت این قرارداد ۲۵ سال بود و حق استخراج، پالایش و صادرات نیز با کنسرسیوم بود. «قانون فروش نفت از طریق کنسرسیوم در تاریخ ۷ آبان ۱۳۳۳ به توشیح محمدرضا پهلوی رسید و در این روز نخستین تانکر نفت پس از سه سال و دو ماه بندر آبادان را پشت سرگذاشت.» | مدت این قرارداد ۲۵ سال بود و حق استخراج، پالایش و صادرات نیز با کنسرسیوم بود. «قانون فروش نفت از طریق کنسرسیوم در تاریخ ۷ آبان ۱۳۳۳ به توشیح محمدرضا پهلوی رسید و در این روز نخستین تانکر نفت پس از سه سال و دو ماه بندر آبادان را پشت سرگذاشت.» | ||