کاظم رجوی: تفاوت میان نسخه‌ها

| تصویر            =[[پرونده:کاظم رجوی.jpg]]

'''کاظم رجوی،''' (زاده‌ی ۲۹ بهمن ۱۳۱۲–درگذشته در ۴ اردیبهشت ۱۳۶۹)،در ۲۹ بهمن ماه ۱۳۱۲شمسی در مشهد، به دنیا آمد. کاظم رجوی برادر بزرگتر [[مسعود رجوی]] رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران است. کاظم رجوی تحصیلات خود را تا مقطع دیپلم در همین شهر گذراند. کاظم رجوی پس از گرفتن دیپلم به مدت دو سال به معلمی پرداخت و در سال ۱۳۳۳ در کنکور سراسری دانشگاه‌ها در رشته حقوق پذیرفته شد. وی هم‌زمان به مبارزات دکتر محمد مصدق علاقه‌مند شد و در زمره‌ی هواداران او درآمد.<ref name=":0" /> کاظم رجوی پس از تألیف اولین کتابش به نام «مقدمه‌ای بر روانشناسی سیاسی ایران» برای ادامه تحصیل راهی فرانسه شد. او در دانشگاه‌های فرانسه و سوئیس به تحصیل پرداخت و موفق به اخذ شش دکترا در رشته‌های مختلف حقوق و علوم سیاسی گشت.<ref name=":1" /> کاظم رجوی در سال ۱۳۵۲رساله خود را در مؤسسه دانشگاهی مطالعات بین‌المللی ژنو به پایان رساند.

پروفسور کاظم رجوی چند روز پس از شنیدن خبر صدور حکم اعدام برای برادرش، هنگامی که کورت والدهایم دبیر کل وقت سازمان ملل متحد به سوئیس آمده بود، وی را متقاعد کرد که از شاه ایران بخواهد از اعدام زندانیان صرف نظر کند. کورت والدهایم دریک تماس تلفنی به کاظم رجوی خبرداد که با شاه تماس گرفته و از او خواسته است حکم اعدام را لغو کند. در همان زمان، دانشجویان در اطراف پیست اسکی شاه در سوئیس، تراکت‌هایی علیه اعدام زندانیان درایران به درخواست او پخش کرده بودند.

پروفسور کاظم رجوی، یک کارزار بین‌المللی فشرده و بزرگ را در جهت لغو حکم اعدام مسعود رجوی به راه انداخت.  به دعوت او کمیسیونهای بین‌المللی حقوقدانان، شوراها، کلیساها، سازمانهای گوناگون دفاع از حقوق‌بشر همه وارد  شدند و شاه مجبور شد حضور دو وکیل سوئیسی را برای دفاع از اعضای مرکزیت مجاهدین در ایران را بپذیرد. این اقدامات سرانجام منجر به تقلیل حکم اعدام مسعود رجوی به حبس ابد شد.<ref name=":0" /> پروفسور کاظم رجوی در ادامه‌ی فعالیت‌های خود درسال ۱۳۵۵ انجمن بین‌المللی خانواده‌های زندانیان سیاسی ایران را تأسیس کرد.<ref name=":2" />

پروفسور کاظم رجوی، پس از انقلاب ضدسلطنتی سال ۱۳۵۸ به عنوان سفیر ایران در مقر اروپایی سازمان ملل‌متحد در ژنو مشغول بکارشد.<ref name=":2" />درسال ۱۳۵۹ کاظم رجوی به عنوان سفیر و رئیس هیئت سیاسی ایران درکشور سنگال و ۷ کشور آفریقای غربی مأمور به کار شد.<ref name=":2" /> با آغاز سرکوب احزاب سیاسی و اعدام‌های دهه‌ی شصت در یاران، دکتر کاظم رجوی فعالیت‌های سیاسی خود علیه جمهوری اسلامی را آغاز کرد.

او در آذرماه سال ۱۳۶۲ به عنوان فرستاده ویژه مسئول شورای ملی مقاومت برای بررسی و طرح قطعنامه‌یی در مجمع عمومی ملل متحد به نیویورک اعزام شد. در نتیجه تلاش‌های کاظم رجوی در مجمع عمومی ملل متحد، موضوع تعیین یک نماینده ویژه برای پیگیری نقض حقوق بشر در ایران مطرح شد.

کاظم رجوی در سال ۱۳۴۰ از دانشکده حقوق و علوم اقتصادی پاریس، دکترای علوم سیاسی<ref name=":1" /> و درسال ۱۳۴۲ دکترای حقوق عمومی گرفت. او  در سال ۱۳۴۳ موفق به قبولی در امتحان دکترای علوم اقتصادی شد. دکتر کاظم رجوی درسال ۱۳۴۴درکنکور استادیاری دانشکده حقوق و علوم اقتصادی پاریس قبول شده و درسال ۱۳۵۲رساله خود را در مؤسسه‌ی دانشگاهی مطالعات بین‌المللی ژنو به پایان رساند.[[پرونده:دوران دانشجویی دکتر کاظم.jpg|alt=دوران دانشجویی کاظم رجوی|بندانگشتی|دوران دانشجویی کاظم رجوی]]کاظم رجوی مجموعا دارای شش درجه دکترا در رشته‌های حقوق و علوم سیاسی از دانشگاه‌های فرانسه و سویس بود. وی هم‌زمان در دانشگاه‌های سویس مشغول به تدریس در رشته‌های مختلف حقوق وعلوم سیاسی شد.<ref name=":0" />

=== کارزار لغو اعدام [[مسعود رجوی]] ===

ظهر روز اول شهریور، سازمان اطلاعات و امنیت کشور ([[ساواک]])، طی تهاجماتی که توسط گروه‌های ضربت این نیرو انجام شد، همه‌ی اعضای مرکزیت و بیش از ۹۰٪ از اعضای [[سازمان مجاهدین خلق ایران|سازمان مجاهدین خلق]] را دستگیر کرد.  مسعود رجوی برادر کوچکتر کاظم رجوی  که جوان‌ترین عضو مرکزیت سازمان مجاهدین خلق ایران بود،  در شمار دستگیرشدگان قرار داشت. [[مسعود رجوی]] پس از دستگیری و شکنجه، در دادگاه‌های عادی و تجدیدنظر قوای مسلح شاه محکوم به اعدام شد.

دکتر کاظم رجوی با شرکت در یک مصاحبه‌ی تلویزیونی خطاب به مردم سوئیس گفت:<blockquote>«ده روز است که حکم اعدام برادرم برای بار دوم تأیید شده و قطعیت یافته‌است. ده روز است که بیش از پیش، وقتی زنگ در به صدا در می‌آید، وقتی تلفن زنگ می‌زند یا کسی به‌سادگی می‌پرسد «آیا اطلاع داری» دلم فرو می‌ریزد. زیرا فکر می‌کنم که خبر بد، خبر اعدام، خبر تیرباران، خبر سرنوشت را آورده‌اند. دلم به‌کار نمی‌چسبد. کم‌کم زندگی و زیباییهایش را فراموش کرده‌ام. ای کاش مرا می‌گرفتند و به جای برادر جوانم زندانی می‌کردند» </blockquote>سرانجام در اثر فعالیتهای دکتر کاظم رجوی، حکم اعدام مسعود رجوی تبدیل به حبس ابد شد.

دراثر فعالیتهای دکتر کاظم رجوی، حکم اعدام مسعود رجوی تبدیل به حبس ابدبا اعمال شاقه گردید.

درسال ۵۳ یکبار دیگر دکتر کاظم رجوی باخبر شد که همه ملاقات‌های مسعود رجوی را قطع کرده‌ و او را از زندان قصر به اوین یا زندان کمیته مشترک منتقل کرده‌اند. او این عمل  را  یک هشدار تلقی کرد و دوباره دست بکار شد. کاظم رجوی از طریق ارگان‌های حقوقی،شخصیتهای سیاسی و نمایندگان مجلس، افشاگری علیه دستگاه ترور شاه را شروع کرد. چند ماه بعد رژیم ۹ مجاهد و فدایی را در تپه‌های اوین تیرباران کرد. بعدها معلوم شد که نام مسعود هم توسط ساواک در همین لیست قرار داشته ولی قبل از اجرا حذف شده‌است.<ref name=":0" />[[پرونده:دکتر کاظم رجوی تلاش برای نجات جان برادرش ازاعدام.jpg|بندانگشتی|دکتر کاظم رجوی با عکسی از برادرش مسعود رجوی|جایگزین=دکتر کاظم رجوی]]پروفسور ژان زیگلر، استاد حقوق از سوئیس نایب‌رئیس کمیته مشورتی شورای حقوق‌بشر ملل متحد دربارهٔ فعالیت‌های دکتر کاظم رجوی برای لغو حکم اعدام مسعود رجوی می‌گوید:<blockquote>«بسیار قبل از این‌که من کاظم را در کمیسیون حقوق‌بشر و در انستیتو، که در آن همکار هم بودیم ببینم،‌می‌شناختم. کاظم رجوی قبل از هر چیز برادر مسعود بود؛ و زمانی که کاظم هنوز در این‌جا یک دانشجو بود، من به یاد دارم، و بسیار انگیزاننده بود، که چطور وقتی مسعود توسط شاه محکوم به مرگ شد، او زمین و زمان را بسیج کرد. </blockquote><blockquote>کاظم یک استراتژی بسیار دقیق داشت. او دوست من بود. وزیر امور خارجه در آن زمان، که پیر گرابر نام داشت، از همان حزب ما بود، یعنی حزب سوسیالیست. شاه ایران تعطیلات خود را در هتل Soulf reta در سنت موریس می‌گذراند؛ و کاظم با کمک همه دوستان سوسیالیستش ترتیبی داد که پیر گرابر در سنت موریس با شاه ملاقات کند، تا از او بخواهد حکم مسعود را تخفیف دهد. </blockquote><blockquote>فکر می‌کنم این در تاریخچه کنفدراسیون… منحصربه‌فرد است که یک مشاور فدرال و یک وزیر که در آن زمان رئیس کنفدراسیون (رئیس‌جمهور سوئیس) بود، نزد یک رئیس کشور دیگر برود تا از او خواهان تخفیف حکم مبارزی از یک کشور خارجی بشود. این سفر پرزیدنت پیر گرابر به سنت موریس به نزد شاه، به واسطه شکیبایی و مبارزه و ظرفیت کاظم شکل گرفت که به‌طور شبانه‌روزی با ما تماس می‌گرفت، و می‌گفت بیایید و به من کمک کنید، و ما از همه طرف Seiche رئیس کنفدراسیون سوئیس را انجام دادیم تا این‌که او قانع شد و با راننده‌اش سوار خودروی مرسدس بنز خود شد و به سنت موریس رفت، با شاه صحبت کرد، و به شاه گفت که گوش کنید، یک نفر هست که به مرگ محکوم شده و او یک رزمنده آزادی است، و برادر یکی از دوستان ما است که یک استاد قدیمی دانشگاه در ژنو است و پرستیژ زیادی دارد و نام او کاظم رجوی است. ما به نام سوئیس از شما می‌خواهیم این حکم مرگ را لغو کنید؛ و شاه تسلیم شد و خوشبختانه مسعود از اعدام نجات پیدا کرد. ولی این عمیقأ انگیزاننده بود که ببینیم کاظم به یمن درایت خود، و نه این‌که صرفاً از روی برآشفتگی فریاد برآورد و اعتراض کند. او فشار را از همه سو روی رئیس کنفدراسیون سازماندهی کرد، با رئیس کنفدراسیون بحث و جدل کرد، مبارزه مجاهدین را با جزئیات علیه ساواک، و دیکتاتوری شاه، و این‌که هدف مجاهدین چیست را به وی توضیح داد؛ و در نهایت رئیس کنفدراسیون (رئیس‌جمهور سوئیس) قانع شد و برای گفتگوی شخصی با شاه ایران به سنت موریس رفت. آنجا بود که من فهمیدم کاظم رجوی از چه ساخته شده بود، و نیروی باور نکردنی جنبشی که او شکل داد از کجا نشأت می‌گرفت. البته از آن نقطه، در من یک دوستی خلل‌ناپذیر نسبت به وی متولد شد.»<ref name=":3">سایت مجاهد- [https://www.mojahedin.org/news/154802/گرامیداشت-شهید-بزرگ-حقوق-بشر-دکتر-کاظم-رجوی گرامیداشت] شهید بزرگ حقوق بشردکتر کاظم رجوی</ref> </blockquote>

دکتر کاظم رجوی درسال ۱۳۵۵درادامه فعالیتهای گسترده‌ی خود انجمن بین‌المللی خانواده‌های زندانیان سیاسی ایران را تأسیس کرد این انجمن با ارسال نامه سر گشاده با ده هزار و هفتصد امضا توانست حکم اعدام مسعود رجوی را از اعدام به حبس ابد تبدیل کند.<ref name=":2">[https://www.mojahedin.org/news/154623/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%A8.-%D8%A8%D9%87%D9%85%D9%86%DB%8C «برادر کوچک» - برای خلق حماسه‌ای بزرگ]</ref>

درسال ۱۳۵۹ کاظم رجوی به عنوان سفیر و رئیس هیئت سیاسی ایران درکشور سنگال و ۷ کشور آفریقای غربی مأمور به کار شد اما ده ماه بعد، با آغاز سرکوب گروه‌های سیاسی در ایران، از این سمت کناره گیری کرد.<ref name=":1" />

*[[پرونده:گرامیداشت جان باختن دکتر کاظم رجوی توسط مریم رجوی-پاریس.jpg|alt=گرامیداشت جان باختن دکتر کاظم رجوی |بندانگشتی|گرامیداشت جان باختن دکتر کاظم رجوی توسط مریم رجوی- پاریس]]در دوم اردیبهشت ۱۳۶۴، پروفسور کاظم رجوی با دبیر کل سازمان ملل متحد در ژنو  ملاقات و گفتگو کرد. کاظم رجوی، در این دیدار، لیستی از جانباختگان در ایران در جریان اعدام زندانیان سیاسی را  به دبیر کل ملل متحد ارائه داد  و به وی در مورد ادامه‌ی نقض وحشتناک حقوق بشر در ایران توضیحاتی داد. پس از این گفتگوها  کمیسیون سوم مجمع عمومی ملل متحد،در چهلمین اجلاس خود و در اولین هفته دسامبر ۱۹۸۵ (۱۰ تا ۱۷ آذر ۶۴) برای نخستین بار بار به بحث و بررسی پیرامون نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران پرداخت. این بررسی بر اساس گزارش نماینده‌ی ویژه کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد، آقای آندریاس آگیلار، صورت گرفت. همزمان با همین موضوع بود که دکتر کاظم رجوی  به نیویورک رفت و در اجلاس سوم مجمع عمومی شرکت کرد. او در این اجلاس با ۹۳ هیأت و ۷۳ تن از سفرا ونمایندگان کشورهای مختلف دیدار داشت. همچنین او در یک کنفرانس بین المللی با حضور ۵۰ خبرنگار شرکت کرد و در برابر خبرنگاران از دو نفر با نام‌های مژگان همایون‌فر و نرگس شایسته و حسین دادخواه که به تازگی از زندان‌های ایران گریخته بودند خواست تا شکنجه‌هایی که شده بودند را شرح دهند. مجموعه‌ی این تلاش‌ها سرانجام منجر به این شد که در نیمه‌شب ششم دسامبر ۱۹۸۵ مصادف با ۱۵ آذر ۱۳۶۴ مجمع عمومی ملل متحد نقض آشکار حقوق بشر در ایران را محکوم نماید. پروفسور کاظم رجوی پس از این دستاورد در مصاحبه ای با نیویورک تایمز گفت:

<blockquote>«ما تاریخ حقوق بشر را با خونهایمان می‌نویسیم».<ref name=":4">[https://www.hambastegimeli.com/%D8%AF%D9%8A%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7/49420-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%8A-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%8A-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D8%B4% عبدالعلي معصومي: دکتر کاظم رجوی شهید بزرگ حقوق بشر]</ref></blockquote>رژیم ایران که به دلیل این محکومیت بسیار خشمگین شده و آن‌را نتیجه‌ی فعالیت‌های کاظم رجوی می‌دانست در روزنامه کیهان خود در  ۲۱ آذر ۱۳۶۴نوشت:<blockquote>«در دو سال اخیر نمایندهٔ این فرقه در صحنهٔ فعالیت‌های خود همدردی جدیدی یافته‌است که سفیر سیار مسعود رجوی در مراکز دیپلماتیک است. کاظم رجوی که چند ماهی است در نیویورک از این دفتر نمایندگی در سازمان ملل به دفتر دیگر و از این میهمانی به میهمانی دیگر می‌رود و می‌کوشد حمایت نمایندگان دولت‌ها و محافل امپریالیستی را جلب کند، فعالیت می‌نماید.»<ref>[https://event.mojahedin.org/events/4501/%d9%86%d8%ae%d8%b3%d8%aa%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%ad%da%a9%d9%88%d9%85%db%8c%d8%aa-%d8%b1%da%98%db%8c%d9%85-%d8%a2%d8%ae%d9%88%d9%86%d8%af%db%8c-%d8%a8%d9%87-%d8%af%d9%84%db%8c%d9%84-%d9%86%d9%82%d8%b6-%d9%85%d8%b3%d8% نخستین محکومیت رژیم آخوندی به دلیل نقض مستمرحقوق بشر]</ref></blockquote>

دکتر کاظم رجوی درکنار تدریس در دانشگاه مقالات و کتابهایی هم در زمینه‌های مختلف نوشته که عبارتنداز:

# «تکامل بورژوازی و جنبشهای خلقی در ایران»، شهادتنامه دکترای علوم سیاسی، دانشگاه پاریس، ۱۹۶۰ ۲ـ «اساسنامه و مقررات استخدام دولتی در ایران»، شهادتنامه دکترای حقوق عمومی، دانشگاه پاریس، ۱۹۶۲