کاربر:Alireza k h/صفحه تمرین انقلاب کبیر فرانسه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات رویداد تاریخی
{{جعبه اطلاعات رویداد تاریخی
|نام رویداد= انقلاب کبیر فرانسه  
|نام رویداد= انقلاب کبیر فرانسه
|تصویر=انقلاب کبیر فرانسه ۱.JPG
|تصویر=انقلاب کبیر فرانسه ۱.JPG
|عرض تصویر=350پیکسل
|عرض تصویر=350پیکسل
|زیرنویس=انقلاب کبیر فرانسه
|زیرنویس=انقلاب کبیر فرانسه
|عناوین دیگر=
|عناوین دیگر=
|عاملان=مردم فرانسه  
|عاملان=مردم فرانسه
|مکان=کشور کشور فرانسه  
|مکان=کشور کشور فرانسه
|زمان= ۱۷۸۹–۱۷۹۹
|زمان= ۱۷۸۹–۱۷۹۹
|نتیجه=بیروزی انقلاب  
|نتیجه=بیروزی انقلاب
}}
}}




'''انقلاب کبیر فرانسه''' (۱۷۸۹–۱۷۹۹) یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رخدادهای تاریخ مدرن اروپا و جهان بود که در طی آن، ساختارهای کهن سیاسی، اجتماعی و اقتصادی فرانسه دگرگون شد و زمینهٔ پیدایش مفاهیمی چون حقوق بشر، جمهوری‌خواهی و حاکمیت قانون پدید آمد. این انقلاب که در آغاز با هدف اصلاح نظام سلطنتی آغاز شد، به‌سرعت به یک جنبش انقلابی گسترده بدل شد که نه‌تنها پادشاهی را سرنگون کرد، بلکه بنیان نظم سیاسی جدیدی را در فرانسه و فراتر از آن پایه‌گذاری کرد.
'''انقلاب کبیر فرانسه''' (۱۷۸۹–۱۷۹۹) یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رخدادهای تاریخ مدرن اروپا و جهان بود که در طی آن، ساختارهای کهن سیاسی، اجتماعی و اقتصادی فرانسه دگرگون شد و زمینهٔ پیدایش مفاهیمی چون حقوق بشر، جمهوری‌خواهی و حاکمیت قانون پدید آمد. این [[انقلاب]] که در آغاز با هدف اصلاح نظام سلطنتی آغاز شد، به‌سرعت به یک جنبش انقلابی گسترده بدل شد که نه‌تنها پادشاهی را سرنگون کرد، بلکه بنیان نظم سیاسی جدیدی را در فرانسه و فراتر از آن پایه‌گذاری کرد.


پیش‌زمینه‌های انقلاب فرانسه را می‌توان در نابرابری شدید طبقاتی، بحران اقتصادی، بدهی دولت، و نظام مالیاتی ناعادلانه یافت. جامعهٔ فرانسه به سه طبقه اصلی تقسیم شده بود: روحانیون، اشراف، و طبقهٔ سوم (عمدتاً مردم عادی، کشاورزان، و بورژوازی). در حالی که دو طبقهٔ اول از معافیت‌های مالیاتی برخوردار بودند، طبقهٔ سوم بار اصلی هزینه‌ها را متحمل می‌شد. در کنار این ساختار ناعادلانه، اندیشه‌های فیلسوفان روشنگری همچون روسو، ولتر و منتسکیو نیز خواست عمومی برای آزادی، برابری و مشارکت سیاسی را تقویت کرد.
پیش‌زمینه‌های انقلاب فرانسه را می‌توان در نابرابری شدید طبقاتی، بحران اقتصادی، بدهی دولت، و نظام مالیاتی ناعادلانه یافت. جامعهٔ فرانسه به سه طبقه اصلی تقسیم شده بود: روحانیون، اشراف، و طبقهٔ سوم (عمدتاً مردم عادی، کشاورزان، و بورژوازی). در حالی که دو طبقهٔ اول از معافیت‌های مالیاتی برخوردار بودند، طبقهٔ سوم بار اصلی هزینه‌ها را متحمل می‌شد. در کنار این ساختار ناعادلانه، اندیشه‌های فیلسوفان روشنگری همچون روسو، ولتر و منتسکیو نیز خواست عمومی برای آزادی، برابری و مشارکت سیاسی را تقویت کرد.
خط ۴۰: خط ۴۰:


=== ۴. تأثیر فلسفه روشنگری ===
=== ۴. تأثیر فلسفه روشنگری ===
جنبش فکری روشنگری، که در قرن هجدهم در سراسر اروپا و به‌ویژه فرانسه گسترش یافت، یکی از عوامل فکری کلیدی در شکل‌گیری انقلاب بود. فیلسوفانی مانند '''ژان-ژاک روسو''' با نظریه «اراده عمومی»، '''منتسکیو''' با نظریهٔ تفکیک قوا، و '''ولتر''' با نقد شدید کلیسا و سلطنت مطلقه، اذهان روشنفکران و بخشی از طبقهٔ متوسط را برای تغییر آماده کردند.<ref name=":1" />
جنبش فکری روشنگری، که در قرن هجدهم در سراسر اروپا و به‌ویژه فرانسه گسترش یافت، یکی از عوامل فکری کلیدی در شکل‌گیری انقلاب بود. فیلسوفانی مانند ژان-ژاک روسو با نظریه «اراده عمومی»، منتسکیو با نظریهٔ تفکیک قوا، و ولتر با نقد شدید کلیسا و سلطنت مطلقه، اذهان روشنفکران و بخشی از طبقهٔ متوسط را برای تغییر آماده کردند.<ref name=":1" />


----
----


=== ۵. فراخوانی مجلس طبقات ===
=== ۵. فراخوانی مجلس طبقات ===
در مواجهه با بحران اقتصادی و سیاسی، '''لویی شانزدهم''' در می ۱۷۸۹ دستور فراخوانی مجلس طبقات را صادر کرد؛ نهادی که از سال ۱۶۱۴ تاکنون تشکیل نشده بود. نمایندگان هر سه طبقه دعوت شدند، اما با وجود اکثریت عددی طبقه سوم، حق رأی به‌صورت گروهی بود (هر طبقه یک رأی)، که عملاً منافع طبقات ممتاز را حفظ می‌کرد. همین مسئله به اعتراض گستردهٔ نمایندگان طبقه سوم و در نهایت تشکیل مجلس ملی منجر شد.<ref>[https://archive.org/details/oxfordhistoryoff00doyl The Oxford history of the French Revolution]</ref>
در مواجهه با بحران اقتصادی و سیاسی، لویی شانزدهم در می ۱۷۸۹ دستور فراخوانی مجلس طبقات را صادر کرد؛ نهادی که از سال ۱۶۱۴ تاکنون تشکیل نشده بود. نمایندگان هر سه طبقه دعوت شدند، اما با وجود اکثریت عددی طبقه سوم، حق رأی به‌صورت گروهی بود (هر طبقه یک رأی)، که عملاً منافع طبقات ممتاز را حفظ می‌کرد. همین مسئله به اعتراض گستردهٔ نمایندگان طبقه سوم و در نهایت تشکیل مجلس ملی منجر شد.<ref>[https://archive.org/details/oxfordhistoryoff00doyl The Oxford history of the French Revolution]</ref>


== آغاز انقلاب ==
== آغاز انقلاب ==
خط ۵۱: خط ۵۱:
=== ۱. تشکیل مجلس ملی و سوگند زمین تنیس ===
=== ۱. تشکیل مجلس ملی و سوگند زمین تنیس ===
پس از بی‌توجهی دربار به درخواست‌های نمایندگان طبقهٔ سوم برای ایجاد عدالت در حق رأی، آنان در ۱۷ ژوئن ۱۷۸۹ خود را «مجلس ملی» نامیدند؛ نهادی که ادعا می‌کرد نمایندهٔ واقعی مردم فرانسه است. چند روز بعد، وقتی پادشاه تالار جلسات آن‌ها را بست، نمایندگان طبقه سوم در زمین تنیس کاخ ورسای گرد آمدند و سوگند یاد کردند که تا تدوین قانون اساسی جدید برای فرانسه، متفرق نشوند. این اقدام نقطه‌ای نمادین در آغاز جنبش دموکراتیک فرانسه بود.<ref name=":0">[https://archive.org/details/oxfordhistoryoff00doyl The Oxford history of the French Revolution]</ref>
پس از بی‌توجهی دربار به درخواست‌های نمایندگان طبقهٔ سوم برای ایجاد عدالت در حق رأی، آنان در ۱۷ ژوئن ۱۷۸۹ خود را «مجلس ملی» نامیدند؛ نهادی که ادعا می‌کرد نمایندهٔ واقعی مردم فرانسه است. چند روز بعد، وقتی پادشاه تالار جلسات آن‌ها را بست، نمایندگان طبقه سوم در زمین تنیس کاخ ورسای گرد آمدند و سوگند یاد کردند که تا تدوین قانون اساسی جدید برای فرانسه، متفرق نشوند. این اقدام نقطه‌ای نمادین در آغاز جنبش دموکراتیک فرانسه بود.<ref name=":0">[https://archive.org/details/oxfordhistoryoff00doyl The Oxford history of the French Revolution]</ref>
[[پرونده:فتح زندان باستیل.JPG|بندانگشتی|355x355پیکسل|فتح زندان باستیل]]


=== ۲. سقوط باستیل – ۱۴ ژوئیه ۱۷۸۹ ===
=== ۲. سقوط باستیل – ۱۴ ژوئیه ۱۷۸۹ ===
خط ۹۲: خط ۹۳:
=== ۲. تأسیس «کمیته نجات ملی» ===
=== ۲. تأسیس «کمیته نجات ملی» ===
در آوریل ۱۷۹۳، مجلس کنوانسیون '''کمیته نجات ملی (Comité de salut public)''' را تأسیس کرد تا مدیریت کشور در شرایط بحرانی را بر عهده بگیرد. روبسپیر، یکی از اعضای برجستهٔ این کمیته، به زودی نفوذ خود را افزایش داد و به رهبر دوفاکتوی انقلاب بدل شد.<ref>[https://archive.org/details/twelvewhoruledye00palm Twelve who ruled the year of the terror in the French revolution]</ref>
در آوریل ۱۷۹۳، مجلس کنوانسیون '''کمیته نجات ملی (Comité de salut public)''' را تأسیس کرد تا مدیریت کشور در شرایط بحرانی را بر عهده بگیرد. روبسپیر، یکی از اعضای برجستهٔ این کمیته، به زودی نفوذ خود را افزایش داد و به رهبر دوفاکتوی انقلاب بدل شد.<ref>[https://archive.org/details/twelvewhoruledye00palm Twelve who ruled the year of the terror in the French revolution]</ref>
[[پرونده:روبسپیر.JPG|بندانگشتی|328x328پیکسل|روبسپیر]]


=== ۳. آغاز دورهٔ وحشت (Reign of Terror) ===
=== ۳. آغاز دورهٔ وحشت (Reign of Terror) ===
بین سپتامبر ۱۷۹۳ تا ژوئیه ۱۷۹۴، کمیتهٔ نجات ملی تحت رهبری روبسپیر، مجموعه‌ای از محاکمات انقلابی را آغاز کرد. هدف این سرکوب، حذف دشمنان داخلی انقلاب بود. بیش از ۱۶،۰۰۰ نفر با حکم رسمی و هزاران نفر دیگر بدون محاکمه به گیوتین سپرده شدند.<ref>[https://archive.org/details/interpretingfren0000fure]</ref>
بین سپتامبر ۱۷۹۳ تا ژوئیه ۱۷۹۴، کمیتهٔ نجات ملی تحت رهبری روبسپیر، مجموعه‌ای از محاکمات انقلابی را آغاز کرد. هدف این سرکوب، حذف دشمنان داخلی انقلاب بود. بیش از ۱۶٬۰۰۰ نفر با حکم رسمی و هزاران نفر دیگر بدون محاکمه به گیوتین سپرده شدند.<ref>[https://archive.org/details/interpretingfren0000fure]</ref>


=== ۴. ترور ژرژ دانتون و حذف مخالفان ===
=== ۴. ترور ژرژ دانتون و حذف مخالفان ===
خط ۱۰۷: خط ۱۰۹:
== دیرکتوار، ظهور ناپلئون و پایان انقلاب ==
== دیرکتوار، ظهور ناپلئون و پایان انقلاب ==


=== ۱. دولت دیرکتوار (1795–1799) ===
=== ۱. دولت دیرکتوار (۱۷۹۵–۱۷۹۹) ===
پس از سقوط روبسپیر، مجمع کنوانسیون قانون اساسی جدیدی تصویب کرد که ساختار جدیدی به‌نام '''دیرکتوار''' (Directoire) را برقرار کرد. این حکومت از پنج مدیر اجرایی و دو مجلس قانون‌گذار تشکیل شده بود. هدف آن، بازگشت به تعادل سیاسی و جلوگیری از تمرکز قدرت بود، اما فساد، بی‌کفایتی و فشارهای اقتصادی، باعث کاهش مشروعیت آن شد.<ref name=":0" />
پس از سقوط روبسپیر، مجمع کنوانسیون قانون اساسی جدیدی تصویب کرد که ساختار جدیدی به‌نام '''دیرکتوار''' (Directoire) را برقرار کرد. این حکومت از پنج مدیر اجرایی و دو مجلس قانون‌گذار تشکیل شده بود. هدف آن، بازگشت به تعادل سیاسی و جلوگیری از تمرکز قدرت بود، اما فساد، بی‌کفایتی و فشارهای اقتصادی، باعث کاهش مشروعیت آن شد.<ref name=":0" />


=== ۲. ظهور ناپلئون بناپارت ===
=== ۲. ظهور ناپلئون بناپارت ===
در میانهٔ بی‌ثباتی سیاسی، ستاره‌ای جوان در ارتش فرانسه طلوع کرد: '''ناپلئون بناپارت'''. پیروزی‌های او در ایتالیا (1796–1797) جایگاهش را به‌عنوان قهرمان ملی تثبیت کرد. در ۹ نوامبر ۱۷۹۹ (۱۸ برومر طبق تقویم انقلابی)، او با حمایت ارتش کودتا کرد، دیرکتوار را منحل کرد و قدرت را به «کنسولیت» سپرد که خود در رأس آن قرار داشت.<ref>[https://archive.org/details/napoleonlife0000robe Napoleon : a life]</ref>
در میانهٔ بی‌ثباتی سیاسی، ستاره‌ای جوان در ارتش فرانسه طلوع کرد: '''ناپلئون بناپارت'''. پیروزی‌های او در ایتالیا (۱۷۹۶–۱۷۹۷) جایگاهش را به‌عنوان قهرمان ملی تثبیت کرد. در ۹ نوامبر ۱۷۹۹ (۱۸ برومر طبق تقویم انقلابی)، او با حمایت ارتش کودتا کرد، دیرکتوار را منحل کرد و قدرت را به «کنسولیت» سپرد که خود در رأس آن قرار داشت.<ref>[https://archive.org/details/napoleonlife0000robe Napoleon : a life]</ref>


=== ۳. پایان انقلاب فرانسه ===
=== ۳. پایان انقلاب فرانسه ===