۱۳٬۱۳۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۹: | خط ۹: | ||
از زمان روی کار آمدن سیستم فیلترینگ در اوایل دهه ۸۰ تا به امروز، جمهوری اسلامی بدون توقف در حال وسیعتر کردن فهرست سایتها و برنامههای فیلتر شده است. نتایج کلی بهدستآمده، نشان میدهد که دسترسی به ۳۵.۱٪ از یکهزار وبسایت پربازدید جهان برای کاربران اینترنت در ایران ممکن نیست. سانسور در ایران اغلب سیاسی است و کمتر تصاویر پورن را شامل میشود. | از زمان روی کار آمدن سیستم فیلترینگ در اوایل دهه ۸۰ تا به امروز، جمهوری اسلامی بدون توقف در حال وسیعتر کردن فهرست سایتها و برنامههای فیلتر شده است. نتایج کلی بهدستآمده، نشان میدهد که دسترسی به ۳۵.۱٪ از یکهزار وبسایت پربازدید جهان برای کاربران اینترنت در ایران ممکن نیست. سانسور در ایران اغلب سیاسی است و کمتر تصاویر پورن را شامل میشود. | ||
با نگاهی به دستهبندیهای سایتهای فیلترشده در ایران، در صدر قرار گرفتن وبسایتهایی در حوزه رسانه و خبر است. در این رابطه فیلیترینگ ایران، حتی دست به فیلتر کردن سایتهایی با زبانهای غیرفارسی میزند. از جمله میتوان به نمونههای مختلفی (از Washington Post آمریکا گرفته تا Marca اسپانیا، Hurriyet ترکیه و Sina چین) را اشاره کرد. همچنین اغلب شبکههای اجتماعی چون تلگرام، توئیتر، فیسبوک و... در ایران فیلتر شدهاند، در حالی که سران نظام دارای حسابهای رسمی روی این شبکهها هستند. | با نگاهی به دستهبندیهای سایتهای فیلترشده در ایران، در صدر قرار گرفتن وبسایتهایی در حوزه رسانه و خبر است. در این رابطه فیلیترینگ ایران، حتی دست به فیلتر کردن سایتهایی با زبانهای غیرفارسی میزند. از جمله میتوان به نمونههای مختلفی (از Washington Post آمریکا گرفته تا Marca اسپانیا، Hurriyet ترکیه و Sina چین) را اشاره کرد. | ||
همچنین اغلب شبکههای اجتماعی چون تلگرام، توئیتر، فیسبوک و... در ایران فیلتر شدهاند، در حالی که سران نظام دارای حسابهای رسمی روی این شبکهها هستند. | |||
همچنین وبسایتهای در حوزه کامپیوتر و فناوری که شبکههای اجتماعی زیرمجموعه آن به حساب میآیند، در جایگاه دوم پرسانسورترین گروه در این فهرست قرار میگیرند.سایتهای پورنوگرافی رتبه چهارم فیلترینگ را در اختیار دارند. حکومت جمهوری اسلامی نشان داده است اغلب اقدامات خود در خصوص کنترل محتوای اینترنت را نه به دلایل فرهنگی یا اجتماعی، بلکه بر اساس انگیزههای سیاسی اتخاذ میکند.<ref>[https://iranintl.com/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D9%88-%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C/%DB%B3%DB%B5-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D9%BE%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B3%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%86%D8%AF ۳۵درصد پربازدیدترین سایتهای جهان در ایران مسدودند]، سایت ایران اینترنشنال</ref> | همچنین وبسایتهای در حوزه کامپیوتر و فناوری که شبکههای اجتماعی زیرمجموعه آن به حساب میآیند، در جایگاه دوم پرسانسورترین گروه در این فهرست قرار میگیرند.سایتهای پورنوگرافی رتبه چهارم فیلترینگ را در اختیار دارند. حکومت جمهوری اسلامی نشان داده است اغلب اقدامات خود در خصوص کنترل محتوای اینترنت را نه به دلایل فرهنگی یا اجتماعی، بلکه بر اساس انگیزههای سیاسی اتخاذ میکند.<ref>[https://iranintl.com/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D9%88-%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C/%DB%B3%DB%B5-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D9%BE%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B3%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%86%D8%AF ۳۵درصد پربازدیدترین سایتهای جهان در ایران مسدودند]، سایت ایران اینترنشنال</ref> | ||
خط ۲۰: | خط ۲۲: | ||
یکی دیگر از نکاتی که درباره سرعت اینترنت در ایران وجود دارد سرعت بالاتر برای اتصال به سایتهایی است که در ایران پشتیبانی میشود، در مقایسه با آنهایی که منابع ذخیرهسازیشان در خارج از ایران قرار دارد. | یکی دیگر از نکاتی که درباره سرعت اینترنت در ایران وجود دارد سرعت بالاتر برای اتصال به سایتهایی است که در ایران پشتیبانی میشود، در مقایسه با آنهایی که منابع ذخیرهسازیشان در خارج از ایران قرار دارد. | ||
== پیشینه == | === پیشینه === | ||
ورود اینترنت به ایران ورودی محدود و آکادمیک بود. یعنی از سال ۱۳۷۲ بود که دانشگاههای ایران از اینترنت برای بهرهبرداریهای علمی خود بهره بردند. از جمله نخستین مراکزی که از اینترنت استفاده کرد مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات ایران بود که با عنوان «پژوهشگاه دانشهای بنیادی» شناخته میشود و محمد جواد لاریجانی ریاست آن را برعهده دارد. | ورود اینترنت به ایران ورودی محدود و آکادمیک بود. یعنی از سال ۱۳۷۲ بود که دانشگاههای ایران از اینترنت برای بهرهبرداریهای علمی خود بهره بردند. از جمله نخستین مراکزی که از اینترنت استفاده کرد مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات ایران بود که با عنوان «پژوهشگاه دانشهای بنیادی» شناخته میشود و محمد جواد لاریجانی ریاست آن را برعهده دارد. | ||
[[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]] در سال ۱۳۷۷ پیامی با عنوان «سیاستهای کلی شبکههای اطلاعرسانی رایانهای» صادر کرد که در همان بند نخست از نظارتهای لازم سخن رفت: « ایجاد، ساماندهی و تقویت نظام ملی اطلاعرسانی رایانهای و اعمال تدابیر و نظارتهای لازم به منظور صیانت از امنیت سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و جلوگیری از جنبهها و پیامدهای منفی شبکههای اطلاعرسانی». نظارتهای لازمی که پای نهادهای امنیتی را به مسئله اینترنت و گردش اطلاعات در ایران باز کرد. | [[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]] در سال ۱۳۷۷ پیامی با عنوان «سیاستهای کلی شبکههای اطلاعرسانی رایانهای» صادر کرد که در همان بند نخست از نظارتهای لازم سخن رفت: « ایجاد، ساماندهی و تقویت نظام ملی اطلاعرسانی رایانهای و اعمال تدابیر و نظارتهای لازم به منظور صیانت از امنیت سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و جلوگیری از جنبهها و پیامدهای منفی شبکههای اطلاعرسانی». نظارتهای لازمی که پای نهادهای امنیتی را به مسئله اینترنت و گردش اطلاعات در ایران باز کرد. | ||
در واقع دولت [[محمد خاتمی]] همچون هسته سخت قدرت در ایران، با اینترنت به مثابه پدیدهای امنیتی روبرو شد. در سال ۱۳۸۱ یک گروه سه نفره متشکل از نمایندگان [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]]، ارشاد اسلامی و صداوسیما در شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد تا «پایگاههای اطلاعرسانی غیرمجاز» را شناسایی کنند و فهرستی از آنها را برای فیلترینگ در اختیار دولت قرار بدهند. این گروه در اقدام اول لیستی از ۱۱۱ هزار سایت را برای فیلترینگ به دولت ارائه داد.<ref name=":1">[https://tech.tavaana.org/fa/news/Censored_Internet_in_IRAN سانسور اینترنت در ایران از چه زمانی آغاز شد؟]، سایت توانا</ref> | |||
محمد خاتمی تلاش میکرد در خارج از کشور، صورتی دیگر از مسئله فیلترینگ در ایران نشان دهد. وی در سال ۲۰۰۳ میلادی در ژنو در یک سخنرانی در سازمان ملل متحد مدعی شده بود فقط سایتهای متعلق به حوزه پورنوگرافی در ایران فیلتر هستند و هیچ سایت سیاسی در ایران فیلتر نشده است.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/3312841.stm Iran's president defends web control], BBC</ref> این در حالی بود که به عنوان نمونه امین ثابتی - فعال حوزه اینترنت و وبلاگنویس - تاکید میکند که وبلاگ خود او به نام «ندای امروز» - که از سال ۱۳۸۲ آغاز به کار کرده است - در سالهای ریاستجمهوری سیدمحمد خاتمی فیلتر شده بود. | محمد خاتمی تلاش میکرد در خارج از کشور، صورتی دیگر از مسئله فیلترینگ در ایران نشان دهد. وی در سال ۲۰۰۳ میلادی در ژنو در یک سخنرانی در سازمان ملل متحد مدعی شده بود فقط سایتهای متعلق به حوزه پورنوگرافی در ایران فیلتر هستند و هیچ سایت سیاسی در ایران فیلتر نشده است.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/3312841.stm Iran's president defends web control], BBC</ref> این در حالی بود که به عنوان نمونه امین ثابتی - فعال حوزه اینترنت و وبلاگنویس - تاکید میکند که وبلاگ خود او به نام «ندای امروز» - که از سال ۱۳۸۲ آغاز به کار کرده است - در سالهای ریاستجمهوری سیدمحمد خاتمی فیلتر شده بود. | ||
خط ۴۲: | خط ۴۴: | ||
=== دوره احمدینژاد === | === دوره احمدینژاد === | ||
دولت احمدینژاد را میتوان دولتی دانست که در آن سرکوب اینترنت و آزادیهای آنلاین به اوج رسید. به عنوان مثال در دولت احمدینژاد و در اعتراضات به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، ایران برای اولین بار دسترسی به اینترنت را به صورت کامل قطع کرد. | دولت [[محمود احمدینژاد]] را میتوان دولتی دانست که در آن سرکوب اینترنت و آزادیهای آنلاین به اوج رسید. به عنوان مثال در دولت احمدینژاد و در اعتراضات به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، ایران برای اولین بار دسترسی به اینترنت را به صورت کامل قطع کرد. | ||
علاوه بر این در دولت احمدینژاد مفهوم اینترنت ملی - که از آن به عنوان «شبکه ملی اطلاعات (شما)» یاد میشود - شروع به شکل گرفتن کرد و ایدههایی مانند سیستم عامل ملی، آنتیویروس ملی، نقشه گوگل اسلامی و… نیز مورد توجه قرار گرفتند. نکته مهمی که در مورد اینترنت ملی باید در اینجا بیان کرد آن است که بر خلاف تصور بسیاری، دولت احمدینژاد هیچگاه نتوانست این ایده را به صورت کاملا اجرایی کند و دولت روحانی «شما» را از مرحله ایده و مطالعه به اجرا رساند.<ref name=":0" /> | علاوه بر این در دولت احمدینژاد مفهوم اینترنت ملی - که از آن به عنوان «شبکه ملی اطلاعات (شما)» یاد میشود - شروع به شکل گرفتن کرد و ایدههایی مانند سیستم عامل ملی، آنتیویروس ملی، نقشه گوگل اسلامی و… نیز مورد توجه قرار گرفتند. نکته مهمی که در مورد اینترنت ملی باید در اینجا بیان کرد آن است که بر خلاف تصور بسیاری، دولت احمدینژاد هیچگاه نتوانست این ایده را به صورت کاملا اجرایی کند و دولت [[حسن روحانی]] «شما» را از مرحله ایده و مطالعه به اجرا رساند.<ref name=":0" /> | ||
=== دوره روحانی === | === دوره روحانی === | ||
خط ۷۴: | خط ۷۶: | ||
# رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی | # رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی | ||
# رئیس سازمان تبلیغات اسلامی | # رئیس سازمان تبلیغات اسلامی | ||
# فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی | # فرمانده کل [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] | ||
# فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران | # فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران | ||
اعضای حقیقی که متشکل از برخی متخصصان نزدیک به نظام و نهادهای امنیتی هستند: | اعضای حقیقی که متشکل از برخی متخصصان نزدیک به نظام و نهادهای امنیتی هستند: | ||
خط ۱۲۲: | خط ۱۲۴: | ||
== اینترنت حلال == | == اینترنت حلال == | ||
شورای عالی فضای مجازی، کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، برای دور کردن خطر اینترنت از شهروندان ایران و تبدیل آن به ابزاری بیخطر تلاش زیادی کردهاند، اما برای مقامات ایرانی این تلاش کافی نیست. | شورای عالی فضای مجازی، کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، برای دور کردن خطر اینترنت از شهروندان ایران و تبدیل آن به ابزاری بیخطر تلاش زیادی کردهاند، اما برای مقامات ایرانی این تلاش کافی نیست. | ||
اینترنت حلال از ده سال پیش، نقل مجلس مقامات ایرانی است که برای راه اندازی آن به جستجوی مهارتهای چین، کشوری متخصص در امر مهار اطلاع رسانی رفتهاند. خبر همکاری با چین را معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بر روی سایت این وزارت خانه اعلام کرد. «مدیریت بازار اینترنت که بسیار گسترده شده، یکی دیگر از موضوعاتی است که میتواند میان دو کشور تبادل نظر و استفاده از تجربیات، صورت گیرد(...) از همکاری شرکتهای توانمند چینی در خصوص پیادهسازی و اجرای شبکه ملی اطلاعات استقبال میکنیم، (...) انتظار میرود شرکتهای چینی با توسعه همکاریهای مشترک و کمک به ارتقاء صنعت فناوری اطلاعات در کشور،حضور خود را تقویت کنند.» | بیش از ده سال است که آنها در فکر راهاندازی شبکه اینترنت پاک یا حلال هستند، شبکهای ملی اطلاعات یعنی شبکهای قطع شده از اینترنت جهانی. دولت محمود احمدی نژاد، با افزایش حملههای سایبری به مراکز کنترل و هدایت انرژی اتمی ایران، تلاش کرد این طرح را که از حمایت کامل علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران برخوردار است، سرعت بخشد. | ||
همچنین خبرگزاری ایسنا در تاریخ ۲۵ دی ماه سال جاری به نقل از حسن روحانی نوشت: <blockquote>«شبکه ملی اطلاعات با پهنای باند بسیار مطلوب را در دستور کار داریم. فعلاً برنامهریزی ما در این حوزه برای سال آینده است»</blockquote>اینترنت حلال از ده سال پیش، نقل مجلس مقامات ایرانی است که برای راه اندازی آن به جستجوی مهارتهای چین، کشوری متخصص در امر مهار اطلاع رسانی رفتهاند. خبر همکاری با چین را معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بر روی سایت این وزارت خانه اعلام کرد. «مدیریت بازار اینترنت که بسیار گسترده شده، یکی دیگر از موضوعاتی است که میتواند میان دو کشور تبادل نظر و استفاده از تجربیات، صورت گیرد(...) | |||
از همکاری شرکتهای توانمند چینی در خصوص پیادهسازی و اجرای شبکه ملی اطلاعات استقبال میکنیم، (...) انتظار میرود شرکتهای چینی با توسعه همکاریهای مشترک و کمک به ارتقاء صنعت فناوری اطلاعات در کشور،حضور خود را تقویت کنند.» | |||
به این سه نهاد میتوان پلیس فتا ( پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات) را نیز که از جمله نیروهای سرکوب اطلاع رسانی است، اضافه کرد. پلیس فتا مسئول بازداشت و شکنجه بسیاری از شهروند وبنگاران و وبلاگ نویسان است. پرونده مرگ غمانگیز [[ستار بهشتی]] را میتوان نمونهای بارز از روش سرکوب پلیس فتا مثال آورد. این وبلاگنویس سه روز پس از بازداشت، در تاریخ ١٣ آبان ١٣٩١ در بازداشتگاه پلیس فتا بر اثر شکنجه کشته شد. امروز عاملان قتل وی همچنان مصون از مجازات هستند. | به این سه نهاد میتوان پلیس فتا ( پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات) را نیز که از جمله نیروهای سرکوب اطلاع رسانی است، اضافه کرد. پلیس فتا مسئول بازداشت و شکنجه بسیاری از شهروند وبنگاران و وبلاگ نویسان است. پرونده مرگ غمانگیز [[ستار بهشتی]] را میتوان نمونهای بارز از روش سرکوب پلیس فتا مثال آورد. این وبلاگنویس سه روز پس از بازداشت، در تاریخ ١٣ آبان ١٣٩١ در بازداشتگاه پلیس فتا بر اثر شکنجه کشته شد. امروز عاملان قتل وی همچنان مصون از مجازات هستند. | ||
گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی در نخستین سالگرد کشته شدن پسرش، در نامهای سرگشاده به حسن روحانی نوشت:<blockquote>«یک سال از آن واقعه میگذرد و باور داشتیم در این مدت قاتل فرزندم توسط قوه قضاییه جمهوری اسلامی محاکمه و طبق قانون مجازات شود.»</blockquote>در این نامه وی با اعلام نام اکبر تقی زاده مامور پلیس فتا به عنوان قاتل فرزندش، از رئیس جمهور روحانی خواست به قسم خود پایبند بوده و ضامن اجرای مفاد قانون اساسی و حقوق شهروندی افراد باشد.<ref name=":2" /> | گوهر عشقی، مادر [[ستار بهشتی]] در نخستین سالگرد کشته شدن پسرش، در نامهای سرگشاده به حسن روحانی نوشت:<blockquote>«یک سال از آن واقعه میگذرد و باور داشتیم در این مدت قاتل فرزندم توسط قوه قضاییه جمهوری اسلامی محاکمه و طبق قانون مجازات شود.»</blockquote>در این نامه وی با اعلام نام اکبر تقی زاده مامور پلیس فتا به عنوان قاتل فرزندش، از رئیس جمهور روحانی خواست به قسم خود پایبند بوده و ضامن اجرای مفاد قانون اساسی و حقوق شهروندی افراد باشد.<ref name=":2" /> | ||
== تلاش برای تغییر رفتار کاربران اینترنت == | == تلاش برای تغییر رفتار کاربران اینترنت == | ||
برخی کارشناسان اینترنت که درباره مسائل مربوط به ایران تامل میکنند بر این باور هستند که نوع سیاستگذاریهای در دولت حسن روحانی به گونهای است که موجب تغییر رفتار کاربران ایرانی در یک دوره میانمدت خواهد شد و این تغییر رفتار بدتر از فیلترینگ وبسایتها و اپلیکیشنهای مختلف خارجی است. به باور آنها در پروسه تغییر رفتار، کاربر به صورت مستقیم احساس نمیکند که کمکم دارد به محدودیتهای حکومتی تن میدهد بلکه به صورت نامحسوس انتخابهای او به سمتی متمایل میشود که مطلوب جمهوری اسلامی و سیاستگذاران فضای مجازی در ایران است. | برخی کارشناسان اینترنت که درباره مسائل مربوط به ایران تامل میکنند بر این باور هستند که نوع سیاستگذاریهای در دولت حسن روحانی به گونهای است که موجب تغییر رفتار کاربران ایرانی در یک دوره میانمدت خواهد شد و این تغییر رفتار بدتر از فیلترینگ وبسایتها و اپلیکیشنهای مختلف خارجی است. | ||
به باور آنها در پروسه تغییر رفتار، کاربر به صورت مستقیم احساس نمیکند که کمکم دارد به محدودیتهای حکومتی تن میدهد بلکه به صورت نامحسوس انتخابهای او به سمتی متمایل میشود که مطلوب جمهوری اسلامی و سیاستگذاران فضای مجازی در ایران است. | |||
امین ثابتی (کارشناس امنیت دیجیتال) بر این باور است که دولت روحانی در زمینه مدیریت ترافیک اینترنت و هزینههای مرتبط با آن به گونهای عمل کرده است که مخاطب استفاده از ترافیک داخلی را به استفاده از ترافیک بینالمللی ترجیح دهد. وی در یک مثال گفته است:<blockquote>«بر این اساس آن حجم استفاده از اینترنت برای ترافیک داخلی به ترافیک خارجی ۱ به ۲ خواهد بود، یعنی اگر کاربری سرعت ۱۶ مگابیت برثانیه را با آستانه منصفانه ۲۰۰ گیگابایت خریده باشد و صرفا از ترافیک داخلی (مثلا وبسایت آپارات) استفاده کند، تا سقف ۲۰۰ گیگابایت و اگر از ترافیک بینالمللی (مثلا تلگرام) استفاده کند، ۱۰۰ گیگابایت میتواند از اینترنت استفاده کند. | |||
با این سیاست در حقیقت دولت ایران به کمک شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنتی، مدیریت ترافیک اینترنت را به بهترین شکل ممکن انجام میدهد به گونهای که در بلند مدت کاربران اینترنت در ایران بدون آنکه متوجه شوند ترجیح خواهند داد از وبسایتهای داخل ایران استفاده کنند تا هم در استفاده از پهنای باند اینترنت خود صرفهجویی کنند هم هزینه کمتری را متحمل شوند.»<ref>[https://tech.tavaana.org/fa/news/tlash-jmhwry-aslamy-bray-tghyyr-rftar-karbran-ayntrnt تلاش جمهوری اسلامی برای تغییر رفتار کاربران اینترنت]، سایت توانا</ref></blockquote> | |||
== فیلترینگ == | == فیلترینگ == | ||
ایران در بین کشورهای جهان یکی از گستردهترین و در عین حال، پیچیدهترین زیرساختهای سانسور اینترنت را در اختیار دارد. از زمان روی کار آمدن سیستم فیلترینگ در اوایل دهه ۸۰ تا به امروز، مدیران و رهبران دستگاههای مختلف در ایران، بدون توقف در حال وسیعتر کردن فهرست سیاه سایتها و برنامههای | ایران در بین کشورهای جهان یکی از گستردهترین و در عین حال، پیچیدهترین زیرساختهای سانسور اینترنت را در اختیار دارد. از زمان روی کار آمدن سیستم فیلترینگ در اوایل دهه ۸۰ تا به امروز، مدیران و رهبران دستگاههای مختلف در ایران، بدون توقف در حال وسیعتر کردن فهرست سیاه سایتها و برنامههای فیلتر شدهاند. | ||
نتایج کلی بهدستآمده، نشان میدهد که دسترسی به ۳۵.۱٪ از یکهزار وبسایت پربازدید جهان برای کاربران اینترنت در ایران ممکن نیست. این میزان از سانسور به شکل نگرانکنندهای بالاست. | نتایج کلی بهدستآمده، نشان میدهد که دسترسی به ۳۵.۱٪ از یکهزار وبسایت پربازدید جهان برای کاربران اینترنت در ایران ممکن نیست. این میزان از سانسور به شکل نگرانکنندهای بالاست. |
ویرایش